E-book details

Empatia, gościnność, solidarność w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku

Empatia, gościnność, solidarność w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku

Mateusz Skucha, Dorota Wojda

Ebook

Empatia, gościnność i solidarność oraz ich przeciwieństwa pozostają w ścisłym związku z kwestią stosunku do inności i do tego, co własne, są więc zasadnicze dla rozważań nad odrzucanymi, a mimo to wciąż panującymi dyskursami zaborczej władzy. Zebrane w tej książce studia, dotyczące tekstów od wieku XIX do współczesności, podejmują refleksję nad tym, co łączy i różnicuje tytułowe pojęcia. Koncentrują się one wokół zagadnień, które okazały się dla autorów najważniejsze: empatii, gościnności i solidarności wobec przesiedleńców, kobiet, pozaludzkiego, a także na Kresach oraz na obrzeżach literatury i w poezji. Z perspektywy badań postzależnościowych empatia, gościnność i solidarność mają różne odmiany, mogą stawać się kategoriami politycznymi i nierzadko przechodzą w swoje zaprzeczenia: wrogość czy wyobcowanie. Poświadczane formami narracyjnymi przekładają się na działania pisarskie i czytelnicze, reprezentację, poetykę i retorykę tekstu. W tym ujęciu literatura nie tylko odzwierciedla relacje międzyludzkie oraz postawy wobec wszelkich czujących istot i bytów nieożywionych, ale również zmienia świat, ma funkcję performatywną jako ważna praktyka etyczna.

Wprowadzenie

I. RYZYKO GOŚCINNOŚCI

Hanna Gosk, Gościnność w czasie marnym. Wyzwanie, pułapka, niejednoznaczność

Eugenia Prokop-Janiec, Topografie gościnności (w prozie Józefa Ignacego Kraszewskiego)

II. EMPATIA, GOŚCINNOŚĆ, SOLIDARNOŚĆ WOBEC PRZESIEDLEŃCÓW

Małgorzata Mikołajczak, (Nie)gościnna ziemia. Postaciowanie kobiece w powojennej literaturze osadniczej

Agnieszka Czyżak, Przestrzeń „niczyja”, przestrzeń „nieswoja”. Obrazy powojennego zasiedlania tzw. Ziem Odzyskanych w literaturze najnowszej

Magdalena Horodecka, Empatia we współczesnych reportażach o uchodźcach

III. ...KOBIET I WOBEC KOBIET

Dariusz Skórczewski, Budowniczyni(e) „polskiego domu”. Empatia, gościnność i solidarność w dzienniku Pelagii Rościszewskiej w funkcji treści przekazu międzypokoleniowego

Bożena Karwowska, Gościnność, solidarność, sytuacja kryzysowa. Alicja Iwańska i inne polskie emigrantki opisują systemy wartości polskich emigrantów w Ameryce

Anna Pekaniec, (Nie)empatyczne rewolucjonistki? Empatia w polskiej prozie kobiet po 2000 roku (na wybranych przykładach)

Paulina Żarnecka, Od empatii do zmiany. Biografie kobiet jako praktyki etyczne

IV. ...WOBEC POZALUDZKIEGO

Michał Kuziak, Mickiewicz: wielka całość i projekt powszechnej empatii

Marta Tomczok, Przeciw nienawiści. Empatia w humanistyce węglowej

V. ...NA KRESACH

Jagoda Wierzejska, Wróg – bratem. Józefa Wittlina pacyfizm i solidarność z Innym w kontekście wojny polsko-ukraińskiej o wschodnią Galicję (1918–1919)

Krzysztof Zajas, Rodowód i funkcje fłojery, czyli o huculskiej gościnności Stanisława Vincenza

VI. ...NA OBRZEŻACH LITERATURY

Mateusz Skucha, Gospodarz w gościnie. O podroży Józefa Ignacego Kraszewskiego do Jedysanu i Budżaku

Małgorzata Sugiera, Wspólnota w kryzysie: etnokryminały Kuźmińskich jako strefy kontaktu

VII. ...W POEZJI

Karolina Koprowska, Być gościem w domu? Wytwarzanie miejsca

żydowskiego z perspektywy dojkajt (tutejszości) w poezji języka jidysz

Arent van Nieukerken, Empatia a tematyka „ukraińska” w wierszach Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego

Andrzej Zieniewicz, „Ale o co ci chodzi?” – Polska jako kraj empatii niemożliwej (w wierszach Marcina Świetlickiego)

Przemysław Koniuszy, Czułość poetyckiej optyki – czułość współczującego serca. O doświadczeniu poetyckiej solidarności w Nie i Kalendarzu majów Konrada Góry

Noty o autorach

Indeks nazwisk

  • Title: Empatia, gościnność, solidarność w literaturze polskiej od XIX do XXI wieku
  • Author: Mateusz Skucha, Dorota Wojda
  • ISBN: 978-83-242-6734-7, 9788324267347
  • Date of issue: 2023-11-16
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_3q6b
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS