Details zum E-Book

Wykładniki spójności w tekstach pisanych przez obcokrajowców. Materiał egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego

Wykładniki spójności w tekstach pisanych przez obcokrajowców. Materiał egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego

Magdalena Karasek

E-book

Czytelnik znajdzie w publikacji analizę mechanizmów spójności językowej w tekstach pisanych przez obcokrajowców, którzy przystąpili do egzaminu certyfikatowego z języka polskiego jako obcego, a następnie klasyfikację stosowanych przez nich wykładników. Autorka bada, jak zmieniają się sposoby wiązania wyrażeń zdaniowych w zależności od poziomu znajomości języka oraz wskazuje najczęściej popełniane przez cudzoziemców błędy. Podstawa to materiały egzaminacyjne (wypowiedzi pisemne) z trzech poziomów nauczania: B1, B2 i C2. Z badań płynie wniosek, że umiejętność tworzenia spójnych tekstów jest integralną częścią kompetencji komunikacyjnej, rozwijającej się wraz ze wzrostem kompetencji językowej. Wykładniki więzi okazały się bardziej istotne w dłuższych formach wypowiedzi, takich jak charakterystyka, tekst argumentacyjny, opis czy esej.

Brakuje opracowań o podobnej tematyce, zarówno w literaturze polskiej, jak i światowej. Większość prac odnoszących się do spójności tekstu dotyczy rozważań na poziomie filologicznym, natomiast publikacja Magdaleny Karasek jest zwróceniem się w kierunku praktycznej aplikacji instrumentarium językoznawczego do działań dydaktycznych.

Z recenzji prof. dr hab. Anny Dunin-Dudkowskiej

Wstęp   9

1. Przedmiot i cel pracy   9

2. Charakterystyka materiału badawczego              11

3. Egzamin certyfikatowy z języka polskiego jako obcego     16

4. Metoda opracowania materiału              21

5. Założenia metodologiczne         22

5.1. Pojęcie tekstu            22

5.2. Pojęcie dyskursu        28

5.3. Spójność tekstu jako przedmiot badań językoznawczych             30

5.3.1. Spójność jako własność stopniowalna            38

5.4. Spójność tekstu a sprawność pisania  42

6. Stan badań      44

 

Rozdział 1. Wykładniki spójności w tekstach pisanych przez obcokrajowców       51

1. Powtórzenia   52

1.1. Powtórzenia jednowyrazowe dokładne             52

1.1.1. Zachowanie tej samej funkcji składniowej     53

1.1.2. Zmiana funkcji składniowej                56

1.2. Powtórzenia jednowyrazowe niedokładne       60

1.2.1. Kodowanie pojęcia za pomocą rzeczownika                 60

1.2.2. Kodowanie pojęcia za pomocą czasownika   62

1.2.3. Kodowanie pojęcia za pomocą innych jednostek leksykalnych zbudowanych na tym samym rdzeniu        63

1.3. Powtórzenia wielowyrazowe                64

1.4. Powtórzenie wyrazu w nowym otoczeniu leksykalnym                 66

1.4.1. Powtórzenie skrócone o przydawkę                66

1.4.2. Powtórzenie rozwinięte przydawką                67

1.4.3. Powtórzenie z wymienioną przydawką          68

1.5. Przeciwstawienia      68

1.6. Paralelizmy składniowe          70

1.7. Nagromadzenie powtórzeń  72

2. Synonimy         76

2.1. Synonimy systemowe              77

2.2. Synonimy kontekstowe           80

2.3. Peryfrazy     82

3. Antonimy         85

3.1. Antonimy systemowe              86

3.2. Antonimy kontekstowe           87

4. Wyrazy należące do jednej grupy tematycznej    88

5. Hiperonimy i hiponimy 92

5.1. Hiperonim – hiponim               92

5.2. Hiperonim – kohiponimy         93

5.3. Hiponim – hiperonim               95

5.4. Kohiponimy – hiperonim         97

5.5. Kohiponimy 97

6. Zaimki              99

6.1. Zaimek jako wykładnik pronominalizacji            99

6.1.1. Zachowanie tej samej funkcji składniowej     100

6.1.2. Zmiana funkcji składniowej                103

6.1.3. Ciągi zaimkowe      106

6.1.4. Łańcuchy nawiązań              108

6.2. Zaimek jako wykładnik prosentencjalizacji        109

6.3. Grupy zaimkowe       115

6.3.1. Grupa zaimkowa z powtórzeniem   115

6.3.1.1. Zaimek i powtórzenie dokładne    115

6.3.1.2. Zaimek i powtórzenie niedokładne              118

6.3.1.3. Zaimek i powtórzenie skrócone o przydawkę .         119

6.3.2. Grupa zaimkowa z synonimem         121

6.3.3. Grupa zaimkowa z hiperonimem      123

6.3.4. Grupa zaimkowa z rzeczownikiem abstrakcyjnym      126

7. Elipsa kontekstowa      130

7.1. Zachowanie tej samej funkcji składniowej        131

7.2. Zmiana funkcji składniowej    136

7.3. Elipsa szerokiego kontekstu  139

8. Partykuły         140

9. Wyrażenia metatekstowe         147

9.1. Sygnały początku i końca wypowiedzi 148

9.2. Sygnały tematu wypowiedzi  150

9.3. Sygnały dygresji w wypowiedzi             151

9.4. Sygnały następstwa i porządku logicznego       152

9.5. Sygnały przeformułowania wypowiedzi             154

10. Spójniki          156

10.1. Koniunkcja 157

10.2. Kontrjunkcja             161

10.3. Podporządkowanie 165

11. Jednorodność form czasu orzeczeń      167

12. Układ pytanie – odpowiedź     172

12.1. Układ pytanie – odpowiedź o spójności eksplicytnej    173

12.1.1. Konstrukcje paralelne z powtórzeniami       173

12.1.2. Konstrukcje paralelne bez powtórzeń          175

12.1.3. Konstrukcje z odpowiedzią paralelną tak/nie             177

12.1.4. Konstrukcje z odpowiedzią o charakterze metatekstowym  178

12.2. Układ pytanie – odpowiedź o spójności implicytnej     178

 

Rozdział 2. Rama delimitacyjna tekstów pisanych przez obcokrajowców                183

1. Zdania inicjalne             185

1.1. Zdania o treściach ogólnych  186

1.2. Zdania bezpośrednio wprowadzające w świat tekstu   189

1.3. Zdania zawierające elementy metatekstowe  191

1.4. Zdania skorelowane z tematem tekstu             193

1.4.1. Zdania samodzielne konstrukcyjnie 193

1.4.2. Zdania niesamodzielne konstrukcyjnie           195

2. Zdania finalne                197

2.1. Brak wyraźnie zaznaczonej formuły finalnej     198

2.2. Wyraźnie zaznaczona formuła finalna               199

 

Rozdział 3. Niedostatki w zakresie stosowanych wykładników spójności w tekstach pisanych przez obcokrajowców         209

1. Zaburzenia w zakresie stosowania zaimków       210

1.1. Niedostosowanie w zakresie kategorii rodzaju               210

1.2. Niedostosowanie w zakresie kategorii przypadka          212

1.3. Niespójność w zakresie prosentencjalnego stosowania zaimka                212

2. Zaburzenia w zakresie stosowania elipsy             214

3. Zaburzenia w zakresie stosowania leksyki           216

4. Zaburzenia powstające w wyniku braku jedności czasu   220

5. Zaburzenia powstające w wyniku braku relacji nawiązania            221

6. Zaburzenia powstające w wyniku zastosowania niewłaściwego wykładnika spójności         222

7. Zaburzenia powstające w wyniku braku zróżnicowania zastosowanych wykładników spójności        224

 

Rozdział 4. Egzemplifikacje          231

1. Poziom B1       231

2. Poziom B2       237

3. Poziom C2       244

 

Wnioski               255

 

Bibliografia         265

 

Spis tabel            275

  • Titel: Wykładniki spójności w tekstach pisanych przez obcokrajowców. Materiał egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego
  • Autor: Magdalena Karasek
  • ISBN: 978-83-814-2946-7, 9788381429467
  • Veröffentlichungsdatum: 2020-09-11
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_1r0l
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego