Szczegóły ebooka

Nauka jako obiekt kultu. Wprowadzenie do koncepcji scjentoteizmu

Nauka jako obiekt kultu. Wprowadzenie do koncepcji scjentoteizmu

Łukasz Jach

Ebook

Książka podejmuje problematykę wysokiego poziomu zainteresowania oraz szacunku, jakimi we współczesnym świecie cieszą się przekazy o tematyce naukowej. W poszczególnych rozdziałach kwestia ta poddawana jest interdyscyplinarnym analizom, uwzględniającym m.in. kontekst popkulturowy, metodologiczny, społeczny i psychologiczny. Punkt kulminacyjny rozprawy stanowi prezentacja koncepcji silnie scjentystycznego światopoglądu (określonego mianem scjentoteizmu) oraz jego psychologicznych podstaw i korelatów. Książka adresowana jest do psychologów i przedstawicieli innych dyscyplin społecznych, a także wszystkich osób zainteresowanych tematyką wpływu nauki, naukowców i najnowszych odkryć naukowych na funkcjonowanie jednostki i społeczeństwa.
 

Recenzja książki ukazała się:

  • na stronach czasopisma internetowego „Sprawy Nauki” nr 3 (208) marzec 2016;
  • w czasopiśmie „Forum Akademickie” nr 3/2016, s. 69 (Mariusz Karwowski: Wiedza na ołtarze!).

Artykuł o książce ukazał się w czasopiśmie „Gazeta Uniwersytecka UŚ” nr 10 (240) lipiec–wrzesień 2016, s. 14–15 (Maria Sztuka: Dlaczego jedni ufają naukowcom, a inni mają ich za kuglarzy?, artykuł dostępny pod adresem: http://gazeta.us.edu.pl/node/283913).

Spis treści

 

Przedmowa / 9

Wstęp / 11

 

Rozdział 1

Współczesne sposoby prezentowania nauki w kanałach kultury popularnej / 19

Wprowadzenie / 19

Nauka w telewizji / 21

  • Ekspert na śniadanie / 22
  • Naukowy zawrót głowy / 25


Nauka w reklamie / 27

Nauka w prasie i literaturze popularnonaukowej / 30

Nauka w Internecie / 35

  • „Kopalnia wiedzy”, czyli krótko i na temat / 36
  • Między memami a wiedzą bezużyteczną / 39
  • Racjonalista.pl — strona WWW i styl życia / 41


Podsumowanie / 44

 

Rozdział 2

Jak działa nauka? Wybrane koncepcje metodologiczne / 47

Wprowadzenie / 47

Pozytywizm Augusta Comte’a / 50

  • Naukowy ekskluzywizm / 52
  • Systemowość / 52
  • Finalizacja rozwoju ludzkości i jej zjednoczenie pod szyldem nauki / 53
  • Świeckie odkupienie / 53


Neopozytywizm Koła Wiedeńskiego / 54

  • Empiryzm / 55
  • Pozytywizm / 55
  • Fizykalizm / 56
  • Uwolnienie nauki od terminów metafizycznych / 57
  • Sądy syntetyczne w matematyce / 58
  • Nauka a szczęście ludzkości / 59


Cztery filary współczesnej refleksji nad funkcjonowaniem nauki — Popper, Kuhn, Lakatos, Feyerabend / 61

  • Karl Raimund Popper / 61
  • Thomas Kuhn / 67
  • Imre Lakatos / 73
  • Paul Feyerabend / 77


Nauka oczami naukowców / 81

  • Edward O. Wilson / 81
  • Richard Dawkins / 86

 

Rozdział 3

Uprawianie i recepcja nauki w perspektywie psychologicznej / 91

Wprowadzenie / 91

Aktywna psychologia nauki / 93

  • Jak możliwa jest nauka / 93
  • Obróbka termiczna pokarmów / 94
  • Wydłużona niedojrzałość mózgu / 97
  • Kultura jako agregat nauki / 99
  • Intuicyjny naukowiec / 102
  • Uprawianie nauki w perspektywie dyscyplin społecznych / 104
  • Dlaczego nauka jest trudna / 111


Receptywna psychologia nauki / 119

  • Społeczna psychologia nauki receptywnej / 119
  • Poznawcza psychologia nauki receptywnej / 125

 

Rozdział 4

Scjentoteizm — definicja, charakterystyka i uwarunkowania zjawiska / 135

Wprowadzenie / 135

Identyfikacja nieporozumień na temat nauki oparta na modelu Pascala Boyera / 138

  • Nieporozumienie 1: Nauka udziela odpowiedzi na pytania metafizyczne / 140
  • Nieporozumienie 2: Wypowiedzi naukowców mówią o obiektywnej prawdzie / 141
  • Nieporozumienie 3: Nauka pozwala uwolnić się od lęku i niepokoju / 143
  • Nieporozumienia 4 i 5: Nauka daje niepodważalne wyjaśnienia zjawisk występujących w przyrodzie oraz opis działania ludzkiej psychiki / 145
  • Nieporozumienie 6: Nauka daje odpowiedzi na pytania o kwestie ostateczne / 147
  • Nieporozumienie 7: Nauka daje nadzieję na ostateczne zjednoczenie ludzkości / 148
  • Nieporozumienie 8: Twierdzenia nauki są oparte na niepodważalnych założeniach / 150
  • Nieporozumienie 9: Nauka stoi na szczycie drabiny dociekań, w związku z czym badanie nauki jest nieracjonalne / 152


Scjentoteizm — konceptualizacja pojęcia / 153

  • Czym jest scjentoteizm? / 153
  • Scjentoteizm jako światopogląd / 155
  • Przejawy scjentoteizmu / 160


Psychologiczne uwarunkowania scjentoteizmu / 164

  • Typologia umysłu w modelu Junga—Nosala / 164
  • Potrzeba poznawczego domknięcia w koncepcjach Arie Kruglanskiego i Małgorzaty Kossowskiej / 170
  • Orientacje temporalne w koncepcji Philipa Zimbardo i Johna Boyda / 174
  • Potrzeba poznania w koncepcji Johna Cacioppo i Richarda Petty’ego / 176
  • Przekonania na temat źródeł natury człowieka — koncepcja Marzeny Żmudy-Trzebiatowskiej / 178

 

Zakończenie / 181

 

Bibliografia / 185

Indeks osobowy / 199

 

Summary / 205

Zusammenfassung / 207

  • Tytuł: Nauka jako obiekt kultu. Wprowadzenie do koncepcji scjentoteizmu
  • Autor: Łukasz Jach
  • ISBN: 978-8-3801-2628-2, 9788380126282
  • Data wydania: 2016-01-07
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_1p6b
  • Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego