E-book details

Współczesna proza amerykańska. Zbliżenia

Współczesna proza amerykańska. Zbliżenia

Marek Paryż

Ebook

Proza amerykańska w nowym milenium jest zjawiskiem tak rozległym i różnorodnym, że każda próba jej całościowego opisu, zwłaszcza wartościującego, musi skończyć się porażką. Można sobie ewentualnie wyobrazić encyklopedyczne ujęcie tematu, które da wyobrażenie o niemożliwej do ogarnięcia skali procesów decydujących o stanie współczesnej prozy amerykańskiej. W pewnym sensie symbolicznie odzwierciedla to następstwo literackich pokoleń, stawiające pod znakiem zapytania koncepcję "nurtów przewodnich". Po roku 2000 zmarło wielu wybitnych pisarzy z pokolenia urodzonego w latach 30. XX wieku, a przedstawiciele tej generacji w zasadniczym stopniu wpłynęli na kierunki rozwoju prozy amerykańskiej w drugiej połowie XX wieku i na przełomie obecnego stulecia. Znaleźli się wśród nich z jednej strony eksperymentatorzy, którym amerykańska literatura postmodernistyczna zawdzięcza swoją wyrazistą poetykę, a z drugiej autorzy preferujący tradycyjny realizm. W 2009 roku odszedł John Updike, w 2018 - Philip Roth, w 2019 - Toni Morrison, w 2021 - Joan Didion, w 2023 - Cormac McCarthy. Oczywiście dzieła czołowych pisarzy z pokolenia lat 30. pozostają ważnym punktem odniesienia dla autorów młodszych, ale trudno powiedzieć, czy z ich perspektywy nadal mają one siłę inspiracji czy jednak przede wszystkim znaczenie historyczne.
Ze "Wstępu"

Marek Paryż dokonuje przeglądu istotnego wycinka współczesnej literatury amerykańskiej, opierając się na trafnie i ciekawie wybranych jej przykładach i zwracając uwagę na teksty z różnych względów ważne i cenione, choć niekoniecznie zawsze oczywiste i dzięki temu niesztampowe. Właśnie to odróżnia publikację taką jak Współczesna proza amerykańska od typowych historii literatury czy prozy danego kraju w ogóle lub choćby w wybranym okresie czy zakresie. Książka Marka Paryża również stanowi swoistą panoramę pewnego wycinka najnowszej prozy amerykańskiej, ale nie jest to panorama kreślona zgodnie ze ścisłymi wymaganiami kanonu czy akademickich programów nauczania. Jest to panorama reprezentatywna, ale zarazem zindywidualizowana, odzwierciedlająca bardzo bogatą wiedzę literaturoznawczą i równie bogate doświadczenie krytycznoliterackie autora.

Z recenzji prof. ucz. dr hab. Alicji Piechuckiej

Marek Paryż - amerykanista, literaturoznawca, profesor uczelniany w Instytucie Anglistyki UW. Od ponad dwudziestu lat recenzuje prozę amerykańską w miesięczniku "Nowe Książki". Współredaguje serię wydawniczą "Mistrzowie Literatury Amerykańskiej" (Wydawnictwa UW). W ostatnich latach jego badania ogniskują się na tematyce westernu w literaturze i filmie, ze szczególnym uwzględnieniem transnarodowych użyć gatunku. Współredagował tomy zbiorowe The Post-2000 Film Western: Contexts, Transationality, Hybridity (Palgrave Macmillan, 2015) i The Western in the Global Literary Imagination (Brill, 2022).

Wstęp. Pokolenia

Dziennikarz, prowokator, obywatel

(Hunter S. Thompson, Królestwo lęku)

Nowy Jork przełomu tysiącleci

(Charlie LeDuff, Praca i inne grzechy. Prawdziwe życie nowojorczyków)

Na progu innego wymiaru

(Patti Smith, Rok Małpy)

Summa Cormaca McCarthy’ego

(Cormac McCarthy, Pasażer)

Kres

(Don DeLillo, Cisza)

Między słowami

(Marilynne Robinson, Dom)

W drodze

(Paulette Jiles, Nowiny ze świata)

Na bocznicy historii

(Denis Johnson, Sny o pociągach)

(Nie)realność przemijania

(Denis Johnson, Szczodrość syreny)

Czyściec historii

(George Saunders, Lincoln w bardo)

Powrót taty

(Jennifer Egan, Manhattan Beach)

Szaleństwo Europy

(William T. Vollmann, Centrala Europa)

Kto zawinił?

(Jonathan Franzen, Na rozdrożu)

Ślad węglowy Jonathana Franzena

(Jonathan Franzen, Koniec końca świata)

Perspektywa drzewa

(Richard Powers, Listowieść)

Melodramat planetarny

(Richard Powers, Zadziwienie)

W brzuchu wieloryba

(David Foster Wallace, Blady król)

Literatura beztroska

(Michael Chabon, Telegraph Avenue)

Skandal i czułość

(Michael Chabon, Poświata)

Pół żartem, pół serio

(David Sedaris, Calypso)

O trumpizmie – bez Trumpa

(Ben Lerner, Topeka)

Ciało, tekst, transgresja

(Lidia Yuknavitch, Krawędź)

Kultura jako źródło cierpień

(Jenny Offill, Wydz. Domysłów)

Powieść w poetyce Twittera

(Patricia Lockwood, Nikt o tym nie mówi)

Kowboje i…

(Michael Crichton, Smocze kły; Alma Katsu, Głód)

Postać pośród krajobrazu

(Hernan Diaz, W oddali)

Widmowy Zachód

(C Pam Zhang, Ile z gór tych złota)

Western feministyczny?

(Anna North, Banitka)

Kobieta, która wyszła z dołu

(Robin McLean, Pożałowania godne zwierzę)

Dzień, noc i znowu dzień

(Willy Vlautin, Zawsze przychodzi noc)

Uwięzienie

(Daniel Magariel, Nasz chłopak)

Bilans zwycięstw i strat

(Gabe Habash, Nazywam się Stephen Florida)

Wieczna walka

(Nico Walker, Świeży)

Sztuka bycia Indianinem

(Tommy Orange, Nigdzie indziej)

Mielizny konwencji

(Brandon Hobson, Tam, gdzie rozmawiają umarli)

Nie koniec walki

(Colson Whitehead, Miedziaki)

Wskrzesić dawny Harlem

(Colson Whitehead, Rytm Harlemu)

W dłoni Boga

(James McBride, Diakon kontra King Kong)

Berlińskie dni

(Paul Beatty, Slumberland)

Black Lives Matter

(Ta-Nehisi Coates, Między światem a mną)

Duchy widzialne

(Jesmyn Ward, Śpiewajcie, z prochów, śpiewajcie)

Być kimś innym

(Brit Bennett, Moja znikająca połowa)

Pokolenia

(Deesha Philyaw, Sekretne życie pobożnych kobiet)

Prywatne światy

(Dantiel W. Moniz, Mleko krew żar)

Literatura prostych wzruszeń

(Min Jin Lee, Pachinko)

Czułe słowa

(R.O. Kwon, Podpalacze)

Być jak Bruce Lee

(Charles Yu, Ucieczka z Chinatown)

Ciężar stylu

(Ocean Vuong, Wspaniali jesteśmy tylko przez chwilę)

Ludzie bezdomni

(Matthew Desmond, Eksmitowani. Nędza i zyski w jednym z amerykańskich miast)

Więzienie sp. z o.o.

(Shane Bauer, Amerykańskie więzienie)

Koniec niewinności

(Dave Cullen, Columbine. Masakra w amerykańskim liceum)

Bibliografia

Indeks nazwisk

  • Title: Współczesna proza amerykańska. Zbliżenia
  • Author: Marek Paryż
  • ISBN: 978-83-242-6784-2, 9788324267842
  • Date of issue: 2024-08-01
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_40ec
  • Publisher: Wydawnictwo UNIVERSITAS