Akcja utworu rozgrywa się we dworku, w trakcie obrad Sejmu Wielkiego, podczas których omawiane są reformy. Autor obrazuje konflikt między dwoma obozami politycznymi konserwatystami oraz reformatorami. Sam Niemcewicz był zwolennikiem reform, dlatego Powrót posła ma na celu ukazać ich słuszność. Porusza takie ówczesne problemy, jak prawa różnych grup społecznych, liberum veto czy polityka zagraniczna Polski.