E-book details

Kontrola przepływu kapitału we współczesnej gospodarce światowej. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego

Kontrola przepływu kapitału we współczesnej gospodarce światowej. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego

Iwona Maciejczyk-Bujnowicz

Ebook

Zarządzanie międzynarodowymi przepływami kapitału stanowi nowe zjawisko w międzynarodowych stosunkach finansowych. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego do kontroli kapitału jest nową koncepcją w stosunkach międzynarodowych. W polskiej literaturze po raz pierwszy zostało zaprezentowane w tym opracowaniu. Celem monografii jest przegląd wybranych podejść i badań na temat uwarunkowań zastosowania kontroli kapitału w gospodarce światowej z perspektywy Międzynarodowego Funduszu Walutowego. Rewolucja finansowa, której początek sięga XX wieku, globalizacja gospodarki światowej oraz rozwój technologii stwarzają z jednej strony szansę na rozwój poszczególnych krajów, z drugiej zaś niosą ze sobą zagrożenia niespotykane w dotychczasowej historii gospodarczej świata. Nagłe zatrzymania, kryzysy finansowe w latach 90. ubiegłego stulecia oraz na początku XXI wieku wywołane często przepływami kapitału dały asumpt do ich instytucjonalnego usytuowania. Po raz pierwszy w 2012 roku Międzynarodowy Fundusz Walutowy, w następstwie wybuchu światowego kryzysu finansowego, przyjął Pogląd instytucjonalny, w którym dopuszczono zastosowanie przez władze poszczególnych państw środków kontroli międzynarodowe­ go przepływu kapitału.

Pandemia COVID-19 oraz wybuch wojny w Ukrainie w 2022 roku wpłynęły na ponowną rewizję poglądów na temat zarządzania międzynarodowymi przepływami kapitału. Dokonana w 2022 roku w Międzynarodowym Funduszu Walutowym aktualizacja Poglądu instytucjonalnego stanowi, że problem kontroli kapitału jest aktualny, ważny i pilny do rozwiązania w kontekście utrzymania stabilności finansowej gospodarki światowej.

Wprowadzenie     7

 

Rozdział 1. Przepływy kapitału w świetle teorii i badań empirycznych    11

1.1. Przegląd wybranych koncepcji teoretycznych dotyczących przepływu kapitału      11

1.1.1. Klasyczne ujęcie modelu Mundella-Fleminga    15

1.1.2. Teoria optymalnych obszarów walutowych     18

1.2. Przepływy kapitału w świetle najnowszych wyników badań     20

1.3. Korzyści i koszty związane z przepływami kapitału     23

1.4. Zmienność przepływu kapitału – istota zjawiska        26

1.5. Finansowe efekty zewnętrzne związane z przepływami kapitału              28

1.6. Zewnętrzne efekty zagregowanego popytu 32

1.7. Inne zakłócenia międzynarodowych przepływów kapitału i efektów zewnętrznych – nadmierne pożyczanie 33

1.7.1. Pokusa nadużycia i ratowanie upadających podmiotów 33

1.7.2. Nadmierny optymizm          34

1.8. Wyzwania dla współczesnych gospodarek. Wnioski z badań    35

1.8.1. Chile     42

1.8.2. Kryzys azjatycki   44

1.8.3. Malezja i Brazylia                 46

 

Rozdział 2. Istota, pomiar i efektywność kontroli kapitału         49

2.1. Kontrola przepływu kapitału – istota zjawiska            50

2.2. Środki zarządzania przepływami kapitału – pojęcie   53

2.3. Projekcja i cechy wybranych środków kontroli kapitału             58

2.4. Motywy zastosowania środków kontroli kapitału      62

2.5. Kanały oddziaływania kontroli kapitału       67

2.6. Wpływ kontroli kapitału na stabilność finansową      69

2.7. Wpływ kontroli kapitału na wyniki makroekonomiczne             70

2.7.1. Kontrola kapitału a długoterminowe efekty wzrostu gospodarczego             71

2.7.2. Zmienność produkcji i konsumpcji a wzrost gospodarczy                72

2.7.3. Efekt realnego kursu walutowego i wzrost gospodarczy 73

2.7.4. Kontrola kapitału i niezależność polityki pieniężnej         74

2.8. Skutki uboczne kontroli kapitału 75

2.9. Reakcje polityki makroekonomicznej na kontrolę kapitału w Brazylii, Republice Południowej Afryki i Turcji            76

2.9.1. Brazylia                78

2.9.2. Republika Południowej Afryki             78

2.9.3. Turcja 79

2.10. Ocena efektywności zastosowanych

środków kontroli kapitału w Brazylii, Republice Południowej Afryki i Turcji           80

2.11. Działania makroostrożnościowe w wybranych gospodarkach azjatyckich              83

 

Rozdział 3. Pogląd instytucjonalny MFW 2012. Motywy przyjęcia i wdrożenie           87

3.1. Uwarunkowania wprowadzenia i stosowania zasad poglądu instytucjonalnego     88

3.2. Główne założenia i zasady poglądu instytucjonalnego z 2012 roku          90

3.3. Kryzys COVID-19 i przepływy kapitału          94

3.4. Napływ kapitału – implikacje dla gospodarek             99

3.5. Odpływ kapitału – zarządzanie środkami kontroli kapitału        104

3.6. Rola krajów pochodzenia i współpraca międzynarodowa          109

3.7. Pogląd instytucjonalny z 2012 roku – doświadczenia i wnioski z badań   111

 

Rozdział 4. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego z 2022 roku – aktualizacja             117

4.1. Środki kontroli kapitału w przeglądzie instytucjonalnym            121

4.1.1. Prewencyjne środki CFM/MPM w przypadku napływu długu            122

4.1.2. Instrumenty CFM/MPM z wywłaszczeniem        130

4.2. Monitoring i znoszenie środków kontroli przepływów kapitału   130

4.3. Środki specjalnego traktowania  131

4.3.1. Środki kontroli kapitału ze względu na bezpieczeństwo narodowe lub międzynarodowe                 132

      1. Środki oparte na uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym standardach ostrożnościowych                133

4.3.3. Instrumenty kontroli i przeciwdziałania nielegalnym przepływom kapitału  135

      1. Środki kontroli wynikające z międzynarodowych standardów współpracy przeciwko unikaniu lub uchylaniu się od płacenia podatków         137

4.4. Makrokrytyczność, gwałtowne napływy kapitału, zbliżające się sytuacje kryzysowe i przedwczesna liberalizacja           138

4.4.1. Makrokrytyczność                138

4.4.2. Ocena gwałtownego napływu kapitału                139

      1. Identyfikacja determinant zbliżającego się kryzysu w obliczu gwałtownego odpływu kapitału z gospodarki          141

4.4.4. Przedwczesna liberalizacja przepływów kapitału              141

4.5. Działania antykryzysowe i zapobiegające stosowaniu środków CFM        144

4.6. Zagrożenia wynikające ze stosowania instrumentów CFM i CFM/MPM      149

4.7. Ewolucja poglądów Międzynarodowego Funduszu Walutowego wobec kontroli przepływów kapitału – perspektywa instytucjonalna MFW      152

 

Zakończenie           161

 

Bibliografia            163

 

Spis rysunków i tabel            175

 

Spis wykresów       177

  • Title: Kontrola przepływu kapitału we współczesnej gospodarce światowej. Podejście instytucjonalne Międzynarodowego Funduszu Walutowego
  • Author: Iwona Maciejczyk-Bujnowicz
  • ISBN: 978-83-8331-164-7, 9788383311647
  • Date of issue: 2023-05-15
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_39iz
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego