Wstęp 9

 

I. Kształtowanie się pojęcia „nieruchomości ziemskiej” w Polsce począwszy od średniowiecza do czasów współczesnych                 15

1. Od średniowiecza do rozbiorów Polski             15

1.1. Rzeczy ruchome i nieruchome   15

1.2. Rzeczy pospolite i prywatne       17

1.3. Dobra ziemskie                 17

1.3.1. Elementy składowe dóbr ziemskich           17

1.3.2. Rzeczy główne i przynależności dóbr         18

1.3.3. Parafia, jako stały element dóbr ziemskich            21

1.4. Dobra ziemskie – majątki ziemskie          22

1.4.1. Obrót majątkami ziemskimi           24

2. Pod zaborami               25

2.1. Zabór rosyjski    25

2.1.1. Nieruchomość chłopska 26

2.1.2. Prawo hipoteczne w zaborze rosyjskim   27

2.1.3. Ważność ksiąg hipotecznych dla badań historycznych       29

2.2. Zabór austriacki                30

2.3. Zabór niemiecki                31

3. Definiowanie pojęcia nieruchomości ziemskiej w II RP             34

3.1. Rozporządzenie tymczasowe Rady Ministrów z 1 września 1919 r.           34

3.2. Akty prawne z lat 1922–1939      35

4. Definiowanie pojęcia nieruchomości ziemskiej po II wojnie światowej            37

4.1. W świetle dokumentów archiwalnych   37

4.2. Projekt ustawy o obrocie nieruchomościami ziemskimi                 38

4.3. Definicja pojęcia „nieruchomości ziemskiej” w prawie polskim w świetle najnowszych publikacji prawniczych 40

4.4. Zastąpienie pojęcia „nieruchomości ziemskiej” pojęciem „nieruchomości rolnej”            41

 

II. Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej do 1926 roku                45

1. Dzieje Dóbr Wilanów do wieku XVII 45

2. Powstawanie dóbr – od Sobieskiego do Lubomirskiej (1677–1799)    46

2.1. Jan III Sobieski   46

2.2. W posiadaniu Sieniawskich          48

2.3. Poprawa sytuacji gospodarczej dóbr wilanowskich          52

3. W posiadaniu Potockich (1800–1892)                53

3.1. Rozwój struktury zarządu dóbr wilanowskich w wieku XIX – kształtowanie się związków funkcjonalnych            59

3.1.1. Okres 1800–1831                                59

3.1.2. Okres 1832–1864                                60

3.1.3. Struktura organizacyjna klucza wilanowskiego      61

3.1.3.1. Oddział Prowentowy       62

3.1.3.2. Oddział Ekonomiczny       63

3.1.3.3. Oddział Leśny      63

3.1.3.4. Posiadłości warszawskie                 64

3.1.4. Formy zarządzania dobrami wilanowskimi              64

4. W posiadaniu Ksawerego Branickiego (1892–1926)    66

 

III. Funkcjonowanie wilanowskiej nieruchomości ziemskiej w latach 1927–1945           69

1. Objęcie Dóbr Wilanów przez Adama Branickiego        69

2. Problemy finansowe Adama Branickiego i próby wyjścia z zadłużenia              74

3. Działania Państwowego Banku Rolnego wobec dłużnika Adama Branickiego                81

4. Sanacja finansów Adama Branickiego               83

5. Sytuacja finansowa Dóbr Wilanów przed wybuchem II wojny światowej        88

6. Główne uwarunkowania funkcjonowania dóbr wilanowskich i prognozy        99

7. Pierwsze lata okupacji niemieckiej     109

8. Sprzedaż obszaru leśnego „Laski Borków” w 1940 r. 117

 

IV. Produkcja rolnicza wilanowskiej nieruchomości ziemskiej w dwudziestoleciu międzywojennym 121

1. Gospodarstwo rolne i mleczne w Wilanowie                122

2. Gospodarstwo rolne i mleczne w Wolicy         129

3. Gospodarstwo rybne w Żabieńcu       134

4. Wydzierżawianie gruntów     137

5. Ordynaria/naturalia   141

 

V. Związki funkcjonalne pomiędzy zespołami pałacowo-parkowymi a częścią gospodarczą wilanowskiej nieruchomości ziemskiej            151

1. Zespół pałacowo-parkowy w Wilanowie         151

2. Zastaw zbiorów muzealnych                 155

3. Zespół pałacowo-parkowy w Wilanowie i jego wykorzystanie do produkcji rolniczej                156

3.1. Ogród Wilanów                 156

3.2. Jezioro Wilanowskie       158

3.3. Pozostałe sposoby rolniczego wykorzystywania zespołu pałacowo-parkowego w Wilanowie    160

4. Zespół pałacowo-parkowy w Natolinie            162

5. Wnioski           165

 

Epilog. Losy wilanowskiej nieruchomości ziemskiej po zakończeniu II wojny światowej           171

 

Bibliografia        177

Spis tabel           183

Spis ilustracji    185

Indeks osobowy              187

Indeks nazw geograficznych      191

• Title: Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej. Związki funkcjonalno-gospodarcze
• Author: Mirosław Kłusek
• ISBN: 978-83-8142-677-0, 9788381426770
• Date of issue: 2020-02-28
• Format: Ebook
• Item ID: e_1g4h
• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego