E-book details

Odwaga poetyki. Aktywizm, opór, psalmy

Odwaga poetyki. Aktywizm, opór, psalmy

Jarosław Płuciennik

Ebook

W części teoretycznej publikacja dotyczy miejsca nauk humanistycznych, kulturoznawstwa i teorii literatury w społeczeństwie, w części analitycznej ukazuje zaangażowanie społeczne, odbiór społeczny psalmów traktowanych jako pierwowzór zaangażowanej literatury. W tej książce chciałbym pokazać czytelnikowi, że pojęcie kultury przywoływane przeze mnie jest równoznaczne z wizją zaangażowanego, troskliwego i empatycznego pielęgnowania - to bardzo bliskie sobie kategorie uczestniczenia w życiu i jego wyzwaniach.

Ze Wstępu

"Nie ma tego rodzaju opracowania w języku polskim, które by łączyło tak różne perspektywy oddziaływania Reformacji na współczesną kulturę w bardzo różnych jej aspektach [...]. Całość rozważań została umieszczona w bardzo szerokim kontekście historycznym, teologicznym, filozoficznym, antropologicznym, literaturoznawczym i językoznawczym. W sensie ogólnym jest to dobrze pomyślane studium interdyscyplinarne skupione wokół kulturowego wymiaru Reformacji.

Z recenzji prof. dr. hab. Sławomira Jacka Żurka (KUL)

Wstęp  13

 

Część I. Aktywizm    19

  1. Fuga. Styl działania i styl kultury   21
    1. Wzory kultury  21
    2. Vita activa u Hannah Arendt   23
    3. Naśladowanie Bonhoeffera     24
    4. Rozczarowanie Kościołem widzialnym           29
    5. Wolność – działanie – aktywizm         30
    6. Przez dobrą moc Twą, Panie, otoczony           31
    7. Bohaterowie     32
    8. Śmierć Mojżesza          33
    9. Wzór muzyczny           35
  2. Młot i słowo. Modele protestu       41
    1. Wprowadzenie 41
    2. Protest i zerwanie więzi – różne formy protestu          43
      1. Forma 1: Luter i młot na Kościół 46
      2. Forma 2: Luter i stanowisko w walce      49
      3. Forma 3: Luter i wolność człowieka w drodze    50
      4. Formy 4: Eskalacja form protestu – ogień i demony       52
    3. Wizja rozwoju kultury 54
    4. Kultura i pielęgnacja    55
  3. Pochwała negacji    59

3.1 Logiczna negacja – metafora lustrzanego odbicia       59

    1. Metafora fizycznej siły            62
    2. Metafora protestu         64
    3. Negacja jako warunek niezależności   66
    4. Negacja, presupozycje, możliwość porozumienia       67
    5. Filozofia negacji, filozofia buntu        70

4. Protest song jako forma oporu       73

    1. Wprowadzenie 73
    2. Noe, początki protest songów i Róbmy swoje jako piosenka natchnienia       74
    3. Kultura, Biblia i inspiracja       76

5. Twórcze myślenie i zaangażowanie społeczne w poetyce 83

    1. Twórcze myślenie i zaangażowanie społeczne            83
    2. Niedokończony projekt           91

6. Marcin Luter, filologia i maczuga  95

    1. Marcin Luter nie był filozofem?          95

6.2. Kulturowe konteksty filozofowania młotem. Opór, prawa człowieka i narzędzia wolności  97

    1. Bliżej ludzi i filologii   101
    2. Humanizm, indywidualizm, filologia, poliglotyzm     103
    3. Luter i twórczość         106

7. Odwaga poetyki i kulturoznawstwo           109

    1. Odwaga poetyki           109
    2. Kulturoznawstwo a nauki polityczne i polityka          112
    3. Kulturoznawstwo a interdyscyplinarność        114
    4. Kulturoznawstwo a cyfryzacja            117

 

Część II. Poetyka      123

  1. Wzorzec fugi i wzorzec sylwy. Poliglotyczna analiza kognitywistyczna a sylwiczność   125
    1. Niewiasta czy kobieta, dzielna czy cnotliwa?  128
    2. Laska, kij czy… berło?            131

2. Poetyka kognitywna liryki i epiki  135

    1. Przedmiot badania       135
    2. Poliglotyczna analiza i poetyka kognitywna    136
    3. Dotychczasowe badania          137
    4. Kategorie analityczne   138

 

Część III. Psalmy      147

1. Epicka rama i poetyka oporu w psalmach 149

    1. Walka i zemsta 149

2. Lider           169

    1. Literacka kultura Reformacji   170
    2. Niedokończona Reformacja w Polsce 171
    3. Psalm 110 w Nowym Testamencie      173
    4. Nieskończony Bóg jest nieogarniony – „Kościół Cię nie ogarnie, wszędy pełno Ciebie”      176
    5. Sola gratia, czyli „Głos łaskawy” i spory o zbawienie oraz predestynację    180
    6. Rama epicka opowieści o Gedeonie    184
    7. Wódz jako sługa i ofiara – ku teologii Eucharystii      189
    8. Kochanowski jako kreatywny uczestnik reformacyjnego dyskursu    192

3. Broń i technika jako element epickiej ramy walki 195

    1. Sublimicyzm – przypadek Psalmu 139,6        195
    2. Idolatria – przypadek Psalmu 75,2–5  202
    3. Umiarkowana odwaga poetyki            210

4. Więzienie i wybawienie     213

    1. Niewola            213
    2. Wybawienie     217
    3. Ciało jako kotwica tekstu i oporu        223

5. Kicz, prawo i sprawiedliwość        225

    1. Kognitywistyczne studium anachronizmu       225
    2. Huśtaj się nisko, słodki rydwanie        226
    3. Anachronizm. Dominująca wartość estetyczna (DWE) i parametr archaizmu kulturowego (PAK)    227
    4. Rama epicka i starotestamentalne pojęcie sprawiedliwości     230
    5. Kognitywna analiza slotów semantycznych (KASS) ogniskujących referencyjnych domen semantycznych (ORDS)            232
    6. Kulturowy parametr kiczu (KPK)        237

 

Literatura cytowana    241

 

Lista pierwodruków wcześniejszych wersji rozdziałów         263

 

Indeks osób    265

 

Indeks rzeczowy         271

 

Streszczenie/Abstract 283

  • Title: Odwaga poetyki. Aktywizm, opór, psalmy
  • Author: Jarosław Płuciennik
  • ISBN: 978-83-814-2689-3, 9788381426893
  • Date of issue: 2019-12-30
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1etj
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego