E-book details

Islam, Arabowie i wizerunek kalifów w przekazach Chronografii Teofanesa Wyznawcy

Islam, Arabowie i wizerunek kalifów w przekazach Chronografii Teofanesa Wyznawcy

Błażej Cecota

Ebook

Książka dotyka kwestii zrozumienia islamu i kultury pierwszych muzułmanów przez Teofanesa Wyznawcę, głównego autora Chronografii. W monografii podjęto tematykę stworzonego przez bizantyńskiego historyka wizerunku Muhammada, Proroka nowej wiary, a także samych jej wyznawców. Podjęto kilka zagadnień szczegółowych, dotyczących relacji pomiędzy zwolennikami islamu a chrześcijanami w kontekście informacji zawartych w dziele Teofanesa, m.in. na temat współpracy wyznawców Chrystusa z najeźdźcami podczas arabskiego podboju Egiptu i Syrii, a także zjawiska ikonoklazmu, istotnego dla obydwu obszarów kulturowych, muzułmańskiego i bizantyńskiego. Pewnych reinterpretacji wymagało zagadnienie przekazów na temat prześladowań chrześcijan, pozostawionych na kartach Chronografii. W drugiej części dysertacji Autor zajął się budowanym przez Teofanesa Wyznawcę wizerunkiem poszczególnych władców kalifatu, poczynając od omówienia tzw. sprawiedliwych (Abu Bakr, ‘Umar ibn al-Chattab, ‘Usman ibn Affan oraz Ali), poprzez dynastię Umajjadów (z Mu’awiją i ‘Abd al-Malikiem na czele), aż po współczesnych bizantyńskiemu chronografowi kalifów abbasydzkich.

*

Zadanie Autora nie było łatwe. Uprawianie źródłoznawstwa wymaga zawsze odpowiedniego przygotowania filologicznego, historycznego, ale i koncepcyjnego, aby jemu sprostać. Na bazie własnej wiedzy, dociekliwości, szerokiej palety źródeł pomocniczych oraz jeszcze większej wielojęzycznej literatury przedmiotu, jaka siłą zainteresowań poprzednich pokoleń bizantynistów, językoznawców, zdążyła narosnąć do znaczących rozmiarów, Autor z tego zadania wywiązał się ostatecznie sprawnie.

dr hab. Zdzisław Pentek, prof. UAM
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

Wstęp                  1

 

Rozdział I. Teofanes Wyznawca i jego dzieło 7

  1. Teofanes Wyznawca – fakty biograficzne   7
  2. Chronografia – informacje podstawowe    19
  3. Teofil z Edessy i inne wschodnie źródła Chronografii            27

 

Rozdział II. Muhammad, islam, pierwsi muzułmanie a chrześcijanie   51

  1. Prorok     51
  2. Muzułmanie         74
  3. Chrześcijańscy sojusznicy islamu? Relacje Teofanesa a debata na temat stosunku monofizytów do islamu   91
  4. Chrześcijanie prześladowani?        118
  5. Wspólnota ikonoklastycznego doświadczenia        151
  6. Epidemie, trzęsienia ziemi i inne plagi w krajach muzułmańskich w ujęciu Teofanesa Wyznawcy         194

 

Rozdział III. Wizerunek władców muzułmańskich w Chronografii Teofanesa Wyznawcy              209

  1. Prawowierni i sprawiedliwi         209
    1. Abu Bakr      210
    2. ‘Umar ibn al-Chattab             217
    3. ‘Usman ibn Affan      232

1.4. Ali  237

  1. Umajjadzi          248
    1. Fundamenty - Mu‘awija i ‘Abd al-Malik           248
    2. Walid – ‘Umar – Jazyd – prześladowcy chrześcijan        284
    3. Hiszam i następcy – stagnacja             300
    4. Marwan II – upadek 316
  2. Abbasydzi           323
    1. Powstanie Abbasydów i przejęcie przez nich władzy   324
    2. Abbasydzi w walkach z Bizantyńczykami        350
    3. Abbasydzi a prześladowania chrześcijan           366
    4. Islam za Abbasydów  383
    5. Wizerunek abbasydzkich władców    390

 

Zakończenie  399

Summary     405

Wykaz skrótów          411

Bibliografia   423

Źródła     423

Opracowania       433

Abstrakt        519

Abstract        520

Indeksy         521

Indeks osób, rodów, plemion i sekt           521

Indeks nazw geograficznych          535

  • Title: Islam, Arabowie i wizerunek kalifów w przekazach Chronografii Teofanesa Wyznawcy
  • Author: Błażej Cecota
  • ISBN: 978-83-8220-904-4, 9788382209044
  • Date of issue: 2022-09-28
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_2xmb
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego