Details zum E-Book

Kompetencje psychospołeczne studentów - kandydatów na nauczycieli wychowania fizycznego

Kompetencje psychospołeczne studentów - kandydatów na nauczycieli wychowania fizycznego

Anna Romanowska-Tołłoczko

E-book

Celem poznawczym pracy jest diagnoza kompetencji psychospołecznych kandydatów na nauczycieli wychowania fizycznego oraz określenie związków między elementami składowymi tych kompetencji. Cel praktyczny to wykorzystanie uzyskanych wyników do wskazania możliwości systemowego rozwijania osobistych oraz interpersonalnych umiejętności studentów przygotowujących się do pracy pedagogicznej.

W książce wiele uwagi poświęcono m.in. omówieniu kompetencji, wymagań i trudności związanych z wykonywaniem zawodu nauczyciela. Skupiono się też na psychospołecznych determinantach efektywności zawodowej nauczyciela, przedstawiono strukturę przyjętego modelu kompetencji psychospołecznych oraz dokonano obszernej charakterystyki komponentów wchodzących w skład tychże kompetencji.

Wstęp, 5

1. Współczesny nauczyciel – wymagania edukacyjne i społeczne oraz trudności realizacyjne, 8

1.1. Kompetencje nauczyciela, 8

1.2. Obciążenia wynikające z wykonywania zawodu nauczyciela, 11

1.2.1. Główne przyczyny i obszary trudności w pracy pedagogicznej, 11

1.2.2. Syndrom wypalenia zawodowego, 14

1.3. Krytyczne spojrzenie na standardy i realia edukacji nauczycielskiej, 17

Podsumowanie, 20

2. Psychospołeczne determinanty efektywności zawodowej nauczyciela, 22

2.1. Struktura oraz przyjęty model kompetencji psychospołecznych, 22

2.2. Kompetencje emocjonalne, 24

2.2.1. Umiejętności i dyspozycje emocjonalne – inteligencja emocjonalna, 25

2.2.1.1. Świadomość własnych emocji, 27

2.2.1.2. Skłonność do empatii, 28

2.2.1.3. Rozpoznawanie emocji z ekspresji mimicznej, 31

2.2.1.4. Znaczenie inteligencji emocjonalnej w zawodzie nauczyciela, 33

2.3. Kompetencje społeczne, 37

2.3.1. Umiejętności asertywne, 37

2.3.1.1. Definiowanie asertywności i jej koncepcje teoretyczne, 37

2.3.1.2. Uwarunkowania asertywności, 39

2.3.1.3. Kształtowanie umiejętności asertywnych , 42

2.3.1.4. Asertywny nauczyciel – asertywny uczeń, 45

2.3.2. Umiejętność komunikacji interpersonalnej, 47

2.3.2.1. Proces komunikowania się i style konwersacyjne, 47

2.3.2.2. Trudności w porozumiewaniu się, 50

2.3.2.3. Komunikowanie niewerbalne, 52

2.3.2.4. Niektóre czynniki warunkujące sposób komunikowania się, 55

2.3.2.5. Komunikacja w relacji nauczyciel–uczeń, 58

2.3.3. Umiejętność rozwiązywania sytuacji konfliktowych, 60

2.3.3.1. Rozumienie pojęcia konfliktu i jego przyczyny, 61

2.3.3.2. Dynamika konfliktów interpersonalnych, 63

2.3.3.3. Style zachowania w sytuacji konfliktu, 65

2.3.3.4. Konflikty w środowisku szkolnym oraz ich rozwiązywanie przez nauczycieli, 70

2.4. Kompetencje w zakresie kształtowania pozytywnego obrazu siebie, 74

2.4.1. Umiejętność prawidłowej samooceny, 74

2.4.1.1. Pojęcie samooceny i jej struktura, 74

2.4.1.2. Czynniki determinujące samoocenę, 76

2.4.1.3. Poziom samooceny a funkcjonowanie człowieka w sytuacjach społecznych i zadaniowych, 79

2.4.1.4. Poczucie własnej wartości nauczyciela i jego rola w budowaniu prawidłowej samooceny uczniów, 82

2.5. Kompetencje w radzeniu sobie w sytuacjach trudnych, 84

2.5.1. Umiejętność radzenia sobie ze stresem, 84

2.5.1.1. Koncepcje teoretyczne wyjaśniające zjawisko stresu, 84

2.5.1.2. Uwarunkowania skuteczności radzenia sobie w sytuacjach stresu, 88

2.5.1.3. Następstwa stresu, 91

2.5.1.4. Stres w zawodzie nauczyciela, jego źródła i strategie zaradcze, 92

Podsumowanie, 96

3. Metodologia badań własnych, 98

3.1. Uzasadnienie problematyki badawczej, 98

3.2. Cel badań i pytania badawcze, 99

3.3. Zmienne i ich operacjonalizacja, 100

3.4. Opis zastosowanych narzędzi badawczych i metod statystycznych, 101

3.4.1. Narzędzia badawcze, 101

3.4.2. Metody statystyczne, 109

3.5. Organizacja i przebieg badań, 109

3.6. Charakterystyka badanej próby, 110

4. Analiza wyników badań, 115

4.1. Kompetencje psychospołeczne jako zasoby osobiste przyszłych nauczycieli wychowania fizycznego, 115

4.1.1. Inteligencja emocjonalna i skłonność do empatii, 115

4.1.2. Efektywność zachowań w sytuacjach wymagających asertywności, 121

4.1.3. Efektywność zachowań w sytuacjach ekspozycji społecznej oraz bliskiego kontaktu interpersonalnego, 123

4.1.4. Preferowane sposoby rozwiązywania konfliktów, 126

4.1.5. Radzenie sobie w sytuacjach stresu, 129

4.1.6. Samoocena globalna oraz samoocena posiadanych predyspozycji do zawodu nauczyciela wychowania fizycznego, 133

Podsumowanie, 134

4.2. Zależności między elementami strukturalnymi kompetencji psychospołecznych, 135

4.2.1. Inteligencja emocjonalna a empatia, 135

4.2.2. Kompetencje emocjonalne a kompetencje społeczne, 137

4.2.3. Kompetencje emocjonalne i społeczne a radzenie sobie ze stresem, 139

4.2.4. Samoocena a kompetencje emocjonalne, społeczne i radzenie sobie ze stresem, 140

Podsumowanie, 142

5. Dyskusja i podsumowanie, 144

5.1. Kompetencje psychospołeczne studentów a nastawienie do zawodu nauczyciela wychowania fizycznego, 144

5.2. Kompetencje psychospołeczne – różnice międzypłciowe, 148

5.3. Związki wewnątrz struktury kompetencji psychospołecznych, 150

5.4. Wnioski oraz implikacje płynące z badań, 154

5.5. Propozycja kształcenia kandydatów na nauczycieli w obszarze kompetencji psychospołecznych, 157

Aneks, 160

Bibliografia, 163

Wykaz rycin i tabel, 185

Summary, 188

  • Titel: Kompetencje psychospołeczne studentów - kandydatów na nauczycieli wychowania fizycznego
  • Autor: Anna Romanowska-Tołłoczko
  • ISBN: 978-83-64354-27-4, 9788364354274
  • Veröffentlichungsdatum: 2023-05-13
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_39gp
  • Verleger: Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu