Details zum E-Book

Tropy konfliktu. Retoryka pamięci kulturowej we współczesnej powieści północnoirlandzkiej

Tropy konfliktu. Retoryka pamięci kulturowej we współczesnej powieści północnoirlandzkiej

Leszek Drong

E-book

Tropy konfliktu to książka pokazująca, jak współczesna powieść północnoirlandzka mierzy się z trudną przeszłością Ulsteru i całej Irlandii, szczególnie z napięciami lat 1968-1998. Konflikt w Irlandii Północnej przedstawiony został tutaj z perspektywy związanej z retorycznym wymiarem kultury. Wymiar ten w naturalny sposób przenika się z kwestiami społecznymi i politycznymi, bez których nie da się omawiać historii najnowszej na Wyspach Brytyjskich. Kluczowe pytanie, które powraca na kolejnych stronach tej książki, brzmi: czy (i jak) pamięć zapisana w tekstach kultury może wpływać na proces gojenia ran z przeszłości i pojednania między koegzystującymi wspólnotami. Analizując retoryczne aspekty i uwikłania współczesnych powieści północnoirlandzkich, widać wyraźnie, że literatura jako element pamięci kulturowej uczestniczy w szeroko pojętej polityce pamięci i jej mechanizmach. Leszek Drong proponuje, by w odniesieniu do sytuacji post-konfliktowej określić ten rodzaj pamięci kulturowej mianem pamięci naprawczej, w analogii do pojęcia sprawiedliwości naprawczej.

Jest to pionierskie opracowanie w języku polskim przedstawiające w przeglądowy sposób tło historyczne, kulturowe i społeczno-polityczne Konfliktu z lat 1968-1998 (the Troubles) w Irlandii Północnej (rozdział I, częściowo II), a także wnikliwie omawiające wybrane powieści północnoirlandzkie (rozdziały III-VI), z których część nie była jeszcze tłumaczona na język polski. Monografia adresowana jest zarówno do studentów anglistyki, jak i wszystkich humanistów (nie tylko naukowców!) zainteresowanych historią współczesną, polityką, źródłami konfliktów w Europie i na świecie, rolą tekstów kultury w komunikacji społecznej, jak również bieżącym stanem badań, jeśli chodzi o memory studies w kontekście kulturowym.

Spis treści

 

Wstęp

Konflikt, retoryka, pamięć / 7

 

Rozdział 1

Irlandia Północna – prowincja z przeszłością / 13

1.1. „Goście” ze wschodu / 13

1.2. Jedna wyspa, dwie Irlandie / 23

1.3. Eksplozja gniewu / 34

1.4. Pożegnanie z bronią / 47

 

Rozdział 2

Obraz przeszłości w pamięci kultury / 57

2.1. Irlandzka obsesja przeszłości / 59

2.2. W olbrzymim domu pamięci (kulturowej) / 67

2.3. Fikcje pamięci / 82

2.4. Memorealizm performatywny / 91

2.5. Powieść Piątej Prowincji / 99

 

Rozdział 3

Duchy przeszłości w Derry. Seamus Deane, Reading in the Dark / 119

3.1. Hybrydyczna autobiografia zbiorowa / 123

3.2. Czytając w przeszłości wspólnoty / 133

3.3. Derrytorium, czyli kilka uwag o przestrzeni i granicach / 138

3.4. Sierota po Republice / 142

 

Rozdział 4

Naprawdę liczyliście na prawdę? Robert McLiam Wilson, Ripley Bogle / 149

4.1. Dzieciństwo w czasach Konfliktu / 153

4.2. O prawdzie, kłamstwie i… intertekstualności / 162

4.3. Belfast jako mnemotopos / 170

4.4. Pamięć w teatrze powieści / 175

 

Rozdział 5

Cztery portrety kobiece w półmroku. Deirdre Madden, One by One in the Darkness / 183

5.1. Cate – pamięć jako blizna / 188

5.2. Helen – pamięć jako koszmarny sen / 194

5.3. Sally – pamięć jako zobowiązanie / 203

5.4. Emily – pamięć jako utrata / 209

 

Rozdział 6

Konflikt między prawdą a pojednaniem? David Park, The Truth Commissioner / 215

6.1. O wybranych mechanizmach sprawiedliwości okresu przejściowego / 219

6.2. Przeszłość (bohaterów) do naprawy / 226

6.3. Pamięć ofiar (do naprawy) / 233

6.4. Pożoga na pożegnanie Konfliktu / 239

 

Co zapamiętać na koniec? / 245

 

Podziękowania / 249

Bibliografia / 251

Indeks osobowy / 269

Indeks rzeczowy / 275

 

Summary / 283

Zusammenfassung / 285

  • Titel: Tropy konfliktu. Retoryka pamięci kulturowej we współczesnej powieści północnoirlandzkiej
  • Autor: Leszek Drong
  • ISBN: 978-83-226-3512-4, 9788322635124
  • Veröffentlichungsdatum: 2019-02-11
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_118e
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego