Na posterunku. Udział polskiej policji granatowej i kryminalnej w Zagładzie Żydów

Jan Grabowski

Historia granatowej policji nie jest tematem zamkniętym i oswojonym. Wręcz przeciwnie, okupacyjne losy policjantów wracają dziś jako jeden z elementów walki o pamięć i mity historyczne, na których zasadza się polska polityka historyczna. Jest rzeczą charakterystyczną, że przestępstwa popełnione przez granatowych policjantów na innych Polakach nie wzbudzają już takich emocji to w końcu, jak można sądzić, nasze wewnętrzne sprawy, które wyłącznie nas samych obchodzą. Zupełnie inaczej jest w wypadku historii Zagłady jedynej części polskiej historii, która ma uniwersalne znaczenie i która wzbudza zainteresowanie na całym świecie. [] Tak się jednak składa (czego starałem się dowieść na stronach tej książki), że granatowa policja miała niebagatelny udział w wymordowaniu polskich Żydów i wchodzi tym samym w pole zainteresowania badaczy Holokaustu. Więcej, granatowa policja stanowiła istotny, niekiedy niezbywalny element niemieckiej strategii eksterminacji europejskich Żydów. Na dodatek polscy policjanci często mordowali Żydów na własną rękę, wykazując się przy tym ogromną inicjatywą. Żal tylko, że w sporze o polską niewinność mało kto pamięta o niepoliczonych dziesiątkach, setkach tysięcy żydowskich ofiar granatowej policji, ludziach, którzy mogli ocaleć, którzy mieli sporą szansę na przeżycie wojny, ludziach, o których pamięć bezskutecznie upominał się Emanuel Ringelblum. Jan Grabowski

Na smyczy Kremla. Donald Trump, Dmitrij Rybołowlew i oferta stulecia

Jurij Felsztinski

Czy Donald Trump był tajnym współpracownikiem KGB? Relacje wielkiego biznesu rosyjskiego ze znanymi politykami Zachodu wzbudzają ogromne zainteresowanie. W swojej najnowszej książce Jurij Felsztinski przedstawia historię, która skrywa tajemnicze i niebezpieczne powiązania bogatych, bezwzględnych ludzi mających wpływ na losy świata: rosyjskiego oligarchy Dmitrija Rybołowlewa, który z gangstera podejrzanego o morderstwo stał się miliarderem, w którego kieszeni znajdowały się takie persony jak prezydent Cypru, dyktator Białorusi i były (a może i przyszły) prezydent Stanów Zjednoczonych; generałów FSB; Władimira Putina; handlarza dziełami sztuki Szwajcara Yvesa Bouviera; następcy tronu Arabii Saudyjskiej Mohammeda ibn Salmana. Autor, doskonały znawca współczesnej historii, tajnych służb i spraw międzynarodowych, przedstawia genezę związków Donalda Trumpa z Putinem i wysuwa tezę, że prezydent Rosji i jego służby specjalne pomogły Trumpowi wygrać wybory w 2016 roku. Uczestniczył w tym także Rybołowlew, umożliwiając Trumpowi zdobycie pieniędzy na kampanie wyborczą m.in. dzięki sprzedaży obrazu Leonarda da Vinci Zbawiciel świata, który osiągnął niebotyczną cenę 450 milionów dolarów. Felsztinski drobiazgowo przedstawia zebrane fakty, szczegóły, powiązania, w których role główne odgrywają wielki biznes, korupcja, intrygi rosyjskich służb specjalnych i podejrzane transakcje na globalną skalę finansowane rosyjskimi pieniędzmi, a także mroczne kulisy handlu dziełami sztuki.

Na straconych posterunkach. Armia Krajowa na kresach wschodnich II Rzeczypospolitej 1939-1945

Kazimierz Krajewski

Dramatyczna i wciąż bardzo mało znana historia polskiej armii i partyzantki na Kresach Wschodnich w czasach drugiej wojny światowej i początków komunistycznej Polski. Kresy Wschodnie sam termin może narzucać skojarzenie z niewielkim pasem ziemi na wschodzie II Rzeczypospolitej, a były to przecież obszary stanowiące ponad połowę terytorium ówczesnej Polski. To tam niemieccy i sowieccy najeźdźcy uścisnęli sobie dłonie we wrześniu 1939 roku, a po hitlerowskiej inwazji na Związek Radziecki właśnie na Kresach rozpętała się wojenna zawierucha, w której walkę toczyły dwa totalitarne reżimy i partyzantki kilku narodów na czele z Polakami. Wojna na Kresach nie skończyła się po kapitulacji Niemiec, trwała jeszcze przez kilka lat, a układy sił i sojuszy kilkukrotnie uległy zmianom. Książka Kazimierza Krajewskiego, historyka warszawskiego IPN-u, jest opowieścią o walce, którą na Kresach stoczyła Armia Krajowa. Od pierwszych polskich oddziałów, przez działalność w ramach AK, a następnie, już po jej rozwiązaniu, konflikt z nowym, czerwonym okupantem pod szyldami różnych podziemnych organizacji poakowskich. Historia, o której jeszcze niewiele uczą w szkołach: walka każdego z każdym Wehrmacht, Polacy, Ukraińcy, Litwini, Żydzi, Armia Czerwona i komunistyczna partyzantka. Najpierw wojenny cyklon, który wymagał czasem nieoczekiwanych taktycznych sojuszy AK z Niemcami czy Sowietami. Potem dalsza walka leśnych żołnierzy z komunistycznym reżimem bezpieką i wojskiem Polski Ludowej i ZSRR.

Na tropie tajemnic dzieł sztuki

Przemysław Barszcz, Joanna Łenyk-Barszcz

Piąty tom bestsellerowej serii omawiającej ukryte kody w dziełach arcymistrzów malarstwa i rzeźby. Rembrandt Dziewczyna w ramie obrazu. Uwaga, ona ucieka! Fascynujące malarstwo iluzjonistyczne. Malczewski Śmierć Ellenai. Malowana wersja poematu Słowackiego Anhelli Cranach Madonna pod jodłami. Najświętsza Panienka i systematyka drzew leśnych Velásquez Panny dworskie. Kto tu jest malarzem, a kto modelem? No i kto odbija się w lustrze? Gierymski Żydówka z cytrynami. Dwa równoległe wymiary dziewiętnastowiecznej Warszawy. Reynolds Portret Mai. Dowiemy się z niego więcej o nas samych niż o tym przybyszu z wysp Pacyfiku. Gentileschi Judyta i Holofernes. Artystyczna zemsta po latach Portrety fajumskie. Selfie na powitanie wieczności. Copley Watson i rekin. Ta dramatyczna historia wydarzyła się naprawdę! Zabieramy cię w porywającą podróż tropami błysków geniuszu. Czytelnicy znajdą tu wszystko na co czekają; tajemnicę, tło historyczne i znaczeniowe tropy pozostawione przez artystów oraz zaskakujące konkluzje autorów książki, niestrudzonych detektywów historii.

Na Zachód po trupie Polski

Bogdan Musiał

Książka niezwykle aktualna, opierająca się na dokumentach z rosyjskich archiwów, zadaje kłam najnowszej propagandzie historycznej Putina, która powiela stalinowskie fałszerstwa, a której ostrze skierowane jest głównie przeciwko Polsce. Pokazuje historię przygotowań sowieckich do wojny napastniczej, szczególnie intensywnych od przełomu roku 1929/30. Koncepcja wojenna którą rozwinął Michaił Tuchaczewski w styczniu 1930 przewidywała zmasowane użycie czołgów, samolotów oraz gazów bojowych. Głównym celem tego zmasowanego ataku miała być Polska, która w przekonaniu Stalina i jego towarzyszy była barierą w drodze na Zachód, do Niemiec, do serca Europy. Dzięki analizie nowych i dotąd nieznanych dokumentów z archiwów moskiewskich, autor daje sugestywny obraz sowieckiej polityki zagranicznej tego okresu. Wynika z niej, jak od samych początków istnienia Rosji radzieckiej, jej kierownictwo padnięte było jedną myślą - podboju zachodniej Europy. Znajdujemy w niej dowody na ofensywną i agresywną politykę Moskwy lat 20. i 30. Bogdan Musiał zebrał wstrząsające wypowiedzi czołowych polityków radzieckich jak Stalin, Tuchaczewski czy Mołotow oraz liczne źródła sowieckiej jednoznacznie wskazujące na ekspansjonistyczne ambicje ZSRR. Po jej lekturze nie ma wątpliwości, że pierwszą ofiarą nowej polityki sowieckiej miała być II RP.

Nadchodzi III wojna światowa. Czy Ameryka porzuci Polskę na pastwę Rosji?

Jacek Bartosiak, Piotr Zychowicz

Rywalizacja między wielkimi mocarstwami wchodzi w fazę krytyczną. Czy Stany Zjednoczone pójdą na wojnę z Chinami? Po czyjej stronie stanie Rosja? Czy Polska zostanie wciągnięta w III wojnę światową? Czy świat stoi na krawędzi nuklearnej zagłady? To tylko niektóre z pytań, na które próbują odpowiedzieć Jacek Bartosiak i Piotr Zychowicz. Znany geopolityk oraz publicysta historyczny rozmawiają o Polsce i świecie. O tym, czy armia Rzeczypospolitej jest gotowa odeprzeć atak i obronić państwo. Wrzesień 39 nie może się powtórzyć. Stany Zjednoczone wycofują się z Europy, aby skupić się na Pacyfiku. A to oznacza, że amerykańskie gwarancje dla Polski stają się coraz bardziej iluzoryczne. Na jakich sojuszników naprawdę możemy liczyć? Czy grozi nam rosyjska agresja i nowa Jałta?

Nadzwyczajne podatki majątkowe. Studium przypadku podatku od wzbogacenia wojennego w Polsce z 13 kwietnia 1945 r

Adam Kędrzyński

Przedmiotem rozprawy są nadzwyczajne podatki majątkowe stosowane w XX wieku. Zostały one poddane analizie z kilku perspektyw: teorii ekonomii (słuszność, wymiar ekonomiczny i fiskalny), teorii prawa podatkowego (skala, stawki, przedmiot opodatkowania) oraz filozoficzno-etycznej (sprawiedliwość podatkowa, moralność podatników, oddziaływanie na zachowania podatników). Publikacja ma zatem charakter interdyscyplinarny, co istotnie odróżnia ją od dotychczasowych podejść do wskazanej problematyki. Wybrany temat należy uznać za oryginalny, a jego ujęcie za nowatorskie ze względu na wieloaspektowość i dążenie do holistycznego spojrzenia na nadzwyczajne podatki majątkowe - z punktu widzenia ekonomicznego, filozoficznego oraz prawnego. Jako podstawowy problem badawczy Autor wskazuje "określenie cech i specyfiki nadzwyczajnego podatku od wzbogacenia wojennego", który został wprowadzony w Polsce Ludowej dekretem z 13 kwietnia 1945 roku. Co istotne, podatek ten miał oficjalną nazwę "nadzwyczajny podatek od wzbogacenia wojennego", zatem ustawodawca apriorycznie nadał mu atrybut nadzwyczajności. Z recenzji dr hab. Cecylii Leszczyńskiej

Nagie posągi, brzuchaci gladiatorzy i słonie bojowe

Garrett Ryan

PYTANIA O STAROŻYTNYCH GREKÓW I RZYMIAN, KTÓRE BALIŚCIE SIĘ ZADAĆ W SZKOLE. Odpowiedzi na często zadawane pytania na temat starożytnych Greków i Rzymian Dlaczego starożytni Grecy i Rzymianie nie nosili spodni? Jak się golili? Czy składali ofiary z ludzi i uprawiali zawodowy sport? Jak używali słoni w bitwach? Do czego służyły posążki Priapa? Garrett Ryan, specjalista od dziejów starożytnych, a także twórca jednego z najpopularniejszych kanałów historycznych na YT, dowcipnie, zwięźle i merytorycznie odpowiada na najdziwniejsze i najciekawsze pytania, które zadano mu podczas prowadzonych na żywo i zdalnie spotkań i wykładów. Odkrywa przed nami, jak wysocy byli Grecy i Rzymianie, jakiego wieku mogli dożyć, jak często używali środków antykoncepcyjnych, czy przeżywali zabiegi chirurgiczne i wiele innych intrygujących szczegółów dotyczących życia w świecie starożytnym. Wciągająca lektura oparta na bogatym materiale źródłowym. Pełno w niej ciekawych informacji, począwszy od ciemnej strony życia codziennego starożytnych Greków i Rzymian, poprzez działania ówczesnych zabójców i szpiegów, aż po osobliwe wierzenia greckich i rzymskich obywateli. Intrygujące świeże spojrzenie pozwalające lepiej zrozumieć świat starożytny. - dr Jerry Toner, kierownik studiów z historii starożytnej w Churchill College na Uniwersytecie Oksfordzkim.

Nagrobek biskupa Jana Konarskiego w katedrze na Wawelu

Marcin Fabiański

Ufundowany przez biskupa Jana Konarskiego (zm. 1525) w katedrze wawelskiej nagrobek własny to najstarszy w Polsce wyrzeźbiony przez Włochów pomnik z figurą zmarłego. Nie został jednak dotąd systematycznie zbadany. Dlatego niniejsza książka wypełnia dotkliwą lukę w badaniach sztuki XVI wieku w Polsce. Czytelnik dowiaduje się najpierw o zasługach ordynariusza na polu fundacji artystycznych. Podobnie jak królowa Elżbieta Rakuszanka w kaplicy Jana Olbrachta, Konarski ograniczył się do gruntownej modernizacji średniowiecznej kaplicy, którą wyposażył w sprzęty liturgiczne, nastawę ołtarzową, rzeźbę nagrobną i inne dzieła. Nie próbował natomiast rywalizować ze wspaniałością wznoszonego obok mauzoleum króla Zygmunta. Starał się jednak przyćmić pomniki innych dygnitarzy, stawiane właśnie w katedrze. Wspomagany prawdopodobnie przez swojego bratanka Jana, który studiował w Bolonii, biskup doprowadził do wykonania dzieła nowatorskiego przez artystów włoskich. Towarzyszące temu okoliczności zostały tu po raz pierwszy przedstawione systematycznie. Inaczej niż sądzono dotąd, okazuje się, że struktura pomnika wywodzi się z nagrobków papieskich. Zidentyfikowano też włoskie i antyczne źródła poszczególnych ornamentów. Spłaszczona płaskorzeźba figuralna wykazuje niedostrzegane wcześniej podobieństwa do archaizujących płyt generałów dominikańskich w Rzymie z przełomu wieku XV i XVI, akceptowanych w kręgu przyszłego papieża Juliusza II. Niemało uwagi poświęcono też szczegółom stroju, formie insygniów oraz fizjonomii hierarchy, w znacznej mierze wyidealizowanym, choć niepozbawionym odniesień do rzeczywistości. Analizie formalnej towarzyszą rozważania nad treściami dekoracji kaplicy grobowej. Zidentyfikowano antyczne literackie źródła napisów widniejących niegdyś na tablicach ściennych. Przedstawienie śmierci NPMarii w ołtarzu zestawiono z katedralną tradycją urządzania wnętrz sepulkralnych, osnutą wokół wątku błogosławionej wizji, czyli dostąpienia przez zmarłego zaszczytu obcowania z Bogiem twarzą w twarz.  

Najbliższe Kresy. Ostatnie polskie lata

Sławomir Koper

"Kiedy w 2019 roku ukazały się Ostatnie lata polskiego Lwowa, nie podejrzewałem, że jest to początek cyklu, który będzie liczył kilka tomów. W niniejszej, szóstej już części, skoncentrowałem się na terenach dzisiejszej Litwy i Białorusi, gdyż wprawdzie naszych rodaków na tych ziemiach pozostało niewielu, to jednak w ostatnich dwóch stuleciach nadawali oni ton tamtejszemu życiu kulturalnemu i społecznemu. A w latach powstań narodowych i okresie międzywojennym także politycznemu."- Sławomir Koper * Stanisław Moniuszko w Wilnie i Mińsku. Nieznane szczegóły biografii wielkiego kompozytora * Athenaum Ignacego Józefa Kraszewskiego * Człowiek, który swoją kreską zatrzymał czas. Napoleon Orda * Bulwar Aleksandryjski w Wilnie. Tajna drukarnia Robotnika, organu PPS-u * Riviera Tyszkiewiczów. Ekskluzywna Połąga po polsku * Nowotrzeby i Kalużyce. Młodość Melchiora Wańkowicza * Władysław Broniewski. Frontowe przypadki ideowego komunisty * Obca w Grodnie. Nadniemeńskie lata Zofii Nałkowskiej * Jak pozbyć się opozycji parlamentarnej. Proces brzeski * Ordonka w Wilnie. Niezwykłe przypadki wielkiej gwiazdy. * Bereza Kartuska. Hańba demokracji II Rzeczypospolitej. * Prawda historyczna a prawda Hollywood. Tewje Bielski i Puszcza Nalibocka * Sergiusz Piasecki kontra Czesław Miłosz. A wszystkiemu winna kobieta * Ostatni repatrianci kresowi. Czesław Niemen i Władysław Kozakiewicz.

Najdalsze Kresy Ostatnie polskie lata

Sławomir Koper, Tomasz Stańczyk

Ostatnie siedemdziesiąt lat udowadnia, że Polska może istnieć bez Kresów, ale polska dusza mocno straciła na tej separacji. Po rynkowym sukcesie trylogii; Ostatnich lat polskiego Lwowa, Ostatnich lat polskiego Wilna i Ostatnich lat polskich Kresów oddajemy do Państwa rąk tom poświęcony ośrodkom polskości, które pozostały poza granicami II Rzeczypospolitej. Znajdą tu Państwo egzotykę, wielkie miłości, skandale, celebrytów, a nawet walkę wywiadów. Wielkie boje Korpusu Dowbora Muśnickiego Skandalistka Tamara Łempicka Wojenne przypadki polskich gwiazd. Ewakuacyjne perypetie Stefana Jaracza, Aleksandra Żabczyńskiego i Zuli Pogorzelskiej Strzelanina w pokoju hotelowym w Kijowie. Kochanek bogatej ziemianki zabity. Grażyna Bacewicz woli być Polką niż Litwinką. Kamieniec Podolski niepokonane przedmurze Europy Wybrańcy bogów umierają młodo. Mikołaj Ciurlonis genialny malarz i kompozytor Przewodnik po polskiej Odessie Nina Andrycz. Wielka artystka w bolszewickim Kijowie Wyprawa kijowska Piłsudskiego. Wojsko Polskie wjeżdża do miasta tramwajem. Kresowa Atlantyda. Zagłada polskich dworów ­Znani popularyzatorzy historii Sławomir Koper i Tomasz Stańczyk udowadniają po raz kolejny, że magię miejsc, urodę przyrody, słynną otwartość mieszkańców i legendę Kresów można przełożyć na język zrozumiały dla współczesnego pokolenia.

Najdawniejsze dzieje Polski od czasów mitycznych, czyli wstęp krytyczny do dziejów Polski

August Bielowski

Historia Polski od czasów najdawniejszych. Przegląd źródeł. Najstarsze kroniki polskie i obce, w których znajdują się informacje dotyczące Polski: Kronika lechicka. Roczniki polskie. Mirosza Kronika Lechitów i Polaków. Kronika Gawła mnicha i Michała kanclerza, Latopis Nestora, Kronika Kosmasa, Mateusza Kronika Lechitów i Polaków, Kronika Kadłubka, Kronika Bogufała, Godysława paska Kronika Lechitów i Polaków. Historie Gwidona i Matsudiego. Dzieje Lechitów. Rodowód. Słowiańszczyzna do r. 1033. Władcy pogańscy. Popielidzi. Piastowie zastępują wcześniejszą dynastię. Legenda o św. Germanie. Słowianie i Polacy od schyłku V wieku do czasów Mieszka II. Annales Benedictini i inne arcyciekawe tematy i zagadnienia.

Najdawniejsze pomniki dziejopisarstwa rusko-litewskiego

Stanisław Smolka

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu Stanisław Smolka (1854-1924) polski historyk, współtwórca i przedstawiciel krakowskiej szkoły historycznej, syn wybitnego adwokata i polityka Franciszka Smolki. Badał głównie początkowe okresy historii Polski: piastowski i jagielloński, również czasy Królestwa Polskiego. Dzieje Polski przedstawiał w szerszej perspektywie na tle dziejów powszechnych, odmiennie od dotychczasowych trendów romantycznych z dużym krytycyzmem. Jego poglądy i metody badawcze wywarły ogromny wpływ na jego kontynuatorów oraz następne pokolenia mediewistów. (https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanisław_Smolka)

Najkrótsze stulecie

Krzysztof Toeplitz

Dzieło autora scenariusza do ikonicznego serialu Czterdziestolatek! Co jest godne zapamiętania, jeśli chodzi o wydarzenia XX wieku? Dlaczego niektórzy owo minione sto lat zwą wiekiem dwubiegunowym? ,,Najkrótsze stulecie to suma przemyśleń autora na temat wieku XX, którego treścią polityczną była rywalizacja dwóch systemów: kapitalistycznego i komunistycznego, zakończona u progu lat 90. wraz z upadkiem ZSRR i bloku wschodniego. ,,Szkic, który tu przedstawiam, nie jest historią, lecz próbą zrozumienia kończącego się stulecia, do czego, oprócz osobistego doświadczenia, niezbędnym instrumentem są lektury - tak pisał o swoim utworze sam Toeplitz. Jeśli szukasz wartościowej i przyjemnej w odbiorze publicystyki, bez wahania sięgnij po ten zbiór szkiców literackich. Dzięki nim łatwiej wyjaśnić zdarzenia z przeszłości, zrozumieć współczesne dzieje, a nawet uniknąć błędów przyszłości w myśl popularnej łacińskiej maksymy: ,,Historia jest nauczycielką życia.

Najlepszy przyjaciel psa. Historia nierozerwalnej więzi

Simon Garfield

Bezwarunkowa psia miłość czy strategia ewolucyjna? Niepowtarzalna więź czy układ oparty na obopólnej korzyści? I kto w tym układzie odgrywa kluczową rolę? Simon Garfield, właściciel labradora o imieniu Ludo i miłośnik zwierząt, z iście psią ciekawością przygląda się wyjątkowej relacji łączącej psa z człowiekiem. Swoją opowieść zaczyna od starożytnych malowideł naskalnych, a kończy w laboratorium, gdzie odczytano sekwencję psiego genomu. Podąża śladami czworonogów, które niegdyś u naszego boku polowały, a dziś pomagają rozbrajać bomby, wykrywać nowotwory, lecz przede wszystkim są naszymi najwierniejszymi towarzyszami. Poznajemy pierwszego labradoodlea, lojalnego akitę oraz border collie, który pamiętał nazwy ponad tysiąca pluszowych zabawek. Autor z pasją tropi bogactwo psiego świata, ujawnia sekrety najlepszych trenerów i odkrywa psychologiczne korzenie związku pies-człowiek. Związku równie wspaniałego, co skomplikowanego, niemal w takim stopniu jak relacje między ludźmi.

Najnowsza historia Iranu

Coville Thierry

W 1979 w Iranie obalono monarchię i większość społeczeństwa opowiedziała się za ustrojem opartym na prawie islamu. Powstała Islamska Republika Iranu i świat z zainteresowaniem, ale i z wielką nieufnością obserwował teokratyczne państwo rządzone przez mułłów, jego ambicje polityczne i wpływ na sąsiednie kraje oraz zajmowaną pozycję w bardzo ważnym dla gospodarki światowej regionie. Po wpisaniu Iranu przez Georga W. Busha do państw osi zła, republika ponownie znalazła się w centrum zainteresowania opinii światowej, a ogłoszenie przez irański rząd programu rozwoju nuklearnego odebrano jako zagrożenie dla światowego pokoju. Thierry Coville przedstawia uwarunkowania historyczne i polityczne, które doprowadziły do zwycięstwa rewolucji Chomejniego. Bezstronnie i obiektywnie stara się opisać jej wielorakie skutki oraz wpływ na wszystkie dziedziny życia od kwestii społecznych i obyczajowych po ekonomiczne i gospodarcze. Interesuje go punkt widzenia samych Irańczyków, ich charakter i przekonania oparte na silnym poczuciu tożsamości narodowej i dumie z własnej historii, trwającej kilka tysięcy lat. Jednocześnie autor wykazuje, jak w religijnym, rządzonym autorytarnie społeczeństwie, nieustannie, choć wydawałoby się niezauważalnie, postępuje proces demokratyzacji i modernizacji oraz emancypacji kobiet. Thierry Coville jest iranistą i ekonomistą, uznanym ekspertem od spraw Iranu, prowadził wieloletnie badania naukowe w różnych ośrodkach akademickich Iranu, wykłada ekonomię na akademii Negocia w Paryżu.