E-book details

Mutacje apokryfu

Mutacje apokryfu

Danuta Szajnert

Ebook

Książka dotyczy apokryfu literackiego, czyli transrodzajowej i transgatunkowej, wielopostaciowej formy wypowiedzi o szczególnym potencjale krytycznym, opartej na swoistych relacjach intertekstualnych, silniej niż inne angażujących takie kategorie, jak kanon i autentyk (różnie rozumiane) oraz wartość i źródło. Genologicznym intertekstem tej formy jest apokryf biblijny. W rozdziale I, wykorzystując różne użycia nazwy apokryf oraz aktywizując kluczową dla niego relację do rozmaicie rozumianego kanonu, proponuję własne rozumienie oraz wyodrębniam trzy zasadnicze postaci apokryficzności. Rozdział II i III poświęcam jednej z nich – chodzi tu o utwory wyraziście stowarzyszone z kanonem literackim innym niż staro- i nowotestamentowy – i koncentruję się na tym, co bodaj najsilniej stymuluje inwencję apokryfistów w XX i XXI wieku. Jest to niezgoda na aksjologiczno-światopoglądowe uwikłania arcydzielnych pre-tekstów fikcjonalnych, czyli możliwość rewizji kanonu literackiego. W rozdziale IV skupiam się na apokryficzności powieściowych autobiografii, przypisanych przez autorów postaciom rzeczywistym; rolę kanonicznych pre-tekstów odgrywają w tych rzekomych autobiografiach wypowiedzi niefikcjonalne – biografie i inne źródła dokumentarne. Tutaj również szczególną uwagę zwracam na potencjał tej odmiany apokryfu literackiego, dywersyjny względem obrazów utrwalonych w oficjalnych przekazach.

Od Autorki         7

 

Rozdział 1. Mutacje albo wędrówki apokryfu   9

    1. Apokryf – księga tajemna      15
    2. Apokryf – tekst niekanoniczny            17
    3. Apokryf – tekst literacki o tematyce biblijnej  20
    4. Apokryf – tekst niekanoniczny (inaczej)           26
    5. Apokryf – mistyfikacja           37
    6. „Światopogląd” apokryfu       48

 

Rozdział 2. Dywersyjny potencjał apokryfu      63

    1. Gertruda się odszczekuje       66
    2. Gertruda się tłumaczy            68
    3. Penelopa się odważa               70
    4. Madame de Merteuil się nie zmienia  73
    5. Robinson się zmienia             74
    6. Piętaszek się opiera 80
    7. Berta Mason się poddaje        90
    8. Pan March się kaja   93
    9. Meursault się odradza            106

 

Rozdział 3. Apokryficzne geo(bio)grafie bohaterów literackich               131

    1. „Dania jest więzieniem”         133
    2. „Mój ojciec […] powiedział tylko, że słynie z piękności w Spanish Town”             136
    3.  „Pani March, Pani mąż jest ciężko chory. Proszę natychmiast przyjechać, S. Hale, Szpital Blanka, Waszyngton”        139
    4. „Mówią, że się udała w kierunku Holandii”      144
    5. „Miał za sobą cztery półrocza studiów na politechnice gdańskiej”            148

 

Rozdział 4. Apokryficzne (auto)biografie           153

    1. Facta ficta – wokół apokryficznych Pamiętników Hadriana     154
      1. „Jedną nogą w erudycji, drugą w magii – […] w magii sympatyczne j”           156
      2. „Portret […] głosu”       161
      3. „[A]pokryfem nazywa się […] to, co jest fałszywe, a pragnie uchodzić za prawdziwe”             174
    2. Czerwony ledykant Spinozy – apokryficzne sceny z życia filozofa (Zbigniew Herbert i Goce Smilevski)      178

 

Nota bibliograficzna    201

Bibliografia     203

Indeks nazwisk             217

The Mutations of an Apocryphon (Summary)  223

  • Title: Mutacje apokryfu
  • Author: Danuta Szajnert
  • ISBN: 978-83-8220-514-5, 9788382205145
  • Date of issue: 2021-06-02
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_2273
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego