E-book details

Predykacja. Elementy ontologii formalnej przedmiotów, własności i sytuacji

Predykacja. Elementy ontologii formalnej przedmiotów, własności i sytuacji

Jacek Paśniczek

Ebook

Ontologia formalna bada najogólniejsze formalno-strukturalne aspekty rzeczywistości stosując w tych badaniach odpowiednie metody formalne. Wśród tych metod najważniejsze są metody wykorzystujące aparaturę logiczną. W prezentowanej monografii centralnym pojęciem, wokół którego ogniskują się rozważania ontologiczne jest pojęcie predykacji wyrażające przysługiwanie własności przedmiotom. Predykacja jest traktowana jako relacja między fundamentalnymi kategoriami ontologicznymi – kategoriami przedmiotów i własności. Tak rozumiana, predykacja współdeterminuje te kategorie, a zarazem wyznacza zależności ontologiczne między nimi. Logika analizuje różne możliwe pojęcia predykacji i tym samym stanowi podstawę teoretyczną przyjętej w niniejszej monografii ontologicznej perspektywy badawczej. Dyskutowane są różne logiczne systemy predykacji, w tym oryginalne systemy stworzone przez Autora. 

WSTĘP 9

WPROWADZENIE 21
0.1 Typy predykacji w logice 21
0.2 Predykacja w logice a zagadnienia uniwersaliów 26
0.3 Predykacja a teoriomnogościowa relacja należenia 32

Rozdział 1
NIEODRÓŻNIALNOŚĆ PRZEDMIOTÓW I WŁASNOŚCI W LOGICE 35
1.1  Teza Ramseya 35
1.2   Nazwy i predykaty w logice klasycznej 39
1.3   Ontologie przedmiotów i własności 41
1.4   Język monadycznej logiki klasycznej. Interpretacja kategorialna. 45
1.5   Pojęcia nieodróżnialności przedmiotów i własności
w języku logiki 47
1.6   Pojęcia nieodróżnialności przedmiotów i własności w logice 50
1.7   Nieodróżnialność przy predykacji jednokategorialnej 55
1.8   Nieodróżnialność przy predykacji mieszanej 59
1.9   Nieodróżnialność a predykacja wieloargumentowa 62
1.10 Argumentacja Strawsona na rzecz asymetrii predykacji. 65
1.11 Nieodróżnialność przedmiotów i własności a zagadnienie
intensjonalności 67
1.12 Granice nieodróżnialności 70

Rozdział 2
ROLA WŁASNOŚCI ZŁOŻONYCH W PREDYKACJI 77
2.1 Typy zależności między własnościami złożonymi 78
2.2 Negacja i koniunkcja własności. Domkniętość, zupełność
i niesprzecznoś? przedmiot?w ć przedmiotów 83
2.3 Indywidua w algebrze Boole’a własności 86
2.4 Własności złożone relacyjne i definiowalność indywiduów 89

Rozdział 3
SYTUACJE I PRZEDMIOTY SYTUACYJNE 93
3.1 Idea przedmiotu sytuacyjnego 93
3.2 Podstawowa teoria przedmiotów sytuacyjnych 97
3.3 Horyzont i „uprawdziwiacze” 100
3.4 Definiowanie własności, sądów i przedmiotów 104
3.5 Zupełność i niesprzeczność przedmiotów sytuacyjnych. Indywidua
a światy możliwe 110
3.6 Przedmioty intencjonalne jako przedmioty aspektualne 112

Rozdział 4
PREDYKACJA MEINONGOWSKA 119
4.1 Podstawowe intuicje językowe związane z predykacją meinongowską 121
4.2 Logika meinongowska: M-logika 122
4.2.1 M-język, M-system 123
4.2.2 Semantyka M-logiki (M-semantyka) 126
4.3 Ontologia M-logiki 128
4.4 „Wolna” wersja M-logiki 138
4.5 Predykacja a kategorie przedmiotów i własności w M-logice 143

Rozdział 5
ONTOLOGICZNA PERSPEKTYWA OPOZYCJI
EKSTENSJA-INTENSJA 147
5.1 Ekstensja-intensja w języku i w logice 147
5.2 Zależności ontologiczne 150
5.3 Zagadnienie intensjonalności logiki meinongowskiej 155
5.4 Predykacja meinongowska a predykacja kwantyfikacyjna 158
Rozdział 6
MODALNE ROZSZERZENIA M-LOGIKI 165
6.1 M-przedmioty w semantyce światów możliwych 165
6.2 M-logika intensjonalna 171
6.3 Światy i sytuacje meinongowskie 174
6.3.1 Formalna konstrukcja N-światów 176
6.3.2 Język i semantyka N-logiki 180
6.3.3 N-logika 183
6.3.4 N-światy a M-przedmioty 188
6.3.5 Poł?czenie ączenie M-logiki z N-logiką 190

Rozdział 7
SYSTEMY LOGICZNE Z PREDYKACJĄ JEDNOKATEGORIALNĄ 197
7.1 Ontologia Leśniewskiego z predykacją wieloargumentową 197
7.1.1 Problemy z interpretacją zmiennych w Ontologii
Leśniewskiego 199
7.1.2 Uogólnienie Ontologii Leśniewskiego na predykację
wieloargumentową 203
7.1.3 Definiowalnoś? funktor?w nazwotw?rczych w?uog?lnionej
ć funktorów nazwotwórczych w uogólnionej
Ontologii Leśniewskiego 207
7.1.4 Semantyka uogólnionej Ontologii Leśniewskiego 209
7.2 Meinongowski rachunek nazw 212
7.2.1 Problem własności wykluczających się i dopełniających 214
7.2.2 Krata De Morgana przedmiotów meinongowskich 216
7.2.3 Interpretacja predykacji w kracie meinongowskiej 221
7.2.4 Predykacja w ekstensjonalnej kracie meinongowskiej 224
7.2.5 Teoriomnogościowa krata De Morgana 227
7.2.6 Meinongowski rachunek nazw a M-logika 231

Rozdział 8
PODWÓJNA PREDYKACJA W M-LOGICE 235
8.1 Podwójna struktura predykacji przedmiotów intencjonalnych 235
8.2 Paradoksy formalnych teorii przedmiotów intencjonalnych 242
8.3 M-logika z podwójną predykacją 248
8.3.1 M-logika z kwantyfikacją podmiotów zewnętrznych 248
8.3.2 M-logika z kwantyfikacją podmiotów wewnętrznych 255
8.4 Przedmioty fikcyjne jako M-przedmioty: problem relacji 266
8.5 Przedmioty fikcyjne jako M-przedmioty: problem struktury
formalno-ontologicznej 271
8.5.1 Wzbogacanie zawartości przedmiotów fikcyjnych
o ich status ontologiczny 272
8.5.2 Przedmioty fikcyjne jako M-przedmioty aspektualne 275
8.5.3 Problem „dziesięciu magicznych pierścieni” 279

DODATEK: KRATA MEINONGOWSKA 283

BIBLIOGRAFIA 305

  • Title: Predykacja. Elementy ontologii formalnej przedmiotów, własności i sytuacji
  • Author: Jacek Paśniczek
  • ISBN: 978-8-3788-6080-8, 9788378860808
  • Date of issue: 2014-02-04
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_510o
  • Publisher: Copernicus Center Press