E-book details

Mój wiek. Pamiętnik mówiony (tom 1-2)

Mój wiek. Pamiętnik mówiony (tom 1-2)

Aleksander Wat

Ebook

Dla mnie książka Wata jest świadectwem o człowieku XX wieku dla czytelników XXI i XXII wieku, jakiego nie ma w żadnym innym języku.


Czesław Miłosz


Mój wiek  to dzieło niegotowe, niedokończone, a naładowane informacjami, sprawami, problemami najważniejszymi dla XX wieku. Opowiadające o ludziach z elit artystycznych i z samego dna społecznego. Rozległy, epicki fresk, obejmujący wydarzenia z wielu burzliwych lat życia autora oraz jego refleksje dotyczące polityki, literatury, filozofii i religii. Ponawia nierozstrzygalne pytania o zło i winę, o Boga i niewiarę... Zaczyna refleksje o bólu, znanym z własnego doświadczenia cielesnym bólu… Mój wiek nadal ma swoje tajemnice, być może zamknięte dla czytelników XX stulecia, a czekające na interpretatorów wychowanych już w XXI wieku.
Małgorzata Czermińska

 

Sposób postrzegania Mojego wieku określa tendencja kwalifikowania tego tekstu jako dzieła literackiego. Wedle nieodosobnionych opinii, którym zresztą trudno zaprzeczać, Wat był poetą. Był nim zawsze, nie tylko wówczas, gdy pisał, czego nie robił często… Mój wiek może być zatem traktowany jako narracja literacka; został powołany do życia przez poetę, a tym samym przynależy do literatury pięknej. Wobec takiego stawiania sprawy usprawiedliwiony jest sceptycyzm w imię prawa do porządkowania pola rozważań. Czy to, co mówi pisarz bądź poeta, musi być literackie z tego powodu, że jest on tym, kim jest, czy aby o charakterze dzieła nie decyduje przede wszystkim forma i charakter wypowiedzi?
Rafał Habielski

 

Mój wiek jest książką żywą także dlatego, że nigdy nie była zaplanowana jako dzieło stricte historyczne, jako obiektywna synteza wiadomości na temat komunizmu (choć chwilami Watowi marzyła się taka summa); owszem, komunizm jest tu tematem, ale tak, jak tematem są dla Jonathana Swifta krainy, które odwiedzał bohater Podróży Guliwera. Wat pisze o sobie, o swoim doświadczeniu, o swoim życiu, o „swoim wieku“ wreszcie. Był zaś człowiekiem barokowym, tym bardziej odczuwał więc dziwność i grozę dwudziestego wieku.
Adam Zagajewski


Nowe wydanie dzieła Aleksandra Wata Mój wiek jest wyjątkowe, tak pod względem formy, jak i poszerzenia właściwego tekstu o różnego rodzaju materiały dodatkowe i uzupełniające. Opracowanie naukowe dzieła zostało uzupełnione o znaczną liczbę nowych przypisów, przygotowanych przez prof. Rafała Habielskiego i prof. Adama Dziadka. Do nowego wydania został dołączony nowo opracowany obszerny aneks obejmujący m.in.:
a) poszerzoną, przygotowaną z udziałem wyżej wymienionych uczonych notę biograficzną Aleksandra Wata;
b) teksty stanowiące komentarz do Mojego wieku, napisane przez prof. Rafała Habielskiego i prof. Adama Dziadka,
c) eseje poświęcone refleksjom związanym z lekturą książki, napisane przez m.in.: Krzysztofa Rutkowskiego, Małgorzatę Czermińską, Stanisława Obirka, Adama Szostkiewicza, Mirosława Chojeckiego, Andrzeja Paczkowskiego i innych;
d) zespół materiałów dotyczących polemiki Aleksandra Wata z Jerzym Giedroyciem, z glosami Andrzeja Wata i Czesława Miłosza, opracowany przez prof. Jana Zielińskiego.
Tym samym nowe wydanie obejmuje znacznie więcej materiału niż pierwotny zapis rozmów Czesława Miłosza z Aleksandrem Watem, spisanych następnie przez Olę Watową. Ostateczny dobór materiałów uzupełniających, ineditów etc. został dokonany w porozumieniu i przy współpracy z gronem wybitnych polskich intelektualistów, specjalistów w dziedzinie historii literatury.

Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7
I
Wczesne lata dwudzieste. Grupa „F 24”. Jan Hempel i jego „Nowa
Kultura”. Władysław Broniewski. Bruno Jasieński. Jak powstała
powieść „Palę Paryż” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23
II
Trudności biografii. Blok i „Dźwignia”. Tadeusz Peiper. „Gga”
i antypoezja. Wpływy Rosji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39
III
Demonizm i egzorcyzmy. „Miesięcznik Literacki” . . . . . . . . . . . . . . . . . .  59
IV
Jak się dochodzi do komunizmu? Jak było z cenzurą i policją? . . . . . . . .  79
V
Piszę sztukę na Powszechną Wystawę Krajową. Berlin 1928 . . . . . . . . . .  100
VI
Paryż 1928. Środowisko warszawskie sympatyków komunizmu . . . . . . .  119

VII
Witkacy. Popijawy. Ambasada sowiecka. Wizyty Majakowskiego
w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138
VIII
Rosja, komunizm, patriotyzm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .157
IX
Redagowanie „Miesięcznika Literackiego” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .172
X
Kłopoty z Broniewskim. Legenda „Miesięcznika”. Aresztowanie . . . . . .  188
XI
W Więzieniu Centralnym. Broniewski jako kolega w celi. Wesoła cela
proletariuszy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
XII
Środowisko w więzieniu. Przyszli ministrowie i ambasadorowie.
Wyjście na wolność. Zwycięstwo Hitlera w Niemczech. „Pod Prąd”
Stawara. Kontakty z partią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  227
XIII
Lata trzydzieste. Wieści z Rosji. Podziały w partii. Komuniści i PPS.
Antysemityzm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
XIV
O istocie stalinizmu. Praca u Gebethnera. Autorzy. Powieść
Iwaszkiewicza. Złe wróżby. Wrzesień we Lwowie . . . . . . . . . . . . . . . . . .  267
XV
Lwów. Nowy związek literatów. Borejsza. Szemplińska. Boy-Żeleński.
Redakcja „Czerwonego Sztandaru” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  287

XVI
Lwów. Wanda Wasilewska. Emocje Broniewskiego. Pisarze sowieccy.
Kariera Przybosia. Znaki, że będę aresztowany . . . . . . . . . . . . . . . . . .  309
XVII
Jeszcze jeden garb. Wskazane jest nie być lewicowcem. Dygresja
o Mongolii jako demokracji ludowej. Prowokacja i aresztowanie . . . . . .  329
XVIII
Hrabia Bielski. Cela w zamarstynowskim więzieniu . . . . . . . . . . . . . . ..  350
XIX
Religia w więzieniu. Pociechy filozofii. O gatunkach więzi społecznych. .
Zwięzła definicja marksizmu-leninizmu. Polacy i Ukraińcy . . . . . . . . . .  370
XX
Rozdział XX zostaje opuszczony z powodu wadliwego nagrania.
Nie udało się go odtworzyć. Zawierał on głównie charakterystyki
współwięźniów Ukraińców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  390
XXI
Nowy wódz duchowy celi. Społeczeństwo bezklasowe. Szamańskie
praktyki. Majtełes. W karcerze z Broniewskim. Antysemici . . . . . . . . .. .  391
Przypisy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . .  411

 

TOM 2

 

XXII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
XXIII
Kijów w słońcu. Cela byłych ludzi. Dzieci w więzieniu. Poezja
i filozofia ściennych napisów. Dalsza podróż. Spotkanie z Moskwą . . . . . 6
XXIV
Na Łubiance. Winegret i winogrona. Łóżko po generale Andersie.
Książki. Rosjanie, Koreańczyk, Polacy. Wspomnienie grozy z dzieciństwa.
Mania Dunajewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
XXV
O książkach na Łubiance oraz wspomnienia z wczesnej młodości
(Rozdział ten jest złożony z fragmentów nagrania, osobnego szkicu
znalezionego w papierach Wata i z opracowanej przez niego części
pamiętnika.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
XXVI
Myśli Dunajewskiego o Rosji. Dygnitarz NKWD jako dobry diadia.
Dzieje Dunajewskiego, czyli otchłań. Upływ czasu w więzieniu . . . . . . . 89
XXVII
O powadze słów. Biuro studiów na Łubiance. O zadartym nosie
intelektualistów i egoizmie rodzinnym. Teoria Einsteina i modlitwa . . . 102

XXVIII
Republika Platona. Czas i święty Augustyn. O turach odczytowych
w PRL. Moskiewskie przedwiośnie i muzyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119
XXIX
Bach a przyroda. Histerie Dunajewskiego. Przesłuchuje mnie wysoka
osobistość partyjna. Pisanie w boksie. Choroba Dunajewskiego.
Niemcy w Jugosławii. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
XXX
Chudy aparatczyk. Nowa cela. Wiceminister elektryfikacji.
Zawodowiec Intelligence Service. Człowiek z Instytutu Marksa
i Engelsa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  154
XXXI
Ewakuacja. Znowu z Broniewskim. Czterodniowa podróż wagonem.
Kariera dyrektorów uniwiermagów. Saratow. Stiekłow. Erlich.
Pierwsi urkowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .176
XXXII
Radosny rumor Rosjan patriotów. O skórze biurokraty. Josek. Majakowski
jako święty. Gruzja. Niemiec mówiący językiem Lutra. Dłuższy traktat
o psychologii pluskiew . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
XXXIII
Mnich heretyk. Żołnierze. Szalony buchalter. Dygresja o erotyce
i życiu osobistym. Ukazuje się diabeł. Nawrócenie. O żydostwie
i chrześcijaństwie. Głód i choroba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214
XXXIV
Opowiedzcie w Polsce, jak umierał stary Stiekłow. Na sali szpitalnej.
Rozmowy o kapryśnej śpiewaczce koloraturowej. Drugi prawdziwy
człowiek: Dubin. Wyjście z więzienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .233

XXXV
Sowieckie dworce. Podróż pociągiem. W Dżambule. Ałma Ata. Polska
w delegaturze. Tajny sublokator w pokoju Wiktora Szkłowskiego i biuro
scenariuszowe „Mosfilmu” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254
XXXVI
Kazachscy arystokraci. Dwór szlachecki w Ałma Acie. Szczere rozmowy
z rosyjskimi pisarzami. Jak umarła Marina Cwietajewa. O Zoszczence.
Połączenie się z rodziną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
XXXVII
O Izaaku Bablu. O inteligencji polskiej. Podróż do Mołotowabadu
i ucieczka.Zdjęcie kalesonów. Powrót do Ałma Aty przez Kokandę
i Taszkient. Polacy jako bogacze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295
XXXVIII
O wojnie żydowskiej. Bogactwa za firankami. Grecja w środku Azji.
Drohojowski. Aresztowania i przesłuchania. Myśliwi. Paustowski
o Stalinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .314
XXXIX
We dwójkę z Weselym. Śmierć Sznajdera i upadek Zoszczenki. O elegancji
i Tomaszu à Kempis w środku Azji. Wyjazd do Ili. Wśród Żydów polskich.
Początek epopei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336
Appendix . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .357
Przypisy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .385
Aleksander Wat – życie i twórczość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
Kalendarium. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403
Mój Wat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419
Małgorzata Czermińska, Świadek także mojego wieku . . . . . . . . . . . . . .421
Jerzy Jarzębski, Mój wiek: przygody idei i ciała . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427
Andrzej Paczkowski, „…diabeł mojej choroby” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 431

 

  • Title: Mój wiek. Pamiętnik mówiony (tom 1-2)
  • Author: Aleksander Wat
  • ISBN: 97883-242-2483-8, 9788324224838
  • Date of issue: 2022-09-19
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_2x7l
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS