E-book details

Obrazy pamięci i wiedzy. Fotograficzne reprodukcje dzieł w archiwach i narracjach historii sztuki

Obrazy pamięci i wiedzy. Fotograficzne reprodukcje dzieł w archiwach i narracjach historii sztuki

Magdalena Wróblewska

Ebook

W książce zaprezentowano – rzadko podejmowane w literaturze dotyczącej tak metodologii historii sztuki, jak i historii fotografii – zagadnienie reprodukcji dzieła sztuki i artefaktu. Jest to o tyle zaskakujące, że fotografia zaczęła się od reprodukcji właśnie, od faksymile innych obrazów, które tworzył od 1822 roku Nicéphore Niépce. W tym samym czasie historia sztuki wyemancypowała jako odrębna dyscyplina akademicka i od początku jej przedstawiciele posługiwali się nowym medium, i w procesie badawczym, dydaktycznym, i w publikacjach swoich prac. Fotografia nie była jednak nigdy medium transparentnym. Magdalena Wróblewska pokazuje szczególnie jej uwikłania w aktualny dyskurs władzy (zwłaszcza w kolonializm) oraz w reżim wiedzy („obiektywność”). Fotograficzna reprodukcja dzieła ukazana została nie jako proste narzędzie, ale medium, współtworzące zarówno przedmiot badań, jak i samą dyscyplinę.

Książka Magdaleny Wróblewskiej jest na gruncie polskich badań pionierskim spojrzeniem na fotografię jako na medium ściśle związane z wczesnym rozwojem historii sztuki jako autonomicznej dyscypliny naukowej; nie medium służebne czy pomocnicze, lecz aktywnie współkonstytuujące tę dziedzinę wiedzy. Jest otworzeniem oczu na niezauważane, mimowiedne, lecz, jak się okazuje, tkwiące u samych podstaw naukowego działania czynniki pracy badawczej. Książka ta wnosi bardzo istotny wkład w krytyczną, rewizyjną, lecz w rezultacie niezbędną i ożywczą refleksję nad naszą dyscypliną.
prof. dr hab. Maria Poprzęcka

Magdalena Wróblewska – historyczka sztuki, pracuje na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2015–2020 kierowała programami badawczymi w Muzeum Warszawy, gdzie zrealizowała m.in. nagrodzony „Sybillą” projekt dotyczący migracji. Stypendystka m.in. Kunsthistorisches Institut in Florenz – Max-Planck-Institut oraz Staatliche Museen zu Berlin (2012–2014), The Ruskin – Library, Museum, and Research Centre, Lancaster University (2014), Henry Moore Institute w Leeds (2015). Za doktorat poświęcony fotograficznym reprodukcjom dzieł otrzymała nagrodę Stowarzyszenia Historyków Sztuki (2014). Opublikowała m.in. książki Fotografie ruin – ruiny fotografii. 1944–2014 (Warszawa 2014; nagroda w konkursie „Muzeum widzialne” NIMOZ), Practicing Decoloniality in Museums: A Guide with Global Examples (Amsterdam  2021; wraz z C.E. Ariese).

PODZIĘKOWANIA

WSTĘP

1. Obrazy pamięci i wiedzy

2. Reprodukcja, archiwum, narracja

3. Przedmiot i tezy

HISTORIE POCZĄTKÓW: FOTOGRAFIA JAKO REPRODUKCJA

1. Pisanie historii początków

1.1. Pytanie o początek

1.2. Przed fotografią

2. Pragnienie reprodukcji

2.1. Od grafiki do fotografii: Nicéphore Niépce

2.2. Od malarstwa do fotografii: Louis Jacques Mandé Daguerre

2.3. Od rysunku i pisma do fotografii: William Henry Fox Talbot

3. Obraz kulturowego uniwersum

3.1. Reprodukcja w służbie wiedzy i władzy

3.2. Reprodukcja w służbie podbojów kolonialnych

3.3. Kształtowanie obrazu innej kultury

3.4. Mobilny substytut

SPONTANICZNA REPRODUKCJA

1. Pojęcie „spontanicznej reprodukcji”

1.1. Obraz natury

1.2. Obraz malowniczy

1.3. Obraz i camera obscura

1.4. Między „prawdą natury” a „obiektywnością”

2. Reprodukcja fotograficzna pomiędzy indeksem a ikoną

2.1. Prawda obrazu

2.2. System reprezentacji

2.3. Oryginał – strata i obecność

2.4. Między indeksem a ikoną

3. Zapis nieświadomy

3.1. Momentalna inskrypcja

3.2. Aporie „spontanicznej reprodukcji”

REPRODUKCJA FOTOGRAFICZNA I ARCHIWUM

1. Początki archiwum fotografii

1.1. Od kunstkamery do archiwum

1.2. Pierwsze archiwum fotograficznych reprodukcji

1.3. „Fotografie okazów”

1.4. Fotografia i archiwum: podwójne potwierdzenie

2. Konieczność archiwizacji

2.1. Spojrzenie w przeszłość

2.2. Lęk przed stratą

2.3. Anachronizm fotograficznej reprodukcji

2.4. Dynamika archiwum

3. Obrazy pamięci i wiedzy

3.1. Dystans

3.2. Mentalne archiwum

REPRODUKCJA FOTOGRAFICZNA I NARRACJA

1. Fotografia i historia sztuki

1.1. Ruskin i fotografia

1.2. Media reprezentacji

1.3. Wartościowanie mediów

1.4. Reprodukcja między mediami

2. Kamienie Wenecji

2.1. Analiza detalu

2.2. Pałac Dożów

2.3. Znaczenie detalu

2.4. Chronoskopia

ZAKOŃCZENIE

BIBLIOGRAFIA

INDEKS NAZWISK

  • Title: Obrazy pamięci i wiedzy. Fotograficzne reprodukcje dzieł w archiwach i narracjach historii sztuki
  • Author: Magdalena Wróblewska
  • ISBN: 978-83-242-6679-1, 9788324266791
  • Date of issue: 2023-01-19
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_31n3
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS