Szczegóły ebooka

Łopuszna. Tajemnice wieków

Łopuszna. Tajemnice wieków

Danuta Luberda

Ebook

Monografia podhalańskiej wsi Łopuszna, obejmująca dzieje miejscowości od czasów najdawniejszych do drugiej połowy XX w. Jest bardzo osobistą formą opowieści o dziejach miejscowości - jej głównym celem jest uchwycenie zmian zachodzących na przestrzeni wieków i zarazem ocalenie historii (czy szerzej: dziedzictwa) przed zapomnieniem przez współczesne pokolenia.

Do napisania tej książki Autorka przygotowywała się przez długie lata: gromadziła relacje najstarszych mieszkańców, spisane przez nich wspomnienia oraz literaturę, w której były wzmianki o Łopusznej i Podhalu. Sięgnęła także po dostępne jej drukowane i rękopiśmienne źródła historyczne. W dołączonej do rozprawy bibliografii znajduje się kilkaset pozycji obejmujących publikacje zwarte, artykuły w czasopismach naukowych i popularnych, a także w prasie tygodniowej i codziennej. Jeśli chodzi o źródła historyczne, to są wśród nich wspomnienia (drukowane i pozostające w rękopisach), wykazy urzędników i duchownych, zbiory praw oraz spora liczba materiałów archiwalnych.

Książka napisana jest w sposób przystępny dla czytelnika, tok narracji jest wartki, lektura nie jest nużąca. Przede wszystkim jednak jest to opowieść o Łopusznej i jej mieszkańcach napisana przez łopuszniankę, która z rodzinną miejscowości jest mocno związana emocjonalnie. Ten związek widać na każdej stronie.

Od Autorki
Zaproszenie i podziękowania

WIEŚ ŁOPUSZNA

ZAMIERZCHŁA HISTORIA WSI
OD PREHISTORII DO ŚREDNIOWIECZA
Osadnictwo na Podhalu
Legendarne początki wsi
Osadnictwo w dolinie Łopusznej
Obraz wsi w XIV wieku na podstawie badań

CZASY I RZECZYPOSPOLITEJ
ŚREDNIOWIECZE
Pierwsze pisane dokumenty i etymologia nazwy wsi
Czasy Franczuchów herbu Prus
Sprawy kościelne i powstanie Zarębków
OKRES STAROPOLSKI
Gospodarka Wojnarowskich herbu Skołobot
Walerian Grzywa Poradowski herbu Korab
Kazimirscy herbu Bibersztein
Powstanie polan włościańskich
Hieronim Przyłęcki herbu Śreniawa i jego spadkobiercy
Zmiany we wsi i nowi osadnicy
Gaspar z Cieni Cieński herbu Pomian
Jan Lisicki herbu Prus i Barbara z Janickich

WIEŚ W EPOCE GALICYJSKIEJ (1772–1918)
LISICCY HERBU PRUS
Nowe rządy, nowe czasy
Pierwsza numeracja domów
Regulacja spraw politycznych i publicznych
Romuald Lisicki i nowe uniwersały cesarskie
Rodzina Romualda Lisickiego
Ludność wiejska – status społeczno-prawny, wojsko, pańszczyzna
Pomiary gruntowe i podatki
Wieś w metryce józefińskiej
Kościół – dochody, obrzędy i budowle
Księga powszechnych ustaw obywatelskich a księgi metrykalne
Powstanie cmentarza „za wsią”
Gospodarowanie Romualda w relacjach ze wsią
Metryka franciszkańska i pierwsza mapa katastralna
PRZERWA-TETMAJEROWIE
Rodzina Leona Tetmajera
Rabacja i sprawy wojskowe
Zniesienie pańszczyzny i uwłaszczenie włościan
Witowice Dolne – drugi dom Tetmajerów
Sprawy sądowe i publiczne
Sprawy kościelne i szkolne
Zmierzch rodu Przerwy-Tetmajerów we wsi
Księgi wieczyste
Sytuacja materialna i zdrowotna ludności wiejskiej
Szkoła – Państwo Bryjewscy
Wieś oczyma Stanisława Bryjewskiego i Stanisława Cerchy
Sprawy wojskowe i emigracja
LGOCCY HERBU JASTRZĘBIEC
Kazimierz Lgocki i Justyna Kamila Tetmajerówna
Rodzina Aleksandra Lgockiego i Anieli ze Szczytnickich
Rodzina Stanisława Lgockiego i Karoliny z Meysnerów
Wieś w przededniu I wojny światowej
Regulacja potoku Łopuszna
I wojna światowa i odzyskanie niepodległości

WIEŚ DO 1945 ROKU Z PÓŹNIEJSZYMI WAŻNYMI ZDARZENIAMI
CZAS MIĘDZYWOJENNY
Podział majątku dworskiego i losy Lgockich
Kietlińscy – ostatni właściciele dworu
Życie polityczne, gospodarcze i społeczne wsi
Szkoła – Państwo Tischnerowie
Parafia, kościół i cmentarz
II WOJNA ŚWIATOWA

PODSUMOWANIE RUCHU LUDNOŚCI
Urodzenia, śluby, zgony
Migracje wewnętrzne i emigracja

ZAŁĄCZNIK. Tablice gruntowe i demograficzne
Spis fotografii
Spis tabel
Spis tablic
Spis diagramów
Spis map
Bibliografia

  • Tytuł: Łopuszna. Tajemnice wieków
  • Autor: Danuta Luberda
  • ISBN: 978-83-66395-38-1, 9788366395381
  • Data wydania: 2024-05-15
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_3x7o
  • Wydawca: edu-Libri