E-book details

Epistemologia. Sandwiczowa teoria wiedzy

Epistemologia. Sandwiczowa teoria wiedzy

Adam Grobler

Ebook

Książka Adama Groblera, znakomitego polskiego filozofa analitycznego, w udany sposób łączy systematyczny przegląd problemów i stanowisk epistemologicznych z oryginalnym i inspirującym wkładem autorskim do tej kluczowej dyscypliny filozoficznej. Jest połączeniem bardzo dobrego podręcznika uniwersyteckiego z monografią naukową wysokiej próby. W trakcie lektury czytelnik zapoznaje się, kolejno, z historycznym rodowodem filozoficznych zagadnień dotyczących poznania i sceptycyzmu, koncepcjami percepcji i pamięci, społeczną naturą procedur poznawczych, kwestią uprawomocnienia indukcji, rolą czystego rozumu i czynników apriorycznych w kształtowaniu wiedzy, teoriami prawdy oraz kontrowersjami dotyczącymi pojęcia wiedzy i jego składników. To właśnie w tej ostatniej sprawie Grobler formułuje najwięcej oryginalnych rozwiązań, które zmierzają do pokazania, że klasyczne i jednolite pojęcie wiedzy, według którego prawdziwość jest jej warunkiem koniecznym, powinno zostać zastąpione elastyczną i wielowarstwową „sandwiczową” koncepcją wiedzy, odpowiadającą realiom nabywania wiedzy, jej przypisywania i wykorzystywania. Autor prowadzi swoje wywody w sposób zwięzły i precyzyjny, lecz jednocześnie zrozumiały nie tylko dla zawodowych filozofów, lecz także dla osób bez specjalistycznego wykształcenia filozoficznego. Dokłada też wszelkich starań, aby najnowsze dyskusje i stanowiska epistemologiczne opisywać za pomocą troskliwie dobranej terminologii, zaczerpniętej z rdzennych zasobów języka polskiego.

prof. dr hab. Tadeusz Szubka, Uniwersytet Szczeciński

  

Wstęp

Rozdział pierwszy. Krótka historia problemu źródeł poznania

1.1. Sceptycyzm klasyczny

1.2. Irracjonalizm

1.3. Racjonalizm kartezjański

1.3.1. Sceptycyzm metodyczny

1.3.2. Natywizm

1.3.3. Metoda intuicyjno-dedukcyjna

1.4. Empiryzm genetyczny

1.5. Dedukcja transcendentalna

1.6. Przewrót kopernikański w filozofii i problem granic poznania 

Rozdział drugi. Problem percepcji

2.1. Realizm bezpośredni i pośredni

2.2. Idealizm i fenomenalizm

2.3. Dyzjunkcjonizm i ujęcie przysłówkowe

2.4. Intencjonalizm

2.5. Intencjonalność jako intensjonalność

Rozdział trzeci. Pamięć i świadectwo z drugiej ręki

3.1. Pamięć

3.2. Świadectwo z drugiej ręki

Rozdział czwarty. Społeczna natura poznania

4.1. Inne umysły

4.2. Problem niejednomyślności

4.2.1. Różnica zdań między równorzędnymi podmiotami

4.2.2. Niejednomyślność ekspertów

4.3. Zagadnienie podmiotu zbiorowego

4.3.1. Sumatywizm i antysumatywizm

4.3.2. Epistemologia bez podmiotu poznającego

4.3.3. Podmiot poznania naukowego

Rozdział piąty. Problem indukcji

5.1. Postawienie problemu

5.2. Rozwiązanie za pomocą dedukcji transcendentalnej

5.3. Rozwiązania nieepistemiczne

5.4. Probabilizm

5.4.1. Potwierdzanie

5.4.2. Bayesianizm

5.5. Hipotetyzm

5.5.1. Falsyfikacjonizm

5.5.2. Abdukcjonizm

5.6. Kompatybilizm

Rozdział szósty. Poznanie a priori

6.1. Logicyzm

6.2. Konwencjonalizm

6.3. Intuicjonizm

6.4. Formalizm

6.5. Podgryzanie aprioryzmu

6.6. Status poznawczy logiki

Rozdział siódmy. Wkład podmiotu

7.1. Przekształcenia kantyzmu

7.2. Biologiczne a priori

7.3. Kulturowe a priori 

Rozdział ósmy. Analiza pojęcia wiedzy

8.1. Wiedza a mniemanie

8.2. Odmiany wiedzy bez mniemania

8.3. Problem Gettiera

Rozdział dziewiąty. Pojęcie prawdy

9.1. Spor o nośniki prawdy

9.2. Główne koncepcje prawdy

9.2.1. Koncepcja klasyczna i koncepcje nieklasyczne

9.2.2. Realizm i antyrealizm

9.2.3. Semantyczna teoria prawdy

9.2.4. Inflacjonizm i deflacjonizm

9.2.5. Poza inflacjonizmem i deflacjonizmem: prymitywizm, teoria identyczności i pluralizm aletyczny

9.3. Aksjomatyczne teorie prawdy i paradoks kłamcy

9.3.1. Logika presupozycji oraz zwykły i wzmocniony paradoks kłamcy

9.3.2. Teoria Kripkego i przygodne koło kłamców

9.3.3. Zbitki prawdziwościowe (truth-value gluts)

Rozdział dziesiąty. Nauka a problem faktywności

10.1. Kłopoty z pojęciem „wiedza naukowa”

10.2. Odrzucenie warunku prawdziwości

10.2.1. Mit czasowników faktywnych

10.2.2. Presupozycje, idealizacje i klauzula ceteris paribus w nauce

10.2.3. Idealizacje i klauzula ceteris paribus w wiedzy w sensie post-gettierowskim

Rozdział jedenasty. Uzasadnienie

11.1. Struktura uzasadniania

11.1.1. Fundamentalizm i koherencjonizm

11.1.2. Stanowiska kompromisowe

11.2. Internalizm i eksternalizm

11.3. Epistemologia cnót

Rozdział dwunasty. Od sceptycyzmu do kontekstualizmu pragmatycznego

12.1. Zasada epistemicznego domknięcia i jej odrzucenie

12.2. Kontekstualizm i zachowanie zasady epistemicznego domknięcia

12.2.1. Ulotna wiedza Lewisa

12.2.2. Kontekstualizm semantyczny

Rozdział trzynasty. Odchylenie pragmatyczne

13.1. Postawienie problemu

13.2. Wiedza a przewidywanie

13.3. Wiedza a rozumowanie praktyczne

13.4. Wnioski z tezy fallibilizmu

13.5. Niezależne od praktycznego ryzyka powody dalszych dociekań

Rozdział czternasty. Paradoks loterii

14.1. Postawienie problemu

14.2. Harman i Sherman o założeniach wiedzy

14.3. Zasada epistemicznego domknięcia a zasada transmisji

14.4. Pojęcie sądu loteryjnego

14.5. Loterie a wywrotność wiedzy

14.6. Sądy loteryjne a mechanizmy generowania wiedzy

Rozdział piętnasty. Kontekstualizm bez odchylenia pragmatycznego

15.1. Kontekstualizm presupozycyjny a zasada transmisji

15.2. Kontekstualizm inferencyjny

15.3. Wright o uprawnieniu

15.4. Wywrotność presupozycji a problem faktywności

Rozdział szesnasty. Sandwiczowa teoria wiedzy

16.1. Przygotowanie sandwicza

16.2. Struktura sandwicza

16.3. Przypisywanie wiedzy

16.4. Aspekty pragmatyczne

Bibliografia

Indeks osób

Indeks rzeczowy

  • Title: Epistemologia. Sandwiczowa teoria wiedzy
  • Author: Adam Grobler
  • ISBN: 97883-242-2985-7, 9788324229857
  • Date of issue: 2020-02-25
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1g1o
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS