Okruchy

o. Grzegorz Ruksztełło CSsR

O. Grzegorz Ruksztełło CSsR (ur. 1966) redemptorysta, który wyjechał w 1993 roku do Rosji do pracy misyjnej. Założyciel zespołu misyjnego Wschód. W pierwszych latach posługi zajmował sie jako proboszcz odbudowa parafii i koscioła pod wezwaniem Matki Bozej Loretanskiej w Orenburgu, a w 1996 roku załozył tam Kolegium Teologiczne. Pełnił funkcje: prezydenta Caritasu orenburskiego obwodu, wikariusza biskupiego diecezji saratowskiej, odpowiedzialnego za pomoc humanitarna m.in. w czasie wojny w Czeczenii, ekonoma w seminarium diecezjalnym w Petersburgu, a do 6 pazdziernika 2020 roku proboszcza parafii pod wezwaniem Matki Bozej Nieustajacej Pomocy w Pioniersku. Obecnie znów służy w Rosji w Penzie. * Książka składa się z krótkich historii z życia misjonarza posługującego w dalekiej Rosji. Każdy jej rozdział można czytać osobno, a ocenę poruszanych tematów autor pozostawia czytelnikowi. Ojciec Ruksztełło pokazuje, jak wielkim strumieniem potrafi wlewać się Boża łaska wszędzie tam, gdzie panuje bieda materialna i duchowa. Historie przedstawione w książce mogą pomóc obudzić tak potrzebną dziś empatię, zwłaszcza w przypadku osób zagubionych we współczesnej cywilizacji.

Oni migają tymi kolorami w sposób profesjonalny Narodziny gamedevu z ducha demosceny w Polsce

Piotr Marecki, Tadeusz Cieślewicz

Obecnie, gry komputerowe produkowane w Polsce stanowią jedną z najbardziej na świecie rozpoznawalnych marek. Jak jednak wyglądały początki rodzimego gamedevu? Czy wszyscy twórcy gier się do nich dziś przyznają? Jaki był wpływ demosceny na gry? I co autorzy gier z lat 80. oraz 90. robią dzisiaj? Po świecie komputerów 8 bitowych, giełd, piractwa, czasopism o grach, początkach biznesu rozrywkowego oprowadzają w niewygodnej dla wszystkich i pełnej prawdy rozmowie Tomasz TDC Cieślewicz i Piotr Marecki. Z tej geekowskiej narracji wynika także, że gry i demoscena to część dziedzictwa kulturowego, a Robbo i inne tytuły należy wreszcie postawić tam gdzie ich miejsce: obok filmów Wajdy i powieści Tokarczuk. *** Za dużo prawdy. Nie polecam. Paweł Pirx Kalinowski Wehikuł czasu. Przenosi nas do czasów, gdy wszystko było ważne. Po sponiewieraniu nostalgią ujawnia sekret, że można tak i dzisiaj. Nie czytać, towar niebezpieczny, może odciągnąć od smartfona. Krzysztof Kaz Ziembik Niezwykle entuzjastyczny wywiad. Rozmowa wciąga nas wręcz porywa w magiczny i na bieżąco odkrywany świat czasów ośmiobitowego komputera Atari oraz przedstawia niesamowitych ludzi, którzy ten świat tworzyli z pasją, łamiąc wszelkie ograniczenia stawiane przez sprzęt. Kuba Husak, muzyk, projektant gier, programista dem i gier Nowe pokolenia nie będą fascynować się poezją Mickiewicza. Młodych ludzi, zanurzonych w cyfrowym świecie, może zainteresować historia pierwszych dzieł na komputery domowe. Przeczytaj, co tworzono bez internetu i ekranów 4K, za to z pasją, wyobraźnią i mikroprocesorem o częstotliwości taktowania 1,77 MHz. Piotr 0xF" Fusik, naczelny koder demosceny Atari (Numen, Drunk Chessboard) To opowieść o wydobywaniu pokładów możliwości z kawałka elektroniki liczącego sobie kilka dekad. Bartek "V0yager" Dramczyk, Pixelpost.pl Opowiadajmy legendę polskiego game devu, opowiadajmy, póki jest świeża. Historie rodem z demosceny, salonów gier i piwnicznych wytwórni oprogramowania są barwną, alternatywną perspektywą polskiej transformacji. To na wskroś optymistyczna i bezpretensjonalna opowieść o chłopakach z podwórka, których zabawa wyobraźnią wprowadziła do wielkiego świata. Polski sen, jeden z niewielu. Konrad Janczura, pisarz, gracz

Opcja niemiecka. Czyli jak polscy antykomuniści próbowali porozumieć się z Trzecią Rzeszą

Piotr Zychowicz

Opcja niemiecka to pierwsza książka, która ujawnia sensacyjne kulisy współpracy Polaków z III Rzeszą. Podczas II wojny światowej nie wszyscy Polacy byli nastawieni antyniemiecko. Wielu polityków i szereg organizacji starało się podjąć współpracę z III Rzeszą i u jej boku stworzyć okrojone państwo polskie. Zwolennikami opcji niemieckiej nie kierowała sympatia do Adolfa Hitlera i jego chorej ideologii, ale zdrowy rozsądek. Uważali, że kompromis z okupantem pozwoli ograniczyć cierpienia ludności cywilnej i skupić wysiłki na walce z największym wrogiem Rzeczypospolitej Związkiem Sowieckim. Mimo patriotycznej motywacji tych ludzi ich działania stanowią w Polsce temat tabu. Historycy uważają go za niebezpieczny i niewygodny. Nie mieliśmy polskiego Quislinga, głosi legenda. Nie dodaje, że stało się tak dlatego, iż to Adolf Hitler nie był nim zainteresowany. Piotr Zychowicz w swojej książce pokazuje, iż wśród Polaków nie brakowało kandydatów do odegrania takiej roli i co udowadnia nie w każdym wypadku ich zdrada wyszłaby Polsce na złe. - Rafał A. Ziemkiewicz, autor książek Jakie piękne samobójstwo, Michnikowszczyzna, Polactwo Opcja niemiecka jest pierwszą próbą całościowego przedstawienia działalności tych Polaków, którzy podczas II wojny światowej opowiadali się za współpracą polityczną z Niemcami. To wypełnienie jednej z wciąż licznych w naszych dziejach białych plam. Choć jest to książka publicystyczna, to zarówno jej lektura, jak i spojrzenie na bibliografię dowodzą, że autor historyk z wykształcenia rzetelnie skorzystał z ogromu źródeł. Dodatkową jej zaletą, znaną czytelnikom z poprzednich książek Zychowicza, jest jego nie skrywane zaangażowanie w temat. Czyta się znakomicie! - Tadeusz Kisielewski, autor Zamachu, Zabójców, Zatajonego Katynia 1941

Opieka nad dzieckiem w Polsce międzywojennej. Robotnicze Towarzystwo Przyjaciół Dzieci - Oddział Łódzki (1923-1939)

Joanna Sosnowska

Publikacja dotyczy rozwoju opieki społecznej nad dzieckiem w Polsce międzywojennej na przykładzie działalności Łódzkiego Oddziału Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. Rozważania na temat pracy Towarzystwa, mającej na celu poprawę życia dziecka i tworzenie szans jego rozwoju, poprzedza prezentacja problemów społeczno-ekonomicznych łódzkich rodzin robotniczych w latach Drugiej Rzeczypospolitej, związanych przede wszystkim z warunkami życia, opieką zdrowotną, wychowaniem dziecka i jego edukacją. Autorka przedstawia pionierskie działania Łódzkiego Oddziału Towarzystwa na tle funkcjonowania oddziałów w całej Polsce; zajmuje się takimi formami opieki instytucjonalnej, jak: ogniska, przedszkola, świetlice, kolonie i półkolonie oraz specjalistyczne przychodnie lekarskie, dzięki którym skutecznie rozwiązywano problemy zdrowotne dzieci i ich rodzin. Przywołuje nazwiska wielkich polskich społeczników i innowatorów w zakresie zabezpieczania bytu i praw dziecka. Ukazuje również aktywność ugrupowań politycznych, w tym Polskiej Partii Socjalistycznej, na polu opieki społecznej. * Książka w dużej mierze uzupełnia wiedzę na temat sytuacji dziecka robotniczego i funkcjonowania różnych form wspierania osób potrzebujących opieki w Polsce międzywojennej. […] Zapoznanie się z historią bardzo zróżnicowanych działań, obejmujących przede wszystkim najuboższą grupę najmłodszych, może skłaniać do refleksji nad aktualnymi problemami i sposobami ich rozwiązywania. Z recenzji prof. dr hab. Stefanii Walasek

Opieka nad dziećmi w Łodzi w latach I wojny światowej

Joanna Sosnowska

Autorka podejmuje historyczno-pedagogiczną próbę rozpoznania i rekonstrukcji różnych elementów opieki organizowanej dla dzieci w okresie I wojny światowej w dużym ośrodku miejskim (Łódź) na terenie okupacji niemieckiej. Opieką nad dziećmi zajmowały się wówczas liczne środowiska: władze miejskie, instytucje samopomocy społecznej, organizacje filantropijne, wspólnoty chrześcijańskie, społeczność żydowska. Badania zostały usytuowane w obrębie społecznej koncepcji historii wychowania i historii edukacji. Wyeksponowano w nich znaczenie związków między przebiegiem procesów wychowania a warunkami życia społecznego w określonej rzeczywistości historycznej. Problematyka monografii mieści się także w kręgu historycznych badań regionalnych.

Opis grodów i terytoriów z północnej strony Dunaju czyli tak zwany Geograf Bawarski

Stanisław Zakrzewski

Plik pdf jest zamknięty w postaci rastrowej złożonej ze skanów. Geograf Bawarski anonimowy mnich znany ze sporządzenia spisu grodów zwanego Zapiską karolińską, nota Descriptio civitatum et regionum ad septentrionalem plagam Danubii (pol. Opis grodów i ziem z północnej strony Dunaju) spisana około roku 845 w Ratyzbonie dla Ludwika Niemca, odkryta w bibliotece elektora bawarskiego, w księdze z XII w., przez hrabiego de Buat, ministra pełnomocnego Ludwika XV, który ogłosił ją drukiem w 1772. Zawiera informacje o ludach i plemionach (zwłaszcza plemionach zachodniosłowiańskich), żyjących na wschód od Łaby i na północ od Dunaju, określając liczbę grodów każdego z plemion. Dokument obok Dagome Iudex, kronik Widukinda i Thietmara oraz Dokumentu praskiego jest źródłem informacji o wczesnej historii Słowian zachodnich. Jan Potocki, ekscentryczny podróżnik uważany za pierwszego polskiego archeologa, przedrukował tę zapiskę karolińską w 1796 i nadał mu nazwę Geografa Bawarskiego, która to potoczna nazwa przyjęła się międzynarodowo do dziś. Przyjmuje się, że autor był wywiadowcą państwa karolińskiego i zebrał wiadomości o Słowianach (głównie połabskich) dla celów wojskowych. Król wschodnich Franków Ludwik II Niemiecki chciał wiedzieć, jaką siłą dysponują poszczególne plemiona. Jako datę powstania przyjmuje się lata 844/845, gdyż pod rokiem 844 znajdujemy podobną zapiskę w Annales Fuldenses (prawdopodobnie autorstwa Rudolfa z Fuldy). Z Fuldy zapiska trafiła do Ratyzbony, gdzie w klasztorze św. Emmerama została poddana drugiej redakcji. (https://pl.wikipedia.org/wiki/Geograf_Bawarski)

Opowiadania kołymskie

Warłam Szałamow

Literacka wersja słynnego Archipelagu Gułag. To, co widziałem, tego człowiek nie powinien widzieć, nie powinien o tym wiedzieć. "Rzeczywistości łagrów, przeżywanej przez miliony ludzi, nie można pojąć, a jeśli nie pojąć, to choć trochę zrozumieć, nie przeczytawszy "Opowiadań kołymskich" w całości. Słynny "Archipelag Gułag" wniósł wiele w poznanie świata łagrów, zwłaszcza w zakresie materiału faktograficznego. Natomiast w sferze przeżyć, emocji, uczuć, myśli i refleksji nad ludzką nędzą to Szałamow jest tym, który beznamiętnie prowadzi nas przez piekło zgotowane przez człowieka drugiemu człowiekowi w naszych czasach" - ze wstępu Juliusza Baczyńskiego.

Opowiastki z Zaświatów (wydanie chińsko-polskie)

Praca zbiorowa

„Większość tekstów przedstawionych w niniejszym opracowaniu pochodzi ze zbiorów powiastek zhiguai xiaoshuo, które kompilowano lub pisano okresie Sześciu Dynastii (Liuchao, 220-589). Kryterium wyboru poszczególnych powiastek była przede wszystkim obecność w nich zaświatów, różnie rozumianych – od rajskich krain zamieszkanych przez bóstwa czy transcendentnych (xian), poprzez krainy umarłych, aż do piekieł. Wybrano więc teksty, które w jakiś sposób realizują ten cel – czy to przez opis miejsca, do którego udawali się ludzie po śmierci, czy też ukazanie, jak światy istot żywych i niematerialnych kontaktowały się ze sobą, czy też przez przedstawienie cech osób, które mogły dostać się do różnie pojmowanego raju.” ze Wstępu W pierwszym roku panowania cesarza Wujian z dynastii Han, w Donglai był człowiek o nazwisku Chi, który często pędził alkohol. Pewnego dnia, zjawiło się u niego trzech dziwnych jegomości, którzy przynieśli ze sobą makaron i ryż i poprosili o alkohol jego roboty. Gdy go wypili, odeszli. Po chwili ktoś przyszedł powiedzieć, że widział w pobliskim lesie trzy pijane duchy. z "Zebranych zapisków o zjawiskach nadprzyrodzonych"

Opowieści z pogranicza. Pisanie i wymazywanie galicyjskiej przeszłości

Omer Bartov

Czy w losach jednego miasta możemy zobaczyć jak w zwierciadle historię Europy, z jej tradycjami i religiami, z brzemieniem nacjonalizmów, wojen, faszyzmu, Zagłady? Leżący dziś w Ukrainie Buczacz doświadczył pogromów, powstania Chmielnickiego, oblężenia i zniszczenia przez Turków w XVII wieku, odbudowy i rozkwitu w wiekach kolejnych. Był świadkiem rozbioru I Rzeczypospolitej, rozwoju chasydyzmu i żydowskiego oświecenia, wykluwania się syjonizmu oraz ukraińskich i polskich ruchów narodowych. Wielka historia stanowiła tło, na którym toczyły się losy ludzi: mieszczan, chłopów i szlachty; Żydów, Polaków, Kozaków, Rusinów, Ukraińców. To oni, mieszkańcy pogranicza, interesują Bartova bardziej niż władcy i generałowie. Chce zrozumieć ich dylematy, dążenia i przekonania. Szuka ich śladów w pamiętnikach, literaturze, poezji, wreszcie we wspomnieniach urodzonej w Buczaczu matki. Miasto opisane na kartach tej książki już nie istnieje, zmieniła je na zawsze II wojna światowa. Można jednak je odnaleźć w dawnych galicyjskich opowieściach, które, jak przekonuje Bartov, potrafią się wyrwać z ograniczeń wydarzeń i z logiki historii, pozwalając nam tym samym dowiedzieć się więcej o ludzkim duchu i o nieuchronnej utracie tego, co kiedyś istniało. Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury państwowego funduszu celowego. Pięknie napisana, przesiąknięta opowieściami z galicyjskiego pogranicza i z Erec Israel mistrzowskie osiągnięcie. prof. Jan T. Gross Zdaniem Bartova świat galicyjskich Żydów został bezpowrotnie utracony. Jednak jego książka to coś więcej niż elegia to dzieło erudycji i osobistych odkryć, które różnorodne głosy Galicjanerów przywraca do życia. prof. John-Paul Himka Imponująca i poruszająca opowieść przywołująca żydowskie życie i żydowską przeszłość Galicji. Historia, legendy, literatura i osobiste wspomnienia zgrabnie splatają się tu z celnymi spostrzeżeniami Bartova. Przejmujące upamiętnienie wymazanej cywilizacji unicestwionych społeczności żydowskich z pogranicza Europy Wschodniej. Saul Friedländer Ta niezwykła i poruszająca książka, bazując na osobistych relacjach, opowiada o historii powstania, rozwoju i zniszczenia wieloetnicznego i wielowyznaniowego świata Galicji Wschodniej. To lektura obowiązkowa dla wszystkich, których ciekawią konflikty międzyetniczne i nurtuje pytanie, dlaczego nacjonalizm zdominował współczesny świat. prof. Antony Polonsky Zogniskowanie uwagi na Buczaczu nadaje tej opowieści osobisty charakter i pozwala Bartovowi na intymną refleksję nad przeszłością, która mogła się potoczyć inaczej. To skupienie ma tu charakter zupełny. Kate Brown, Times Literary Supplement Imponujące połączenie historii i osobistych wspomnień. [] Bogato skontekstualizowane i misternie utkane studium historyczne. Kirkus Reviews

Opowieść o początku. Wielka historia wszystkiego

David Christian

Urzekająca historia wszechświata od zarania dziejów po odległe krańce przyszłości. Większość historyków badając najmniejsze okruchy dziejów, podkreśla konkretne daty, osoby i dokumenty. Jakby jednak wyglądało badanie całości historii, od Wielkiego Wybuchu po dzień dzisiejszy, a nawet daleką przyszłość? W jaki sposób uwzględnienie w tych badaniach pełnej rozciągłości czasu zmieniłoby sposób, w jaki postrzegamy wszechświat, ziemię i nasze istnienie? Takie właśnie pytania postawił sobie David Christian, tworząc niezwykle ekscytujące nowe podejście do zrozumienia tego, gdzie już byliśmy, w jakim miejscu obecnie jesteśmy i dokąd zmierzamy. W Opowieści o początku Christian zabiera czytelników w szaloną podróż przez całe 13,8 miliarda lat, które każe nam właśnie uznać za historię. Koncentrując się na definiowaniu konkretnych wydarzeń (progów), wyraźnych trendów i głębokich kwestii dotyczących naszego pochodzenia, Christian rzuca światło na ukryte wątki, które wiążą to wszystko w jedną całość począwszy od powstania naszej planety poprzez narodziny rolnictwa, po ewentualną wojnę nuklearną i nie tylko. Dzięki wnikliwemu wejrzeniu w kwestie pochodzenia wszechświata, początków życia, pojawienia się ludzi i tego, co przyniesie przyszłość, Opowieść o początku odważnie przekształca pojęcie naszego miejsca w kosmosie. Od dawna jestem fanem Davida Christiana, który w swoją Opowieść o początku wspaniale wplata dowody i spostrzeżenia z wielu dyscyplin naukowych i historycznych tworząc spójny, przystępny opis dziejów. Bill Gates W Opowieści o początku David Christian odnalazł niebywały sposób na wykorzystanie historii do uporządkowania ogółu dostępnej wiedzy o świecie, co jest nie lada osiągnięciem. Carlo Rovelli, autor Siedmiu krótkich lekcji fizyki i Tajemnicy czasu Najbardziej uderzający przykład interdyscyplinarnej wiedzy naukowej, jaki znam". Fareed Zakaria, CNN

Opowieść o Sörlim

Nieznany

Opowieść o Sörlim, stanowiąca ważne źródło badań nad mitologią skandynawską, jest częścią powstałej ok. 1300 roku Sagi o Olafie Tryggvasonie, nazywanej najdłuższą bądź największą (Olafs saga Tryggvasonar en mesta). Utwór ten zalicza się do specyficznego rodzaju islandzkiej literatury, tzw. ttir (l. poj. áttr, dosłownie pokrętka liny) krótkich opowiastek wplecionych najczęściej w sagi królewskie, których zadaniem było uzupełnienie obrazu monarchy przedstawionego w sadze, podkreślenie jego pozytywnych relacji z oddanymi mu ludźmi i uwydatnienie najbardziej pożądanych cech władcy: szczodrości, mądrości, odwagi czy pobożności.

Opór

Józef Hen

Warszawa 1939. Normalne życie nastoletniego Bożka, chłopaka tuż przed małą maturą. Szkoła, dom, pierwsza miłość. I właściwie nic nie wskazuje, że to mogłoby się skończyć. A potem przychodzi wrzesień. Gwarna kamienica przy Nalewkach obserwuje pierwsze nadlatujące samoloty, dyżurni na dachach informują o niebezpieczeństwach. Powstaje komitet mieszkańców. W domu nie ma wody, trzeba biegać z kanką, daleko, a po chleb stać w godzinnych kolejkach. Niby było wiadomo, że wojna, ale jakoś przed snem każdy myślał, że przecież to nieracjonalne, że to nie ma sensu, że się nie wydarzy... a jednak weszli. Poczucie wstrząsu, rozpaczy, przerażenia, ale też nadziei, że to tylko na chwilę, że zaraz wygramy, że alianci... A czas nieubłaganie prze jak niemiecka armia, nadzieja powoli się ulatnia, pierwsze oddziały wchodzą do miasta, trzeba się poddać... Co będzie dalej? Jakoś się wszystko ułoży, jak w poprzednich wojnach, przecież to nie barbarzyńcy... Czy umiemy to sobie wyobrazić, te pierwsze dni... pierwsze zdumienie, strach, co dalej, czy opór czy pogodzenie? Starsi mówią swoje, a młodzi chcą walczyć, nie poddawać się, bo mają po 16 lat... Ciekawe, jak każdy z nas zachowałby się dziś...

Ordynarna demonstracja władzy. O zarządzaniu konfliktem w Bośni i Hercegowinie

Aleksandra Zdeb

„Recenzowany tom wypełnia istotną lukę w zakresie ewolucji systemu politycznego państwa bośniackiego po 1990 roku […] perspektywa badawcza zaprezentowana w niniejszej pracy jest bardzo nowatorska. […] Praca stanowi bardzo dojrzałe opracowanie naukowe, po które winni sięgnąć wszyscy zainteresowani rozwojem państwowości republik postjugosłowiańskich, szczególnie w kontekście (dys)funkcjonalności państwowości postdaytonowskiej”. Bośnia i Hercegowina pozostaje państwem, które nie działa, a ponad dwadzieścia pięć lat od podpisania porozumienia pokojowego, które zakończyło niezwykle krwawy konflikt zbrojny, jest wręcz podręcznikowym przykładem tego, jakich błędów należy się wystrzegać, próbując zarządzać konfliktem etnicznym. Skupiając się na konsocjonalizmie – modelu instytucjonalnym, który stał się podstawą odbudowy bośniackiego państwa, książka stanowi próbę zabrania głosu w dyskusji poświęconej teorii współdzielenia władzy, zapoczątkowanej przez Arenda Lijpharta pod koniec lat 60. XX wieku, proponuje jednak innowacyjne podejście teoretyczne zbudowane w oparciu o nowy instytucjonalizm. Stawiając w centrum analizy relację między aktorami a instytucjami, a także zjawisko tzw. efektu odbicia, dotyka kwestii potencjału i ograniczeń inżynierii konstytucyjnej oraz oczekiwań stawianych instytucjom politycznym, a także bardziej szczegółowej debaty na temat ładu postdaytonskiego w Bośni i Hercegowinie. Pokazuje, że dysfunkcyjność modelu współdzielenia władzy w Bośni jest nie tylko funkcją instytucji formalnych, ale i pozainstytucjonalnych praktyk elit. Aleksandra Zdeb jest wykładowcą na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, gdzie prowadzi badania poświęcone kwestiom zarządzania konfliktami etnicznymi i odbudowie postkonfliktowej na obszarze postkomunistycznym. Ukończyła studia doktoranckie w zakresie prawa i polityki na Uniwersytecie w Grazu. Dwa lata spędziła jako post-doc na Queen’s University Belfast, gdzie zajmowała się tematyką grup wykluczonych i wpływu trzeciego sektora na dobre rządzenie w społeczeństwach po konfliktach zbrojnych. Publikowała teksty w takich czasopismach jak “Ethnopolitics”, “Nationalities Papers”, “New Eastern Europe”, “Representation”, “Swiss Political Science Review”.

Orzeszkowo 14. Historie z Podlasia

Anna Romaniuk

Już w 1639 roku zapisano, że Puszcza Białowieska poczyna się od wsi Orzeszkowa. Podróż z warszawskiego Dworca Śródmieście, przez Siedlce i Czeremchę, przez Wisłę i Bug, trwa zazwyczaj cztery godziny. Tuż przy torach tablica z napisem Orzeszkowo. Nie za daleko od stacji kolejowej, nie za blisko sklepu stoi dom. Otacza go, jak starych ludzi i stare drzewach, aura nostalgii. To właśnie dom, wieś, jej mieszkańcy dawni i obecni są bohaterami tej opowieści: polscy Białorusini, z dziada pradziada tutejsi, mocno związani z ziemią przodków, a oprócz nich piękna podlaska przyroda i skomplikowana historia odmierzana datami kolejnych wojen, wysiedleń, bieżeństwa. Orzeszkowo 14 to próba zapisania świata, który odchodzi, otwarcia na to, co dawniejsze, uważne, uczciwe spisanie widzianego i wysłuchanego.

Ostatni lodzermensch. Robert Geyer 1888-1939

Przemysław Waingertner

 Dzieje Łodzi w XIX i XX stuleciu to nie tylko elektryzująca wyobraźnię historia „polskiego Manchesteru” - miasteczka, które w ciągu półwiecza stało się przemysłową metropolią; nie tylko wielobarwna historia „tygla narodów, kultur i religii”; wreszcie nie tylko znaczone kontrastami i konfliktami społecznymi dzieje „złego miasta”. To również historia fortun i karier słynnych „lodzermenschów”. Jedną z najciekawszych, a zarazem najmniej znanych postaci spośród nich pozostaje Robert Geyer - wnuk Ludwika, twórcy potęgi rodu i pierwszego łódzkiego fabrykanta. Robert należał do ostatniego pokolenia wielkich łódzkich przemysłowców, które zeszło z areny dziejów wraz z wybuchem II wojny światowej, kładącym kres „Ziemi Obiecanej”. Był człowiekiem wielu pasji -przedsiębiorcą, działaczem gospodarczym, społecznikiem, politykiem łączącym konserwatywne przekonania z poparciem dla Piłsudskiego, wreszcie człowiekiem zafascynowanym ... Skandynawią, co zaowocowało przyjęciem przez niego funkcji konsula honorowego Finlandii

Ostatnia walka

Jan Zumbach

Ostatnia walka to autobiografia Jana Zumbacha, polskiego asa myśliwskiego (13 pewnych zestrzeleń) i dowódca legendarnego Dywizjonu 303. Nie ma tu papierowych bohaterów ani ludzi bez skazy - jest natomiast dynamiczny opis walk z niemieckimi messerschmittami pokazany z fotela hurricane'a, nieznane anegdoty o znanych pilotach i odbrązowianie mitów, np. tych dotyczących czeskiego asa Josefa Franiska i sposobu, w jaki zaliczył 19 zestrzeleń. Równie ciekawie przedstawione są powojenne losy Jana Zumbacha. Ten podpułkownik RAF, odznaczony najwyższymi polskimi i brytyjskimi odznaczeniami, imał się różnych zajęć, zajmował się przemytem złota i luksusowych zegarków, był restauratorem w Paryżu oraz najemnikiem podczas secesji Katangi i Biafry. Zmarł w 1986 roku. Jest pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Ostatnia z rodu

Paweł Jasienica

Przemijają Jagiellonowie na polskim tronie, umiera bezpotomnie ostatni męski potomek Zygmunta Starego i Bony - Zygmunt August. Przed szlachtą i magnaterią staje widmo bezkrólewia. Walezjusz decyduje się objąć polski tron, ale bardziej go kusi tron francuski. Przy drugim sejmie elekcyjnym w ciągu roku widać oznaki paniki. Na planie pojawia się książę Siedmiogrodu. To czas Anny, siostry Zygmunta Augusta, która przez ponad 50 lat swego życia stała w cieniu wielkich spraw królestwa. Czy zdała egzamin z panowania? Czy starczyło jej sił i energii, by Rzeczpospolitą prowadzić w czas zawieruchy? W książce Ostatnia z rodu przyglądamy się z bliska losom Anny Jagiellonki podpartym ogromną historyczną znajomością epoki Pawła Jasienicy. Dla każdego, kto choć odrobinę smakuje polską historię, zastanawia się, dlaczego losy potoczyły się tak, a nie inaczej - to doprawdy prawdziwa rozkosz - zagłębić się w owe dywagacje światłego i mądrego autora, wybitnego znawcy Polski Jagiellonów i popłynąć z nim w wartki nurt wydarzeń tamtych czasów oraz przyjrzeć się procesom, które doprowadziły Polskę do miejsca, gdzie dziś się znajduje. Naprawdę znakomita intelektualna przygoda dla tych, którzy lubią zastanawiać się nad przeszłością.  

Ostatnie lata polskich Kresów

Sławomir Koper, Tomasz Stańczyk

Ostatnie siedemdziesiąt lat udowadnia, że Polska może istnieć bez Kresów, ale polska dusza mocno straciła na tej separacji. Po rynkowym sukcesie Ostatnich lat polskiego Lwowa i Ostatnich lat polskiego Wilna oddajemy do Państwa rąk tom poświęcony mniejszym ośrodkom kresowym. Znajdą tu Państwo egzotykę, wielkie miłości, skandale, celebrytów, a nawet walkę wywiadów. Znani popularyzatorzy historii Sławomir Koper i Tomasz Stańczyk udowadniają po raz kolejny, że magię miejsc, urodę przyrody, słynną otwartość mieszkańców i legendę Kresów można przełożyć na język zrozumiały dla współczesnego pokolenia. Bandyci, którzy zostali premierami. Wielki napad na pociąg w Bezdanach Polski Teksas. Borysław i gorączka naftowa Młodość marszałka Śmigłego w Brzeżanach Ciche Grodno nie znosi skandalistki Elizy Orzeszkowej Polska Amazonia. Bajeczne rozlewiska Polesia Kresowa Reduta Juliusza Osterwy Co robił rezydent angielskiego wywiadu Carton de Viart w dawidgródeckiej Ordynacji Druskienniki i Truskawiec najsłynniejsze uzdrowiska Rzeczpospolitej Kresowa kraina Półksiężyca. W świecie Karaimów i Tatarów Pani na Hruszowej niezwykłe losy Marii Rodziewiczównej Polski ryż i pomarańcze. Tropiki nad Dniestrem. Zaleszczyki Kuty. Zachwycająca stolica polskich Ormian. Marszałek i piękna lekarka. Piłsudski i Eugenia Lewicka. Nie tylko dla grubasów. Lecznica doktora Tarnawskiego Czarna karta pogranicznej krainy. Bereza Kartuska Kresowa bandera wojenna. Z dziejów flotylli pińskiej Nie chciał doczekać Szewców. Ostatnie dni Stanisława Ignacego Witkiewicza. Bohaterska obrona Grodna w 1939 r. Odyseja Korpusu Ochrony Pogranicza Ostatnia szansa Września. Przedmoście rumuńskie Kres Kresów zmiany granic wschodnich Polski w latach 1944 1951.

Ostatnie lata polskiego Wilna

Sławomir Koper, Tomasz Stańczyk

Barwny życiorys legendarnego miasta. Foto-plastikon historyczny, ciekawostki i nieznane szczegóły wielkich wydarzeń. Obrazy zapadające w pamięć. Galeria pomnikowych postaci, które ożywają pod drapieżnym piórem tandemu Koper-Stańczyk. Czy Polska może istnieć bez Wilna? Ostatnie siedemdziesiąt lat udowadnia, że jest to możliwe, ale polska dusza mocno straciła na tej separacji. Jak magię miasta, porównywanego do Paryża i Jerozolimy, jedną ze stolic polskiej przedwojennej kultury i elegancji przełożyć na język zrozumiały dla współczesnego pokolenia? Wehikuł czasu prowadzony wprawną ręką znanych popularyzatorów historii; Sławomira Kopra i Tomasza Stańczyka zaprasza na pokład. 1. Młodość Piłsudskiego w Wilnie 2. "Bunt" na rozkaz generała Żeligowskiego i Litwa Środkowa. Lata 1920-1922 3. Wileńskie nekropolie i wileńska mafia przestępcza (największa w II RP) 4. Stanisław Cat Mackiewicz i ogólnopolski sukces prowincjonalnego "Słowa" 5. Teatr Reduta w Wilnie i Juliusz Osterwa 6. Wileńscy literaci i grupa poetycka Żagary 7. Siostra Faustyna, święta i inne wileńskie mistyczki 8. Ponary - "ludzka rzeźnia", masowe rozstrzeliwania Żydów i Polaków 9. Operacja Ostra Brama 1944 r. , więzienie na Łukiszkach i represje wobec AK-owców 10. Exodus Polaków z Wilna Sarmacka gawęda historyczna o kresowej stolicy i reporterskie śledztwo w jednym. Imponujący zestaw zdjęć i ilustracji. Plotki i skandale. Polskie Wilno powraca triumfalnie na kartach książki Sławomira Kopra i Tomasza Stańczyka

Ostatnie objawy duchowe starożytnego poganizmu

Franz Joseph Holzwarth

Najpierw miały miejsce zmagania państwa rzymskiego z Kościołem, starcia, które ostatecznie zakończyły się zwycięstwem chrześcijaństwa. Jednak, podobnie jak po rozcięciu ogromnego węża, oddzielone jego części drgały jeszcze przez pewien czas, nadal wykazując oznaki życia. Podobnie prowincje, które kiedyś były częścią rozbitego Imperium Rzymskiego, zachowywały pewne resztki swojego dawnej kultury. Te tereny w dużej mierze zostały już zasiedlone przez nowych mieszkańców, co przyniosło ze sobą różnorodność i zmiany. Wtedy Kościół skierował swoją uwagę ku tym nowym społecznościom jako nauczyciel prawdy i promotor wartości kultury, wolności i postępu. Niemniej jednak religia Chrystusowa, w swojej historii, musiała stawić czoła nie tylko opresyjnym działaniom pogańskich władz państwowych, ale także wyzwaniom filozofii starożytnej. W odpowiedzi na te wyzwania Ojcowie Kościoła nie tylko bronili swojej wiary, ale także aktywnie przyczyniali się do budowy podstaw przyszłej nowoczesnej i chrześcijańskiej cywilizacji.

Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej

Eduardo Galeano

Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej Nowy przekład jednej z najsłynniejszej książek XX wieku, określanej czasem jako biblia latynoamerykańskiej lewicy. Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej uczyniły swojego autora, Eduarda Galeana, klasykiem jeszcze za życia. Powstała w latach siedemdziesiątych opowieść o historii kontynentu od czasów odkrycia Kolumba aż po współczesność była jedną z pierwszych książek z dziedziny ekonomii politycznej, która została napisana z perspektywy wykluczonych i przegranych, tym samym zapoczątkowując popularny obecnie nurt ludowej historii, gdzie punktem wyjścia jest przeciętny obywatel, a nie wielkie procesy i epokowe zdarzenia. Sam Galeano podkreślał, że chciał napisać książkę poświęconą politycznym dziejom Ameryki Południowej, którą czytałoby się jak opowieść o piratach czy nawet historię miłosną faktycznie jego twórczość łącząca elementy fikcji, reportażu i eseju polityczno-filozoficznego stała się synonimem przekraczania klasycznych gatunków literackich, stanowiąc punkt odniesienia dla wielu pokoleń pisarzy. Tym bardziej, że pochodzący z Urugwaju dziennikarz w prekursorki sposób ukazał zależność rodzimych peryferii od centrum gospodarki kapitalistycznej, czyli Stanów Zjednoczonych. Pisząc Otwarte żyły Ameryki Łacińskiej mówił Galeano kilka lat po napisaniu książki starałem się zrozumieć, dlaczego mamy tak bardzo pod górkę. Z winy Boga czy gwiazd? Ta książka jest rezultatem wieloletniego i żywego doświadczenia. Przemierzyłem długą drogę, rozmawiałem z mnóstwem ludzi. I dużo czytałem. Książki pełne pasji i książki straszne. Otwarte żyły miały połączyć to, co inni rozdzielają. Historia wzlotu Europy i Stanów Zjednoczonych jest zarazem historią upokorzenia Ameryki Łacińskiej. Nowe wydanie tej wciąż aktualnej w swojej wymowie książki zostało opatrzone znakomitym posłowiem Artura Domosławskiego, który konkluduje: Żyły Ameryki Łacińskiej pozostają otwarte. Zmieniają się formy eksploatacji, narzędzia wyzysku, przepisy administracyjne i reguły prawa. Ale jak w pierwszych słowach tej książki niektóre kraje nadal specjalizują się w wygrywaniu, a inne w przegrywaniu. To zaś, co zmienia się dziś na lepsze, jest między innymi skutkiem uświadomienia sobie tej sytuacji przez mieszkańców regionu i pewnych liderów; skutkiem zmiany myślenia, do jakiej książka Galeana przyczyniła się w ostatnim półwieczu jak mało które dzieło latynoamerykańskiej kultury. ____________________ Wydać Eduarda Galeano ta opublikować wroga: wroga zakłamania, obojętności, a przede wszystkim zapomnienia. Dzięki niemu nasze zbrodnie zostaną zapamiętane. Jego wrażliwość jest miażdżąca, jego prawdomówność wściekła. John Berger

Pakt Piłsudski-Lenin. Czyli jak Polacy uratowali bolszewizm i zmarnowali szansę na budowę imperium

Piotr Zychowicz

Fascynująca opowieść o tym, jak Józef Piłsudski odrzucił możliwość zdobycia Moskwy. Podczas wojny 1920 roku Polacy dwukrotnie mogli zdobyć Moskwę i obalić reżim bolszewików. Musieliby jednak zawrzeć przymierze z białymi rosyjskimi generałami. Najpierw z Antonem Denikinem, potem z Piotrem Wranglem. Niestety Józef Piłsudski odrzucił tę możliwość i podjął tajne rozmowy z Włodzimierzem Leninem. Uważał bowiem, że Rosja czerwona będzie dla Polski mniej groźna niż biała. Był to katastrofalny błąd. Polacy nie tylko ocalili bolszewizm, ale i zaprzepaścili szansę na odbudowę potężnej Rzeczypospolitej w przedrozbiorowych granicach. Choć wygraliśmy bitwę warszawską, cała wojna z bolszewikami skończyła się dla nas klęską. Podpisując w 1921 roku fatalny traktat ryski, rzuciliśmy na pastwę Sowietów połowę terytorium Rzeczypospolitej i półtora miliona Polaków. Ludzie ci padli ofiarą czerwonego holokaustu. Polska zapłaciła za to gorzką cenę 17 września 1939 roku

Pakt Ribbentrop-Beck. czyli jak Polacy mogli u boku III Rzeszy pokonać Związek Sowiecki

Piotr Zychowicz

Pakt RibbentropBeck czyli jak Polacy mogli u boku III Rzeszy pokonać Związek Sowiecki W dziejach narodów są chwile, gdy trzeba zacisnąć zęby i iść na bolesne koncesje. Ustąpić, aby ratować państwo przed zniszczeniem, a obywateli przed zagładą. W takiej sytuacji znalazła się Polska w 1939 roku. Piotr Zychowicz konsekwentnie dowodzi w tej książce, że decyzja o przystąpieniu do wojny z Niemcami w iluzorycznym sojuszu z Wielką Brytanią i Francją była fatalnym błędem, za który zapłaciliśmy straszliwą cenę. Historia mogła się jednak potoczyć inaczej. Zamiast porywać się z motyką na słońce, twierdzi autor, powinniśmy byli prowadzić Realpolitik. Ustąpić Hitlerowi i zgodzić się na włączenie Gdańska do Rzeszy oraz wytyczenie eksterytorialnej autostrady przez Pomorze. A następnie razem z Niemcami wziąć udział w ataku na Związek Sowiecki. 40 bitnych polskich dywizji na froncie wschodnim przypieczętowałoby los imperium Stalina. Czy w 1939 roku na Zamku Królewskim w Warszawie należało podpisać pakt RibbentropBeck? Piotr Zychowicz jest publicystą historycznym. Pisze o drugiej wojnie światowej, zbrodniach bolszewizmu i geopolityce europejskiej XX wieku. W swoich koncepcjach nawiązuje do idei Józefa Mackiewicza, Władysława Studnickiego, Stanisława Cata-Mackiewicza oraz Adolfa Bocheńskiego. Jest dziennikarzem Rzeczpospolitej i tygodnika Uważam Rze oraz zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika Uważam Rze Historia. Absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Piotr Zychowicz podejmuje sprawę najbardziej tragicznego momentu w polskiej historii, kiedy stawiliśmy czoła agresji hitlerowskiej, narażając się nie tylko na niewolę, ale także na eksterminację. Nie wiemy na pewno czy można było tego uniknąć, ale to dobrze, że w naszej pamięci historycznej pojawi się wreszcie przemilczana na ogół sprawa, że w 1939 roku Polacy, wbrew zdrowemu rozsądkowi, wybrali egzotyczny sojusz z Anglią i bardzo wątpliwy sojusz z Francją, co tylko uradowało Stalina. Miłość swego kraju, jego dziejów i doli wymaga, aby rzetelnie badać i oceniać kluczowe decyzje historyczne bez dotychczasowych uników i przemilczeń. Tego wymaga też narodowa i ludzka solidarność z milionami tych, co wtedy cierpieli i ginęli bez nadziei. Andrzej Wielowieyski Sam bardzo chciałem napisać taką książkę, ale dla czytelnika to dobrze, że nie starczyło mi czasu, bo Piotr Zychowicz napisał ją lepiej. Nieodparcie nasuwa się przy jej lekturze skojarzenie z przełomowym Lodołamaczem Wiktora Suworowa. Autor nie odkrywa żadnych sensacji, zbiera tylko przesłanki powszechnie znane, niezaprzeczalne, i zestawia je w nieodparty ciąg logiczny. Nie sposób zakwestionować jego wywodu w żadnej części. A zarazem trudno pogodzić się z tym, co ewidentnie udowadnia. Bo przez całe dziesięciolecia wbijano nam do głowy coś przeciwnego. Rafał A. Ziemkiewicz

Palaea Historica. The Second Slavonic Translation: Commentary and Text

Małgorzata Skowronek

The so-called Byzantine “Palaea Historica” is a text that functioned in the literature and culture of the Byzantine-Slavic commonwealth. As a collection of stories on “Old Testament” themes, which are basically of biblical origin, it preserves some pre-Christian narrations coming from the Hebrew tradition, as well as some Early Christian apocrypha. Moreover, it represents different interpretations of the Bible. An important component of the “Palaea Historica” are the poetic fragments – excerpts from the “Book of Psalms” and from some liturgical poetry by St. John of Damascus, St. Cosmas of Maiuma, and St. Andrew of Crete. Although firstly thought to be a part of a bigger whole, the edition of the source text accepted the form of an independent title. In this volume, the presented critical edition of the second Slavonic translation of the “Palaea Historica” is preceded by an introduction, which discusses the origins and characteristics of the literary relic as well as the history of its reception amongst the Slavs.