E-book details

Jakub Mikołaj i Ludwik Wejherowie mężowie stanu Prus Królewskich i dowódcy wojskowi Rzeczypospolitej

Jakub Mikołaj i Ludwik Wejherowie mężowie stanu Prus Królewskich i dowódcy wojskowi Rzeczypospolitej

Józef Włodarski

Ebook

Obszerne studium Józefa Włodarskiego jest poświęcone przedstawicielom trzeciego pokolenia katolickiej linii Wejherów – Jakubowi, Mikołajowi i Ludwikowi – znakomitym dowódcom wojskowym i mężom stanu Prus Królewskich. W poszczególnych rozdziałach prezentuje prawie półwieczną historię przedstawicieli rodu Wejherów, oddanych swojej ziemi obywateli-patriotów, których aspiracje rodowe i osobiste przekładały się także na szeroko pojęty mecenat. Podziw budzi obfitość wykorzystanych źródeł, zwłaszcza korespondencji pomiędzy Jakubem Wejherem a królami, najpierw Władysławem IV Wazą, a później Janem Kazimierzem, oraz znakomita ich interpretacja.

Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Rozdział I

Wzrost znaczenia rodu Wejherów

w pierwszej połowie XVII wieku

1. Ostatni przedstawiciele katolickiej linii Wejherów

w Prusach Królewskich .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 25

2. Kariera Mikołaja Wejhera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

3. Studia uniwersyteckie i służba wojskowa

Jakuba i Ludwika Wejherów .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 56

Rozdział II

Wojskowo-polityczna edukacja

Jakuba i Ludwika Wejherów (1633–1654)

1. W obronie wschodnich rubieży Rzeczypospolitej –

wojna z Moskwą (1633–1634) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 73

2. Wejherowie i polskie dominium maris Baltici (1635–1648) .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 97

3. W wirze wojen z Kozaczyzną, Tatarami i Moskwą

w latach 1648–1654 .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   137

Rozdział III

Jakub i Ludwik Wejherowie w latach potopu (1655–1657)

1. Udział Jakuba i Ludwika Wejherów w umacnianiu

obronności Prus Królewskich i Warmii w przededniu

najazdu szwedzkiego (do lipca 1655 r.) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   183

2. Działania polityczne oraz militarne Jakuba i Ludwika Wejherów

w obronie Prus Królewskich

przed agresją szwedzką (do końca 1655 r.) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   201

3. Jakub i Ludwik Wejherowie w obronie twierdzy malborskiej

(styczeń–marzec 1656 r.) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   237

Rozdział IV

W służbie „Bogu y Oyczyźnie” – ostatnie kampanie wojenne

Jakuba Wejhera (do 20 lutego 1657 r.)

1. Kampania wojenna 1656 r. w Prusach Królewskich

i w Wielkopolsce (do bitwy warszawskiej 28–30 lipca 1656 r.) .  .  .  .  .  .  .   257

2. Pod rozkazami króla Jana Kazimierza

i Stefana Czarnieckiego (sierpień–grudzień 1656 r.) . . . . . . . . . . . . . 265

3. Śmierć Jakuba Wejhera 20 lutego 1657 r. –

wygaśnięcie męskiej linii katolickiej Wejherów . . . . . . . . . . . . . . . . 276

4. Postawy religijne Jakuba Wejhera i jego rodziny

w świetle kroniki o. Grzegorza Gdańskiego (1647–1657) .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   289

5. Epilog – testament dla potomnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314

Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319

Wykaz źródeł i opracowań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 327

Źródła archiwalne .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   327

Źródła drukowane .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   329

Opracowania .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   334

Indeks osobowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349

Aneks 1

Tablice genealogiczne katolickiej linii Wejherów herbu własnego .  .  .  .  .  .   361

Aneks 2

Ścieżki politycznej i wojskowej kariery

Mikołaja, Ludwika i Jana Wejherów .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   363

  • Title: Jakub Mikołaj i Ludwik Wejherowie mężowie stanu Prus Królewskich i dowódcy wojskowi Rzeczypospolitej
  • Author: Józef Włodarski
  • ISBN: 978-83-8206-438-4, 9788382064384
  • Date of issue: 2022-05-13
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_2qvi
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego