E-book details

Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji

Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji

Ewa Bińczyk

Ebook

Główną inspirację książki stanowi wizerunek funkcjonowania języka w kulturach archaicznych, przedpiśmiennych. Poddając analizie egzotykę tych kultur, sięgamy w rejony najodleglejszej historii ludzkości i dotykamy problemu początków języka symbolicznego. Prezentowany przez Autorkę model kultur przedreferencyjnych staje się swego rodzaju punktem oparcia dla wyobraźni badawczej, ułatwiając rezygnację z nawyków tradycyjnego myślenia o języku (chodzi o myślenie oparte na esencjalizmie, dualizmie oraz zogniskowane wokół problemu referencyjności). Tytułowy obraz, który nas zniewala, to pewien zbór przesądzeń filozoficznych, które uniemożliwiały rozwinięcie płodnych badań nad językiem. Zresztą, nie chodzi tylko o język, lecz także o naukę i technologię, a nawet o świat współczesny, jak przekonuje jeden z najważniejszych bohaterów tej pracy, B. Latour. Opracowanie oddaje tez  głos takim badaczom, jak: S. Fish, L. Wittgenstein, R. Rorty czy J. Mitterer.

 

Ewa Bińczyk (ur. 1976) - ukończyła filozofię oraz socjologię na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. W roku 2004 obroniła na tej samej uczelni pracę doktorską z zakresu filozofii. Autorka książki Socjologia wiedzy w Biblii (Kraków 2003). Publikowała artykuły oraz recenzje w "Zagadnieniach Naukoznawstwa", "Przeglądzie Filozoficznym", "Tekstach Drugich", "Przeglądzie Religioznawczym". "Er(r)go", "Studiach Socjologicznych", "Kulturze Współczesnej". 

 

Wstęp

Ucieczka od sporów  niekonkluzywnych

Kwestia wyboru analizowanych stanowisk

 

Rozdział I

Kluczowe kategorie wywodu i drobiazgowości rozróżnień

1.1. Kłopoty z pojeciem referencji

1.2. Trzy obszary namysłu nad językiem

1.3. Krytyka idei referencji w tradycji amerykańskiego neopragmatyzmu

1.4. Antyesencjalizm

1.5. Definiując relacjonizm

 

Aneks: wzorcowy antyesencjalizm Richarda Rorty'ego

 

Rozdział 2

Kultury przedreferencyjne i ich zanikanie

2.1. Kultury bez referencji według ernesta Gellnera

2.2. Synkretyzm kultur archaicznych i mowa magiczna

2.3. W świecie metamorfoz

2.4. Podwójne "odklejanie" się języka od świata

2.5. Dlaczego świat stawał się referencyjny?

 

Rozdział 3

Josef Mittener na tropie dualizujących technik argumentacji

3.1. Tamta strona dyskursu - nieproblematyzowane założenia filozofii

3.2. Nie-dualizujący sposób mówienia

3.3. Status krytyki Mittenera oraz jego przydatność

 

Rozdział 4

"Późny" Ludwig Wittgenstein przeciwko esencjalizmowi

4.1. Gry językowe i autonomia gramatyki

4.2. "Ponadczasowe chimery" esencjalizmu

4.3. Spory wokół kategorii "reguły"

4.4. Obraz, który nas więzi - krytyka referencyjnego myślenia o języku

4.5. Konkluzje

 

Rozdział 5

Monizm interpretacyjny Stanleya Fisha

5.1. Autonomia interpretacji

5.2. Performatywy Johna L. Austina i użycie języka we wspólnotach interpretacyjnych

5.3. I znowu krytyka esencjalizmu

5.4. Podsumowanie

 

Rozdział 6

Bruno Latour i konsekwentny antyesencjalizm

6.1. Program badań nad nauką

6.2. Nowy słownik agnostyczny teorii aktora sieci

6.3. Nowe oblicze referencyjności

6.4. Pytanie o realizm

6.5. Aksjologiczne zakorzenienie ANT

6.6. Podsumowując rozdział: czy zbawienna oryginalność? 

 

Zakończenie

Obraz, który nas zniewala i... nowe wyzwania

Obraz, który nas zniewalał

Nowe wyzwania 

  • Title: Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji
  • Author: Ewa Bińczyk
  • ISBN: 97883-242-1817-2, 9788324218172
  • Date of issue: 2022-09-23
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_2xgc
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS