E-book details

Sojusznicy z rozsądku. Polska i Czechosłowacja w projekcie socjalistycznego internacjonalizmu filmowego w okresie 1945-1970

Sojusznicy z rozsądku. Polska i Czechosłowacja w projekcie socjalistycznego internacjonalizmu filmowego w okresie 1945-1970

Ewa Ciszewska

Ebook

Rozprawa przedstawia historię sukcesów i porażek powojennego projektu filmowej współpracy między Polską a Czechosłowacją. Opisuje proces jego realizacji, kluczowe momenty, które miały decydujący wpływ na przebieg projektu, oraz analizuje przyczyny, dla których niektóre aspekty współpracy były realizowane z nadmiarem, a inne zakończyły się niepowodzeniem. Rozważa również, jakie konsekwencje przyniosła ta współpraca dla obu krajów.

Tematem książki jest transfer kulturowy pomiędzy dwoma krajami socjalistycznymi w okresie zimnej wojny. W tym czasie współpraca filmowa między Polską a Czechosłowacją obejmowała wspólne produkcje filmowe, uczestnictwo w wydarzeniach branżowych i stowarzyszeniach, wymiany edukacyjne oraz wspólne uczestnictwo w festiwalach filmowych. Działania te tworzą - zrekonstruowany z perspektywy czasu - tzw. socjalistyczny internacjonalizm filmowy, czyli zestaw praktyk i postaw odzwierciedlających uczestnictwo w socjalistycznej kulturze filmowej, charakterystycznej dla krajów będących pod wpływem radzieckiej soft power.

Praca dowodzi, że choć socjalistyczny internacjonalizm filmowy nie spełnił założeń politycznych, przejawił się w działaniach praktycznych: w zawodowych kontaktach, w realizowanych i niezrealizowanych projektach filmowych oraz we współtworzeniu wydarzeń kształtujących socjalistyczną kulturę filmową. Projekt ten wspierał modernizację polskiej kinematografii, wzmacniał symboliczny prestiż filmów, umożliwiał zdobywanie wiedzy i rozwijanie kontaktów zawodowych przez studentów, filmowców i pracowników branży filmowej, a także przyczyniał się do budowania wizerunku aktorów i aktorek.

Wprowadzenie 7

 

Rozdział 1. Uwarunkowania współpracy filmowej pomiędzy Polską a Czechosłowacją              31

Barrandov – słowiańskie Hollywood       34

Aleksander Ford w Barrandovie 39

 

Rozdział 2. Wspólne projekty filmowe  47

Wyzwania koprodukcji – na przykładzie filmu Zadzwońcie do mojej żony              49

Perypetie wokół scenariusza filmu Zadzwońcie do mojej żony     55

Dlaczego Adam Mickiewicz okazał się lepszym kochankiem od Władysława Jagiellończyka? 58

„Co za biurokracja! W Polsce coś podobnego nie zdarzyłoby się!”            59

Braterstwo polsko-czechosłowackie? Tak, ale w rozsądnych granicach   61

Dlaczego w Warszawie nie ma ruin, a w Łodzi nie ma fabryk?     62

Polska – prawie jak zagranica    66

Recepcja filmu w Polsce i w Czechosłowacji        69

Podsumowanie               71

 

Rozdział 3. Mobilność edukacyjna         75

Polacy w czechosłowackich wyższych szkołach artystycznych      79

Pierwsza fala Polaków na FAMU              84

Druga fala Polaków na FAMU     99

Podsumowanie               107

 

Rozdział 4. Profesjonalizacja środowiska filmowego      111

Spotkania branżowe, konferencje i sympozja     112

Kontakty Polski i Czechosłowacji w dziedzinie filmu naukowego 116

 

Rozdział 5. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Karlowych Warach   129

Formuła festiwalu          130

Festiwal filmowy jako przestrzeń realizacji polityki kulturalnej i punkt spotkań filmowców z obu stron żelaznej kurtyny             134

Międzynarodowy Filmowy Festiwal Mas Pracujących jako przedłużenie MFF Karlowe Wary   137

Pierwsze lata MFF Karlowe Wary – filmy i nagrody          140

Próby odnowy formuły festiwalu             144

Podsumowanie               150

Polskie filmy na MFF Karlowe Wary        151

Nagrody dla polskiego kina na MFF w Karlowych Warach             152

Selekcja filmów na festiwal w Karlowych Warach jako odbicie hierarchii festiwali filmowych        158

Lata 1948–1949 – złoty okres polskiego kina na MFF w Karlowych Warach               163

Nagrody z MFF w Karlowych Warach jako element budowania prestiżu polskiego kina w kraju i za granicą          169

Podsumowanie               171

Delegacje, jury, wystawy plakatów         174

Polacy w Jury Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Karlowych Warach              180

Międzynarodowa Wystawa Plakatów i Międzynarodowa Wystawa Fotografii Filmowej        180

Polskie aktorki filmowe w socjalistycznym systemie gwiazd         185

Znaczenie gwiazd dla nowej strategii festiwalu w Karlowych Warach      188

Proces tworzenia gwiazd w socjalistycznej kulturze filmowej – przypadek aktorek z Polski               191

Bilans udziału polskich aktorek na festiwalu w Karlowych Warach            200

 

Zakończenie      207

Podziękowania 217

Bibliografia        221

Filmografia         241

Nota edytorska 247

Źródła ilustracji               249

Indeks osobowy              251

Streszczenie       257

Summary            259

  • Title: Sojusznicy z rozsądku. Polska i Czechosłowacja w projekcie socjalistycznego internacjonalizmu filmowego w okresie 1945-1970
  • Author: Ewa Ciszewska
  • ISBN: 978-83-8331-644-4, 9788383316444
  • Date of issue: 2025-02-13
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_496g
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego