E-book details

Blok jako dzieło sztuki. Trzy modele architektury socjalnej w XX-wiecznej Francji: Le Corbusier, Emile Aillaud, Ricardo Bofill

Blok jako dzieło sztuki. Trzy modele architektury socjalnej w XX-wiecznej Francji: Le Corbusier, Emile Aillaud, Ricardo Bofill

Dorota Jędruch

Ebook

Książka poświęcona jest historii francuskich blokowisk. Twórczość trzech architektów: Le Corbusiera, Émile’a Aillauda i Ricarda Bofilla wytycza w wieku XX trzy węzłowe momenty w dyskusji o tym, jak ma wyglądać mieszkanie dla mas: począwszy od normatywnych, modernistycznych koncepcji Le Corbusiera (formułowanych już w okresie międzywojennym, a realizowanych po 1945 roku), przez idee Aillauda, który w modernistyczny model włącza dekorację architektoniczną (w latach 60. i70), po postmodernistyczne osiedla projektowane przez Bofilla we Francji (w latach 80). Analizując koncepcje społeczne i estetyczne prezentowanych twórców, autorka stara się podważać wizję masowego mieszkalnictwa jako zagadnienia wyłącznie funkcjonalistycznego. Obserwuje różne wątki znaczeniowe: dekoracje, nawiązania i cytaty z tradycji obecne w architekturze socjalnej od XVIII w., prezentując dyskusję o modelu bloku wielorodzinnego jako dyskusję o dziele sztuki. Jej elementami okazują się takie wątki jak relacja z naturą, motyw pierwotnej siedziby człowieka, tradycja śródziemnomorska, pojęcie archetypu. Elementy te łączą – pozornie bardzo odmienne – omawiane koncepcje osiedli mieszkaniowych.

Dr Dorota Jędruch – pracuje w Zakładzie Historii Sztuki Nowoczesnej Instytutu Historii Sztuki UJ. Współkuratorka z Instytutem Architektury wystaw architektonicznych, m.in.: Za-mieszkanie 2012 – miasto ogrodów, miasto ogrodzeń (Muzeum Narodowe w Krakowie, 2012),  Figury niemożliwe/Impossible objects (Pawilon Polski na XIV Międzynarodowym Biennale w Wenecji, 2014), Wreszcie we własnym domu. Dom Polski w transformacji (Warszawa w budowie, 2016). Współzałożycielka Fundacji InstytutArchitektury. Stale współpracuje z kwartalnikiem  „Autoportret”.
Jej zainteresowania badawcze to historia architektury po 1945 roku, muzealnictwo, krytyka sztuki.

Podziękowania

1. Wstęp

1.1. Pojęcia

1.2. Stan badań

1.3. Metody

2. Le Corbusier – Émile Aillaud – Ricardo Bofill: trzy etapy w historii francuskiej architektury mieszkaniowej

2.1. Habitat social we Francji przed 1945 rokiem

2.2. Francja czasów rekonstrukcji – Ministerstwo Odbudowy i Urbanistyki

2.3. Le Corbusier: teorie i realizacje

2.3.1. Villa (dom indywidualny): schemat Dom-Ino, pierwsze osiedla robotnicze, Maison Monol,

Maison Citrohan, Pessac, Maison Loucheur

2.3.2. Immeuble-villas (kamienica willowa) – prototyp wielorodzinnego bloku

2.3.3. Ville (miasto): Miasto współczesne dla trzech milionów mieszkańców,

Miasto promienne

2.3.4. Unité (jednostka) – synteza

2.4. Émile Aillaud i Grands Ensembles

2.4.1. Osiedla Émila Aillauda

2.4.1.1. Cité Bellevue w Creutzwaldzie

2.4.1.2. Cité de L’Abreuvoir w Bobigny

2.4.1.3. Quartier des Courtillieres w Pantin

2.4.1.4. Dzielnica Wiesberg w Forbach

2.4.1.5. La Grande Borne w Grigny

2.4.1.6. Dzielnica La Noé w Chanteloup-les-Vignes

2.4.1.7. Dzielnice Pabla Picassa i Fontenelles w Naterre

2.5. Architektura mieszkaniowa około 1968 roku

2.6. Ricardo Bofill i villes nouvelles

2.6.1. Wczesne osiedla mieszkaniowe: Barrio Gaudí w Reus, projekt Miasto w przestrzeni,

Walden 7

2.6.2. La Petite Cathédrale (Mała Katedra) w Cergy-Pontoise

2.6.3. La Citadelle i Maison d’Abraxas w Saint-Quentin-en-Yvelines

2.6.4. Les Arcades du Lac i le Viaduc oraz les Temples du Lac w Saint-Quentin-en-Yvelines

2.6.5. Les Espaces d’Abraxas w Marne-la-Vallée

2.6.6. Dzielnica Antigone w Montpellier

2.6.7. Les Colonnes de Saint-Christophe w Cergy-Pontoise

2.6.8. Échelles du Baroque (Skale Baroku) w Paryżu

2.7. Plan Construction. Architektura mieszkaniowa lat 70. i 80. XX w.

3. Odbiorca–widz–użytkownik. Koncepcje społeczne

Le Corbusiera, Aillauda i Bofilla

3.1. Wizja użytkownika i program socjalny Le Corbusiera – tanie mieszkanie dla klasy średniej

3.2. Wizja użytkownika i program socjalny Aillauda – pogodna melancholia biedy

3.3. Wizja użytkownika i program socjalny Bofilla – socjaldemokratyczne polis i pragmatyczna utopia

4. Modele estetyczne Le Corbusiera, Aillauda i Bofilla a tradycja architektury socjalnej

4.1. Motywy przewodnie (toposy) architektury socjalnej

4.1.1. Miasto

4.1.2. Kondensator społeczny: klasztor-koszary-statek-pałac

4.1.3. Organiczna precyzja maszyny

4.1.4. Pierwotna siedziba człowieka

4.1.5. Harmonia z naturą – miasto-ogród

4.2. Le Corbusier – poezja abstrakcji

4.3. Émile Aillaud – przestrzeń samotności

4.4. Ricardo Bofill – język architektury

5. Dom jako wielkie miasto – wspólne wątki w modelach Le Corbusiera, Aillauda i Bofilla

6. Zakończenie – w stronę estetyki architektury socjalnej

Bibliografia

Spis ilustracji

Indeks osobowy

  • Title: Blok jako dzieło sztuki. Trzy modele architektury socjalnej w XX-wiecznej Francji: Le Corbusier, Emile Aillaud, Ricardo Bofill
  • Author: Dorota Jędruch
  • ISBN: 978-83-242-6514-5, 9788324265145
  • Date of issue: 2020-12-28
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1wnr
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS