E-book details

Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej

Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej

Monika Bobako

Ebook

Islamofobia jest zjawiskiem, które od przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku coraz mocniej zaznacza się w życiu europejskich społeczeństw. Książka zawiera omówienie różnorodnych dyskursów antyislamskich, które konstruując islam jako zagrożenie, a muzułmanów jako „innych” i „obcych”, wyrastają często z bardzo odmiennych przesłanek. Niektóre z nich są częścią dyskursu krytycznego wobec religii w ogóle i wiążą się z oświeceniowymi ideami postępu, emancypacji i racjonalizmu, inne wyrastają z konserwatywnej troski o czystość chrześcijańskiego dziedzictwa i europejskiej tożsamości (a także jej narodowych wariantów). Punktem wyjścia jest dla autorki pytanie o to, w jakim stopniu współczesna islamofobia powtarza wzory znane z historii europejskiego antysemityzmu. Ważną część tekstu wypełnia refleksja na temat relacji między figurą Żyda jako Innego a procesami konstruowania symbolicznej obcości, jaką w europejskim kontekście zostają naznaczeni muzułmanie. Wiążąc te procesy z wydarzeniami polityczno-ekonomicznymi z ostatnich dekad, autorka przedstawia je na tle historycznych związków Europy z islamem. Pokazuje przy tym, w jaki sposób wytworzone w epoce kolonialnej orientalistyczne wyobrażenia na temat tej religii kształtują dzisiejsze nastawienia wobec muzułmanów. Poszukując odpowiedzi na pytanie o przyczyny wzmagającej się w Europie antymuzułmańskiej ksenofobii, autorka szczególną uwagę zwraca na przemiany ekonomiczne związane z rozwojem neoliberalnego kapitalizmu, a także z kryzysem logiki rozwojowej, na której ufundowana została zachodnia nowoczesność. Zastanawiając się na fenomenem polskiej „islamofobii bez muzułmanów”, podkreśla rolę, jaką w jej tworzeniu się odgrywa półperyferyjny charakter Polski.

Wstęp 

Rozdział 1

Islamofobia jako problem antropologii politycznej 

Ksenofobia, rasizm i kwestia ram normatywnych 

Islamofobia i konieczność „odmyślenia” orientalistyki 

Studia nad antysemityzmem jako matryca metodologiczna 

Islamofobia jako dyskurs i relacja społeczna 

Rozdział 2

Dyskurs islamofobii. Anatomia i etiologia 

Oriana Fallaci: pogarda jako wyznanie wiary 

Samuel P. Huntington: w poszukiwaniu wroga 

Wynalezienie muzułmanów w Europie. Tożsamość w czasach neoliberalnej hegemonii 

Islamofobia jako formacja ideologiczna neoliberalnego kapitalizmu 

Islamofobia i „koniec świata, jaki znamy” 

Neoliberalne niepokoje i fantazmat „muzułmańskiego imigranta”  

Rozdział 3

Religia i rasa. Trajektorie antysemityzmu i islamofobii 

Antysemityzm i zmienne tryby kodowania odmienności 

Rasa i religia. Zatajone powinowactwo 

Islam i jego „stawanie się religią” 

Urasowienie muzułmanów. Islamofobia jako rasizm 

Rozdział 4

Europa i jej inni. Żyd i Arab, żyd i muzułmanin 

Orientalizm jako europejska gra w różnice religijne 

Żyd i Arab/muzułmanin (I): genealogia pokrewieństwa 

Żyd i Arab/muzułmanin (II): punkt zerwania 

Zagłada i nowe geometrie inności 

Węzeł palestyński i pytanie o nie-islamofobiczną Europę 

Wrogość: imitacje i asymetrie 

„Nowy antysemityzm” 

Anty-antysemityzm i islamofobia: punkt sprzężenia 

Dekolonizacja zwesternizowanej żydowskości. Demontaż ram konfliktu

Rozdział 5

Islamofobia progresywistyczna. Feminizm a islam jako rewers zachodniej cywilizacji 

Ratowanie brązowych kobiet przed brązowymi mężczyznami 

Hidżab i zderzenie patriarchatów 

Feministyczna krytyka islamu. Przeoczone osie dominacji 

Polski katolicyzm, prawa kobiet i widmo islamu 

Feminizm i pułapka orientalizmu 

Feminizm vs religia: rewizje. Postkolonialny postsekularyzm 

Poza orientalizmem: feminizm islamski 

Rozdział 6

Islamofobia resentymentu. Antymuzułmański dyskurs religijnej prawicy w Polsce 

Rama Nietzscheańska: resentyment, upadek Zachodu i apologia islamu 

Paweł Lisicki (I): modernizacja katolicyzmu i kapitulacja przed islamem 

Paweł Lisicki (II): katolicki tradycjonalizm i fascynacja islamem 

Uległość i odsłonięcie wypartego 

Polska islamofobia bez muzułmanów i resentyment półperyferii 

Zakończenie. Czy Europa może przetrwać bez islamu? 

Bibliografia 

Indeks nazwisk 

  • Title: Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej
  • Author: Monika Bobako
  • ISBN: 978-83-242-3242-0, 9788324232420
  • Date of issue: 2020-05-26
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1mck
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS