E-book details

Pisma wybrane, tom 1-3 (Stanisław Stomma)

Pisma wybrane, tom 1-3 (Stanisław Stomma)

Stanisław Stomma

Ebook

„Stanisław Stomma to nie tylko polityk, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli środowiska polskich intelektualistów katolickich, ale także bardzo aktywny publicysta, który zadebiutował już w 1931 r. na łamach wileńskiego „Słowa” i tworzył do początku XXI w.  Jego publicystyka ma charakter ponadczasowy; bazując na historii Polski i uniwersalnych wartościach, jest użyteczna zarówno dla teoretyków polityki, jak i dla jej praktyków, również dla wszystkich zainteresowanych wyborami ideowymi katolików świeckich nie tylko ubiegłego stulecia. To też własne drogi myśli politycznej, oryginalne poglądy i idee, a przede wszystkim realizm polityczny. Kierując się swoją wiedzą i wyznawanymi wartościami, poszukiwał zawsze „mądrości etapu”.

Z dzisiejszej perspektywy przywołanie ideałów Stommy wydaje się istotne. Polska refleksja i praktyka polityczna nadal cierpią na niezwykle głęboki deficyt racjonalizmu, szerszej analizy i poważnej debaty. Z tej perspektywy przywołanie jego bogatej publicystyki, sięgnięcie choćby do wzorców refleksji historycznej i geopolitycznej jest bardzo wartościowe. Całość 3-tomowego wydania tworzy zbiór wybitnej publicystyki, pasjonującą, obejmującą trzy okresy polskiej historii opowieść o polityce, historii i kulturze. Stanowi to oczywiście świadectwo czasu, ale ze względu na poruszanie się w świecie wartości uniwersalnych, myśli katolickiej i humanizmu posiada ogromną wartość ponadczasową – buduje polską tożsamość kulturową i myśl polityczną w wielu aspektach, zarówno konserwatywnych, chrześcijańsko-demokratycznych, jak i liberalnych”.

 

Radosław Ptaszyński

 

„Edycja, opatrzona cennymi przypisami, spełnia wszelkie wymogi profesjonalnego warsztatu historyka. Jest owocem prawdziwie benedyktyńskiego trudu, wielkiej staranności i pieczołowitości. Zasługuje na podziw oraz na udostępnienie w możliwie najszerszym obiegu. Zwłaszcza dla młodych pokoleń stanowi wartość bezcenną, świadczącą o ciągłości polskiej tradycji”. 

 

prof. dr. hab Andrzej Romanowski 

„Radosław Ptaszyński złożył obszerny wybór zawierający najważniejsze wystąpienia publicystyczne Stanisława Stommy, poprzedzony bardzo kompetentnym i wnikliwym wstępem. […] Ukazuje on rozwój myśli, koncepcji, zmianę sposobu argumentowania, pozwala rozpatrywać teksty na tle zmieniających się epok”.

dr. hab. Andrzej Friszke

 

Radosław Ptaszyński –  politolog, socjolog, historyk; adiunkt w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego; pracownik Ośrodka Badań Biograficznych US, sekretarz redakcji Polish Biographical Studies; członek zarządu Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Szczecinie; członek Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich i Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej. Opublikował m.in.: Wojskowy Sąd Rejonowy i Wojskowa Prokuratura Rejonowa w Szczecinie w latach 1946-1955, Szczecin 2010; Jacky Jean Etienne Challot przyjaciel Solidarności, Warszawa 2013. Sensus catholicus. Katolicy świeccy w Polsce Ludowej. Postawy - aktywność - myśl. Studia i szkice (współred.), Toruń 2014.

 

Pierwszy tom „Pism wybranych” Stanisława Stommy obejmuje okres, którego ramy wyznacza debiut publicystyczny w 1931 r. i druga wojna światowa. To czas, w którym młody działacz Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Odrodzenie”, publicysta wileńskiego pisma „PAX” „Głosu Narodu”, „Polityki” i „Kuriera Wileńskiego” kształtuje swoje poglądy i osobowość, poszukuje  ideowych źródeł. Jest publicystą katolickim, o tyle interesującym, że znajdujemy w jego tekstach i społeczną wrażliwość, i „zezowanie na prawo”. Nie brakuje w nich również charakterystycznego dla Stommy myślenia geopolitycznego. 

 

Drugi tom „Pism wybranych” Stanisława Stommy prezentuje publicystykę z lat 1946–1975. To okres, w którym rodziła się koncepcja minimalizmu, jako odpowiedzi na budowany nad Wisłą system totalitarny typu stalinowskiego, ale zakończony procesem „odwilży” i przełomu Października 1956 r. W tym też czasie powstawać będzie neopozytywizm jako praktyka funkcjonowania politycznego niezależnych katolików świeckich w zmienionych warunkach politycznych. To także czas obejmujący 20 lat bezpośredniej działalności politycznej w sejmie PRL. 

 

Trzeci tom „Pism wybranych” Stanisława Stommy to teksty powstałe w latach 1976–2003. Cezurę początkową wyznacza kryzys związany z wprowadzeniem poprawek do Konstytucji PRL i zakończenie okresu posłowania Stommy. Kolejne lata to wzmożenie działalności publicystycznej katolickiego intelektualisty, który pozostał aktywny pisarsko i politycznie również po 1989 r., aż do późnej starości zabierając głos w najistotniejszych sprawach polskiej polityki wewnętrznej i zagranicznej.

TOM I

Wstęp do „stommizmu” (R. Ptaszyński) 

Pod prąd Niagary 

Nauka poszła w las 

O społeczne przeszkolenie elity katolickiej 

Ścięte róże 

Wnioski bardzo proste

Z Polski chcą zrobić Mongolię 

Poprawiamy reputację jednego wyrazu 

Na gruzach pacyfizmu 

Kwestia żydowska pod nowym kątem widziana 

Uciszcie się… 

Są niczym i niechaj będą niczym! 

Chińskie sentymenty 

Epigonowie unii polsko-litewskiej 

Renesans Europy 

Żydzi wybrali Piemont 

Kraków wita ministra Sandlera 

Dzieło Wilsona niszczeje 

Spotkanie „wodzów” 

Różne pojmowanie demokracji 

Deklaracja Hitlera nie wnosi nic nowego 

Co znaczy, że naród się zgubił? 

Żydowskie rady dla Mussoliniego. Pomysły nie z XX wieku

Solidaryzm czy zakłamanie 

Elementy chrześcijańskiego nacjonalizmu 

Węzeł litewski 

Ogólniki „totalistyczne” 

Mussolini i karły 

Hitler jednoczy Francję 

Anglia wobec wojny domowej w Hiszpanii 

Kulisy sprawy sudeckiej 

Czy chłop jest „złym duchem” dyktatur? 

Ukłony Ameryki przed Rosją 

Polsce nie wolno się nudzić 

Kłajpeda 

Przyszłość można przewidzieć 

Szanse polityki izolacyjnej Francji 

Dajmy Polsce nowego sojusznika 

Warszawa 

Indeks nazwisk 

 

TOM II

Maksymalne i minimalne tendencje społeczne katolików 

Symplicyzmy na tematy katolickie 

Oskarżenie ze wszystkich najstraszniejsze 

O pozornym maksymalizmie i urojonym defetyzmie 

Ku jedności świata 

Problem Oświęcimia 

Zwycięstwo nad zemstą 

Świadectwo Mahatmy 

Problem międzynarodowej ochrony człowieka otwarty 

Na czym polega wolność? 

Odpowiedzialność 

Poprawić reputację jednej dobrej sprawy 

Na czym polega „burżujstwo”? 

Co to jest kultura 

Katolicy w Polsce Ludowej 

Apolityczność katolików 

Eksperyment polski 

Przeciw pesymizmowi cywilizacyjnemu 

Wobec nowego ustroju społecznego 

Dostęp do Polski współczesnej 

Idea i siła 

Mądrość tradycji 

Dlaczego kandyduję do Sejmu? 

Październik i styczeń 

„Pozytywizm” od strony moralnej 

Kompleksy czy zła wola? Odpowiedź Pawłowi Jasienicy 

Doświadczenia parlamentaryzmu polskiego 

Katolicyzm polski w chwili obecnej 

Z kraju smutnego Ilotów 

Nasze stanowisko 

Myśli o polityce 

Kolejki po mięso a demokracja 

Laicyzm współczesny 

Zdegradowane idole 

Co naprawdę jest realne? 

List do wyborców 

Nowe: Oskarżam 

Notre Dame i Marsylianka 

Czy spać na bombie atomowej? 

Gigantyczny program 

Impas jako program 

Na miarę czasów 

Czy istnieje niebezpieczeństwo niemieckie? 

Dekadencja, mit i rzeczywistość 

Paszporty do Watykanu 

Sobór a sprawa pokoju i rozbrojenie 

Z kurzem krwi bratniej 

Fakty, problemy, schematy 

Wywoływanie upiorów 

Pokój i głód 

Trudne czasy i trudne decyzje 

W przeddzień wizyty włoskiej 

Rozmowy o lewicy 

Cat 

Grunt pod nogami 

Dwa realizmy 

Geopolityka czy Glassboro? 

Salutować czy zohydzać 

Ks. Machay 

Chirurgia historii 

Sejm okresu przełomu 

Trumna generała 

Przemówienie posła S. Stommy na pogrzebie Pawła Jasienicy 22 VIII 1970 r. 

Ludzie tworzą historię 

Nadzieje nowego okresu 

Najtragiczniejszy premier Rzeczpospolitej 

Granice polityki narodowej 

Myśląc o „Weselu” lub dramat polskiej podświadomości 

Polityka czy mesjanizm? 

Przegrane „Endecji” 

Indeks nazwisk 

 

TOM III

Uwagi o projekcie ustawy o zmianie Konstytucji PRL 

Tragedie polskiego realizmu 

Wyroki historii 

Rozrachunek z ojczyzną 

Sprawa warta trudu 

O Antonim Gołubiewie 

Kapelusz zdejmam przed ulicznikiem 

Paweł Jasienica 

Tezy o rocznicy 

Komentarz do sytuacji 

Dwa przełomy w katolickiej nauce społecznej 

Uwagi o sytuacji 

Czynnik romantyczny w genezie niepodległości 

Kościół wobec polityki (I) 

Kościół wobec polityki (II) 

Kasandra samobójczego imperium

Upozytywnianie Zdziechowskiego 

Wojna jako wykładnik patologii władzy 

Wobec aktualnych orientacji 

Józef Piłsudski kontrowersyjny i genialny 

Refleksje o polityce – dobrej i złej 

Hanna Malewska 

Stanisław Cywiński 

Myśli o moralności w polityce 

Czyn i polityka przed 1918

Zrobiliśmy krok naprzód 

Początek nowego etapu 

Z uczuciem ale rozumnie 

Pojednanie, normalizacja, przyjaźń 

Jak zdajemy egzamin? 

Pilne sprawy niemieckie 

Nowe sąsiedztwo. O naszej polityce wschodniej 

Państwo świeckie po chrześcijańsku urządzone 

O Litwie spokojnie i obiektywnie 

Na kogo głosować 

Wierzyć czy nie wierzyć w diabła? 

Ojczyzna 

Czym była PRL? 

Zasługa Willy Brandta 

Państwo, Kościół, Unia 

Demokracja dla rozczarowanych 

Światło ludzi rozumnych 

Na pozytywnej szali 

Horyzonty przewidywalności i granice możliwości 

Sprawy najważniejsze 

Przemówienie pana prof. Stanisława Stommy z okazji przyznania mu w dniu 25.11.1994 roku Polsko-Niemieckiej Nagrody za szczególne zasługi dla rozwoju stosunków polsko-niemieckich 

Szkoła umiaru 

Stefan Kisielewski 

Przyszłość już się zaczęła 

Pozytywizm polityczny w PRL 

O Jance Gołubiewowej 

Pięćdziesiąt lat „Znaku” 

Człowiek i legenda. O Czesławie Zgorzelskim 

Niebezpieczna swojska klatka 

Stłumione iskry. Pamięci Kurta Skalnika 

Myśli o dwóch Bismarckach 

Świat po potopie. Na 40-lecie krakowskiego KIK 

Ten nasz hymn wspaniały 

Helmut Kohl i sprawa pojednania 

Jerzy Turowicz (1912–1999) 

Obyczajność w życiu społecznym 

Życie zdeterminowane przez politykę 

Skazani na pax americana 

Indeks nazwisk 

 

  • Title: Pisma wybrane, tom 1-3 (Stanisław Stomma)
  • Author: Stanisław Stomma
  • ISBN: 978-83-242-6544-2, 9788324265442
  • Date of issue: 2021-01-27
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1x9x
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS