E-book details

Nazwy roślin jako zwierciadło wiejskiego świata (na materiale gwary kujawskiej)

Nazwy roślin jako zwierciadło wiejskiego świata (na materiale gwary kujawskiej)

Agnieszka Wierzbicka

Ebook

Monografia Agnieszki Wierzbickiej "to praca pionierska w odniesieniu do regionu kujawskiego. Pozwala zachować od zapomnienia ważną część niematerialnego dziedzictwa językowo-kulturowego Kujaw - leksykę roślinną, pokazuje ważny wyznacznik tożsamości regionalnej" (z recenzji dr. hab. prof. UJK Stanisława Cygana). Zaprezentowane analizy koncentrują się nie tylko na etymologicznych i semantycznych rozważaniach dotyczących roślin: dziko rosnących, wodnych, krzewów i krzewinek oraz drzew, lecz także na odtworzeniu językowego obrazu świata.

Autorka ukazuje sposoby tworzenia nazw roślin i udowadnia, że są one odzwierciedleniem bliskiego człowiekowi świata - zwracają uwagę na jego odnawialność i czynią go uporządkowanym, często na zasadzie antynomii. Omawiane fitonimy odkrywają przed czytelnikiem swoje znaczenia, lecz także emocje, wierzenia ludu kujawskiego, swoiste, antropocentryczne, utrwalone w tradycji spojrzenie na świat i często naiwne etymologie. Taka wizja znacznie odbiega od naukowego postrzegania rzeczywistości i wprowadza badaczy w sferę nieznaną, często trudną do jednoznacznej klasyfikacji.

Publikacja, stanowiąca interdyscyplinarne studium językowo-kulturowe, powinna spotkać się ze szczególnym zainteresowaniem środowiska naukowego językoznawców polskich i słowiańskich, botaników, studentów tych kierunków, a także nauczycieli języka polskiego oraz regionalistów.

<b>Wprowadzenie 7</b>

 

<b>I. Przedmiot, cel, metodologia i zakres studium językowo-kulturowego 9</b>

1.1. Cel, zakres i metody pracy 9

1.2. Nazwy roślin — stan badań 20

1.3. Układ pracy 24

 

<b>II. Region kujawski. Rys historyczno-geograficzny 31</b>

 

<b>III. Gwara kujawska 35</b>

 

<b>IV. Typologia nazw roślin w gwarze kujawskiej 37</b>

4.1. Rośliny polne, łąkowe i rosnące na przychaciach oraz przydrożach 38

4.2. Rośliny ogrodowe 99

4.3. Rośliny wodne oraz występujące na mokradłach, bagnach i torfowiskach 123

4.4. Krzewy i krzewinki 137

4.5. Drzewa 156

 

<b>V. Kujawskie nazwy roślin w perspektywie lingwistycznej 181</b>

5.1. Charakterystyka genetyczno-semantyczna nazw roślin 181

5.1.1. Nazwy odziedziczone (łącznie w całej kategorii: 91 nazw) 182

5.1.2. Nazwy znane we współczesnej polszczyźnie ogólnej i w gwarach (łącznie w całej kategorii: 103 nazwy) 184

5.1.3. Nazwy kujawskie i powstałe od nich derywaty (łącznie w całej kategorii: 30 nazw) 185

5.1.4. Zapożyczenia, kalki z innych języków i utworzone od nich derywaty (łącznie w całej kategorii: 47 nazw) 186

5.1.5. Nazwy przeniesione (łącznie w całej kategorii: 22 nazwy) 187

5.1.6. Nazwy zniekształcone (łącznie w całej kategorii: 5 nazw) 188

5.2. Synonimy i polisemy kujawskich fitonimów 190

5.3. Przemiany zasobu leksykalnego nazw roślin na Kujawach 201

5.4. Językowy obraz świata utrwalony w kujawskich nazwach roślin 210

 

Podsumowanie 217

 

Wykaz skrótów użytych w pracy 221

 

Literatura i jej skróty 223

 

Indeks polskich i łacińskich botanicznych nazw roślin 233

  • Title: Nazwy roślin jako zwierciadło wiejskiego świata (na materiale gwary kujawskiej)
  • Author: Agnieszka Wierzbicka
  • ISBN: 978-83-8331-339-9, 9788383313399
  • Date of issue: 2023-12-15
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_3r4y
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego