Details zum E-Book

Prawnokarna ochrona wierzycieli. Zagadnienia teorii i praktyki

Prawnokarna ochrona wierzycieli. Zagadnienia teorii i praktyki

Krystyna Patora

E-book

Autorka monografii koncentruje się na problematyce kompletności ochrony wierzycieli przed działaniami zagrożonych niewypłacalnością dłużników. Przedstawia rozwój instytucji ochrony wierzycieli od czasów starożytnych do współczesnych.

Książka zawiera z jednej strony wykładnię znamion czynów zabronionych, które popełniane są przez dłużników na szkodę wierzycieli, oraz odpowiedź na pytanie o możliwość więzienia za długi. Z drugiej strony przedmiotem analizy są okoliczności uwalniające dłużnika od odpowiedzialności karnej. W publikacji zostały zaprezentowane regulacje prawa międzynarodowego i europejskiego, które mają chronić wierzycieli w obrocie handlowym. Monografia obejmuje także analizę przepisów karnych dotyczących wierzycieli w wybranych krajach systemu kontynentalnego oraz common law.

Wykaz skrótów    9

 

Wstęp  11

 

Rozdział I. Dotychczasowe doświadczenia w zwalczaniu zjawiska udaremnienia zaspokojenia wierzyciela        15

  1. Ochrona wierzyciela w czasach starożytnych i nowożytnych         15

1.1. Podstawowe tendencje kryminalizacyjne udaremnienia zaspokojenia wierzyciela na świecie            15

1.2. Podstawowe tendencje kryminalizacyjne udaremnienia zaspokojenia wierzyciela w Polsce do roku 1932         21

  1. Ochrona wierzyciela w Kodeksie karnym z 1932 r.       24
  2. Ochrona wierzyciela w latach 1945–1994     26
  3. Ochrona wierzyciela w Ustawie z dnia 12 października 1994 r. o ochronie obrotu gospodarczego i zmianie niektórych przepisów prawa karnego         30
  4. Uwagi końcowe               33

 

Rozdział II. Wątpliwości dotyczące interpretacji znamion przestępstw na szkodę wierzycieli zawartych w artykułach 300–302 Kodeksu karnego         35

  1. Uwagi wprowadzające   35
  2. Pojęcie „przestępstwo gospodarcze”             36
  3. Pojęcie „obrót gospodarczy”           38
  4. Pojęcie „działalność gospodarcza” 42
  5. Pojęcia „obrót gospodarczy” oraz „działalność gospodarcza” w wykładni art. 300 k.k. 44
  6. Dłużnicy faktycznie prowadzący działalność gospodarczą             54
  7. Pojęcie „przedsiębiorca” 55
  8. Pojęcia „dłużnik” oraz „wierzyciel” 56
  9. Pojęcie „wierzytelność”  65

10. Wątpliwości interpretacyjne wynikające z art. 300 k.k.              68

    1. Znamię „pozornego obciążania składników majątkowych”                68
    2. Znamię „wielu” – użyte w art. 300 § 3 k.k. – jako problem interpretacyjny     73

11. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 301 § 1 k.k.  77

    1. Pojęcie „nowa jednostka gospodarcza”               77
    2. Znamię „tworzenie nowej jednostki gospodarczej”            80
    3. Związek przyczynowy oraz tożsamość podmiotu                85
    4. Znaczenie znamienia „kilku wierzycieli” w art. 301 § 1 k.k.              87
    5. Czas powstania zobowiązania             89
    6. Kolejność znamion czasownikowych oraz znaczenie skutku czynu zabronionego i znaczenie ważności czynności           90

12. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 301 § 2 k.k.  91

    1. Znamię „doprowadzenie do swej upadłości lub niewypłacalności”    91
    2. Zasada lex certa a znamię „doprowadzenie do swojej niewypłacalności lub upadłości”           95

13. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 301 § 3 k.k.  97

    1. Znamię czynu „w sposób lekkomyślny”               97
    2. Znamię „trwonienie części składowych majątku”              99
    3. Znamię „zaciąganie zobowiązań lub zawieranie transakcji oczywiście sprzecznych z zasadami gospodarowania”               100

14. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 302 § 1 k.k.  103

    1. Wymóg równomiernego zaspokajania wierzycieli             103
    2. Faworyzowanie wierzycieli a decyzje innych organów        109

15. Wykładnia znamion przestępstwa z art. 302 § 2 k.k.  111

    1. Pojęcie „korzyści” z art. 302 § 2 k.k.      111
    2. Pozostałe uwagi do art. 302 § 2 k.k.    113

16. Uwagi dotyczące pojęcia „korzyść”               114

17. Uwagi końcowe             115

 

Rozdział III. Oceny prawnokarne zachowań wypełniających znamiona czynów zabronionych dotyczących ochrony wierzycieli na podstawie niektórych przepisów części ogólnej Kodeksu karnego     117

  1. Uwagi wprowadzające    117
  2. Relacja art. 300–302 k.k. do zasad odpowiedzialności karnej         117

2.1. Relacja art. 300–302 k.k. do art. 1 k.k.    117

      1. Elementy określające bezprawność przestępstw gospodarczych na podstawie art. 1 § 1 k.k.   118
      2. Ocena społecznej szkodliwości przestępstw na szkodę wierzycieli              119

2.2. Problem obowiązywania ustaw w czasie                124

  1. Relacje art. 300–302 k.k. do okoliczności wyłączających bezprawność          126

3.1. Stan wyższej konieczności        126

3.2. Kolizja obowiązków  129

3.3. Ryzyko gospodarcze  130

      1. Eksperyment ekonomiczny            130
      2. Ryzyko gospodarcze dnia powszedniego       135

3.4. Zgoda pokrzywdzonego            137

  1. Relacja art. 300–302 k.k. do okoliczności wyłączających winę       139

4.1. Stan wyższej konieczności (ekskulpacyjny)             139

4.2. Błąd co do znamion ustawowych            140

4.3. Nieświadomość bezprawności czynu      142

  1. Uwagi końcowe               143

 

Rozdział IV. Zbieg art. 300 Kodeksu karnego z innymi przepisami       145

  1. Uwagi wprowadzające   145
  2. Zbieg przepisów ustaw   146
  3. Kwalifikacja prawna przy zastosowaniu art. 12 k.k.       156
  4. Zbieg przepisów              161

4.1. Zbieg art. 300 § 1 k.k. z art. 300 § 2 k.k. oraz z art. 300 § 3 k.k.           161

4.2. Zbieg art. 300 § 1 i § 3 k.k. z art. 301 § 1 k.k. oraz art. 300 § 2 k.k. z art. 301 § 1 k.k. oraz art. 300 § 1 i § 3 k.k. z art. 301 § 2 k.k.          163

4.3. Zbieg art. 300 § 1 i § 3 k.k. z art. 302 § 1 k.k. oraz art. 300 § 2 k.k. z art. 302 § 1 k.k.  165

4.4. Zbieg art. 302 § 2 k.k. z art. 229 § 1 k.k. oraz art. 302 § 3 k.k. z art. 228 § 1 k.k.         167

4.5. Zbieg art. 300 k.k. z art. 303 k.k.               168

4.6. Zbieg art. 300 k.k. z art. 284 k.k.               171

4.7. Zbieg art. 300 k.k. z art. 286 k.k. oraz z art. 297 k.k.  173

4.8. Zbieg art. 300 k.k. z art. 296 k.k. oraz art. 301 § 1 k.k. z art. 296 § 1 k.k.             176

4.9. Zbieg art. 300 k.k. z art. 288 k.k. oraz art. 300 k.k. z art. 291 k.k.               182

4.10. Zbieg art. 300 § 2 k.k. z art. 239 § 1 k.k.               183

    1. Zbieg art. 300 k.k. z art. 522 oraz z art. 523 Prawa upadłościowego      185
    2. Zbieg art. 300 k.k. z art. 301 k.h., obecnie art. 586 k.s.h.     189
    3. Zbieg art. 300 k.k. z art. 267b Prawa spółdzielczego              193
    4. Zbieg art. 300 k.k. z art. 229 oraz art. 229a Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej, obecnie art. 435 i 436 Ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej   194
    5. Zbieg art. 300 k.k. z art. 310 k.k.             195

4.16. Zbieg art. 300 § 1 k.k. z art. 270 k.k.     199

    1. Zbieg art. 300 k.k. i art. 271 k.k.              203
    2. Zbieg art. 300 § 1 i 3 k.k. z przepisami Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości     208
    3. Zbieg art. 300 k.k. z art. 272 k.k.             210

4.20. Zbieg art. 300 § 2 k.k. z art. 90 k.k.s.        211

  1. Uwagi końcowe               213

 

Rozdział V. Ochrona wierzycieli w prawie międzynarodowym, europejskim i w wybranych krajach       215

  1. Uwagi  wprowadzające   215
  2. Rodzaje ochrony w prawie międzynarodowym            216
  3. Rodzaje ochrony w aktach Rady Europy oraz prawie unijnym         219
  4. Przepisy karne niektórych państw dotyczące ochrony wierzycieli   243

4.1. Wprowadzenie         243

4.2. Prawnokarna ochrona wierzycieli w niemieckim Kodeksie karnym        244

4.3. Prawnokarna ochrona wierzycieli w austriackim Kodeksie karnym        252

4.4. Prawnokarna ochrona wierzycieli we francuskim Kodeksie karnym       257

4.5. Prawnokarna ochrona wierzycieli w rosyjskim Kodeksie karnym            258

4.6. Prawnokarna ochrona wierzycieli w czeskim Kodeksie karnym              259

4.7. Prawnokarna ochrona wierzycieli w słowackim Kodeksie karnym          262

4.8. Prawnokarna ochrona wierzycieli w ukraińskim Kodeksie karnym          265

4.9. Prawnokarna ochrona wierzycieli w białoruskim Kodeksie karnym        266

    1. Prawnokarna ochrona wierzycieli w litewskim Kodeksie karnym         267
    2. Prawnokarna ochrona wierzycieli w prawie angielskim        268
  2. Uwagi końcowe              272

 

Zakończenie         273

 

Bibliografia          277

 

Akty prawne i decyzje          300

 

Orzeczenia           307

 

Wykaz stron internetowych               319

  • Titel: Prawnokarna ochrona wierzycieli. Zagadnienia teorii i praktyki
  • Autor: Krystyna Patora
  • ISBN: 978-83-822-0162-8, 9788382201628
  • Veröffentlichungsdatum: 2021-01-25
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_1x7j
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego