Polscy terroryści i zamachowcy. Od powstania styczniowego do III RP

Sławomir Koper

Sławomir Koper porusza temat aktualny, niestety znany nie tylko ze współczesnych filmów i książek sensacyjnych. Opowiada o terroryzmie w historii Polski, poczynając od sztyletników z okresu powstania styczniowego, a kończąc na Januszu Walusiu, który w kwietniu 1993 roku zamordował szefa południowoafrykańskich komunistów, Chrisa Haniego. Na kartach książki przewijają się skrytobójcy i zamachowcy, działający w imię wielkich idei i z niskich pobudek.

Polscy uchodźcy na Bliskim Wschodzie w latach II wojny światowej. Ośrodki, instytucje, organizacje

Jacek Pietrzak

Z przedstawienia dziejów diaspory na Bliskim (Środkowym) Wschodzie Autor wywiązał się w sposób znakomity. Otrzymaliśmy pełny przegląd „geograficznego umocowania” polskiego uchodźctwa, kalejdoskop działań polskich czynników oficjalnych wobec obywateli, którzy na skutek wojny znaleźli się na wyszczególnionym przez Autora obszarze, a także obraz uchodźczej próby działalności politycznej, społecznej, religijnej, oświatowej i kulturalnej. Oparcie narracji na obszernej bazie źródłowej oraz wprowadzenie do obiegu naukowego nowych ustaleń sprawiło, iż tą niezwykle wartościową publikacją Jacek Pietrzak zapisał kolejne „białe plamy” rodzimej historii. Uczynił to, co niezwykle istotne, posługując się językiem żywym, wartkim. Dlatego też lektura monografii jest przyjemnością nie tylko poznawczą, – to również fascynujący, miejscami wciągający tekst. 

Polska anarchia

Paweł Jasienica

Czy to cechy narodowe rodzą anarchię, czy charakter narodowy rodzi warcholstwo, egoizm, czy prywata, żądza władzy i przywilejów jest przynależna ludom nad Wisłą i Bugiem; czy to jednak system władzy, porządek (a właściwie nieporządek) prawny, nieporządek państwa...   W Posłowiu pisze Jadwiga Staniszkis: ..."Opisywany przez Jasienicę anarchizujący system rządzenia XVI- i XVII-wiecznej Polski opierał się na wadliwej konceptualizacji porządku. Brakowało abstrakcyjnej idei państwa: to ostatnie sprowadzano do klientelistycznych związków i lojalności wobec osób. Ten brak wyczucia formy sprzyjał niezauważanemu przesuwaniu ośrodka władzy poza właściwe, ustrojowe instytucje państwa. ...Sytuacja pogarszała się wraz z kontrreformacją, bo zasada "słuszności" wypierała zasadę legalizmu. Zinstytucjonalizowano wręcz brak zaufania do procedur (formuła "sejmu niedokonanego" wyrażająca konflikt między sejmem a rządem). Nie istniały za to instytucje czuwające nad interesem całości, choćby w sferze podatkowej czy wojskowej...".   Jak zwykle, znakomicie napisany, pełen pasji obraz ostatnich dwustu lat Rzeczpospolitej, przyczyn jej porażek, jej słabości i dezintegracji... Ciągle aktualne przesłanie!

Polska demonologia ludowa. Wierzenia dawnych Słowian

Leonard J. Pełka

Jedna z najważniejszych książek poświęconych polskiej demonologii. Fascynujący świat słowiańskich duchów i demonów od lat inspiruje najznakomitsze osobistości nauki. Doktor Leonard Pełka, uczeń Bohdana Baranowskiego, spędził wiele lat swojego życia na studiowaniu tego intrygującego tematu. Efektem jego badań jest Polska demonologia ludowa. Wierzenia dawnych Słowian pozycja wyjątkowa i ponadczasowa. Demony chmur burzowych i gradowych. Demony wiatrów i wirów powietrznych. Demony domowe, demony zła. Istoty szkodzące położnicom, duszące i wysysające krew. Demony chorób i śmierci. Demony patroszące zwierzęta domowe. Skąd się wzięły? Dlaczego w nie wierzono? Jak z nimi walczono? Autor odwołuje się do folkloru, nawiązuje do baśni oraz opowieści ludowych z różnych stron kraju, a także do podań i porzekadeł regionalnych. Przedstawia barwny obraz świata polskich demonów, diabłów i istot półdemonicznych, jak również wszelakich strachów, zjaw i mar. Czyni to dokładnie i z pasją, która emanuje z każdej strony tego dzieła.

Polska dywizja w tajgach Sybiru

Józef Birkenmajer

Rząd rosyjski, zsyłając patriotów polskich na Sybir, miał na celu nie tylko unicestwienie działań niepodległościowych w ziemiach zabranych Polsce, ale i zaludnienie rozległych a pustych obszarów azjatyckich. Chodziło też rządowi i o to, by wnieść w tę pustkę pewne promyki cywilizacji. Niewiele tej cywilizacji dali Sybirowi za czasów carskich sami Rosjanie. Natomiast Polacy zdziałali niezmiernie dużo dla cywilizacji i kultury Sybiru... Trzykrotnie wybuchały na Syberii powstania polskie. Trzecie z nich, wzniecone w roku 1866 nad brzegami przepięknego świętego morza bajkalskiego, rozporządzało nawet poważniejszymi środkami pieniężnymi i większą ilością broni, zostało jednak krwawo stłumione i zakończyło się egzekucją wodzów powstańczych w Irkucku... Ale rozlana krew wołała o pomstę do nieba. Klęska Rosji w wojnie japońskiej, spowodowana w znacznej części uciążliwością transportu wojsk przez pozbawiony jeszcze kolei żelaznej wielki Bajkał, zachwiała podwalinami carskiego tronu, przyniosła od Sybiru powiew wolności zarówno Rosji, jak i Polsce. A niebawem przyszła wielka zawierucha wojny światowej i oto w r. 1917, w pół wieku po pamiętnej egzekucji irkuckiej, a w osiemdziesiąt lat po egzekucji powstańców w Omsku, runął tron carski, Rosja została ogarnięta płomieniem rewolucji. W tymże roku i to właśnie w Omsku i Irkucku poczęła się tworzyć na Syberii znowu powstańcza zbrojna siła polska. I o tej armii, o jej dziejach i sile opowiada właśnie niniejsza książka...

Polska flaga na Węgrzech

Konrad Sutarski

Dwujęzyczna (polska i węgierska) kronika działalności polonijnej od 2004 roku na Węgrzech. Publikacja opisuje historię i działalność instytucji istotnych dla węgierskiej Polonii, .: Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema na Węgrzech, Forum Twórców Polonijnych na Węgrzech, Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej na Węgrzech, a także opowiada o rozwoju polskiej kultury w różnych miastach Węgier. Ogromna wiedza autora wsparta jest jego doświadczeniem jako dyrektora Muzeum i Archiwum Węgierskiej Polonii oraz redaktora naczelnego miesięcznika Polonia Węgierska".

Polska i trzy Rosje. Polityka wschodnia Piłsudskiego i sowiecka próba podboju Europy w 1920 roku

Andrzej Nowak

Fascynujące studium polityki międzynarodowej Polski, mocarstw zachodnich i Europy Wschodniej w latach 19181920 Wizja geopolityczna Piłsudskiego kontra trzy Rosje biała, czerwona i nieimperialna Profesor Andrzej Nowak rozpoczyna opowieść o Józefie Piłsudskim z chwilą jego ucieczki ze szpitala psychiatrycznego w Petersburgu 14 maja 1901 roku. Prowadzi czytelnika przez czasy rewolucji, rosyjskiej wojny domowej i pierwsze próby sowietyzacji Europy. W fascynujący sposób pokazuje ścieranie się polskich politycznych orientacji wobec zagrożenia ze wschodu oraz problemy z partnerami Litwą, Białorusią i Ukrainą. W nowym wydaniu dodany został obszerny rozdział, obejmujący czas od wiosny do jesieni 1920 roku. Autor skupia w nim uwagę na zmiennych koncepcjach strategicznych i decyzjach podejmowanych w tym okresie przez bolszewickie kierownictwo, przez Lenina i jego towarzyszy z Politbiura (Trockiego, Lwa Kamieniewa i Stalina). Analizuję improwizowaną wówczas próbę rewolucyjnej zmiany układu geopolitycznego Europy Wschodniej, wyjścia z czerwonego Heartlandu Eurazji na zachód. Co znaczyła ta próba i jej niepowodzenie latem 1920 roku? Czy chodziło o sowietyzację Polski tylko, czy też Europy Wschodniej, a może całej Europy po prostu? A może w grę również wchodziło odnowienie imperialnej kontroli Moskwy i zgody na zasadzie rozgraniczenia strefy tej kontroli z sąsiednim imperium: niemieckim? Jaki wpływ na porażkę tych zamiarów w roku 1920 miała akcja Piłsudskiego, albo inaczej: postawa Polski w tych miesiącach, od maja do października? Na podstawie nowej dokumentacji źródłowej (z postsowieckich archiwów) autor daje nowe odpowiedzi na te pytania. Książka wyróżniona Nagrodą Klio za rok 2001 i uznana za najlepszą analizę polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego. Czy Piłsudski uratował bolszewizm, wstrzymując aktywność polskiego frontu wschodniego w momencie szczytowego powodzenia ofensywy Denikina na Moskwę jesienią 1919 roku? Czy to raczej Denikin powinien był zrezygnować z nieugiętej wierności hasłu jednego, niepodzielnego imperium, by pozyskać przeciw bolszewikom jedyną realną pomoc, jaka była w jego zasięgu pomoc Polski, a także innych nierosyjskich narodów dawnego Cesarstwa Rosyjskiego? Czy z kolei Piłsudski nie mógł przyjąć oferty pokoju, z jaką wiosną 1920 roku wystąpiła sowiecka dyplomacja, i oszczędzić w ten sposób Polsce krwawej kampanii od kwietnia do października tegoż roku? Czy jednak realnie Lenin kiedykolwiek przed warszawską i niemeńską klęską Armii Czerwonej oferował Polsce coś innego niż kolejne formuły sowietyzacji? To tylko znane, może najczęściej powtarzane i publicystycznie uproszczone pytania, na które między innymi staram się znaleźć tutaj odpowiedź: rzetelną, nieuproszczoną, uwzględniającą jak najwięcej danych historycznego kontekstu. Andrzej Nowak

Polska Jagiellonów

Paweł Jasienica

Bezpotomnie umiera ostatni Piast – król Kazimierz zwany Wielkim. Los kraju zostaje oddany Andegawenom. Zgodnie z umową i przywilejem koszyckim koronę Polski obejmuje córka, ale wcale nie najstarsza – Jadwiga Andegaweńska. Dali jej męża Jagiełłę! Dopiero czwarta żona, Sonka, urodzi mu wspaniałych następców: Warneńczyka i Kazimierza. I potoczy się dalej nowa dynastia, otwierając Rzeczpospolitą na nowe prądy renesansu. Kapie złotem kraj, bogaci się, ale i gnuśnieje, już pierwsze pęknięcia na gładkiej tafli widać… Czy dobrze panowie szlachta zdecydowali? Czy pomysł łączenia dwóch różnych światów Litwy i Korony przyniósł pożądane rezultaty? Dla każdego, kto choć odrobinę smakuje polską historię, zastanawia się, dlaczego losy potoczyły się tak, a nie inaczej,  to doprawdy prawdziwa rozkosz zagłębić się w owe dywagacje światłego i mądrego autora, wybitnego znawcy Polski Jagiellonów i popłynąć z nim w wartki nurt wydarzeń tamtych czasów oraz przyjrzeć się procesom, które doprowadziły Polskę do miejsca, gdzie dziś się znajduje. Znakomita intelektualna przygoda dla tych, którzy lubią zastanawiać się nad przeszłością.  

Polska krwawi, Polska walczy. Jak żyło się pod okupacją 1939-1945

Andrzej Chwalba

Na taką książkę o II wojnie światowej Polacy czekali od pokoleń! Jeśli nigdy dotychczas nie zdarzyło Ci się czytać książki historycznej z zapartym tchem, to uwaga ta może być pierwsza! Na temat historii Polski podczas wojny i okupacji 19391945 ukazało się wiele książek, artykułów i filmów, jednak takiej syntezy dotychczas nie było. W swojej najnowszej publikacji prof. Andrzej Chwalba przejrzyście opisuje dzieje polskiego heroizmu i męczeństwa, gdyż Polska istotnie krwawiła i walczyła jak nigdy przedtem, jednak Jednak mieszkańcy Polski w tych latach również prowadzili codzienne życie, kochali się, chodzili do teatrów, wychowywali dzieci i dbali o zaspokojenie podstawowych potrzeb. Właśnie ta zwykła egzystencja była powszechnym doświadczeniem milionów, a nie opór czy eksterminacja. Stąd potrzeba zrównoważenia historii militarnej i politycznej uważnym przyjrzeniem się gospodarce i funkcjonowaniu cywilów. Jak wyglądało życie codzienne w okupowanej Polsce na wsi, w małych miasteczkach i w metropoliach? Jak żyło się latem, a jak zimą? Jak cywile organizowali sobie żywność, odzież i opał? Ponadto w książce znajdziemy charakterystyki wszystkich czterech (!) okupantów oraz wnikliwy opis skomplikowanych i wieloaspektowych relacji polsko-ukraińskich. Autor stara się też oddać pełny obraz zróżnicowanego stosunku Polaków do Zagłady, wreszcie skupia się na niedającej się z niczym porównać batalii, jaką było bez wątpienia powstanie warszawskie. Właśnie ten zniuansowany obraz lat 19391945 czyni nową książkę Andrzeja Chwalby pozycją absolutnie wyjątkową. Polska krwawi, Polska walczy to źródło wiedzy dla tych, którzy są zdania, że o historii Polski podczas II wojny światowej wiedzą za mało, oraz niesamowita czytelnicza przygoda dla tych przekonanych, iż wiedzą już na ten temat wszystko, co wiedzieć należy.

Polska Ludowa w edukacji historycznej

Maciej Fic

Praca stanowi połączenie rozważań teoretycznych i propozycji praktycznych rozwiązań, dotyczących okresu Polski Ludowej, przydatnych w procesie szkolnej i pozaszkolnej edukacji historycznej. W tomie przedstawiono sposób wykorzystania różnorakich środków dydaktycznych, których świadome i poprawne stosowanie jest niezbędne w procesie nauczania-uczenia się (anegdoty, filmu dokumentalnego, filmu fabularnego, fotografii, muzyki popularnej, plakatu i prasy). Zaproponowano również istotną dla kształcenia umiejętności historycznych metodę oral history oraz zaoferowano zapoznanie się z propozycjami działań szeregu instytucji, które dokumentują miniony okres (Archiwum Historii Mówionej, Ośrodka Karta i Domu Spotkań z Historią w Warszawie, Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR w 1945 roku w Radzionkowie, Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, Instytut Pamięci Narodowej). Tom powinien okazać się szczególnie przydatny dla nauczycieli i studentów historii, ale także osób zajmujących się popularyzacją nauki w ramach tak popularnej ostatnio formuły public history.   Maciej Fic, historyk (dr hab.), dydaktyk i popularyzator wiedzy historycznej. Pracownik Zakładu Metodologii, Dydaktyki i Kultury Historycznej Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prowadzi badania z zakresu historii Polski XX wieku (ze szczególnym uwzględnieniem Górnego Śląska); problematyki kształcenia i popularyzacji wiedzy historycznej oraz historii kultury, nauki i oświaty w XX wieku. Rzeczoznawca podręcznikowy przy MEN, ekspert Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego przy CKE. Za działalność naukową nagrodzony m.in. w Konkursie im. Klemensa Szaniawskiego przez Fundację Stefana Batorego oraz Towarzystwo Popierania i Krzewienia Nauk w Warszawie. Wybrane publikacje: Wilhelm Szewczyk (1916–1991) – śląski polityk i działacz społeczny (Katowice 2007); Jan Kustos (1893–1932) – separatysta czy autonomista górnośląski? (Katowice 2010); Edmund Osmańczyk – działacz społeczny i polityczny, (Katowice 2010); Między nauką a propagandą. Śląski Instytut Naukowy im. Jacka Koraszewskiego w Katowicach (1957–1992) (Katowice 2014) [autor]; Przerwana droga do niepodległości. Stan wojenny 13 XII 1981 – 22 VII 1983. Świadomość – edukacja – kultura (Toruń 2012); Jak 9 z „Wujka”. Górnośląski glosariusz Polski Ludowej (Bielsko-Biała 2016) [współautor]. [maj 2018]

Polska Niepodległa

opracowanie zbiorowe

11 listopada 1918 roku jest jedną z najważniejszych i wyjątkowych dat w historii narodu polskiego. Wzbogacona licznymi archiwalnymi zdjęciami książka stanowi fascynującą opowieść o procesie odzyskiwania polskiej państwowości po 123 latach zaborów.

Polska Partia Robotnicza. Droga Do Władzy 1941-1944

Piotr Gontarczyk

Po 1989 r. nie podjęto poważniejszych badań nad dziejami ruchu komunistycznego. Ogrom prac z tej dziedziny napisanych w czasach PRL wydawała się wskazywać, że są to tematy być może trochę zniekształcone, ale na ogół znane i dokładnie już zbadane. Niniejsza praca udowadnia, że poczyniono w ten sposób elementarny błąd założeń. Jaka była geneza Polskiej Partii Robotniczej? Jaki program partia ta realizowała? Kim byli jej członkowie? Jakimi drogami PPR zmierzała do władzy i co ostatecznie zadecydowało o tym, że ją zdobyła? Rozdziały I i II niniejszej książki dotyczą zagadnień związanych z kształtem ruchu komunistycznego przed wojną, jego działalnością w II Rzeczypospolitej, zawierają też omówienie losów i postaw komunistów w latach 19391941. Rozdział III omawia sytuację strategiczną Związku Sowieckiego po wybuchu wojny z Niemcami oraz przyczyny, które skłoniły Moskwę do stworzenia PPR. W tym rozdziale znajduje się również opis przygotowań tak zwanej grupy inicjatywnej PPR do działalności w kraju. Rozdział IV omawia przerzut grupy sowieckich aktywistów do Polski oraz opisuje struktury, jakie utworzyli oni w kraju. Porusza też problem wzajemnego przenikania się wpływów sowieckiego wywiadu wojskowego, NKWD i PPR. Inne wątki rozdziału dotyczą stosunków panujących w centrali komunistycznej konspiracji, metod jej działania, a także dorobku pierwszych miesięcy pracy PPR. Rozdział V dotyczy oficjalnej polityki tej partii (czyli tzw. platformy politycznej PPR) oraz rezonansu, z jakim owa polityka spotkała się w polskim podziemiu. Rozdział VI analizuje poważne kłopoty organizacyjne, które stały się udziałem komunistycznej konspiracji na przełomie lat 1942/1943. Została w nim poruszona kwestia aresztowań, które stały się źródłem poważnego kryzysu partii jesienią 1942 r., sprawa zabójstwa dwóch pierwszych sekretarzy PPR: Marcelego Nowotki i Bolesława Mołojca. Rozdział VIII został poświęcony kwestii rozmów prowadzonych wiosną 1943 r. pomiędzy PPR a przedstawicielami Delegatury Rządu na Kraj. Tu poruszono też sprawę wpadki drukarni przy ul. Grzybowskiej, która ukazuje mechanizmy stosowanej przez kierownictwo PPR procedury niszczenia polskiego podziemia niepodległościowego przy pomocy donosów do Gestapo. Rozdział IX rozpoczyna sprawa poważnych kontrowersji na linii PPRMoskwa związanych z tzw. deklaracją marcową PPR. Dalszy tekst dotyczy postawy tej partii wobec ujawnionej w 1943 r. zbrodni w Katyniu i konsekwencji całej sprawy dla stosunków pomiędzy PPR a polskim podziemiem. Rozdział XII pracy omawia zwrot polityczny, jakiego dokonała PPR jesienią 1943 r. Omówiono w nim deklarację listopadową PPR oraz okoliczności powołania KRN. Rozdział XIV jest poświęcony ostatnim działaniom PPR pod okupacją niemiecką. Rozdział XV omawia okoliczności, które spowodowały, iż pomimo wyraźnej, głębokiej nieufności, w początkach 1944 r. Moskwa ostatecznie zadecydowała o wykorzystaniu dorobku konspiracyjnej PPR do budowy nowego systemu władzy w Polsce. Tu też zostały omówione pierwsze kroki legalnej Polskiej Partii Robotniczej. Niejako odrębną część pracy stanowią rozdziały VII, X i XIII. Dotyczą one komunistycznej partyzantki. Ta książka powinna być, w moim przekonaniu, obowiązkową lekturą wszystkich tych wydziałów uniwersyteckich, na których wykładana jest najnowsza historia Polski. Prof. dr hab. Marek Kazimierz Kamiński, PAN Materiał oparty m.in. o cenne zbiory dostępnych depesz radiowych przesyłanych w latach 19421944 pomiędzy kierownictwem PPR a centralą w Moskwie.

Polska Piastów

Paweł Jasienica

….Żadne przedwieczne wyroki nie orzekały, że między Odrą a Wisłą koniecznie musi wyrosnąć Polska. Kiedy pierwsi książęta piastowscy obwarowywali się na wzgórzu gnieźnieńskim, Łaba płynęła przez kraj słowiański, Obodrzyce siedzieli tam, gdzie dziś Lubeka. W przeciągu trzystu następnych lat bez porównania silniejsi Niemcy wchłonęli wszystko aż po Odrę, przekroczyli ją... przekroczyli również Wisłę, ramieniem zbrojnych zakonów się­gając ujścia Dźwiny. Polska jednak ostała się i przetrwała w okolicznoś­ciach nad wyraz trudnych. Dokonało się to pracą, męstwem i poświęceniem narodu, pod politycznym przywództwem dynastii rdzennie polskiej- Piastów….                                                                           Paweł Jasienica     Najlepszy, najmądrzejszy i najbogatszy podręcznik do zrozumienia Piastów – dynastii prawie 500 lat władającej naszą historią. Tysiące faktów podane w sposób, który nie tylko wciąga i fascynuje ale każe docenić i autora i epokę, którą opisuje.    

Polska w oczach francuskich kół rządowych w latach 1924-1939

Maria Pasztor

Książka jest pionierską próbą odpowiedzi na pytanie co naprawdę o Polsce międzywojennej myślały francuskie elity polityczne w latach 20-tych XX w. Na podstawie wcześniej nie wykorzystywanych, często poufnych materiałów źródłowych, autorka dokonała analizy opinii o polskim ustroju państwowym, wojskowym, społeczeństwie i gospodarce. Dzięki dogłębnym studiom udało się ustalić, jakie skojarzenia wywoływało nad Sekwaną słowo Polak, jak określano tam polski charakter narodowy. Na tle realiów polityki międzynarodowej praca poddaje weryfikacji tradycyjny obraz stosunków polsko - francuskich.

Polska, wielka rzecz. Esej o ustroju Polaków

Witold Głowacki

Jak powstało nasze państwo? Jak było rządzone? Jak zmieniało się przez wieki? Czy zmieniało się na lepsze czy gorsze? Jaką odegrało rolę w rozwoju cywilizacji europejskiej? Może się wydawać, że historycy po wielokroć odpowiedzieli już na te i podobne pytania. Wszystkich jednak, którzy tak myślą, ten esej wyprowadzi z błędu. Autor zabiera bowiem Czytelnika w głąb słabo poznanej krainy, jaką jest Polska z jej republikańskim rodowodem i dziedzictwem. Paradoksem książki jest to, że im bardziej autor zagłębia się w „mrok średniowiecza”, to kraj przodków coraz wyraźniej staje się lustrem Polski współczesnej. Albo raczej staje się coraz bardziej jasne, że dzisiejsza Rzeczpospolita z tamtej, najdawniejszej Polski wprost się wywodzi. I możemy jedynie żałować, że z nauk przodków o państwie tak mało pojęliśmy. O ile bowiem lepszym społeczeństwem – wspólnotą, rzeczą pospolitą właśnie – byśmy byli, gdybyśmy chociaż rozumieli pojęcia, którymi posługujemy się każdego dnia. Bo są to przecież pojęcia, które przodkowie ukształtowali stosownie do ich społecznej funkcji. Przodkowie... Któż z nas wie, że powinniśmy ich szukać już w gronie tych, którzy tworzyli państwowość wielkomorawską? A przecież świadczy o tym choćby polskie cięcie „na szlachcica”. Oraz te źródła historyczne, które w dobie internetu stają się powszechnie dostępne. W taki właśnie sposób, wykorzystując  pomijane świadectwa i wychodząc od problemu społecznego znaczenia postrzyżyn, autor już w pierwszym rozdziale wykazuje wielkomorawskie korzenie polskiego szlachectwa. Jeśli więc esej zaczyna się jak u Hitchcocka trzęsieniem ziemi i burzeniem fundamentów nauczania o początku naszego państwa, to co jest w kolejnych rozdziałach? Strach nawet pomyśleć. Strach pomyśleć o tym, jak mało wiemy o historii Polski. A przecież przeszłość naszego narodu jest jak bajkowy Sezam – to skarbnica bogactwa, z którego każdy może czerpać. O ile zna hasło... Magiczne zaklęcie, które otwiera bramę do kraju dawnych Polaków, to: „ustrój organiczny”. Co to takiego i z czym to należy jeść? Właśnie... Przecież wszystko już ponoć wiemy o naszej historii. Naprawdę? Polska, wielka rzecz to niekonwencjonalna opowieść o genezie i przeszłości polskiego państwa, która zawiera szereg śmiałych i zaskakujących, ale też rzeczowo wyłożonych tez. Choć wszystkie w istocie można sprowadzić do jednej – jako naród mamy z kogo być dumni! Bo to przecież Polacy są pionierami nowożytnej demokracji parlamentarnej. Ale kto o tym wie? Witold Głowacki   Rocznik 1973. Absolwent nauk społecznych i politologii na UAM w Poznaniu. Pasjonat historii i odkrywca nieznanych stron dawnej Polski. Zgodnie z zasadą, że lepiej późno niż wcale, żywot czterdziestolatka rozpoczyna od wydania eseju i podjęcia współpracy z kwartalnikiem Klubu Jagiellońskiego „Pressje”.

Polska-Rosja. Historia obsesji, obsesja historii

Andrzej Chwalba, Wojciech Harpula

Książka autorów bestsellerowych Zwrotnic dziejów Fascynująca rozmowa z prof. Andrzejem Chwalbą o polsko-rosyjskiej historii i jej wariantach Skąd się wzięła polsko-rosyjska obsesja? Dlaczego ciągle nam z Rosją nie po drodze? Które momenty w historii stosunków Polski z Rosją okazały się decydujące dla Polaków, Europejczyków i świata? Wybitny i ceniony historyk Andrzej Chwalba oraz dziennikarz Wojciech Harpula, wykorzystując formę wywiadu, sprawdzoną w książce Zwrotnice dziejów, koncentrują się tym razem na relacjach Polski z niewygodnym sąsiadem. Zadają pytania o historię i dynamikę relacji polsko-rosyjskich, decydujące procesy i kluczowe momenty, które zaważyły na losach obu państw. Unia w Krewie 1385 roku, bitwa pod Orszą w 1514, wojny z Moskwą za Batorego, zajęcie Moskwy w 1610, początek oddawania pola Rosji w rozejmie andruszowskim, rozbiory, XIX-wieczne powstania narodowe, wreszcie Bitwa Warszawska 1920, zbrodnia katyńska i powojenna instalacja komunistów w Polsce. Autorzy rzetelnie i zarazem barwnie wyjaśniają, dlaczego do dziś cień Rosji kładzie się na stosunkach wewnętrznych i międzynarodowych Polski. Prowokujące pytania, odważne diagnozy, wnikliwe analizy. Lektura niezbędna dla każdego miłośnika historii.