E-book details

Racjonalność w dyskursach o pracy w Polsce (po)transformacyjnej

Racjonalność w dyskursach o pracy w Polsce (po)transformacyjnej

Konrad Kubala

Ebook

Książka dotyczy form współczesnej komunikacji społecznej i jej skutków w postaci tworzenia oraz odtwarzania definicji zjawisk i procesów mających podstawowe znaczenie dla porządku społecznego. W publikacji nawiązano do terminów kluczowych dla reprodukcji życia społecznego, takich jak bezpieczeństwo, ryzyko czy zaufanie. Uzasadniono znaczenie pojęcia racjonalność, niezbędnego dla zrozumienia instytucjonalnego planowania wpływu na kształt rzeczywistości społecznej, a także prywatnych oczekiwań i odczuć jednostek.

W monografii omówiono wzory wytwarzania określonych typów racjonalności w publicznych dyskursach o pracy oraz ich recepcję przez odbiorców mediów. Zwrócono uwagę, że w sporach dotyczących pracy uwidaczniają się najważniejsze elementy permanentnego procesu socjalizacji, umożliwiające zdefiniowanie relacji społecznych wraz z towarzyszącymi im ryzykami bezrobocia, wykluczenia społecznego i innymi. Przeanalizowano trzy typy dyskursów: władzy (wszystkie expose okresu III Rzeczpospolitej), ekspercki (audycje radiowe EKG - Ekonomia. Kapitał, Gospodarka) oraz 'obywatelski' (grupowe wywiady zogniskowane).

Publikacja zainteresuje teoretyków i praktyków komunikowania społecznego. Dostarcza empirycznych podstaw do rozwoju obiecującej, ale wciąż niepełnej teorii refleksyjnej modernizacji oraz stanowi przegląd form uzasadniania podejmowanych polityk dominujących podczas transformacji ustrojowej w Polsce. Czytelnik odnajdzie w książce zarówno autorskie podejście do doboru i sposobu wykorzystania narzędzi analizy, jak i generalizacje pozwalające na etyczną ocenę nieustannie kształtującego się ładu społecznego.

"Książka dra Konrada Kubali jest pozycją niezmiernie ciekawą i oryginalną. Śmiały zamiar stworzenia empirycznych podstaw do testowania teorii modernizacji refleksyjnej został zrealizowany bardzo pomysłowo zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i badawczym. [...] Powstała znakomita, rzetelna i wiarygodna diagnoza społeczna, [...] która niesie potencjał informacyjny znacznie poważniejszy niż obecne w literaturze przedmiotu studia szczegółowe, zwykle skupione na węższych problemach. Sformułowana przez Autora teza o wyłanianiu się w efekcie lokalnego zderzenia dyskursów ciekawej postaci racjonalności hybrydalnej jest nadzwyczaj interesującym punktem wyjścia do badania procesów modernizacji w krajach półperyferyjnych i peryferyjnych. [...] Publikacja ta wejdzie przypuszczalnie do kanonu tych pozycji, które stanowią trzon polskiej socjologii empirycznej. Nie sposób będzie jej pominąć w żadnej diagnozie społecznej."

Z recenzji dr hab. Grażyny Woronieckiej,
prof. Uniwersytetu Warszawskiego

Wprowadzenie. Dlaczego i w jaki sposób zagadnienie pracy odwzorowuje dominujące dzisiaj formy racjonalności?               9

  1. Racjonalność                9
  2. Refleksyjność               11
  3. Praca              13

 

Rozdział I. Problem definiowania racjonalności w socjologii a stanowisko przyjęte na potrzeby badania        17

  1. Inter- oraz intradyscyplinarne różnice w definiowaniu racjonalności              17
  2. Przegląd socjologicznych konceptualizacji zagadnienia racjonalności         20
    1. Max Weber             20
    2. Alfred Schütz          22
    3. Talcott Parsons      23
    4. Harold Garfinkel    24
    5. Niklas Luhmann    25
    6. Jürgen Habermas 28
    7. Pierre Bourdieu     30
    8. Michel Foucault     33
    9. Charles Wright Mills             36
  3. Problemy z aplikacją pojęcia racjonalności do praktyki badawczej. Przyjęte stanowisko         37
  4. Naturalizacja, uniwersalizacja, uwewnętrznianie i racjonalizacja a reguły odtwarzania porządku społecznego                43
    1. Naturalizacja          43
    2. Uniwersalizacja     46
    3. Racjonalizacja jako internalizacja. Kulturowa hegemonia dyskursów o racjonalności       52

 

Rozdział II. Metodologia postępowania badawczego          59

 

Rozdział III. Analiza exposé          71

  1. Exposé jako szczególna forma komunikacji politycznej. Narzędzia analizy 76
  2. Tematy polskich exposé i ich uzasadnienia          80
    1. Wystąpienie Tadeusza Mazowieckiego w Sejmie – 24 sierpnia 1989    80
    2. Exposé Tadeusza Mazowieckiego (1989)      82
    3. Exposé Jana Krzysztofa Bieleckiego (1991)  84
    4. Exposé Jana Olszewskiego (1991)  87
    5. Exposé Waldemara Pawlaka (1991)               89
    6. Exposé Hanny Suchockiej (1992)     92
    7. Exposé Waldemara Pawlaka (1993)               95
    8. Exposé Józefa Oleksego (1995)       97
    9. Exposé Włodzimierza Cimoszewicza (1996) 100
    10. Exposé Jerzego Buzka (1997)         103
    11. Exposé Leszka Millera (2001)         106
    12. Exposé Marka Belki (2004)              108
    13. Exposé Kazimierza Marcinkiewicza (2005)  110
    14. Exposé Jarosława Kaczyńskiego (2006)      112
    15. Exposé Donalda Tuska (2007)        114
    16. Exposé Donalda Tuska (2011)        117
    17. Exposé Ewy Kopacz (2014)             119
    18. Exposé Beaty Szydło (2015)            122
    19. Exposé Mateusza Morawieckiego (2017)     125
  3. Polityczne uzasadnianie tego, co racjonalne. Analiza porównawcza             129

 

Rozdział IV. Analiza audycji radiowej „EKG – Ekonomia, Kapitał, Gospodarka”        147

  1. Kategoria stosunków definiowania          147
  2. Stosunki definiowania pracy – problem wzajemnych związków racjonalności i wolności        150
  3. Teorie ekonomiczne a stosunki definiowania pracy           152
  4. Rola elit symbolicznych w stosunkach definiowania pracy               155
  5. Właściciele środków definiowania           159
  6. Treści i struktury wyjaśniania stosunków pracy. Analiza     172
  7. Racjonalność w polskim dyskursie publicznym o gospodarce. Próba generalizacji   235

 

Rozdział V. Racjonalność w dyskursach o pracy 243

  1. Zogniskowane wywiady grupowe. Analiza            245
  2. Transformacja ustrojowa a kształtowanie samowiedzy jednostek i grup społecznych              292

 

Rozdział VI. Jaka racjonalność? Jaka refleksyjność? Próba podsumowania            303

1. Refleksyjna czy refleksywna reprodukcja dyskursów o racjonalności           303

2. Analiza porównawcza dominujących typów racjonalności               315

 

Bibliografia       335

Spis tabel          341

Spis rysunków 343

Aneks. Scenariusz FGI  345

Nota o Autorze 349

  • Title: Racjonalność w dyskursach o pracy w Polsce (po)transformacyjnej
  • Author: Konrad Kubala
  • ISBN: 978-83-8142-347-2, 9788381423472
  • Date of issue: 2019-04-02
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_12ko
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego