Details zum E-Book

Arthur Greiser. Biografia i proces namiestnika III Rzeszy w Kraju Warty

Arthur Greiser. Biografia i proces namiestnika III Rzeszy w Kraju Warty

Dieter Schenk, Witold Kulesza

E-book

Arthur Greiser - modelowy funkcjonariusz narodowosocjalistycznej partii, kierownik polityczny (gauleiter) tzw. Kraju Warty i namiestnik państwa (Reichsstatthalter) w części okupowanej Polski włączonej do Rzeszy. Jego kariera rozpoczęła się od wstąpienia do NSDAP - jak sam powiedział - dla "chleba i pracy". Przeszedł wszystkie szczeble awansu aż do kręgu zaufanych Hitlera, wykazując własną inicjatywę w realizacji zbrodniczego planu likwidacji wszystkiego, co świadczyło o polskości ziemi, którą miał zniemczyć.

Autorzy książki szczegółowo omawiają etapy rozpoczętej w Gdańsku karier oraz kształtowanie się osobowości nazistowskiego władcy odpowiedzialnego za ludobójstwo dokonane na Polakach i Żydach. Przedstawiają dowody zbrodni oraz złożone zagadnienia historyczne i prawne.

Proces Greisera był pierwszym, jaki został przeprowadzony przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w 1946 roku. Prekursorko określono w nim zasady odpowiedzialności karnej ludobójcy, który własnoręcznie nikogo nie uśmiercił. Przed Trybunałem oskarżony nie przyznał się do winy i twierdził, że nie wiedział o zarzucanych mu zbrodniach, za dokonanie których - wywodził - odpowiedzialni byli tylko Hitler i Himmler. W uczciwym procesie ważną rolę odegrał prokurator - doktor Mieczysław Siewierski, profesor Uniwersytetu Łódzkiego.

*

Dieter Schenk urodził się14 marca 1937 roku We Frankfurcie nad Menem. Kryminolog, prawnik, publicysta, pisarz . Autor wielu książek na temat narodowego socjalizmu oraz dziewięciu utworów scenicznych.

W Niemczech i w Polsce stał się znany jako kontynuator wątków badawczych i naukowych dotyczących zasad odpowiedzialności karnej za zbrodnie popełnione przez nazistów w Polsce w czasie li wojny światowej. Od 1989 roku jest autorem wykładów na temat historii narodowego socjalizmu na Uniwersytecie Łódzkim, a w roku 2017otrzymał na tym uniwersytecie tytuł doktora honoris causa. Za książkę o obronie Poczty Polskiej miasto Gdańsk nadało mu tytuł honorowego obywatela.

Jako członek Amnesty International współtworzył grupę współpracy "Policja i tortury". Jest autorem niemieckiego i polskiego wydania biografii gdańskiego gauleitera Alberta Forstera oraz generalnego gubernatora Hansa Franka. Polska odznaczyła Dietera Schenka Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, a Niemcy - Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec na Wstędze. Oprócz tego otrzymał w Polsce, m.in. za książkę o mordzie na lwowskich profesorach, tytuł Kustosza Pamięci Narodowej.

Prof. dr hab. Witold Kulesza - od 1973 roku zatrudniony w Katedrze Prawa Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.

Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na prawnokarnej ochronie czci i godności jednostki, wolności wypowiedzi oraz zbrodni systemów totalitarnych i odpowiedzialności karnej ich sprawców, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności sędziów i prokuratorów za zbrodnie sądowe.

Od początku pracy zawodowej współpracownik Okręgowej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi, od 1994 roku jej przewodniczący. W latach 1998-2006 dyrektor Głównej Komisji Badania - a następnie - Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Warszawie, wiceprezes IPN. Współautor projektu ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu z dnia 18 grudnia 1998 roku, którą wprowadził do polskiego prawa karnego pojęcie i karalność "kłamstwa oświęcimskiego". Członek-kurator Międzynarodowego Kuratorium Badania Powojennego Wymiaru Sprawiedliwości w Wiedniu. Stypendysta Fundacji im. Alexandra von Humboldta.

Przedmowa (Jan Kulesza) 11

Wprowadzenie do części A i B (Dieter Schenk/Witold Kulesza) 23

 

CZĘŚĆ A ARTHUR GREISER I KRAJ WARTY            29

I. Arthur Greiser. Zastępca gauleitera i przewodniczący senatu w Gdańsku 31

1. Życiorys 31

2. Przyjaciel i wróg w Wolnym Mieście Gdańsku 39

3. Koniec demokracji parlamentarnej 49

4. Pozorne sprzeczności w osobowości Greisera 60

5. Dygresja I

II. Arthur Greiser, gauleiter i namiestnik Rzeszy w Kraju Warty 67

1. Początki przemocy 67

2. Ludobójstwo polskiej inteligencji 96

3. Przyjaciel z Berlina: Joseph Goebbels 103

4. „Oczyszczanie i zabezpieczanie” nowych terenów 109

5. Niemcy i Polacy – Polacy i Niemcy 125

6. Polityka narodowościowa I 141

7. Wychowanie młodzieży na poddanych 145

8. Polityka narodowościowa II 148

9. „Ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej” 152

10. Germanizacja 170

11. Rasizm I 176

12. Polityka wyzysku 178

13. Profesjonalizm zbrodni 195

14. Walka z Kościołem katolickim jako doktryna państwowa 208

15. Wspólnicy i współsprawcy ludobójstwa 215

16. Polski ruch oporu w Kraju Warty 225

17. „Niemiecka folkslista” 235

18. Rasizm II 241

19. „Moi towarzysze partyjni” 243

20. Korupcja 247

21. Próby ratowania tego, czego uratować się nie da (1944) 257

22. Bilans masowego mordercy 265

23. Koniec „rasy panów” 267

24. Klęska Kraju Warty z wojskowego punktu widzenia 279

25. Słowo końcowe Jana Kershawa 284

III. Próba udowodnienia niewinności 285

1. Fragment listu Greisera z więzienia do żony Marii z 15 czerwca 1946 285

2. Odpis listu Greisera z więzienia do żony Marii z 30 czerwca 1946 287

3. Mowa końcowa Greisera wygłoszona w dniu 5 lipca 1946 288

IV. Uwagi na temat Arthura Greisera, Alberta Forstera i Hansa Franka 311

1. Gudrun Voß (Amnesty International): Sprzeciw wobec kary śmierci 312

2. Christine Lambert-Schenk: „Światowe żydostwo” i teorie spiskowe 315

3. Eugenia Kocwa: Albert Forster jako oskarżony 318

4. Julius Hoppenrath: Apologetyczna analiza procesu 321

5. Hans Frank: Odwołanie zeznań 324

6. Niklas Frank: Czy pamiętasz? 325

V. Ściganie współsprawców przestępstw, podżegaczy i pomocników 327

1. Dygresja II

2. Wspólnicy Greisera – podlegający karze i często bezkarni 334

Załączniki 381

Bibliografia 389

CZĘŚĆ B PROCES ARTHURA GREISERA PRZED NAJWYŻSZYM TRYBUNAŁEM NARODOWYM W POZNANIU (21 CZERWCA – 9 LIPCA 1946 R.)     399

1. Uwagi wstępne 401

2. Stan prawny 413

3. Arthur Greiser wydany Polsce 421

4. Greiser ponownie w Polsce 426

5. Proces przed NTN 430

6. Oskarżony nie przyznaje się do zarzucanych mu czynów 439

7. Postępowanie dowodowe, zeznania świadków – obozy 456

8. Getto w Łodzi i obóz zagłady w Chełmnie 463

9. Walka z Kościołem katolickim 472

10. Wysiedlenia z Warthegau 477

11. Niemczenie polskich dzieci 480

12. Sądy doraźne 483

13. Sądy specjalne nieobjęte aktem oskarżenia 503

14. Masowa egzekucja w Zgierzu 516

15. Greiser nie przyznaje się do zarządzania publicznych egzekucji 519

16. Wyższy Sąd Krajowy w Poznaniu 523

17. Greiser korzystający z prawa łaski 526

18. Sprawa Gdańska 528

19. Finalny akord postępowania dowodowego 532

20. Mowy końcowe oskarżycieli 533

21. Mowy końcowe obrońców 543

22. Ostatnie słowo oskarżonego 551

23. Wyrok 563

24. Po wyroku 573

Bibliografia 577

Tablice poglądowe 583

Indeks osobowy 587

  • Titel: Arthur Greiser. Biografia i proces namiestnika III Rzeszy w Kraju Warty
  • Autor: Dieter Schenk, Witold Kulesza
  • Übersetzung: Ewa i Grzegorz Bluszczowie
  • ISBN: 978-83-8088-956-9, 9788380889569
  • Veröffentlichungsdatum: 2023-11-24
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_3qha
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego