E-book details

Tropy konfliktu. Retoryka pamięci kulturowej we współczesnej powieści północnoirlandzkiej

Tropy konfliktu. Retoryka pamięci kulturowej we współczesnej powieści północnoirlandzkiej

Leszek Drong

Ebook

Tropy konfliktu to książka pokazująca, jak współczesna powieść północnoirlandzka mierzy się z trudną przeszłością Ulsteru i całej Irlandii, szczególnie z napięciami lat 1968-1998. Konflikt w Irlandii Północnej przedstawiony został tutaj z perspektywy związanej z retorycznym wymiarem kultury. Wymiar ten w naturalny sposób przenika się z kwestiami społecznymi i politycznymi, bez których nie da się omawiać historii najnowszej na Wyspach Brytyjskich. Kluczowe pytanie, które powraca na kolejnych stronach tej książki, brzmi: czy (i jak) pamięć zapisana w tekstach kultury może wpływać na proces gojenia ran z przeszłości i pojednania między koegzystującymi wspólnotami. Analizując retoryczne aspekty i uwikłania współczesnych powieści północnoirlandzkich, widać wyraźnie, że literatura jako element pamięci kulturowej uczestniczy w szeroko pojętej polityce pamięci i jej mechanizmach. Leszek Drong proponuje, by w odniesieniu do sytuacji post-konfliktowej określić ten rodzaj pamięci kulturowej mianem pamięci naprawczej, w analogii do pojęcia sprawiedliwości naprawczej.

Jest to pionierskie opracowanie w języku polskim przedstawiające w przeglądowy sposób tło historyczne, kulturowe i społeczno-polityczne Konfliktu z lat 1968-1998 (the Troubles) w Irlandii Północnej (rozdział I, częściowo II), a także wnikliwie omawiające wybrane powieści północnoirlandzkie (rozdziały III-VI), z których część nie była jeszcze tłumaczona na język polski. Monografia adresowana jest zarówno do studentów anglistyki, jak i wszystkich humanistów (nie tylko naukowców!) zainteresowanych historią współczesną, polityką, źródłami konfliktów w Europie i na świecie, rolą tekstów kultury w komunikacji społecznej, jak również bieżącym stanem badań, jeśli chodzi o memory studies w kontekście kulturowym.

Spis treści

 

Wstęp

Konflikt, retoryka, pamięć / 7

 

Rozdział 1

Irlandia Północna – prowincja z przeszłością / 13

1.1. „Goście” ze wschodu / 13

1.2. Jedna wyspa, dwie Irlandie / 23

1.3. Eksplozja gniewu / 34

1.4. Pożegnanie z bronią / 47

 

Rozdział 2

Obraz przeszłości w pamięci kultury / 57

2.1. Irlandzka obsesja przeszłości / 59

2.2. W olbrzymim domu pamięci (kulturowej) / 67

2.3. Fikcje pamięci / 82

2.4. Memorealizm performatywny / 91

2.5. Powieść Piątej Prowincji / 99

 

Rozdział 3

Duchy przeszłości w Derry. Seamus Deane, Reading in the Dark / 119

3.1. Hybrydyczna autobiografia zbiorowa / 123

3.2. Czytając w przeszłości wspólnoty / 133

3.3. Derrytorium, czyli kilka uwag o przestrzeni i granicach / 138

3.4. Sierota po Republice / 142

 

Rozdział 4

Naprawdę liczyliście na prawdę? Robert McLiam Wilson, Ripley Bogle / 149

4.1. Dzieciństwo w czasach Konfliktu / 153

4.2. O prawdzie, kłamstwie i… intertekstualności / 162

4.3. Belfast jako mnemotopos / 170

4.4. Pamięć w teatrze powieści / 175

 

Rozdział 5

Cztery portrety kobiece w półmroku. Deirdre Madden, One by One in the Darkness / 183

5.1. Cate – pamięć jako blizna / 188

5.2. Helen – pamięć jako koszmarny sen / 194

5.3. Sally – pamięć jako zobowiązanie / 203

5.4. Emily – pamięć jako utrata / 209

 

Rozdział 6

Konflikt między prawdą a pojednaniem? David Park, The Truth Commissioner / 215

6.1. O wybranych mechanizmach sprawiedliwości okresu przejściowego / 219

6.2. Przeszłość (bohaterów) do naprawy / 226

6.3. Pamięć ofiar (do naprawy) / 233

6.4. Pożoga na pożegnanie Konfliktu / 239

 

Co zapamiętać na koniec? / 245

 

Podziękowania / 249

Bibliografia / 251

Indeks osobowy / 269

Indeks rzeczowy / 275

 

Summary / 283

Zusammenfassung / 285

  • Title: Tropy konfliktu. Retoryka pamięci kulturowej we współczesnej powieści północnoirlandzkiej
  • Author: Leszek Drong
  • ISBN: 978-83-226-3512-4, 9788322635124
  • Date of issue: 2019-02-11
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_118e
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego