Details zum E-Book

Przestrzeń Ziemi Świętej w szesnastowiecznych deskrypcjach polskich pielgrzymów

Przestrzeń Ziemi Świętej w szesnastowiecznych deskrypcjach polskich pielgrzymów

Katarzyna Ossowska-Kulińska

E-book

Publikacja stanowi oryginalne i syntetyczne ujęcie problematyki chorograficznej, która od książki Dariusza Rotta z 1995 roku nie była przedmiotem systematycznych studiów. O ile zajmowano się topiką, gatunkami literatury podróżniczej, o tyle źródłami, które przywołuje Autorka w pracy, już nie, a jeśli tak, to nie w takim zakresie, jak w studium Przestrzeń Ziemi Świętej w szesnastowiecznych deskrypcjach polskich pielgrzymów.

Z recenzji prof. dr hab. Marty Wojtkowskiej-Maksymik

W książce poprawnie określono szereg historycznoliteracki deskrypcji Ziemi Świętej pióra polskich autorów, które ukazały się w XVI wieku: Terrae Sancte et urbis Hierusalem descriptio... Anzelma Polaka, itinerarium Jana Tarnowskiego, diariusz Jana Goryńskiego oraz opis podróży do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotki. [...] Zanalizowano szczegółowo zakres prezentowania w nich obszaru Ziemi Świętej, co stanowi w polskim piśmiennictwie naukowym zasadniczo nowe zagadnienie badawcze. To pierwsze takie nowoczesne, syntetyczne ujęcie przedmiotowej kwestii.

Z recenzji prof. dr. hab. Dariusza Rotta

Wstęp    9

 

Rozdział I. Badania nad deskrypcjami Ziemi Świętej oraz przybliżenie tradycji opisywania przestrzeni do końca XVI wieku             23

1. Dawne opisy Ziemi Świętej w piśmiennictwie niefikcjonalnym          23

2. Zachodnioeuropejska tradycja opisywania Ziemi Świętej     36

3. Polska tradycja pielgrzymowania do Ziemi Świętej oraz opisywania jej obszaru do końca XVI wieku 63

 

Rozdział II. O modelach prezentacji przestrzeni w dawnym piśmiennictwie niefikcjonalnym – charakterystyka modelu deskrypcji Ziemi Świętej 75

1. Kartograficzne i retoryczne źródła średniowiecznych modeli deskrypcji przestrzeni          75

2. Modele prezentacji przestrzeni Ziemi Świętej        79

2.1. Przestrzeń Ziemi Świętej w kartografii           79

2.2. Model chorograficzny         84

2.3. Model retoryczny 86

2.4. Model średniowiecznego bedekera 89

 

Rozdział III. Konwencje prezentacji przestrzeni w opisach Ziemi Świętej autorstwa Polaków              95

1. Deskrypcja Anzelma Polaka        96

1.1. Stan badań na temat dzieła i jego recepcji     96

1.2. O przynależności gatunkowej utworu            98

1.2.1. Deskrypcja Ziemi Świętej Anezlma Polaka jako przewodnik dla przyszłych pielgrzymów    98

1.2.2. Czy dzieło Jerozolimczyka jest relacją z podróży – relacją z peregrynacji?      102

1.2.3. Dzieło Jerozolimczyka jako przykład staropolskiej chorografii?   104

1.3. Podział i charakterystyka fragmentów deskryptywnych dzieła Anzelma               106

1.3.1. Topografie i hydrografie w kontekście descriptio regionum         106

1.3.2. Descriptio urbis       109

1.3.3. Deskrypcje lokacji miejsc symbolicznych          111

1.3.4.  Opisy pielgrzymich szlaków 113

2. Itinerariusz Jana Tarnowskiego   116

2.1. Stan badań na temat dzieła              116

2.2. O przebiegu peregrynacji Tarnowskiego        118

2.3. O motywacji Tarnowskiego do odbycia pielgrzymki do Ziemi Świętej     119

2.4. Budowa diariusza 121

2.5. Charakterystyka opisów przestrzeni ujętych w diariuszu           125

2.5.1. Elementy ukształtowania terenu Ziemi Świętej wskazane w ramach descriptio regionum          125

2.5.2. Naturalne elementy przestrzeni uwzględnione w opisach miast 127

2.5.3. Ekfrazy obszarów oraz miejsc symbolicznych   128

2.5.4. Opisy szlaków          129

3. Relacja z pielgrzymki Jana Goryńskiego    132

3.1. Stan badań na temat biografii autora i jego relacji z podróży    132

3.2. Przebieg peregrynacji i analiza jej opisu w konteście motywacji do jej odbycia          135

3.3. Analiza deskrypcji przestrzeni ujętych w diariuszu       140

4. Diariusz Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotki z podróży do Ziemi Świętej, Syrii i Egiptu   145

4.1. Stan badań na temat historii recepcji dzieła 145

4.2. O motywacji Radziwiłła Sierotki do odbycia pielgrzymki do Ziemi Świętej          149

4.3. Budowa diariusza oraz przebieg peregrynacji Sierotki 151

4.4. Nawiązania do źródeł zachodnioeuropejskich             154

4.5. Analiza deskrypcji przestrzeni ujętych w diariuszu       160

4.5.1. Topografie i hydrografie występujące w kontekście deskrypcji miast    162

4.5.2. Topografie i hydrografie w opisach obszarów symbolicznych         165

5. Opisy dróg       168

 

Rozdział IV. Przestrzeń Ziemi Świętej w deskrypcjach polskich pielgrzymów – spojrzenie z perspektywy geopoetyki         177

1. „Pierwotny głos krajobrazu” oraz „jednostkowe doświadczenie” przestrzeni 177

2. Przestrzeń Ziemi Świętej w deskrypcjach Polaków               185

3. Performatywne funkcje deskrypcji           191

 

Zakończenie        197

 

Wykaz skrótów    201

 

Spis ilustracji       203

 

Bibliografia         205

 

Indeks osób i postaci         213

  • Titel: Przestrzeń Ziemi Świętej w szesnastowiecznych deskrypcjach polskich pielgrzymów
  • Autor: Katarzyna Ossowska-Kulińska
  • ISBN: 978-83-8331-017-6, 9788383310176
  • Veröffentlichungsdatum: 2022-11-04
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_2z63
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego