E-book details

Wolin w średniowiecznej tradycji skandynawskiej

Wolin w średniowiecznej tradycji skandynawskiej

Jakub Morawiec

Ebook

Literacka twórczość Skandynawów, przede wszystkim Islandczyków, doby średniowiecza to swoisty fenomen, cieszący się do dziś niesłabnącym zainteresowaniem zarówno badaczy, jak i miłośników dobrej literatury. Sagi, poezja oraz inne gatunki, których rozkwit przypadł na XII-XIV wiek, w dużej mierze poświęcone zostały dziejom mieszkańców Północy oraz obszarom, do których Skandynawowie docierali w epoce wikingów. Jednym z ważniejszych tematów, który przewija się przez poszczególne opowieści jest legenda o Jomsborgu, warownej twierdzy, siedzibie słynnej i niezwyciężonej drużyny wikińskiej. Gród ów, zbudowany w Vindlandzie,
a więc w kraju Słowian, miał stanowić ekskluzywne miejsce spotkań tych ostatnich ze Skandynawami. Jomswikingowie, jego gospodarze, których losy dopełnić się miały w czasie ostatniej bitwy pod Hjǫrungavagr, zaangażowani byli w najważniejsze rozgrywki polityczne w całym regionie. Świadczyć o tym miały między innymi dzieje szwedzkiego królewicza StyrbjOrna Olafssona oraz króla Norwegii Olafa Tryggvasona. Książka stanowi próbę analizy głównych składowych legendy oraz czynników, które potencjalnie wpłynęły na jej powstanie i rozwój, a także status tych, którzy mieli odpowiadać za powstanie Jomsborga i jego funkcjonowanie.
Szczególne miejsce w niniejszym opracowaniu przypada Wolinowi. Dzieje grodu nad Dziwną, znanego w średniowiecznej Skandynawii pod nazwą Jomsborg, stanowią istotne tło i punkt odniesienia dla badanej legendy. Wiąże się to z rangą nie tylko ścisłych i różnorodnych związków Wolina z Północą (śmierć Haralda
Sinozębego, najazd Magnusa Dobrego), ale także przemian politycznych, społecznych i gospodarczych, jakie w tym czasie zachodziły w całej strefie bałtyckiej.

  • Spis treści
  • Wykaz skrótów
  • Wstęp
  • Rozdział I
  • Średniowieczna tradycja skandynawska autorzy i ich prace
    • X wiek
    • XI wiek
    • XII wiek
  • Rozdział II
  • Związki Haralda Sinozębego z Wolinem
    • Rządy Haralda Sinozębego w Danii
    • Przekazy na temat związków Haralda Sinozębego z Wolinem
      • Założenie Jomsborga
      • Kto założył Jomsborg?
    • Charakterystyka opisów założenia Jomsborga
    • Czynniki kształtujące tradycję o związkach Haralda Sinozębego z Wolinem
  • Rozdział III
  • Jomsborg siedzibą skandynawskich höfingjar
    • Jomswikingowie
    • Organizacja
    • Ludzie
      • Palnatoki
      • Sigvaldi
      • Thorkell Wysoki (háfi)
      • Búi Gruby (digri)
      • Sigurr Płaszcz (kápa)
      • Vagn Ákason
    • Działalność Jomswikingów
    • Bitwa pod Hjrungavágr
    • Inni höfingjar kojarzeni z Jomsborgiem
      • Styrbjörn Olafsson
      • Olaf Tryggvason
    • Obecność przedstawicieli skandynawskich elit we wczesnośredniowiecznym Wolinie a powstanie i rozwój legendy o Jomsborgu
  • Rozdział IV
  • Bitwa w resundzie
    • Okoliczności konfliktu
    • Przebieg bitwy w świetle najwcześniejszych relacji
    • Przebieg bitwy w świetle sag
    • Znaczenie bitwy dla sytuacji politycznej w Skandynawii na przełomie X i XI w.
    • Źródła tradycji łączącej Wolin/Jomsborg z bitwą w resundzie
  • Rozdział V
  • Najazd Magnusa Dobrego na Wolin 1043 r.
    • Rządy Magnusa Dobrego w Danii i Norwegii
    • Najazd Magnusa Dobrego na Wolin i jego bezpośrednie okoliczności
    • Znaczenie najazdu Magnusa Dobrego na Wolin
  • Zakończenie
  • Bibliografia
    • Źródła
    • Opracowania
  • Indeks nazwisk
  • Title: Wolin w średniowiecznej tradycji skandynawskiej
  • Author: Jakub Morawiec
  • ISBN: 9788377305195, 9788377305195
  • Date of issue: 2024-09-09
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_41rm
  • Publisher: Wydawnictwo Avalon