E-book details

Imaginauci. Pismo wyobraźni w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Nowaka

Imaginauci. Pismo wyobraźni w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Nowaka

Anita Jarzyna

Ebook

Książka przynosi opis XX-wiecznych dziejów kategorii wyobraźni oraz przedstawia jej funkcje w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Nowaka. Zestawiając czterech wskazanych twórców, autorka wytyczyła imaginatywną linię w historii polskiej literatury minionego wieku, biegnie ona w poprzek dotychczasowych uporządkowań. Anita Jarzyna przyjęła, że pierwszym tematem twórczości interesujących ją autorów jest wyobraźnia. Jako że wszyscy oni unikają metarefleksji, badawczemu oglądowi poddała obrazy i tematy, z których wyprowadziła autorską koncepcję pisma wyobraźni, zaświadcza ono o stwórczej, apotropeicznej mocy języka. Autorka ukazuje, jak wiersze w nim zapisane stają się swego rodzaju autotematyczną opowieścią.

Książka zdaje sprawę z badań zakrojonych z rozmachem i rzetelnie przeprowadzonych. Znakomicie poświadcza rozległą erudycję, świetny słuch literacki i nieprzeciętny talent interpretacyjny autorki. Jest świadectwem lektury uważnej i wnikliwej – skoncentrowanej na wierszach, wsłuchanej w ich niepowtarzalną dykcję, wiernej wziętym na warsztat idiomom poetyckiej wyobraźni. Jednocześnie ta zorientowana interpretacyjnie i pozostająca „blisko wiersza” lektura wnosi istotne novum w historycznoliteracką wiedzę o jednym z kluczowych nurtów polskiej liryki nowoczesnej i może okazać się istotnym elementem całościowego obrazu polskiego modernizmu – obrazu, którym wciąż nie dysponujemy.

z recenzji prof. dr. hab. Pawła Próchniaka

Wykaz skrótów 9

Podziękowania 11

Część pierwsza. Sto lat wyobraźni 13

Wyobraźnia i ból zębów 13

Trzy ciągi dalsze, czyli o tym, że łąki są historyczne 13

do przekładu (anakruza) 14

w tytule (rytm właściwy) 17

pismo (w tytule) 21

zębów (i przypis do drugiego epigrafu) 22

Urodzeni 22 stycznia i inne zbiegi okoliczności 23

Płyną. Wskazówki nawigacyjne 26

Wynurzenia wyobraźni 30

Rozdział I. Leśmian, czyli początek 31

Za duzi 31

Marzenie i wyobraźnia 32

Listy (do) marzyciela 35

Ogród zaniechany 44

Za duży na marzyciela 45

Sad i znój 61

Klechda jako reguła 64

Rosnący 68

Leśmian – „patriarcha” wyobraźni? 69

Rozdział II. Opisanie wyobraźni 71

Kamień 71

Mądrość imiesłowu 75

Poemat z kluczem 88

III. „Wyobraźnia – oskarża(m)” (Baczyński) 94

Klucz do wyobraźni 98

W głąb baśń 99

Rozdział IV. Psalm wyobraźni 102

Pierwsza strata i proteza 102

Doświadczenie nawiasu 110

Mneme 122

Kulejąc. Psalm wyobraźni 132

Część druga. (Prze)Moc imienia 135

Rozdział V. Bez-imię (Dziewczyný) 136

Rozdział VI. Czechowicz. Czytanie (z) imienia 155

Rozdział VII. Imiona (Baczyńskiego) czyniące 179

Przypuszczenie 179

Baczyński i Basia 179

„Porom na opak” 181

Bugaj i Barbaryzm 186

Dar 192

Większe imię 198

Rozdział VIII. Wołanie po imieniu 201

Imię obce, imię złowróżbne, biedne imię 201

Jedno imię żydowskiego losu 202

Związani imieniem 213

Imię odziedziczone – po trzykroć 214

Część trzecia. Cztery fiaty 217

Rozdział IX. Leśmian: „z tamtej strony” wiersza 218

Rozdział X. Czechowicz: „wszystko, co z liter” 230

Rozdział XI. Baczyński: zwierzęta na dukcie (pisma) 240

XII. Nowak: „przez kolędę” (wyobraźnia) 263

Część czwarta. Sekretne stodoły 283

Epikruza 283

Stodoła, PL 283

Hrubieszów, przedświat 284

Przy ulicy Przestrzelskiej 291

Lublin, rampa 300

Stodolenie paralelne 307

Sikorzyce, „obrzeża (Zagłady)” 310

„Ten biały szkielet w stodole”, w wierszu 312

Sto-doły, „ze stu światów” 314

Zakończenie. Stało się (za) sprawą wyobraźni. Prolegomena 315

Bibliografia 321

Streszczenie 345

Summary 349

Indeks nazwisk 353

  • Title: Imaginauci. Pismo wyobraźni w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Nowaka
  • Author: Anita Jarzyna
  • ISBN: 978-8-3808-8296-6, 9788380882966
  • Date of issue: 2017-03-27
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0h2l
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego