Sukcesywny rozwój zarządzania publicznego powoduje, że coraz większego znaczenia nabiera koncepcja zarządzania strategicznego. Jej ewolucja na nowo ukształtowała przebieg procesu zarządzania publicznego, który obecnie determinowany jest przez planowanie strategiczne i zakłada implementację instrumentów warunkujących skuteczną realizację zadań publicznych. Odchodzenie od tradycyjnego sposobu zarządzania w sektorze publicznym oraz propagowanie metod zorientowanych na planowanie wieloletnie, koncepcje strategiczne oraz ideę nowego zarządzania publicznego są uznawane za warunek konieczny w kwestii podnoszenia efektywności działań i racjonalnego gospodarowania zasobami publicznymi.

Niniejsza monografia ma charakter teoretyczno-empiryczny. Rozważania teoretyczne porządkują problematykę z zakresu zarządzania publicznego i dostarczają podstaw dla badań empirycznych. Motywem przewodnim opracowania jest ukazanie zależności pomiędzy elementami zarządzania strategicznego oraz elementami procesów budżetowania realizowanymi w miastach na prawach powiatu województwa śląskiego. Dokonano w niej weryfikacji wdrażanych w tych miastach instrumentów zarządzania publicznego na tle podejmowanych przez nie działań strategicznych. Na podstawie przeprowadzonych badań wskazano na miasto Zabrze jako benchmarka, tj. miasto, które należy uznać za wzorzec z punktu widzenia integrowania procesu budżetowania z działaniami strategicznymi. Stwierdzono również, że miasta, które nie stosują w swojej działalności budżetu zadaniowego, nie są w stanie kontrolować osiąganych wyników zarówno w perspektywie budżetowej, jak i strategicznej.

W książce opisano:

• proces zarządzania w sektorze publicznym;
• transformację podejścia do zarządzania publicznego, jego modele i kierunki rozwoju (klasyczna administracja publiczna, nowe zarządzanie publiczne oraz współzarządzanie publiczne);
• koncepcje zarządzania publicznego z punktu widzenia procesów budżetowania;
• pojęcie budżetu i budżetowania, ze szczególnym naciskiem na rozróżnienie tych dwóch terminów;
• systematykę procesów budżetowania, najszerzej rozpowszechnione metody budżetowania (m.in. budżetowanie tradycyjne i budżetowanie zadaniowe);
• instrumenty stosowane w ramach procesów budżetowania (wieloletnia prognoza finansowa, budżet zadaniowy);
• istotę zarządzania strategicznego w jednostkach samorządu terytorialnego;
• planowanie strategiczne i opracowywanie strategii rozwoju do założeń budżetowych oraz instrumenty wdrażane w celu usprawniania procesu zarządzania strategicznego w samorządach (Strategiczna Karta Wyników, Powszechny Model Oceny CAF, ewaluacja i benchmarking);
• badania empiryczne obejmujące weryfikację rozwiązań wdrażanych przez miasta na prawach powiatu województwa śląskiego w świetle podjętych przez nie działań strategicznych, a także instrumenty stosowane przez te miasta w ramach ich działalności oraz szczegółową oceną sposobu ich implementacji;
• wielokryterialną ocenę kondycji finansowej badanych miast;
• zależność pomiędzy elementami procesów budżetowania a działaniami o charakterze strategicznym;
• wybór benchmarka.