Rozmyślania

Marek Aureliusz

Rozmyślania dzieło filozoficzne autorstwa cesarza rzymskiego Marka Aureliusza. Rozmyślania prezentują filozofię rzymskiego stoicyzmu, która w przeciwieństwie do stoicyzmu hellenistycznego skupiała się jedynie na problemach moralnych, pomijając dywagacje kosmologiczne czy logiczne. Marek Aureliusz jest typowym reprezentantem schyłkowego stoicyzmu, którego doktryna jest przesiąknięta sceptycyzmem i rezygnacją. Filozofia Rozmyślań pozbawiona jest dydaktycznego charakteru, którym przesiąknięte były m.in. dzieła Seneki Młodszego. Mają one postać prowadzonego ze sobą, prywatnego monologu, w którym wyrażana jest niepewność świata i samego siebie. (za Wikipedią).

Rozstrzelani za uratowanie kobiety

Krzysztof M. Kaźmierczak

Wydał żołnierzom Armii Czerwonej własną żonę. Okrutnik czy desperat? Trudno poddawać etycznej ocenie zachowania ludzi w sytuacjach ekstremalnych. Jak trudne musiało być położenie mężczyzny, który w 1947 r. wydał własną żonę Sowietom? Tym bardziej imponuje postawa żołnierzy Wojska Polskiego, którzy stanęli w jej obronie. Niestrudzony dziennikarz śledczy odsłania okoliczności jedynej potyczki między siłami Polski i ZSRR, do której doszło po II wojnie światowej. Bohaterska postawa ściągnęła na wielu z nich długoletnie więzienie, a nawet wyrok śmierci. Nagłośnienie prawdy to jedyne, co możemy dziś dla nich zrobić. Poruszający reportaż dla miłośników książek Cezarego Łazarewicza. Krzysztof M. Kaźmierczak (ur. 1967) - polski dziennikarz śledczy, poeta i autor książek. W czasach PRL-u działacz opozycji, a także inicjator i uczestnik kontrkulturowych ruchów artystycznych. Jego śledztwa dziennikarskie dotyczyły . spraw Jarosława Ziętary i Aleksandra Studniarskiego, a także innych politycznych zbrodni. Działa głównie na terenie Poznania i Wielkopolski. W 2022 r. odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Rozważania o wieku XX

Tony Judt

Brawurowa jazda po prądach ideologicznych i mieliznach myśli dwudziestego wieku. Los Angeles Times Rozważania o wieku XX to ostatnia książka wybitnego historyka Tonyego Judta zapis jego kilkumiesięcznych rozmów z Timothym Snyderem, znawcą dziejów Europy Środkowo-Wschodniej którą można nazwać jego testamentem intelektualnym. Minione stulecie ożywa w niej jako wiek idei, okres, w którym myśli nielicznych decydowały o życiu milionów. Wychodząc od wspomnień osobistych, Judt ukazuje blaski i mroki XX wieku przez pryzmat ideologów i myślicieli, którzy ukształtowali ten okres, w tym swoich bohaterów: Koestlera, Kołakowskiego, Keynesa, Primo Leviego, Léona Bluma i Miłosza. Dzieli się przemyśleniami na temat historii i kultury, mówi o wpływie wojen światowych i Wielkiego Kryzysu na politykę i filozofię, rywalizacji oraz wzajemnej fascynacji komunizmu i faszyzmu, a także walce o rolę państwa w życiu człowieka najważniejszym według niego konflikcie XX wieku. To książka o przeszłości, ale i o tym, jaką wybierzemy przyszłość. W tej wspaniałej książce dwóch odkrywców wyrusza w podróż, z której powróci tylko jeden. Nieznanym lądem jest często przerażający kontynent nazywany XX wiekiem. Droga wiedzie przez ich umysły i wspomnienia. Neal Ascherson, The Guardian Dziś na szczęście nie żyjemy w świecie, w którym idee można było przekładać na monstrualne programy transformacji społeczeństw, a bycie intelektualistą często oznaczało współudział w ogromnych zbrodniach. Francis Fukuyama, z recenzji Rozważań o wieku XX, The New York Times Tony Judt (19482010), autor monumentalnego Powojnia. Historii Europy od roku 1945 (REBIS, 2008), gigant wśród badaczy dziejów najnowszych naszego kontynentu, pochodził z żydowskiej rodziny o korzeniach wschodnioeuropejskich i belgijskich. Urodził się w Londynie w 1948 r. W latach 60. był marksistowskim syjonistą pracował w kibucach, służył w armii Izraela, do którego, jak i do marksizmu, niebawem się zraził. Studiował historię i nauki polityczne w Kings College w Cambridge oraz paryskiej École normale supérieure. Wykładał na University of California, w St. Annes College w Oksfordzie i na New York University, gdzie kierował zajmującym się dziejami Europy Remarque Institute. Publikował w The New York Review of Books, The New Republican skąd go wyrzucono po oskarżeniach o antysemityzm a także w Gazecie Wyborczej. Członek Akademii Brytyjskiej oraz Amerykańskiej Akademii Sztuk i Nauk. REBIS w 2013 roku wydał także jego Wielkie złudzenie? Esej o Europie. Timothy D. Snyder (ur. 1969) uczeń i przyjaciel Tonyego Judta, wykładowca historii na Yale University specjalizujący się w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej. Doktoryzował się w Oksfordzie, wykładał w Harvardzie oraz na uniwersytetach w Paryżu, we Wiedniu i w Warszawie. Publikował m.in. w International Herald Tribune, Chicago Tribune, Rzeczpospolitej, Tygodniku Powszechnym i Uważam Rze. Autor m.in. takich książek jak Rekonstrukcja narodów. Polska, Ukraina, Litwa, Białoruś 15691999, Czerwony książę, Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem. Laureat nagrody literackiej Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury.

Ród heraldyczny Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku

Piotr Szczurowski

Obszerna rozprawa naukowa poświęcona kształtowaniu się rodu heraldycznego Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku. Treść książki: I. Ród heraldyczny w dawnej Polsce. Geneza stanu rycerskiego w średniowiecznym państwie piastowskim. Ród heraldyczny jako twór polityczny, społeczny i kulturowy. Herby i struktura. Ród heraldyczny w aspekcie prawnym. Przywileje.. Ród gniazdowy jako gałąź rodu heraldycznego. Nazwiska odmiejscowe. II: Migracja Prusów w średniowieczu i jej tło polityczne. Najstarsze osadnictwo pruskie na ziemiach piastowskich. Próby ekspansji piastowskiej na ziemie pruskie. Sytuacja polityczna w Prusach w XIII wieku. Podbój krzyżacki i jego skutki. Sytuacja polityczna na Mazowszu w XIII wieku. Główne kierunki emigracji pruskiej w XIII wieku. III: Geneza i ukształtowanie się rodu heraldycznego Prus na średniowiecznym Mazowszu. Analiza przywileju książąt mazowieckich Siemowita III i Kazimierza I z 1345 roku stanowiącego podstawę prawa pruskiego. Analiza dokumentu księcia mazowieckiego Siemowita I z 1250 roku oraz dokumentu sądu płockiego z 1363 roku. Umiejscowienie w czasie nadań i przywilejów pierwotnych dla protoplastów rodu Prus oraz identyfikacja miejsc tychże nadań na Mazowszu. Identyfikacja dokładnych miejsc pochodzenia protoplastów dwóch głównych gałęzi rodu heraldycznego Prus. Struktura genealogiczna i etniczna kształtującego się rodu heraldycznego Prus, używane przezeń godła herbowe oraz stosunki wewnętrzne w rodzie. IV: Rozsiedlenie rodu Prus na Mazowszu w późnym średniowieczu. Herbowni Prusa i pruskie gniazda rodowe w ziemiach czerskiej i warszawskiej. Herbowni Prusa i pruskie gniazda rodowe w ziemi wyszogrodzkiej i okolicach. Herbowni Prusa i pruskie gniazda rodowe na wschodnim i północnym Mazowszu. Herbowni Prusa i pruskie gniazda rodowe na południowo-zachodnim Mazowszu. Charakter osadnictwa i kierunki ekspansji rodu heraldycznego Prus na Mazowszu oraz identyfikacja herbownych z dwóch głównych grup krewniaczych.

Ród Prusów w Łęczyckiem, Sieradzkiem i Sandomierskiem do XVI wieku. Rozsiedlenie - majątki - kariery

Łukasz Ćwikła

W książce zaprezentowano działalność polityczną, kościelną i gospodarczą przedstawicieli rodu Prusów na obszarze ziemi łęczyckiej, sieradzkiej i sandomierskiej. Odtworzono stan majątkowy ośmiu rodzin szlacheckich reprezentujących wspomniany ród heraldyczny. Na przykładzie konkretnych familii można dowiedzieć się o ich statusie społecznym oraz polityce matrymonialnej, a w przypadku niektórych z nich nawet o ekspansji na Wschód w XV-XVII wieku. W monografii ukazano również zjawiska protekcji i współpracy, co poszerza dotychczasową wiedzę na temat zasady solidarności współrodowców. Ważnymi elementami publikacji są tablice genealogiczne, część ikonograficzna dotycząca herbu Prus oraz indeks osobowy. Książka dostarcza wielu informacji o społeczeństwie szlacheckim doby średniowiecza, powinna więc zainteresować mediewistów, genealogów, heraldyków i regionalistów. Publikacja mieści się w grupie prac takich uznanych autorów opracowań poświęconych rycerstwu średniowiecznemu, jak: Jan Wroniszewski, Janusz Kurtyka, Błażej Śliwiński, Alicja Szymczak, Jerzy Sperka, Sobiesław Szybkowski. Z recenzji prof. dr. hab. Zdzisława Nogi

Różne oblicza harcerstwa

Śliwerski Wojciech

Książka  dokumentuje moją wieloletnią współpracę z prasą harcerską oraz pracę dziennikarską w redakcjach Motywów, Drużyny i Harcerza Rzeczypospolitej. Wszystkie reportaże, felietony i inne formy dziennikarskie były publikowane w wymienionych pismach w latach 19701991. Dlaczego je przypominam? Z wielu powodów. Żywot publikacji prasowych jest niezwykle krótki. Kiedy ukazują się kolejne numery tygodnika czy miesięcznika, Różne oblicza harcerstwawcześniejsze giną w niepamięci. Czas przeobrażeń polityczno-społecznych dodatkowo zatarł ślady publikacji. Żadne z wymienionych wyżej pism już nie istnieje. Literatura Harcerska ostatnich lat wzbogaciła się o liczne publikacje różnych komisji historycznych, autorów z ruchów opozycyjnych wobec Związku Harcerstwa Polskiego, także z Instytutu Pamięci Narodowej i prace naukowe (magisterskie, doktorskie itp.) czy wspomnieniowe byłych naczelników ZHP. Ta książka jest inna, pokazuje harcerstwo przez pryzmat losów indywidualnych bohaterów reportaży, felietonów czy obserwacji dziennikarskiej. Ich treścią najczęściej są patologie harcerskiej służby i życia organizacji... Publikowane w książce teksty dotyczą bardzo intensywnego okresu mojego życia, w którym praca dziennikarska była nierozerwalnie związana z aktywną służbą instruktorską. Zakończenie obu nastąpiło z chwilą likwidacji Harcerskiej Oficyny Wydawniczej w Krakowie przez władze Związku (jej właściciela) na przełomie 1991 i 1992 r. Wówczas, podobnie jak niektórzy z opisywanych przeze mnie bohaterów, znalazłem się w trudnej sytuacji życiowej z wypowiedzeniem umowy o pracę w kieszeni i bez szans na podjęcie zatrudnienia, bez żadnej pomocy i nadziei na przyszłość. W rzeczywistości naszego działania na taką ewentualność trzeba być przygotowanym. Zresztą kto choć raz uczestniczył w jakimś ruchu sam wie, ile mu to sprawiło satysfakcji i w ile go to wciągnęło kłopotów

Rudolf Hess

Lucas Hugo Pavetto, Giancarlo Villa

Z wszystkich nazistowskich przywódców, Rudolf Hess jest absolutnie jedynym w swoim rodzaju. Nikt przy zdrowych zmysłach nigdy nie mógł znaleźć nic dobrego w Hitlerze, Goebbelsie, Heydrichu. Rudolf Hess jest być może jedynym spośród wielkich nazistowskich hierarchów, którego osąd w dalszym ciągu dzieli ludzi. Hess popełnił wiele strasznych zbrodni i ciężko zapłacił za nie wszystkie. Przez lata był uważany za jedynego prawdziwego przyjaciela Hitlera. Należał do teoretyków Przestrzeni Życiowej", twierdzenia, za pomocą którego Niemcy przyznawały sobie prawo do inwazji na terytoria na wschód od swoich granic. Jednak jako jedyny sprzeciwiał się idei wojny totalitarnej, którą Führer chciał rozpętać przeciwko całej Europie, i podjął się lotu na własną rękę, aby przywieźć Anglii pokój. Lot, którego natura wciąż fascynuje i dzieli, jest uważany za historyczną tajemnicę bez odpowiedzi. Ale z pewnością za ten brawurowy ruch człowiek o tysiącach twarzy zapłacił bardzo wysoką cenę.

Runy i runiczne pomniki słowiańskie

Jan Leciejewski

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu. Cenne opracowanie dotyczące run w ogólności, a run słowiańskich w szczególności. Autor zajmuje się następującymi zagadnieniami: O runach i pomnikach runicznych w ogóle. Zapatrywania na pochodzenie pisma runicznego. Zdania o celu pisma runicznego. Rozbiór pisma runicznego. Futhorki. Stosunek futhorków do siebie. Zmiany futhorka dłuższego. Ogólny rozwój pisma runicznego. Futhork angielski. Kształt run. Rozmaite formy run. Runy z Helsingland. Runy wiązane. Runy gałązkowe i tajemne. Różne właściwości pisma runicznego. Łączenie wyrazów. Kierunek pism. Interpunkcja. Linie obwódkowe. Ornamentacja. Na jakich przedmiotach umieszczano runy. Treść i układ napisów runicznych. O używaniu pisma runicznego i sposobie pisania. Źródła poznania run. Runiczne pomniki słowiańskie. Pomniki uznane mylnie za runiczne. Hełmy styryjskie. Czernobóg z Ramherdze. Urna gdańska. Czara złota z Szeni-Miklos w Siedmiogrodzie. Falsyfikaty. Kamienie z Nowych Strzelec. Bałwanki prylwickie. Pomniki runiczne mylnie za słowiańskie uważane. Napis na chorągwi pruskiej. Napisy na monecie i pieczątce litewskiej. Pieniążek w Czechach znaleziony. Grot kowelski. Pomniki runiczne wątpliwego pochodzenia. Dwa groty z Grunówka. Nóż z Grunówka. Siekierka z Biezdrowa. Urna kobielicka. Rzeczywiste pomniki słowiańskie. Swastyka. Pomniki polskie. Brakteat z Wapna. Medal krakowski. Figurka lednicka. Kamienie mikorzyńskie. Pomniki czeskie. Nagrobek w Skalsku. Urna drahelczycka. Pomnik słowacki: Granicznik bodiński. Pomniki rosyjskie. Urna alekanowska. Skorupy urn alekanowskich. Pomnik ruski: Urna z runą gałązkową. Runy słowiańskie. Kwestia run słowiańskich rozstrzygnięta. Rozpowszechnienie pisma runicznego u Słowian. Rozbiór run słowiańskich. Runy zwyczajne i pojedyncze. Runy gałązkowe. Liczby runiczne. Runy gałązkowe Skrócenia wyrazów. Łączenie wyrazów. Znaki diakrytyczne. Pismo odwrotne. Znaki symboliczne. Pochodzenie run słowiańskich. Kiedy Słowianie zaczęli używać pisma runicznego? Kiedy Słowianie przestali używać pisma runicznego?

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze. T. 23: Pejzaż w kalejdoskopie. Obrazy przestrzeni w literaturach wschodniosłowiańskich

red. Jadwiga Gracla, red. Halina Mazurek

Kolejny tom Rusycystycznych Studiów Literaturoznawczych został poświęcony tematowi często eksplorowanemu ale, mimo to, stanowiącemu ciągłe źródło inspiracji dla badaczy literatury. Przestrzeń, krajobraz, pejzaż to tematy budzące przecież ciągle zainteresowanie i niesłabnącą uwagę. W prezentowanym tomie znalazły się teksty badaczy związanych z Uniwersytetem Śląskim, ale także uznanych badaczy z innych ośrodków omawiające przestrzeń liryki (pejzaż duszy), prozy i dramaturgii (również przestrzeń teatralną). Autorzy kolejnych prezentacji poddali analizie przestrzeń literatury od Oświecenia do współczesności. Dodatkowym walorem tomu jest obecność szkiców poświęconych literaturze ukraińskiej i białoruskiej. Tom jest więc adresowany do szerokiego grona odbiorców: rusycystów, badaczy literatur wschodniosłowiańskich, teatrologów i wszystkich miłośników literatury.

Rycerstwo opolskie do połowy XV wieku

Maciej Woźny

Monografia stanowi refleksję o charakterze syntetycznym, dotyczącą m.in. pochodzenia rycerstwa opolskiego, jego miejsca na dworach książęcych, stanu majątkowego, sfer aktywności politycznej i społecznej. Poprzez pryzmat rycerstwa autor analizuje podziały księstw, formowanie się lokalnych elit oraz sposób prowadzenia polityki zewnętrznej w późnośredniowiecznym księstwie. Zasadniczy trzon pracy stanowi ponad 300 biogramów rycerzy lub rodzin osiadłych na terenie ziemi opolskiej w okresie od 1301 r. do połowy XV wieku. Był to czas największych podziałów terytorialnych, zakończonych ponownym zjednoczeniem tych ziem pod rządami Mikołaja I. Praca oparta jest w dużej mierze na źródłach archiwalnych, niektórych dotąd nieznanych. Do monografii załączono 14 map pozwalających śledzić rozwój, bądź kurczenie się majątków poszczególnych rodzin, wykaz urzędników opolskich, a także zdjęcia kilku niepublikowanych wcześniej pieczęci rycerzy.

Rycerze wojennego nieba

Larry Alexander, Adam Makos

Niebywała autentyczna historia dwóch pilotów i walk w przestworzach podczas drugiej wojny światowej! BESTSELLER NEW YORK TIMESA Książka przykuwa uwagę niczym film. Chwilami przypomina Top Gun, kiedy indziej Walkirię i na tym nie koniec! Marcus Brotherton, autor bestsellera New York Timesa, We Who Are Alive and Remaine Grudzień 1943 roku. Poważnie uszkodzony amerykański bombowiec z trudem utrzymuje się w powietrzu po misji nad terytorium Niemiec. Za sterami siedzi dwudziestojednoletni podporucznik Charlie Brown, na pokładzie są zabici i ranni członkowie załogi. Nagle z tyłu wyłania się charakterystyczna sylwetka messerschmitta, pilot to Franz Stiegler, as myśliwski. To, co wydarzyło się potem, było wręcz niewyobrażalne i zostało określone później jako najbardziej zdumiewające spotkanie wrogów podczas drugiej wojny światowej. O tym, co się stało, gdy Charlie i Franz wysoko nad ziemią spojrzeli sobie w oczy, żadnemu z nich długo nie wolno było mówić Oto prawdziwa historia dwóch pilotów. Poznajemy równolegle ich życie: wybuch wojny i realia służby w lotnictwie. Nim los zetknął ich tamtego grudniowego dnia, Franz przeszedł całą długą drogę niemieckiego pilota myśliwskiego: latał nad północną Afryką, wspierając Afrika Korps Rommla, stacjonował na Sycylii, osłaniając przeprawę przez Morze Śródziemne, wreszcie miał bronić swego kraju przed nalotami aliantów. Książka przedstawia zarówno barwny, żywy portret dwóch młodych żołnierzy walczących po przeciwnych stronach, jak i świetnie opisuje dramatyczne podniebne pojedynki i przebieg działań wojennych. Żywe mimo upływu lat wspomnienia Charliego Browna i Franza Stieglera czynią tę książkę tak wyjątkową, a jej lekturę zapadającym w pamięć, poruszającym przeżyciem. Ciekawostką jest, że szwedzki zespół Sabaton na swojej płycie Heroes, utwór No Bullets Fly poświęcił bohaterom książki Rycerze wojennego nieba. Sabaton aktywnie włączył się w promowanie książki na całym świecie facebook.com/382380358539429/photos/a.385526381558160.1073741828.382380358539429/557431124367684/? Z najstraszniejszej wojny w historii wyłania się ta opowieść o braterstwie wrogów. Prosto opowiedziana, wyśmienita i warta poznania Joe Galloway, autor bestsellerowego We Were Soldiers Once and Young Adam Makos jest dziennikarzem, historykiem i wydawcą czasopisma militarnego Valor. Przeprowadził mnóstwo wywiadów z weteranami. W 2008 roku towarzyszył 101. dywizji powietrznodesantowej w Iraku i siłom specjalnym podczas tropienia terrorystów z Al-Kaidy. Te i inne misje autor opisuje na stronie valorstudios.com. Rycerze wojennego nieba to jego rewelacyjny debiut książkowy, jest też współautorem (z Marcusem Brothertonem) Voices of the Pacific: Untold Stories from the Marine Heroes of World War II Larry Alexander jest dziennikarzem i autorem biografii z listy bestsellerów New York Timesa: Biggest Brother. The Life of Major Dick Winters, the Man Who Led the Band of Brothers.

Rynek i ratusz. O ukrytej sieci powiązań, która rządzi światem

Niall Ferguson

Kto pociąga za sznurki, z kim spiskuje i jak zyskuje władzę? Niall Ferguson, jeden z najsławniejszych historyków świata, profesor Uniwersytetów Harvarda, Oxfordu i Stanforda, demaskuje hierarchie i sieci, które wpływają na losy świata Dzięki wszechstronnemu i mistrzowsko napisanemu dziełu autora bestsellerowej Potęgi pieniądza dowiecie się, co łączy hiszpańskich konkwistadorów, bankierów z rodu Rothschildów, dawne żydowskie elity finansowe, inteligencję z czasów zimnej wojny, fundusze Georgea Sorosa i współczesnych islamskich terrorystów. To książka, która jako pierwsza oddaje należne miejsce sieciom powiązań powszechnej od stuleci i zyskującej na popularności dzięki nowym technologiom formie organizowania się, niedocenianej dotąd przez historyczne źródła.

Ryszard Kilvington. Nieskończoność i geometria

Robert Podkoński

Już autorzy średniowiecznych tekstów zapoczątkowali proces, który zwykło się nazywać rewolucją naukową. Czy siedemnastowieczna rewolucja naukowa zaistniałaby bez poprzedzających ją scholastycznych dysput, których niektórzy uczestnicy doszukiwali się w pomysłach średniowiecznych przyrodników antycypacji idei nowożytnych fizyków. Inni natomiast stwierdzali, że nauka siedemnastowieczna w najmniejszym stopniu nie była kontynuacją filozofii przyrody wieków średnich, nawet pomimo tego, iż wiele jej elementów uderzająco przypominało koncepcje uznane przez fizykę nowożytną. Należy tutaj podkreślić, że zwolennicy zarówno jednej, jak i drugiej opcji za kryterium nowoczesności uznawali głównie wykorzystanie matematyki do opisu i rozwiązywania problemów fizycznych. Wysiłki historyków nauki próbujących rozwiązać tę kwestię ujawniły jednakże wiele zaskakujących i ciekawych aspektów średniowiecznej filozofii przyrody. Dzięki ich pracy wypełnionych zostało przynajmniej kilka pustych miejsc w skomplikowanej i wielopoziomowej układance, jaką jest obraz historii ludzkiego geniuszu. Celem niniejszej pracy jest zapełnienie kolejnej luki w tym obrazie. 

"Rzecznik historii rewolucyjnej". Henryka Rechowicza (1929-2004) życie publiczne i naukowe

Maciej Fic

Seria: Studia z Historii Najnowszej (1), ISSN 2956-6959 Książka jest jednym z ogniw dociekań nad uprawianiem badań historycznych w okresie Polski "ludowej" oraz karierami reprezentantów środowiska naukowego i stanowi rodzaj case study funkcjonowania środowiska zwolenników i realizatorów "nauki dworskiej". Odtworzono w niej przebieg kariery Henryka Rechowicza (urodzonego w Zagłębiu Dąbrowskim historyka i działacza PZPR): uwypuklony został najpierw błyskotliwy awans (m.in. objęcie eksponowanych stanowisk w środowisku naukowym województwa katowickiego), potem degradacja wynikająca z przynależności do grupy skupionej wokół "ekipy Gierka", a następnie powrót do pracy naukowej i akademickiej, dokonany w rzeczywistości schyłku PRL i początku III RP.

Rzeczpospolita Krzemieniecka albo Nowe Ateny wołyńskie

Gorska Bożena

Krzemieniec to miasto-fenomen. Walczył o nie Kazimierz Wielki, opiekowała się nim w sposób szczególny królowa Bona, a do Korony wcielił je Zygmunt August. Po III rozbiorze miasto trafiło pod panowanie Imperium Rosyjskiego. W latach 1805–1832 istniało tam słynne Liceum Krzemienieckie (Gimnazjum Wołyńskie, Ateny Wołyńskie). Krzemieniec ponownie należał do Polski w latach 1921–1939. I o tym właśnie okresie opowiada ta książka. Osią narracji jest powołane przez Józefa Piłsudskiego w 1920 roku Liceum Krzemienieckie, nawiązujące ideowo do swej poprzedniczki z początku XIX w. Było ono fenomenem edukacyjnym lat międzywojennych, któremu nie dorównała później żadna szkoła – ani w PRL, ani obecnie. Było dużo więcej niż szkołą. Stało się centrum kulturalnym nie tylko dla powiatu krzemieniec­kiego, ale dla całego Wołynia. Instytucją organizującą życie społeczne. Dziś trudno sobie wyobrazić, aby szkoła miała do swojej dyspozycji skocznię narciarską czy uczyła latać na szybowcach. Autorka wybrała bardzo niekonwencjonalną metodę literacką, nawiązującą do tej, którą zastosował Jarosław Marek Rymkiewicz w encyklopediach „Słowacki” i „Leśmian” czy Antoni Słonimski w „Alfabecie wspomnień”. W formie uporządkowanych alfabetycznie esejów opracowała różnorodne przejawy aktywności Liceum i zarazem środowiska krzemienieckiego. Dzięki hasłowej formie opisu, w 45 esejach udało się autorce omówić więcej zagadnień niż mogłaby pomieścić klasyczna monografia Liceum i miasta, w którym funkcjonowało. W książce znajduje się ponad 70 archiwalnych ilustracji, część z nich jest po raz pierwszy publikowana.

Rzeczpospolita Obojga Narodów. Calamitatis Regnum

Paweł Jasienica

Mści się nierozwiązana kwestia Rusi Kijowskiej. Wybucha powstanie, na którego czele stoi Chmielnicki z Kozakami. Krwawa ta wojna domowa, tysiące ofiar po jednej i po drugiej stronie. A król, bezradny i bezzębny, nie słucha nikogo wiedziony planami magnatów ruskich i litewskich. Donikąd to prowadzi. W granice wkracza Rosja, trzeba będzie oddać Smoleńsk, Kijów i Ukrainę Zadnieprzańską. Rok później będzie jeszcze gorzej. Potop szwedzki - najbardziej niszczycielski i śmiercionośny konflikt w historii Rzeczypospolitej wywołany nierealnymi mrzonkami i zapędami Wazów. Łamie się kraj, wyniszczony i ograbiony, zmęczony ciągłymi wojnami, które wydarzać się nie musiały. Nie ma już porządnego państwa, nie ma już porządnych sejmów, jest liberum veto, jest król i magnaci, nikt inny nie decyduje. I tylko na chwilę jaśniejsza gwiazda świeci w Wilanowie, ale i on nie da już rady uzdrowić Rzplitej. Idzie ku upadkowi...   Dla każdego, kto choć odrobinę smakuje polską historię, zastanawia się, dlaczego losy potoczyły się tak, a nie inaczej - to doprawdy prawdziwa rozkosz zagłębić się w owe dywagacje światłego i mądrego autora, wybitnego znawcy polskiej historii, popłynąć z nim w wartki nurt wydarzeń tamtych czasów i przyjrzeć się procesom, które doprowadziły Polskę do miejsca, gdzie dziś się znajduje. Naprawdę znakomita intelektualna przygoda dla tych, którzy lubią zastanawiać się nad przeszłością.