E-book details

Kochani krwiopijce. Własność literacka i prawo autorskie w XIX-wiecznej Polsce

Kochani krwiopijce. Własność literacka i prawo autorskie w XIX-wiecznej Polsce

Teresa Święćkowska

Ebook

Książka Kochani krwiopijce! Własność literacka i prawo autorskie w XIX-wiecznej Polsce jest pierwszą pracą całościowo przedstawiającą problematykę własności literackiej i praw autorów na ziemiach polskich w XIX w. Autorka traktuje temat wielowymiarowo, wychodząc daleko poza kwestie czysto prawne. Na podstawie szerokiego materiału źródłowego rekonstruuje poglądy i stanowiska wydawców, autorów, prawników i analizuje je w kontekście praktyk literackich i wydawniczych oraz procesów komercjalizacji literatury. Uwzględnia m.in. powszechne w tym okresie zjawisko publikacji w odcinkach prasowych. Stanowiska polskich autorów i wydawców okazują się szczególnie interesujące w odniesieniu do umiędzynarodowienia prawa autorskiego. Teoretycznie przyjęcie konwencji berneńskiej powinno być korzystne dla wydawców działających na podzielonym polskim rynku, na którym obowiązywały trzy różne ustawy. Wydawcy polscy zachowywali jednak dystans albo byli wprost przeciwni konwencji międzynarodowej, zwłaszcza zaś postulowanej przez nią ochronie tłumaczeń. Więcej korzyści wiązali z wolnością tłumaczeń utworów zagranicznych niż z ochroną przed przedrukami, o którą sami potrafili dość dobrze zadbać, tworząc wewnętrzne prawa zwyczajowe, funkcjonujące ponad kordonami. Książka ukazuje sprzeczności koncepcji uniwersalnego prawa autorskiego oraz konflikty interesów w polu wydawniczym i literackim. Dekonstruuje też ideał autora romantycznego. Pokazuje, że produkcja literacka ufundowana jest na pragnieniu rozciągającym się pomiędzy dwoma dążeniami, do oryginalności twórczej i ekonomicznego sukcesu. Wymiary te nigdy się nie schodzą, ale sprzeczne w sobie marzenie o jednoczesnym ich osiągnięciu nakręca wydawniczy biznes, zabezpieczany prawem autorskim.

Wstęp 

Autor i prawo autorskie

Autor romantyczny

Śmierć i reinkarnacja autora 

O strukturze i metodzie książki 

Część I Od przywilejów do ustaw. Europejskie spory o własność literacką i prawo autorskie w XVIII i XIX w.

Jak funkcjonowały i komu służyły przywileje wydawnicze?

Na początku była domena publiczna... 

Pierwsze monopole wydawnicze 

Regulacje stowarzyszeń rzemieślniczych 

Skąd się wzięło copyright? Model angielskiego monopolu wydawniczego w okresie przywilejów 

Lokalność regulacji w Cesarstwie Niemieckim 

Wenecka reforma systemu przywilejów 

Przywileje i cenzura 

Przedruki w okresie przywilejów 

Pozycja autora w czasach przywilejów drukarskich 

Upadek systemu przywilejów 

Przywileje wydawnicze w Polsce

Własność wydawcy czy prawo autora?

Brytyjskie spory o copyright 

Upadek angielskiego systemu cenzury i regulacji opartych na przywilejach 

Statut Anny. Prawo autorów czy wydawców? 

Obrońcy status quo i aktorzy zmiany 

Zwycięstwo prawa stanowionego. Donaldson versus Becket (1774) 

Spory o własność literacką i prawo autorskie w angielskiej debacie publicznej w XVIII w. 

Locke’a koncepcja pracy jako źródła własności 

Własność literacka w XVIII-wiecznych pamfletach brytyjskich  

W pułapce dyskursu własności  

Droit d’auteur i Verlagsrecht. Francuska i niemiecka droga do prawa autorskiego 

„Własność literacka” we francuskim systemie przywilejów wydawniczych 

Denis Diderot i kwestia własności literackiej 

Stanowisko Condorceta w sprawie własności literackiej 

Francuscy wydawcy prowincjonalni wobec własności literackiej  

Upadek francuskiego systemu przywilejów drukarskich 

Spory o pierwszą ustawę prawa autorskiego w rewolucyjnej Francji 

Kryzys niemieckiego handlu barterowego i era przedruków 

Za i przeciw przedrukom w świetle XVIII-wiecznej publicystyki niemieckiej 

Pruskie prawo wydawnicze 

Rozwój ustawodawstwa krajowego i negocjowanie prawa 

międzynarodowego w XIX w. 

Uniwersalne prawo autorskie w sporach francuskich 

wydawców w XIX w. 

Podobieństwa i różnice w ustawach krajowych w okresie negocjowania prawa międzynarodowego 

Lokalność prawa i nieautoryzowane przedruki w XIX w. 

W kierunku prawa międzynarodowego. Proces negocjowania 

konwencji berneńskiej 

Część II Własność literacka i prawo autorskie na ziemiach polskich 

W granicach i ponad kordonami. Prawo autorskie na ziemiach polskich  

Rosyjska ustawa o cenzurze i jej obowiązywanie w Królestwie Polskim 

Pruskie i niemieckie prawo autorskie 

Własność literacka i prawo autorskie w Austrii  

Przestrzeganie prawa autorskiego na ziemiach polskich w XIX w. 

„Gazeta Polska” przeciw „Kłosom”. Własność literacka i prawo autorskie w sądach warszawskich 

Dozwolony i zabroniony użytek. Gubrynowicz przeciw Bartoszewskiemu 

W sądzie honorowym konflikt autorów z wydawcami 

Samoregulacja wydawnicza na ziemiach polskich 

Własność literacka, prawo autorskie i plagiat. Polskie dyskusje XIX-wieczne 

Kwestia własności literackiej i prawa autorskiego po polsku  

Polskie opinie na temat okresu ochrony prawa autorskiego 

Utwory zależne niezależne, czyli kwestia tłumaczeń 

z języków obcych 

Konwencja berneńska w polskich dyskusjach  

Plagiat po polsku 

Konteksty produkcji symbolicznej. Polskie pole literackie w XIX w. 

Pole produkcji literackiej w ujęciu Pierre’a Bourdieu 

Historyczne konteksty polskiego pola literackiego. Sytuacja książki i pisarzy w okresie przedkomercyjnym 

Kształtowanie się polskiego pola literackiego 

w drugiej połowie XIX w. 

Kto ma prawo oceniać autora. Recenzja przed sądem 

Rynek, medium, autonomia. O trajektoriach relacji autorsko-wydawniczych  

Wpływ publikacji w prasie na pozycję zawodową pisarzy 

Wynagrodzenia i umowy 

Rynek i autonomia 

Ekonomia sławy 

Józef Ignacy Kraszewski. Autor i rynek  

Pisarz romantyczny w nieromantycznych czasach 

Autor i wydawcy 

Kraszewski jako marka i autorytet literacki 

Poglądy Kraszewskiego na własność literacką 

Eliza Orzeszkowa. Autorka i prawa autorskie 

Rynkowa i literacka wartość dzieła. O perypetiach wydawniczych Orzeszkowej 

Prawa autorskie i polityka 

Autorka i redaktorzy 

Względna autonomia 

Na zakończenie 

Źródła 

Źródła pierwotne 

Opracowania 

Indeks nazwisk

  • Title: Kochani krwiopijce. Własność literacka i prawo autorskie w XIX-wiecznej Polsce
  • Author: Teresa Święćkowska
  • ISBN: 97883-242-3365-6, 9788324233656
  • Date of issue: 2021-03-30
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_20ck
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS