E-book details

Czerwono-biało-czerwona Łódź. Lokalne wymiary polityki pamięci historycznej w PRL

Czerwono-biało-czerwona Łódź. Lokalne wymiary polityki pamięci historycznej w PRL

Andrzej Czyżewski

Ebook

"Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość" - napisał swego czasu George Orwell. Im silniejsza, im bardziej opresyjna jest władza, tym łatwiej wprowadzać tę zasadę w życie. Co nie znaczy zarazem, że od tego rodzaju pokus wolne są rządy demokratyczne. Nawet jednak skrajnie autorytarne reżymy wiedzą, że implementowana odgórnie wizja przeszłości - szczególnie niedalekiej - nie może wisieć w próżni. Uprawiana przez nie polityka pamięci historycznej musi zatem - choćby częściowo - korespondować z autentycznymi odczuciami tych, do których jest adresowana.

W czasach PRL odpowiednio sformatowany przekaz na temat II wojny światowej miał kluczowe znaczenie w procesie uwiarygodniania nowego systemu rządów. Równocześnie wydarzenia z lat 1939-1945 były silnie obecne w pamięci biograficznej obywateli powojennej Polski i w naturalny sposób współtworzyły fundamenty rodzimej "wspólnoty wyobrażonej".

Czerwono-biało-czerwona Łódź to zarówno opowieść o budowaniu wizerunku miasta "walki i pracy", jak i analiza napięć między ustalanymi odgórnie wzorami interpretowania przeszłości a oddolnymi wyobrażeniami na jej temat. Waga poczynionych w pracy ustaleń wynika również z ich chwilami zaskakującej aktualności. Okazuje się bowiem, że mijają dekady, a pewne schematy narracyjne dotyczące okupacyjnych losów Łodzi - a w szerszym planie Polski - pozostają niezmienne. Warto zatem krytycznie spojrzeć na okoliczności ich powstania. Ku przestrodze.

Wstęp  11

 

Komunistyczna polityka pamięci historycznej  22

Polityka historyczna – polityka pamięci – polityka pamięci historycznej          22

Aktorzy pamięci                 39

Pamięć zbiorowa     43

Mit            48

Kanon        52

Miejsca pamięci      56

 

Zaplecze organizacyjne            59

Schemat     60

Początki     62

Okres pionierski      65

Gorzkie żale           68

Akcja „mobilizacja”            70

Zdobycze Października        72

Bez kompleksów     78

Akcja „profesjonalizacja”     80

Priorytety   82

Na odcinku propagandy       84

Epoka gierkowska   85

Na równi pochyłej   89

Sinusoida   91

 

Na szlaku „Promienistych”      93

Baza          94

Falstart       96

Sprawdzone wzorce            98

Przełom     102

Jak na drożdżach     106

Ostateczny lifting    109

Obieg zamknięty     111

Chłopcy z miasta Łodzi – literacka obróbka mitu       113

„Śmierć ich nie poszła na marne”     118

„Odwilż”    122

Jubileusz ZWM       123

Pomnikowa ofensywa          126

Akcja „bohater”      127

Park im. „Promienistych”    129

„Szlakiem Promienistych”   131

„Promienistych” życie po życiu        132

 

Niewinne i nasze – rzecz o polskiej martyrologii         135

Przemysłowa, czyli…?        135

Cień Radogoszcza   138

Skromne początki   142

Kropla drąży skałę  144

Przesilenie  146

Odzew       150

Próba unaukowienia            157

Relacja świadka „politycznie słusznego”        159

Twarz anioła          160

Licytacja    163

Zapętlenie   165

Akcja „promocja”   167

Korekta      169

Proces, czyli do trzech razy sztuka    172

Dalsze losy 177

Podsumowanie        178

 

Pamięć nieobecna       181

W potrzasku           182

Pamięć żydowska    183

Pierwsze próby syntezy       185

Proces Biebowa      188

Po nocy nastał dzień?          192

„Odwilż”    196

Dziennik     199

Kolejne publikacje  207

O dwa mosty za daleko        210

Dwudziesta rocznica            215

„Lewica Związkowa” w rozkwicie    219

Na ekranie  228

Niedokończony projekt        236

Smutni panowie      242

 „Marcowe gadanie” w Łodzi           244

Trudny egzamin      247

„Lewica Związkowa” w odwrocie     253

Strefa tabu  255

Ludzka twarz systemu         258

Pamięć „cicha”       262

Głośniej, ale nie za głośno   270

Podsumowanie        274

 

Zakończenie   279

Instytucje – pierwsze lata po wojnie  280

Instytucje – stalinizm          281

Instytucje – epoka gomułkowska      281

Instytucje – epoka gierkowska          282

Instytucje – faza schyłkowa PRL      283

Instytucje a grupy pamięci   284

„Promieniści”         287

Przemysłowa          288

Getto         289

 

Wykaz skrótów          291

Bibliografia    294

Indeks osobowy          317

  • Title: Czerwono-biało-czerwona Łódź. Lokalne wymiary polityki pamięci historycznej w PRL
  • Author: Andrzej Czyżewski
  • ISBN: 978-83-8220-495-7, 9788382204957
  • Date of issue: 2022-01-13
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_2bcs
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego