Details zum E-Book

Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku. Analiza i słownik

Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku. Analiza i słownik

Rafał Zarębski

E-book

Książka Rafała Zarębskiego to studium na wysokim poziomie refleksji naukowej, wpisujące się w serię monografii dotyczących polszczyzny przekładów biblijnych XVI i XVII wieku, które w ostatnich latach ukazały się na rynku krajowym i zagranicznym. Uzupełnia wiedzę na temat polszczyzny renesansowej, a w szczególności polszczyzny biblijnej, zwłaszcza w jej planie onomastycznym. Autor ukazał przejęte do polszczyzny nowotestamentowe nazwy geograficzne zarówno w aspekcie formalnym, jak i stylistycznym oraz semantycznym. Na podstawie pozyskanych danych sporządził też Słownik nazw geograficznych i ich ekwiwalentów w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku, będący niezwykle wartościowym naukowo dopełnieniem monografii.

Publikacja wraz ze słownikiem to pozycja w pełni oryginalna zarówno na polskim, jak i zagranicznym rynku wydawniczym. Stanowi studium pionierskie, jeśli chodzi o materiał empiryczny, który został poddany analizie lingwistycznej, a także nowatorskie, jeśli chodzi o założenia metodologiczne, splatające w jedno zagadnienia z onomastyki, semantyki, diachronicznych studiów filologicznych, filologii biblijnej, teolingwistyki, lingwistyki antropologicznej, translatologii, teorii wariantywności i historii języka polskiego.

Z recenzji prof. dr. hab. Tomasza Lisowskiego

Wstęp               11

  1. Cele badawcze — źródła — ustalenia terminologiczne    17
  2. Zaplecze metodologiczne          22
  3. Stan badań      30

 

Rozdział I. Charakterystyka toponimii nowotestamentowej      33

  1. Uwagi na temat frekwencji i funkcji         35
  2. Językowa struktura toponimów               40
    1. Nazwy jednowyrazowe  40
    2. Nazwy zestawione           41
    3. Nominacje z formułami zwany, ktory jest 42
    4. Nominacje z eksplicytnym wyrażeniem objaśniającym         46

 

Rozdział II. Językowe sposoby przyswajania toponimów nowotestamentowych             51

  1. Translokacja    53
    1. Translokacja obcych form nominatywnych                56
      1. Translokacja form łacińskich           56
      2. Translokacja form greckich              57
      3. Translokacja form łacińskich i / lub greckich               57
    2. Translokacja obcych form przypadków zależnych   59
  2. Adaptacja        63
    1. Adaptacja graficzna i fonetyczna 63
      1. Przejmowanie obcych samogłosek i dyftongów        65
        1. Pozycja nagłosowa          65
        2. Pozycja śródgłosowa       66
      2. Przejmowanie obcych spółgłosek i grup spółgłoskowych          72
        1. Spółgłoski  przedniojęzykowe          73
        2. Spółgłoski wargowe           76
        3. Spółgłoski tylnojęzykowe  77
      3. Inne zjawiska           80
      4. Obce zwyczaje graficzne       80
    2. Adaptacja morfologiczna    86
      1. Adaptacja fleksyjna                87
        1. Nazwy zakończone w łacinie i grece na samogłoskę                90
        2. Nazwy zakończone w łacinie i grece na spółgłoskę  100
        3. Nazwy mające postać liczby mnogiej             110
      2. Fleksja formacji pochodnych                113
        1. Etnonimy i nazwy mieszkańców      114
        2. Przymiotniki odmiejscowe (w tym od nazw plemion i mieszkańców)   115
        3. Odantroponimiczne przymiotniki dzierżawcze           119
      3. Słowotwórstwo formacji pochodnych              121
        1. Etnonimy i nazwy mieszkańców      123
        2. Przymiotniki odmiejscowe 124
        3. Odantroponimiczne przymiotniki dzierżawcze           127
    3. Adaptacja składniowa          130
      1. Toponimy w strukturze wyrażeń przyimkowych           132
      2. Toponimy w strukturze nazw mieszkańców i osób związanych z danym miejscem           134
      3. Toponimy w strukturze nazw zestawionych i deskrypcji            136
      4. Szyk członów zestawień i deskrypcji toponimicznych  138
  3. Translacja i operowanie wariantami leksykalnymi             140
    1. Rodzime ekwiwalenty leksykalne  142
    2. Pomiędzy wariantem tradycyjnym a nowszym         147

 

Rozdział III. Toponimy jako czynnik indywidualizujący język i styl średniopolskich przekładów Nowego Testamentu             155

  1. Wariantywność              157
    1. Wariantywność wewnątrzleksemowa toponimów jednoskładnikowych         160
    2. Wariantywność leksykalna toponimów jednoskładnikowych              163
    3. Wariantywność w zakresie struktury toponimów zestawionych i deskrypcji toponimicznych  167
  2. Wartość stylistyczna toponimów oraz ich udział w indywidualizacji języka i stylu średniopolskich przekładów Nowego Testamentu            171
    1. Onimiczne postulaty tłumaczy      172
    2. Rola glos i komentarzy marginesowych w kształtowaniu warstwy toponimicznej       174
    3. Wybór spośród wariantów współfunkcyjnych          176
    4. Działania na strukturze nazw złożonych jako czynnik stylistyczny    178

 

Zakończenie   181

 

Słownik nazw geograficznych i ich ekwiwalentów w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku            197

Zasady redakcyjne                199

Słownik     207

 

Bibliografia i skróty      295

Źródła      297

Słowniki i źródła pomocnicze        298

Opracowania        300

 

Summary         317

  • Titel: Nazwy geograficzne w polskich przekładach Nowego Testamentu z XVI i XVII wieku. Analiza i słownik
  • Autor: Rafał Zarębski
  • ISBN: 978-83-822-0209-0, 9788382202090
  • Veröffentlichungsdatum: 2020-09-15
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_1r3h
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego