Rok 1991 był przełomowy w dziejach narodów ZSRR. Niegdyś największe państwo o światowej potędze, którego obszar wynosił 22,4 mln km kw., z ludnością ponad 283 mln, przestało istnieć. ZSRR powstał dzieki wysiłkom Rosyjskiej Komunistycznej Partii (bolszewików) na gruzach byłego Cesarstwa Rosyjskiego w 1922 roku. W czasie wojny domowej 1917-1920 bolszewicy odbudowali byłe imperium w postaci konglomeratu formalnie niepodległych państw. W czasie powstawania ZSRR poza granicami byłej carskiej Rosji pozostawało pięc jej dawnych prowincji: Finlandia, Polska, Łotwa, Litwa, Estonia, z których trzy ostatnie już w latach 1939-1940 utraciły niepodległość i zostały inkorporowane do ZSRR. Związek Radziecki był państwem wielonarodowym, zamieszkiwało go ponad 100 narodów i narodowości.