E-book details

Nowe trendy w rozwoju pieniądza

Nowe trendy w rozwoju pieniądza

Janina Harasim, Jacek Karwowski, Paweł Marszałek

Ebook

Przedmiotem rozważań w monografii są bieżące trendy w rozwoju pieniądza. Wynikają one z głębokich zmian społecznych, gospodarczych i - przede wszystkim - technologicznych. Trendy te dotyczą zarówno samej jednostki pieniężnej, jak i uwarunkowań instytucjonalnych tworzenia pieniądza, odnoszących się do niego regulacji i posługiwania się współczesnym pieniądzem. W tym kontekście na szczególną uwagę zasługują takie kwestie, jak zmiany w formach pieniądza, pojawianie się innowacji płatniczych i walut cyfrowych, a także wyzwania, jakie rodzi to dla tradycyjnej fizycznej gotówki, banków centralnych oraz regulacji sfery monetarnej.

Monografia składa się z sześciu rozdziałów. Przedmiotem rozważań w rozdziale pierwszym jest współczesny pieniądz - jego rozumienie, formy, funkcje oraz czynniki kreacji. W rozdziale drugim skupiono się na tradycyjnej formie pieniądza, jaką jest fizyczna (papierowa) gotówka. Treścią rozdziału trzeciego są innowacyjne instrumenty pieniądza bezgotówkowego. Rozdział czwarty dotyczy kryptowalut - ich genezy, definicji, cech oraz tego, na ile można je postrzegać jako pieniądz i czy instrumenty te mogą w przyszłości zająć miejsce tradycyjnych walut. W rozdziale piątym scharakteryzowano swoistą odpowiedź banków centralnych na kryptowaluty, jaką są waluty cyfrowe banków centralnych (CBDC). Rozdział szósty zaś poświęcono wyzwaniom w zakresie regulacji, jakie generuje rozwój nowych form pieniądza oraz innowacji płatniczych.

Wstęp  7

Rozdział 1

Współczesny pieniądz i czynniki jego kreacji 11

1.1. Współczesny pieniądz 11

1.2. Czynniki kreacji pieniądza 20

1.2.1. Bilans banku centralnego 20

1.2.2. Bilans pozostałych monetarnych instytucji finansowych 22

1.2.3. Zagregowany bilans monetarnych instytucji finansowych 23

Rozdział 2

Gotówka i jej znaczenie 33

2.1. Charakterystyka obrotu gotówkowego 33

2.2. Korzyści z wykorzystywania gotówki41

2.3. Wady obrotu gotówkowego 42

2.4. Eliminacja gotówki 45

Rozdział 3

Innowacyjne instrumenty pieniądza bezgotówkowego 49

3.1. Współczesny pieniądz bezgotówkowy 49

3.1.1. Pieniądz bezgotówkowy – geneza i próba redefinicji 49

3.1.2. Czy pieniądz bezgotówkowy pełni tradycyjne funkcje pieniądza? 51

3.1.3. Korzyści i zagrożenia związane z upowszechnianiem się płatności bezgotówkowych 52

3.2. Innowacyjne formy płatności bezgotówkowych 54

3.2.1. Tradycyjne i nowe instrumenty płatności bezgotówkowych – próba klasyfikacji 54

3.2.2. Potencjał rozwoju innowacyjnych form płatności 58

3.2.3. Nowi dostawcy usług płatniczych – ryzyko i wyzwania dla stabilności finansowej 59

Rozdział 4

Kryptowaluty – pieniądz „przyszłości” czy „bez przyszłości”? 63

4.1. Geneza kryptowalut 63

4.2. Definicje i cechy kryptowalut 66

4.3. Zalety i wady kryptowalut – dyskusja 69

4.4. „Pieniężność” kryptowalut 75

Rozdział 5

Waluty cyfrowe banków centralnych (CBDC) – definicje, właściwości, motywy wprowadzenia 79

5.1. Przesłanki wprowadzenia CBDC 79

5.2. Definicje, cechy oraz odmiany CBDC 84

5.3. Zalety walut cyfrowych banków centralnych 86

5.4. Mankamenty walut cyfrowych banków centralnych 91

Rozdział 6

Regulacje a rozwój nowych form pieniądza oraz innowacji płatniczych 96

6.1. Ewolucja podejścia regulatorów do rynku płatności 96

6.1.1. Tradycyjne podejście organów regulacyjnych do sfery płatności 96

6.1.2. Zmiana nastawienia regulatorów – orientacja na wzrost efektywności i konkurencji na rynku płatności 98

6.2. Wyzwania regulacyjne związane z rozwojem nowych form pieniądza oraz innowacji płatniczych 101

6.2.1. Reakcje organów regulacyjnych wobec rozwoju innowacji technologicznych w sektorze finansowym 101

6.2.2. Współczesne podejścia do regulowania innowacji płatniczych 104

6.2.3. Regulacje odnoszące się do pozabankowych PSPs 106

6.2.4. Regulacje odnoszące się do nowych form pieniądza (e-money i mobile money) 109

Literatura 113

Abstract 123