WSTĘP                                                                                                               9

Rozdział 1. METODOLOGICZNE PODSTAWY BADAŃ OBSZARU KOLEJOWEGO                                                                                                         13

1.1. Geneza problemu                                                                                          13

1.2. Przedmiot badań                                                                                           19

1.3. Problem główny oraz problemy szczegółowe                                                   21

1.4. Cel badań                                                                                                      22

1.5. Hipotezy robocze                                                                                          23

1.6. Metodologia badań                                                                                        29

1.7. Analiza literatury przedmiotu                                                                         32

1.8. Terminologia przedmiotu badań                                                                      39

 

 Rozdział 2. HISTORYCZNE PRZESŁANKI TWORZENIA SIĘ SYSTEMU OCHRONY OBSZARU KOLEJOWEGO RP W XX WIEKU                             48

2.1.  Rys historyczny organizacji transportu kolejowego na ziemiach polskich od końca 1918 roku                                                                                   49

2.1.1. Znaczenie transportu kolejowego dla gospodarki i strategii obronnej powstającego Państwa Polskiego                                                   49

2.1.2. Kształtowanie się administracji kolejowej na ziemiach Polski i utworzenie przedsiębiorstwa PKP                                                                      52

2.2.  Ochrona obszaru kolejowego w latach 1918–1920 i jego znaczenie dla przebiegu działań wojny polsko-bolszewickiej                                                 56

2.2.1. Powołanie Straży Kolejowej i jej miejsce w strukturze organów bezpieczeństwa wewnętrznego państwa: geneza, ustrój i zadania SK        56

2.2.2. Utworzenie Wojskowej Straży Kolejowej i jej udział w działaniach wojennych lat 1918–1921                                                             59

2.3.  Odpowiedzialność Policji Państwowej za ochronę obszaru kolejowego w latach 1920–1935                                                                                             61

2.3.1. Organizacja i zadania jednostek kolejowych Policji Państwowej        61

2.3.2. Działalność PP w ochronie obszaru kolejowego w odniesieniu do ruchu towarowego i pasażerskiego                                                           66

2.4.  Przejęcie ochrony obszaru kolejowego RP przez Straż Ochrony Kolei w latach 1935–1939                                                                                           68

2.4.1. Powstanie, organizacja i zadania SOK                                            68

2.4.2. Udział SOK w ochronie obszaru kolejowego w latach 1935–1939       72

2.5.  Doświadczenia w ochronie obszaru kolejowego w okresie PRL               78

2.5.1 Kształtowanie administracji kolejowej i systemu ochrony kolei w latach

1944–1955                                                                                           78

2.5.2. Struktura ochrony obszaru kolejowego państwa i organów ochrony kolei w dobie obowiązywania przepisów ustawy o kolejach z 1960 r.         82

2.5.2.1. Miejsce Służby Bezpieczeństwa i przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe w ochronie obszaru kolejowego PRL               82

2.5.2.2. Rola Służby Ochrony Kolei i innych organów ochrony kolei w zabezpieczeniu majątku PKP i utrzymaniu porządku na kolei   84

2.5.2.3. Miejsce Milicji Obywatelskiej w utrzymaniu porządku publicznego na obszarze kolejowym oraz w ochronie majątku PKP                   88

2.6.  Zmiany w sposobie ochrony obszaru kolejowego w czasie transformacji ustrojowej państwa                                                                                              90

2.6.1. Ustrój i zmiany strukturalne przedsiębiorstwa Polskie Koleje Państwowe w dobie obowiązywania nowych aktów normatywnych z 1997–2003 roku                                                                                                         90

2.6.2. Przemiany strukturalne organów ochrony kolei w dobie przekształceń transportu kolejowego w latach 1990–2003                                    92

2.7.  Wnioski                                                                                                                 93

 

     Rozdział 3. ASPEKTY PRAWNE I INSTYTUCJONALNE FUNKCJONOWANIA KOLEI, JAKO GŁÓWNEGO PODMIOTU DZIAŁAJĄCEGO NA OBSZARZE KOLEJOWYM PAŃSTWA                        95

3.1. Zarys tworzenia norm prawnych i aktów legislacyjnych określających zasady funkcjonowania transportu kolejowego i jego instytucji w Polsce od 1918 roku       96

3.1.1. Utworzenie przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe”             96

3.1.2. Pozycja prawno-ustrojowa Polskich Kolei Państwowych w okresie PRL                                                                              99

3.1.3. Przekształcenia Polskich Kolei Państwowych po 1989 roku           104

3.1.3.1. Regulacje ustawowe z 1989 roku zmieniające zasady działalności przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe"     104

3.1.3.2. Zmiany ustroju przedsiębiorstwa PKP wprowadzone przepisami ustawy z 1995 roku                                                           109

3.2.  Funkcjonowanie transportu kolejowego w Polsce od 1997 roku              113

3.2.1. Pojęcie i cechy transportu kolejowego w odniesieniu do regulacji krajowych i międzynarodowych                                                  113

3.2.2. Regulacje normujące funkcjonowanie transportu kolejowego zawarte w ustawie transportowej z 1997 roku                                            120

3.2.2.1. Określenie warunków eksploatacji dróg, linii i szlaków kolejowych oraz ich zdefiniowanie w przepisach ustawy                       120

3.2.2.2. Zasady organizacji przewozów pasażerskich i towarowych przez przewoźników kolejowych                                               122

3.3.  Zmiany ustroju transportu kolejowego zawarte w ustawie kolejowej z 2003 roku                                                                                        127

3.3.1. Charakterystyka obszarów funkcjonowania transportu kolejowego opisanych w powyższej regulacji                                               127

3.3.2. Podmioty prawne regulujące funkcjonowanie transportu kolejowego w Polsce                                                                                    131

3.4.  Regulacje prawne dotyczące zarządzania bezpieczeństwem transportu kolejowego                                                                                        133

3.4.1.  Udział zarządców i przewoźników kolejowych w zarządzaniu bezpieczeństwem wynikający z implementacji zapisów ustawy     133

3.4.2.  Rola Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych w obszarze zarządzania bezpieczeństwem kolei                                    135

3.4.3. Zasady wypełniania misji publicznej przez uczestników transportu kolejowego                                                                              136

3.4.3.1. Akty normatywne określające warunki świadczenia usług publicznych w transporcie kolejowym                          136

3.4.3.2. Zasady i tryb udostępniania podmiotom określonych składników infrastruktury kolejowej                                                 139

3.4.3.3. Realizacja działalności gospodarczej przez przewoźników kolejowych w ramach misji publicznej transportu kolejowego                                                                 140

3.5. Zmiany struktury właścicielskiej kolei oraz likwidacja przedsiębiorstwa państwowego PKP                                                                             142

3.5.1.  Analiza przeobrażeń ustrojowych transportu kolejowego zawartych w Ustawie z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe"                                                                                   142

3.5.1.1. Komercjalizacja przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe"                                                               142

3.5.1.2. Restrukturyzacja przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe"                                                               144

3.5.1.3. Prywatyzacja przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe”                                                                150

3.5.1.4. Fundusz kolejowy                                                       152

3.6.  Oceny i konkluzje                                                                              154

 

 Rozdział 4. ORGANIZACJA OCHRONY OBSZARU KOLEJOWEGO RP W DOBIE WSPÓŁCZESNYCH WYZWAŃ I ZAGROŻEŃ                                     156

4.1.  Zagrożenia obszaru kolejowego RP                                                     157

4.1.1.  Pojęcie i podział zagrożeń obszaru kolejowego                          159

4.2.  System ochrony obszaru kolejowego RP                                              170

4.2.1.  Regulacje prawne dotyczące organów ochrony obszaru kolejowego    170

4.2.2.  Instytucje współpracujące w zakresie ochrony obszaru kolejowego    181

4.3.  Ochrona obszaru kolejowego państwa w ramach struktur Grupy Kapitałowej Polskie Koleje Państwowe S.A. w wymiarze instytucjonalnym, funkcjonalnym i normatywnym                                                                               184

4.3.1.  Ochrona infrastruktury kolejowej realizowana przez Straż Ochrony Kolei w ramach spółki PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.                      184

4.3.2.  Nadzór nad przestrzeganiem przepisów porządkowych obowiązujących na obszarze kolejowym sprawowany przez organy ochrony kolei    187

4.3.3.  Ochrona porządku publicznego oraz życia i zdrowia osób przebywających na obszarze kolejowym realizowana przez straż ochrony kolei              189

4.4.  Ustrój organów odpowiedzialnych za ochronę obszaru kolejowego        192

4.4.1.  Straże ochrony kolei w realizacji zadań ochronnych                    192

4.4.1.1. Organizacja straży ochrony kolei                                     192

4.4.1.2. Zadania straży ochrony kolei                                          197

4.4.1.3. Szkolenie i dobór kadr w Straży Ochrony Kolei PKP PLK. SA.                                                                                           199

4.4.1.4. Wyposażenie Straży Ochrony Kolei                                202

4.4.1.5. Współpraca Straży Ochrony Kolei z organami ochrony kolei w ramach organizacji COLPOFER I RAILPOL                  206

4.4.2.  Inne podmioty odpowiedzialne za ochronę obszaru kolejowego    209

4.5.  Realizacja zadań obronnych w ramach Grupy Kapitałowej Polskie Koleje Państwowe S.A.                                                                                 212

4.5.1. Zadania obronne realizowane przez Zarząd PKP S.A.                 212

4.5.2.  Wykonywanie i planowanie zadań obronnych w innych podmiotach Grupy Kapitałowej PKP S.A.                                                    215

4.6.   Rozwiązania w zakresie ochrony obszaru kolejowego w wybranych państwach                                                                                          220

4.7.   Oceny i konkluzje                                                                              227

 

 Rozdział 5. KONCEPCJA OCHRONY OBSZARU KOLEJOWEGO W POLSCE W CZASIE POKOJU, KRYZYSU I WOJNY                                    232

5.1.  Ogólne założenia koncepcji                                                                232

5.2.  Cele i zadania systemu ochrony obszaru kolejowego                             242

5.2.1.  Cele systemu                                                                           242

5.2.2.  Zadania systemu                                                                      243

5.3    Funkcjonowanie organów ochrony obszaru kolejowego w Polsce w czasie pokoju,  kryzysu i wojny wg. wariantu II koncepcji                                          245

5.3.1.  Formy i metody działania Państwowej Straży Kolejowej, jako nowego podmiotu systemu                                                                 245

5.3.2.  Struktura organizacyjna PSK                                                    248

5.3.3   Zadania PSK                                                                            263

5.3.4.  Szkolenie i dobór kadr w PSK                                                   265

5.4.   Realizacja zadań przez Państwową Straż Kolejową podczas kryzysu, podwyższa-nia gotowości obronnej i wojny                                                             269

5.5.   Współdziałanie PSK z innymi podmiotami bezpieczeństwa w dziedzinie ochrony obszaru kolejowego                                                               276

5.6.    Konkluzje i podsumowania                                                                 280

 

ZAKOŃCZENIE                                                                                             283

BIBLIOGRAFIA                                                                                             286

SPIS RYSUNKÓW, WYKRESÓW I TABEL                                                  303

ZAŁĄCZNIKI                                                                                                 304

 

 

• Title: Ochrona obszaru kolejowego RP w czasie pokoju, kryzysu i wojny
• Author: Piotr Goruk-Górski
• ISBN: 978-83-65697-82-0, 9788365697820
• Date of issue: 2019-10-23
• Format: Ebook
• Item ID: e_1cqh
• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Silva RERUM