E-book details

Filozofia rosyjskiego renesansu patrystycznego

Filozofia rosyjskiego renesansu patrystycznego

Tereza Obolevich

Ebook
 Synteza neopatrystyczna, czyli odrodzenie myśli Ojców Kościoła, w czasach współczesnych stanowi jeden z wiodących paradygmatów prawosławnej filozofii i teologii XX i XXI w. U źródeł tego programu stali emigracyjni rosyjscy myśliciele: o. Georgij Fłorowski, Włodzimierz Łosski oraz ich uczniowie.
W swojej nowej książce Teresa Obolevitch rozważa następujące pytania: Na czym polega specyfika rosyjskiego renesansu patrystycznego wobec dotychczasowej tradycji myśli rosyjskiej? Co może wnieść zwrot patrystyczny dla rozwoju filozofii i problematyki relacji między nauką a teologią? Jakie są ograniczenia syntezy neopatrystycznej?
s. Teresa Obolevitch – dr hab. filozofii. Kierownik Katedry Filozofii Religii Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, członek Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, honorowy członek Towarzystwa Religijno-Filozoficznego im. W. Sołowjowa w Petersburgu. Autorka ponad 100 prac (w tym 5 książek) z zakresu historii filozofii, filozofii rosyjskiej, problemu relacji między wiedzą a wiarą, tłumaczka literatury filozoficznej.
 Spis treści
 
Wstęp............................................................................................................ 9
 
Rozdział I
Ogólny zarys rozwoju myśli rosyjskiej ........................................... 13
1. Proces racjonalizacji teologii w Rosji .............................................. 13
1.1.  Wiara i rozum w kulturze staroruskiej.................................... 13
1.2.  Teologia i filozofia w okresie oświecenia............................... 24
1.3.  Myśl filozoficzno-teologiczna w akademiach
duchownych ............................................................................... 28
1.4.  Początek filozofii systemowej: Włodzimierz Sołowjow..... 35
2. Renesans religijno-filozoficzny drugiej połowy XIX –
początku XX wieku ............................................................................ 40
2.1.  Spory wokół imiesławia............................................................ 42
2.2.  Kontrowersja sofiologiczna ..................................................... 49
 
Rozdział II
Myśl o. Gieorgija Fłorowskiego......................................................... 63
1. Droga twórcza ..................................................................................... 63
2. Poszukiwania oryginalnej myśli rosyjskiej .................................... 88
2.1.  Krytyka „okcydentalizacji” teologii rosyjskiej..................... 88
2.2.  Specyfika kultury prawosławnej........................................... 108
3. Projekt syntezy neopatrystycznej.................................................. 114
3.1.  Rozwój idei................................................................................ 114
3.2.  Historyzm.................................................................................. 122
3.3.  Powrót do dziedzictwa Ojców ............................................... 130
3.3.1. Źródła: syntezy patrystyczne..................................... 133
3.3.1.1. Periodyzacja okresu patrystyki.................... 133
3.3.1.2. Nauka o Boskiej istocie i energiach ............ 137
3.3.1.3. Patrystyczna koncepcja symbolu .............. 142
3.3.2. Nauka o stworzeniu: synteza neopatrystyczna
a sofiologia..................................................................... 146
3.4.  Hellenizm chrześcijański ........................................................ 155
4. Próba oceny ...................................................................................... 166
 
Rozdział III
Poglądy filozoficzno-teologiczne Włodzimierza Łosskiego ... 171
1. Życie i twórczość............................................................................... 171
2. Prawda prawosławia........................................................................ 185
2.1.  Relacje między teologią a filozofią...................................... 186
2.2.  Filozoficzne konsekwencje Filioque ................................... 195
2.3.  Sens ikony.................................................................................. 202
3. Koncepcja Boga................................................................................ 205
3.1.  Odrodzenie myśli Pseudo-Dionizego Areopagity
i św. Grzegorza Palamasa....................................................... 205
3.2.  Ontologia wschodniochrześcijańska vs. ontologia
zachodnia ................................................................................. 209
3.3.  Możliwość poznania Boga..................................................... 218
3.3.1. Via negativa .................................................................. 218
3.3.2. Teoria analogii............................................................... 228
3.3.2.1. Uwagi ogólne................................................... 228
3.3.2.2. Pojęcie analogii u Pseudo-Dionizego
Areopagity........................................................ 232
3.3.2.3. Analogia atrybucji według Mistrza
Eckharta........................................................... 236
4. Antropologia...................................................................................... 242
4.1.  Obraz i podobieństwo.............................................................. 243
4.2.  Natura a osoba ........................................................................ 247
4.3.  Koncepcja przebóstwienia ..................................................... 253
5. Podsumowanie.................................................................................. 257
Rozdział IV
Inni przedstawiciele odnowy patrystycznej................................... 261
1. U źródeł .............................................................................................. 262
1.1.  Wasilij Kriwoszein.................................................................... 262
1.2.  Cyprian Kern ............................................................................ 271
2. Recepcja syntezy neopatrystycznej ............................................. 276
 
Zakończenie........................................................................................... 289
Bibliografia............................................................................................. 297
Indeks osób............................................................................................ 343
  • Title: Filozofia rosyjskiego renesansu patrystycznego
  • Author: Tereza Obolevich
  • ISBN: 978-83-788-6121-8, 9788378861218
  • Date of issue: 2014-09-26
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_5119
  • Publisher: Copernicus Center Press