Zarys dziejów gospodarczych świata

Eugeniusz Kwiatkowski

Obydwa tomy Zarysu historii gospodarczej świata nie są klasycznymi podręcznikami historii gospodarczej, nie taki zresztą cel przyświecał autorowi przy pisaniu pracy. Bardziej zależało mu na rozbudzeniu w szerokich warstwach społecznych zainteresowania poruszanymi w książce zagadnieniami, skłonieniu do refleksji czy wzbudzeniu dyskusji. Mamy tu więc bardziej do czynienia z wysokiej próby erudycyjną publicystyką historyczną niż systematycznym podręcznikiem akademickim. Kwiatkowski był umysłowością iście renesansową. Przedstawił wizję gospodarki świata na przestrzeni dziejów, opierając się na literaturze polskiej, niemieckiej, francuskiej i angielskiej. Widać tutaj imponujące pole zainteresowań autora, który przyswoił sobie, w kilku językach, prace z wielu dziedzin, przede wszystkim humanistycznych, ekonomicznych, chemicznych i fizycznych. Szczególnie na uznanie zasługuje umiejętność syntezy, wyraźnie widoczna na kartach obydwu tomów. Autor doskonale zdawał sobie sprawę z trudności w tej kwestii, z owej mieszaniny subiektywizmu z obiektywizmem, był jednak przekonany, że nauka musi być wolna od wszelkiego doktrynerstwa. Na pewno nie uległ narzucanej po wojnie polskiej inteligencji doktrynie marksizmu-leninizmu i analizowanych zjawisk historycznych nie interpretował w tym duchu. Pisząc swoje dzieła, Kwiatkowski niejednokrotnie odwoływał się do nauk ścisłych, do praw fizyki, chemii, matematyki czy biologii, co jest zjawiskiem wielce oryginalnym i znowu nie tak często spotykanym u przedstawicieli nauk humanistycznych. [...] Jak wspominał Jan Nowak-Jeziorański, Kwiatkowski łączył w sobie wiele sprzeczności, był technikiem i równocześnie humanistą, rozmiłowanym w historii. Był także politykiem i działaczem gospodarczym, jednym z najwybitniejszych w polskich dziejach. Ze Wstępu dr hab. Andrzeja Synowca, prof. UJ

Zarysy z dziejów krain dawnych inflanckich czyli Inflant właściwych (tak szwedzkich jako i polskich), Estonii z Ozylią, Kurlandii i Ziemi Piltyńskiej

Gustaw Manteuffel

Nigdy wcześniej niepublikowana praca Gustawa Manteuffla sprzed ponad stu lat stanowi najambitniejsze i właściwie jedyne w polskiej historiografii opracowanie dziejów regionu, zajmowanego dzisiaj przez kraje bałtyckie. Na tytułowe krainy inflanckie składają się zarówno ziemie kolonizowane w ciągu kilku wieków przez rycerstwo zachodnioeuropejskie, księstwa ruskie i Moskwę, jak i tereny należące przez ponad dwa wieki do Rzeczypospolitej, czyli tzw. Inflanty Polskie (obecnie Łatgalia we wschodniej Łotwie). Manteuffel nie tylko odważnie kreśli skomplikowane i tragiczne, czasem wręcz przerażające dzieje nadbałtyckich prowincji, ale też daje obraz tamtejszej kultury, literatury i sztuki na przestrzeni wieków, analizuje napięcia ekonomiczne, wyznaniowe, szkicuje portrety wybitniejszych przedstawicieli regionu, wspierając swe wywody imponującą bibliografią przedmiotową z kilku kręgów kulturowych. Czytelnik ma rzadką okazję zapoznać się z nieznaną historią i zapomnianym historykiem, którego sylwetkę – a także dzieje samego rękopisu – przedstawia we wstępie Krzysztof Zajas.

Zawisza Czarny. Pierwszy żaglowiec harcerzy

Jacek Sieński

W 1934 roku Związek Harcerstwa Polskiego zakupił ze składek społecznych trzymasztowy szwedzki szkuner Petrea, któremu nadano imię Zawisza Czarny. Harcerze i studenci wyremontowali go i przerobili na statek szkolny. I tak zaczęła się historia największego na świecie żaglowca należącego do organizacji skautowskiej. Autor, dzięki osobistym kontaktom z „zawiszakami”: kapitanami jachtowymi i harcmistrzami, opisał początki i rozwój żeglugi harcerskiej. To opowieść o przedwojennych rejsach pod dowództwem pierwszego kpt. gen. Mariusza Zaruskiego, historii zniszczenia żaglowca przez niemieckiego agresora, a także o budowie Zawiszy Czarnego II.

Zbędni ludzie. Przekleństwo chrześcijan Bliskiego Wschodu

Jean-François Colosimo

„Co mają nam do powiedzenia małe dziewczynki o imionach zaczerpniętych z Ewangelii, z wyrwanymi kolczykami, wtulone w ramiona rodziców uciekających przed dżihadystami z Mosulu w dniu bez jutra? Że tym razem to już koniec. Koniec z chrześcijanami tu, gdzie chrześcijaństwo się narodziło. Że przetrwali wieki jako zakładnicy muzułmańskiej dominacji i europejskiego kolonializmu, lecz na próżno. Że globalizacja rozbiła w pył ich egzystencję. Że właśnie poświęciliśmy ich na ołtarzu imperialnej wojny Ameryki z islamem i tej domowej, toczonej przez sunnitów z szyitami. Że ich katastrofa jest także naszą, ponieważ wraz z nimi ginie nasza najdawniejsza pamięć, nasza jedyna nadzieja na pośrednika między Zachodem i Wschodem. I że nasze odwetowe krucjaty oraz humanitarne żale napawają ich goryczą, ponieważ nawet w chwili śmierci nie przestajemy ich instrumentalizować, zaprzeczając długowi, jaki zaciągnęła wobec nich cywilizacja. Irak, Syria, Egipt, Izrael, Palestyna, Liban, Jordania, Turcja, Armenia – sięgając do dwudziestu wieków historii, książka ta objaśnia współczesność i pozwala zrozumieć, dlaczego tragedia chrześcijan Wschodu jest znakiem naszego moralnego samobójstwa”. Jean-François Colosimo Jean-François Colosimo – historyk, eseista, teolog, wydawca oraz wykładowca, wybitny znawca wschodniego chrześcijaństwa, którego wiernym kronikarzem pozostaje od trzydziestu lat.

Zbigniew książę Polski

Roman Grodecki

W rozprawce niniejszej nie chodzi mi o zebranie i ustalenie wszystkich faktów z życia i działalności politycznej Zbigniewa, ani też o jego osobistą charakterystykę. Zadanie swe pojąłem jako przeprowadzenie kontroli, czy panujący do ostatnich czasów pogląd na znaczenie dziejowe Zbigniewa jest dostatecznie uzasadniony i czy słuszną i sprawiedliwą jest ocena działalności tej postaci historycznej. Rewizja sądu naszej historiografii o Zbigniewie musi być oczywiście rewizją faktów, które posłużyły jako podstawa dla tego sądu. Będę miał więc dość sposobności, by i w zakresie faktów niejedno sprostować i uzupełnić, ale głównie zależało mi na odpowiednim tych faktów objaśnieniu i oświetleniu, właściwszym niż to, jakie znajdujemy we wszystkich (z jednym, zresztą częściowym wyjątkiem) monograficznych pracach, i we wszystkich mniejszych i większych podręcznikach historii polskiej. Razem składają się wyrażone w tej mierze zdania na jeden sąd wspólny, z rzadką zgodnością wyznawany przez ogół, że mianowicie Zbigniew, jako nieprawy syn Władysława Hermana, nie mając prawa do tronu i ojcowizny, pragnął i usiłował wiarołomnie i przy pomocy wrogów Polski wyzuć zeń swego przyrodniego młodszego brata, jedynie w tu, względzie uprawnionego Bolesława Krzywoustego, i dla zachowania tej nieuzasadnionej ambicji zakłócał przez długi szereg lat spokój wewnętrzny w Polsce, sprowadzając na nią niszczące najazdy sąsiadów. W poniższych wywodach będę się starał wykazać, że ten mylny i wysoce niesprawiedliwy sąd naszej histriografii o Zbigniewie jest niezasłużoną pośmiertną krzywdą człowieka, srodze pokrzywdzonego za życia, a przedstawienie faktów na jego poparcie jest w znacznej mierze niezgodne z prawdą historyczną. W szczególności będę się starał uzasadnić dwa naczelne twierdzenia, mianowicie: 1) że nieprawne pochodzenie Zbigniewa nie jest bynajmniej pewnikiem naukowym, a w każdym razie niezależnie od tej kwestii uprawnienie jego do następstwa na tron po ojcu nie może podlegać najmniejszej wątpliwości; 2) że w obrębie lat 1102-1107 nie był bynajmniej Bolesław Krzywousty zwierzchnim księciem Polski, lecz że występując przeciw prawnie go obowiązującej zwierzchniej władzy Zbigniewa, uważał się faktycznie za równego mu, że jednakowoż prawnie, a w pewnej mierze i faktycznie zwierzchnim księciem Polski w tym czasie był Zbigniew. Historia też dzisiejsza, wynagradzając mu wielowiekową krzywdę, winna wprowadzić go do rejestru władców Polski, jako właściwego księcia panującego aż do momentu, gdy buntowniczy junior wyzuł seniora z dzielnicy i zmusił go do zrzeczenia się praw do tronu. W myśl tego winniśmy wręcz przeciwnie, niż dotąd, uznać w Bolesławie Krzywoustym buntownika, któremu, podobnie jak jego ojcu, posłużyło szczęście.   (Roman Grodecki Od wydawcy)

Zburzenie Jerozolimy

Franz Joseph Holzwarth

"Zburzenie Jerozolimy" ta bardzo ciekawa praca, która przenosi czytelników w odległe czasy zburzenia Jerozolimy i zniszczenia Świątyni żydowskiej. Autor, Franz Joseph Holzwarth, dokładnie omawia kluczowe wydarzenia i postaci z tej tragicznej historii. Rozpoczyna od wprowadzenia do konfliktu między dwiema głównymi szkołami żydowskimi Hillela i Szammaja, co stanowiło tło dla późniejszych wydarzeń. Opisuje rządy Heroda Agrypy I, który próbował utrzymać względny spokój w regionie. Przechodzi do jego syna, Heroda Agrypy II, który musiał stawić czoło narastającym napięciom i powstaniu żydowskiemu w 66 roku. Przechodzi do powstania żydowskiego z r. 66: Omawia wybuch tego powstania, którego skutki były długotrwałe i katastrofalne. Przechodzi do oblężenia Jotapaty r. 67, jednej z kluczowych bitew w trakcie powstania żydowskiego. Dalej na pierwszy plan wysuwają się Galba, Otho, Vitellius. Autor opisuje polityczne zamieszanie w Rzymie i jego wpływ na losy Judei. Wreszcie dociera do roku 70, kiedy Tytus Flawiusz rozpoczął oblężenie Jerozolimy. Szczegółowo analizuje to długotrwałe oblężenie i losy miasta, które kończy zburzenie świątyni. Franz Joseph Holzwarth przedstawia niszczycielskie skutki oblężenia, w tym zburzenie Świątyni w Jerozolimie. Kończy opowieść, opisując klęskę Żydów i ich rozproszenie, co miało daleko idące skutki dla historii narodu żydowskiego. Ta publikacja jest fascynującym przewodnikiem po dramatycznych wydarzeniach związanych z upadkiem Jerozolimy i stanowi cenny wkład w zrozumienie historii Żydów i starożytnego świata.

Zdarzyło się w Polsce (tom 4). Walka o wolność. 10 opowiadań z czasów rozbiorów

Paweł Wakuła, Grażyna Bąkiewicz, Kazimierz Szymeczko

Walka o wolność 10 opowiadań z czasów rozbiorów to czwarta książka z serii Zdarzyło się w Polsce. W pięciu tomach współcześni autorzy książek dla dzieci i młodzieży, pasjonaci historii, ukazali węzłowe punkty polskich dziejów widziane oczami zwyczajnych ludzi: mieszkańców miast, dworów i wsi naszych przodków. Za ich sprawą czytelnik Walki o wolność przeniesie się w czasy, gdy Polska została wymazana z mapy Europy, lecz wciąż żyła w sercach ludzi, będzie towarzyszył Napoleońskim żołnierzom, powstańcom styczniowym i rewolucjonistom. Usłyszy pierwszy koncert ośmioletniego Fryderyka Chopina, zobaczy Adama Mickiewicza piszącego Dziady i Marię Skłodowską walczącą o prawo do edukacji kobiet. Książki z tej serii dedykujemy tym, którzy cenią i lubią historię, oraz tym, którzy za nią nie przepadają! Dzięki nim przekonają się, że historia Polski jest barwna i ciekawa, pełna nieoczekiwanych zwrotów akcji i trzymających w napięciu, dramatycznych wydarzeń.

Zdążyć przed Panem Bogiem

Hanna Krall

Kanoniczna książka, najsłynniejsza, obowiązkowa. Literacki dokument o wyścigu ze śmiercią. Od ponad czterdziestu lat Zdążyć przed Panem Bogiem pozostaje klasykiem polskiego reportażu i jedną z najbardziej przejmujących opowieści o powstaniu w getcie warszawskim w kwietniu 1943 roku i losach polskich Żydów, jakie stworzyła literatura XX wieku. To książka, która powstała z rozmów z Markiem Edelmanem, lekarzem, podczas wojny jednym z przywódców powstania. Marek Edelman opowiada o wojnie i o medycynie. O tym, czym jest godna śmierć i godne życie. Jest to także opowieść o ludziach, którzy mu towarzyszyli o powstańcach, zakonnicach, dawnych akowcach, kobietach, które kochał, o pacjentach i o lekarzach. - Pan Bóg już chce zgasić świeczkę, a ja muszę szybko osłonić płomień, wykorzystując Jego chwilową nieuwagę. Niech się pali choć trochę dłużej, niż On by sobie życzył. To jest ważne: On nie jest za bardzo sprawiedliwy. To jest również przyjemne, bo jeżeli się coś uda to bądź co bądź Jego wywiodło się w pole Wyścig z Panem Bogiem? Cóż to za pycha! Wiesz, kiedy człowiek odprowadza innych ludzi do wagonów, to może mieć z Nim później parę spraw do załatwienia. A wszyscy przechodzili koło mnie, bo stałem przy bramie od pierwszego do ostatniego dnia. Wszyscy, czterysta tysięcy ludzi przeszło koło mnie. (fragment książki) Na okładce najnowszego wydania znajduje się unikatowe zdjęcie Marka Edelmana w klinice profesora Jana Molla, jednego z twórców polskiej kardiochirurgii. Profesor Moll, z którym doktor Edelman współpracował, jest także jednym z bohaterów książki.

Zdrajcy Wyklętych

Szymon Nowak

"Rozmowa była grzeczna. Propozycja złożona kulturalnie. Po prostu zwykła umowa dwóch dżentelmenów. Werbujący dał oficerskie słowo, że nie będę musiał przeciwko dawnym kolegom.(...) Nie bito mnie, do niczego nie zmuszano. Otrzymałem propozycję. Dobrowolnie ją przyjąłem. (...)" Tak wyglądała jedna z rozmów, od której rozpoczęła się współpraca z UB jednego z agentów opisanych w "Zdrajcach wyklętych". Co kryje się za kurtyną tej współpracy? Co motywowało ich wybory i jak odnoszą się do swoich decyzji? Poznaj historię Anglika, Wichury, Lawiny, Wulkanu, Reginy i Moskitu. Przerwali milczenie, na które nie możesz pozostać obojętnym.

Ze Świętej Góry

William Dalrymple

Bogata mieszanka historii i duchowości, przygód i polityki, powiązana nicią czarnego humoru, znanego czytelnikom Williama Dalrymplea z jego poprzednich utworów. W 587 roku naszej ery, dwóch mnichów, Jan Moschos i Sofista Sofroniusz, rozpoczynają niesamowitą podróż przez świat bizantyjski, od brzegów Bosforu po piaskowe wydmy Egiptu. Ich celem jest zebranie mądrości mędrców i mistyków z Bizantyjskiego Wschodu, opisanie delikatnego świata, który miał wkrótce runąć pod naporem Islamu. Prawie 1500 lat później, wykorzystując pisma Jana Moschosa jako swój przewodnik, William Dalrymple wyrusza, by odtworzyć ich drogę. Gdy zdamy sobie sprawę, że w tej podróży towarzyszyły mu: wojna domowa w Turcji, ruiny Bejrutu, napięcia na Zachodnim Brzegu Jordanu i bunt fundamentalistów w Egipcie, sprawozdanie Williama Dalrymplea staje się porywającą elegią dla ginącej cywilizacji wschodniego chrześcijaństwa. Zgrabnie napisana, przejmująca i odważna relacja z wędrówki, która konfrontuje dawny idealizm z nienawiścią, zeświecczeniem i wyparciem się wiary teraźniejszości. Karen Armstrong Ta wspaniała książka powinna zajmować należne jej miejsce na półce obok "W Patagonii" Chatwina [...] [Jest] pełna poezji starożytnych miejsc [...] [i] bez trudu przenosi zafascynowanego czytelnika do zanikającego świata. The Washington Post Book World Tren Dalrymplea poświęcony wschodniemu chrześcijaństwu dorównuje najlepszym współczesnym książkom podróżniczym Road to Oxiana Roberta Byrona, A Time of Gifts Patrika Leigh Fermora iShort Walk in the Hindu Kush Erika Newbya. The Scotsman Każdy autor książek podróżniczych, który w tym, co robi, jest świetny, uznany, kochany i potrzebny, musi posiadać szereg niezwykłych cech, a William Dalrymple ma je wszystkie. Jego ucho do rozmów jest równie wyczulone jak Alana Bennetta. To najlepsza i najbardziej zaskakująca książka od nie pamiętam kiedy. Peter Levy, Literary Rewiev

Zelman Wolfowicz i jego rządy w starostwie drohobyckim w połowie XVIII w

Tomasz Wiślicz

Dziewiątego czerwca 1755 roku połączony sąd zamkowy i wójtowski miasta Drohobycza skazał Zelmana Wolfowicza na karę śmierci przez powieszenie za liczne defraudacje i oszustwa oraz ucisk mieszkańców starostwa. Zelman, formalnie pełniący funkcję faktora starościny Doroty Tarłowej i arendarza miejscowych salin, podporządkował sobie całe starostwo i przez kilkanaście lat zarządzał nim w sposób despotyczny, konfliktując się zarówno z mieszczanami drohobyckimi, jak i ze społecznością żydowską, z której się wywodził. Według dokumentów sądowych Zelman, oprócz gospodarczej eksploatacji dóbr, miał także rozpijać poddanych, bić i terroryzować mieszczan, fałszować miary i zapisy w księgach sądowych. Narastająca czarna legenda przypisywała mu uwiedzenie starościny, korzystanie z pomocy czarownic, zamachy na życie swoich nieprzyjaciół, a po śmierci – zamianę w upiora. Podobno jeszcze u schyłku XIX wieku okoliczne chłopki straszyły Zelmanem niegrzeczne dzieci. Kim był Zelman i czy rzeczywiście zasłużył sobie na opinię zbrodniarza i krwiopijcy? Jak wytworzyła się jego późniejsza legenda? Co jego przypadek może powiedzieć o rzeczywistości społecznej osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej?   Tomasz Wiślicz – historyk, profesor w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. Autor m.in. książek: Upodobanie: małżeństwo i związki nieformalne na wsi polskiej XVII–XVIII wieku. Wyobrażenia społeczne i jednostkowe doświadczenia (Wrocław 2018), Krótkie trwanie. Problemy historiografii francuskiej lat dziewięćdziesiątych XX wieku (Warszawa 2004), Zarobić na duszne zbawienie. Religijność chłopów małopolskich od połowy XVI do końca XVIII wieku (Warszawa 2001).

Zędaszta. Awesta Wielka. Miano Słowiańskie w ręku jednej Familii od trzech tysięcy lat zostające czyli nie Zendawesta a Zędaszta to jest Życiodawcza książeczka Zoroastra

Nieznany

Pełny XIX-wieczny przekład na język polski autorstwa Ignacego Pietraszewskiego. Dzieło Pietraszewskiego wydane było w ramach wydawnictwa zeszytowego i składało się z trzech tomów. Tom IXV (Berlin 1857) przedstawia pierwsze 8 rozdziałów Księgi Wendidat, składa się z perskiego oryginału księgi i zawiera jej tłumaczenia na język francuski, polski oraz niemiecki. Wydanie to zostało później wznowione w roku 1858XVI. Kolejny tom II dopełnił do końca tekst Księgi Wendidat i wydany został w 1862 r.XVII. Tutaj tekst składa się także z perskiego oryginału księgi wraz z jej tłumaczeniami na języki francuski i polski. Ostatni w końcu, III tom dzieła, zawiera Księgi Wisperad i Jasna, opatrzone oryginałem perskim wraz z tłumaczeniami na języki francuski i polski. Tom ów ukazał się w 1862 r.XVIII W niniejszym wydaniu postanowiliśmy wznowić jedynie tłumaczenie Awesty Pietraszewskiego na język polski. Autorom niniejszej edycji przyświecał cel maksymalnie jasnego i komunikatywnego dla dzisiejszego czytelnika przekazania „ducha” tego tłumaczenia. Zachowano więc oryginalną składnię zdań i tam gdzie to było tylko możliwe – zachowano archaizmy. Usunięto za to liczne błędy zecerskie, rozdzielono tzw. „zbitki” słowne – zgodnie z dzisiejszymi prawidłami języka polskiego oraz, w przypadkach mogących wywołać problemy z jasnością niektórych słów, zastosowano ich zapis fonetyczny. Uwspółcześniono także interpunkcję.

Zło niechrześcijańskie i nieludzkie. Historia dzieciobójstwa i inne szkice z dziejów codzienności

Dariusz Łukasiewicz

Autor analizuje problematykę dziejów codzienności, przede wszystkim w państwie pruskim. Jest to pierwsza książka w Polsce poświęcona tej tematyce w odniesieniu do naszego najważniejszego i zachodniego sąsiada. Analizie poddane zostało zjawisko dzieciobójstwa. Temat wprawdzie nośny i makabryczny, ale przede wszystkim ważny, jako element dawnej regulacji urodzeń w świecie bez antykoncepcji. Autor podejmuje też nowatorską i kluczową dla dzisiejszej Polski tematykę dziejów bezpieczeństwa w różnych aspektach – socjalnym, zdrowotnym, edukacyjnym, rodzinnym, mieszkaniowym. Interesuje się kwestią mentalności i stereotypów etnicznych, coraz częściej podejmowaną ważną tematyką historii kobiet. Książka zawiera rozdział o dziejach chłopów, która to problematyka po 1989 r. w polskiej historiografii się prawie nie pojawia i osobny tekst o roli warstw niższych w powstaniu 1794 r. 

Złota epopeja

Agnieszka Lewandowska-Kąkol

Pierwsza powieść o dramatycznych losach polskiej rezerwy złota w czasach drugiej wojny światowej. Wielkie przyjaźnie i wielkie emocje. Wielka rozgrywka wywiadów. Odwaga, brawura i sensacja, kiedy trzeba - chłodna kalkulacja prawnicza. Oficerowie od zadań specjalnych, bankierzy i pierwsza polska medalistka olimpijska. BEZ TYCH SKARBÓW NIE ISTNIAŁBY RUCH OPORU W POLSCE I POLSKIE SIŁY ZBROJNE NA ZACHODZIE! Na jakiej podstawie minister Eugeniusz Kwiatkowski obawiał się konfiskaty rezerwy złota przez aliantów? Dlaczego nie ufał sojusznikom? Na czym polegała misja pułkowników Adama Koca i Ignacego Matuszewskiego? Jak w ciągu kilku dni byli w stanie zorganizować kilkadziesiąt ciężarówek i autobusów w kraju pogrążonym w wojennym chaosie? Skąd wśród kierowców Złotego Konwoju wzięła się Halina Konopacka, pierwsza polska medalistka olimpijska? Dlaczego polska rezerwa złota została ostatecznie ukryta w głębi Afryki? Dlaczego rozprawa tocząca się przed amerykańskim sądem oddalonym od Afryki o tysiące mil, pomogła uratować polskie złoto od konfiskaty przez francuskie władze? Czy kilkunastominutowe spóźnienie proceduralne mogło kosztować Polskę utratę zapasów bezcennego kruszcu? Ile istnień ludzkich kosztowała epopeja polskiego złota? ZŁOTO WARTE 463,6 MLN ZŁOTYCH. ODWAGA I POŚWIĘCENIE BEZCENNE.

Złota. Legenda Haliny Konopackiej

Agnieszka Metelska

W męskim świecie sportu kobiecie lekko nie jest. Zwłaszcza na początku XX wieku, kiedy emancypacyjne ruchy dopiero się rodzą, a konserwatywne społeczeństwo oburza widok kobiety w kusym sportowym stroju. Ale piękna, błyskotliwa i pełna energii Halina Konopacka zostaje nie tylko gwiazdą stadionów, ale też prekursorką kobiecego ruchu, swobodnej sportowej mody i kobiecej niezależności. Złota dama polskiego sportu, złota dziewczyna, współczesna Diana. To właśnie ona uwielbiana lekkoatletka, dyskobolka, pierwsza złota medalistka olimpijska. Nie tylko wzór polskiej sportsmenki i propagatorka aktywności, ale także żona ministra skarbu, przyjaciółka Skamandrytów, dziennikarka, poetka i malarka. Niemal zawsze w czerwonym berecie, pełna wigoru, uczy kobiety, jaki strój włożyć do ćwiczeń, i bez obaw siada za kierownicą samochodu. Także we wrześniu 1939 roku, gdy wraz z mężem Ignacym Matuszewskim pomaga przy ewakuacji złota z Banku Polskiego. Książka Agnieszki Metelskiej to nie tylko niezwykła historia życia Haliny Konopackiej, ale przede wszystkim opowieść o czasach, które choć trudne, przyniosły kobietom prawa wyborcze, polskim sportowcom olimpijskie złoto, a Konopackiej stałe miejsce pośród największych polskich bohaterek.

Złoty sen. Rosja XIX - XX wieku. Sprawy i ludzie

Andrzej Andrusiewicz

Potęga i szaleństwo. Portret imperium rosyjskiego i sowieckiego W XIX i XX wieku Rosja, silniejsza niż kiedykolwiek, przeżyła największe ze swoich dziejowych burz. Wstrząsające nią rewolucje, zamachy oraz wojny odmieniły historię ludzkości. W ponad dwudziestu barwnych odsłonach ilustrujących przełomowe, niejasne i ciekawe epizody oraz szczególnie ważne i fascynujące postaci historię tę opowiada profesor Andrzej Andrusiewicz, niezrównany popularyzator i wybitny znawca przeszłości Rosji. Rosyjska kolonizacja Ameryki. Zagadka śmierci żelaznego cesarza Mikołaja I. Historia budowy i niszczenia największego soboru świata. Prawda o Czarnej Sotni i o buncie pancernika Potiomkin. Testament Lenina, żarty Stalina. Niedoszła zagłada Moskwy podczas II wojny światowej i moskiewska bitwa o władzę 1993 roku. Gogol, Rasputin, Bakunin, Helfman, Machno i inni owładnięci misją intelektualiści, mistycy, zbrodniarze, awanturnicy. Wartość Złotego snu leży nie tylko w wytrawnym pisarstwie, atrakcyjnym przedmiocie lektury i naukowej rzetelności, ale także w nowych odkryciach archiwalnych i niepublikowanych w Polsce dziełach, które przysłużyły się treści książki.

Zmieszam z węglem twoją krew. Zrozumieć ukraiński wschód

Ołeksandr Myched

Zmieszam z węglem twoją krew nie jest opowieścią o wojnie. Ołeksandr Myched opisuje badania, które prowadził na wschodzie Ukrainy przed rosyjską inwazją. Interesowała go mitologia miast, najważniejsze postacie, stereotypy. Pokazuje, że ten region to znacznie więcej niż Donieckie Zagłębie Węglowe to dumni mieszkańcy, zróżnicowani pod względem etnicznym i kulturowym, którzy czują się mocno związani z Ukrainą i nie zamykają się na Zachód. Myched wraca do miast, które poznał podczas projektów animujących lokalną społeczność Bachmutu, Pokrowska, Konstantynówki, Siewierodoniecka, Dobropola, Lisiczańska kojarzonych dzisiaj głównie z miejscami bitew. Rozmawia ze zwykłymi mieszkańcami, z górnikami, ale też artystami i intelektualistami, którzy opowiadają o dzieciństwie, dorosłości i społeczeństwie w regionie niezbyt dobrze znanym nawet w samej Ukrainie. Napisana w 2020 roku książka stanowi imponujący wielogłos o przeszłości i teraźniejszości ukraińskiego wschodu. Dziś czytamy ją jako opowieść o straconej historii, ludziach i miastach, ale także zapis nieskończonej miłości do swojego kraju.

Znikająca Polska

Piotr Witwicki

Znikająca Polska to historia transformacji opowiedziana z perspektywy miasta średniej wielkości. Włocławek to polskie Detroit, przemysłowy ośrodek, który wbija gwóźdź do własnej trumny. Zamiast wielkiej polityki mamy tu historie ludzi: od tych, którzy zbierali złom po tych, którzy flirtowali z rodzącym się kapitalizmem. W tle: zrujnowane fabryki, rodząca się drobna przedsiębiorczość i brutalna reforma administracyjna. Miasto upada, ale w nim pozostają ludzie.

Zrozumieć Indonezję

Bonczol Łukasz

Ze względu na strategiczne położenie, rozmiary, ogromną liczbę ludności oraz najliczniejszą społeczność muzułmańską, Indonezja należy do najważniejszych członków wspólnoty międzynarodowej. Tym bardziej zdumiewa stosunkowo nikłe a w Polsce niemal żadne zainteresowanie jej dziejami ze strony historyków. Łukasz Bonczol swoją książką Zrozumieć Indonezję. Nowy Ład generała Suharto znakomicie tę lukę wypełnił. Autor skupia się na ponad 30-letnim okresie rządów generała Suharto. Opis ten poprzedza bardzo obszerne omówienie wcześniejszych losów Indonezji. Całość składa się na szczegółowe i wszechstronne opracowanie historii tego kraju, osadzone w kontekście przemian politycznych, społecznych i ekonomicznych oraz strategii mocarstw. Osobny rozdział jest poświęcony zamachowi stanu z 1965 roku, w którego następstwie doszło do zakrojonych na szeroką skalę masakr komunistów i przejęcia władzy przez armię. Dyktatura generała, okrzyknięta wkrótce Nowym Ładem i wspierana konsekwentnie przez państwa Zachodu, miała być gwarantem stabilności w regionie i zaporą dla odrodzenia się komunistycznych wpływów na archipelagu. Miała również wprowadzić postkolonialny kraj na ścieżkę przyspieszonego rozwoju. W książce znajdziemy także obraz Indonezji jako jawajskiego imperium, kolonizującego peryferie archipelagu i bezwzględnie tłumiącego opór rdzennej ludności. Zakończenie wybiega do czasów nam współczesnych, wskazując na tendencje, które zarysowały się po ustąpieniu Suharto. To lektura obowiązkowa dla każdego zainteresowanego Indonezją, Azją Wschodnią i niedemokratycznymi formami rządów.

Zrozumieć Iran. Ze studiów nad literaturą perską

Maria Składankowa

Książka jest poświęcona dziejom kształtowania się niepowtarzalnego fenomenu, jakim jest współczesny światopogląd Irańczyków. Od starożytności po czasy najnowsze literatura dokumentuje ten proces. Wywiera ona też decydujący wpływ na rozumienie przez mieszkańców Iranu własnej historii i roli w świecie oraz na ich system wartości. Propaganda wykorzystywała przez wieki te możliwości oddziaływania literackich form. Nawiązując do tych zjawisk, Autorka ukazuje trwałość perskich paradygmatów wyobraźni przejawiających się tak w treści, jak i w formie literackich dzieł różnych okresów. Książka zawiera rezultaty najnowszych badań Marii Składankowej nad literaturą perską.

Zrozumieć Polskę szlachecką

Sebastian Adamkiewicz

Sebastian Adamkiewicz przedstawia barwną mozaikę problemów i zjawisk, odgrywających pierwszoplanową rolę w staropolskiej Rzeczpospolitej. Publikacja podzielona jest na dwie części. W pierwszej, znajdzą Państwo pięć przekrojowych szkiców poświęconych problemom z jakim mierzyli się nasi przodkowie. Edukacja, kłótnie o „właściwe” pochodzenie, wykluczeni, burzliwe spory o politykę zagraniczną i ustrój wewnętrzny – to wszystko rzeczy, którymi żyjemy współcześnie nad Wisłą. Jak się okazuje, tradycja mierzenia się z tymi zagadnieniami jest znacznie dłuższa niż może się wydawać na pierwszy rzut oka. Druga część publikacji opowiada o fundamentach ustrojowych Rzeczpospolitej: zasadach elekcji królewskich, quasi-konstytucji jaką były artykuły henrykowskie oraz o pierwszej polskiej konstytucji uchwalonej w maju 1791 roku. Jakie były okoliczności rozwoju ustroju staropolskiej Rzeczpospolitej? Czy magnateria odegrała jednoznacznie złą rolę w historii naszego kraju? Na czym rzeczywiście polegała „złota wolność” szlachecka? Oto tylko niektóre z pytań, na jakie odpowiada autor. Serdecznie zapraszamy do tego, żeby zrozumieć Rzeczpospolitą. Warto przynajmniej spróbować.

Zwierzęta na wojnie

Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński

Zwierzęta wniosły znaczący wkład w konflikty zbrojne. Wykrywały miny, ratowały ludzkie życie, przenosiły meldunki, ostrzegały przed gazowymi atakami wroga. Osłaniały ludzi własnym ciałem, dodawały otuchy i pomagały przetrwać swoim opiekunom, chociaż same przeżywały koszmar. Bały się przecież tak samo jak ludzie, a może jeszcze bardziej, bo nie rozumiały o co w tym wszystkim chodzi. Cierpiały na równi z ludźmi i ginęły jak żołnierze, wykonując rozkazy przełożonych. Czołgi starożytności - słonie bojowe w akcji Najbardziej znane zwierzęta w polskiej armii: Wojtek z armii Andersa, Kasztanka Marszałka i biała niedźwiedzica Baśka Murmańska Konie bojowe słynne w historii: Bucefał Aleksandra Wielkiego, Marengo - siwek Napoleona, Pałasz i Tarant ulubione rumaki Jana III Sobieskiego i Stefana Czarnieckiego, sierżant sztabowy Reckless, Warrior koń gen. Jacka Seely"ego. Psy wojny czworonożni wojownicy na polach dawnych bitew, w okopach I wojny światowej, na frontach II wojny i współcześnie Psia galeria sławy 13 najsłynniejszych psów-żołnierzy w historii Gołębie niezastąpione latające telegrafy i ich tresowani śmiertelni wrogowie Nietoperze bojowe jako alternatywa bomby jądrowej Uderzenie spod wody - delfiny i lwy morskie na pierwszej linii Wszędobylskie drony wszy i inne miniaturowe kąśliwe zwierzęta Wojna to zorganizowany obłęd wykorzystujący najgorsze ludzkie instynkty. I najlepsze zwierzęce.

Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski

Andrzej Chwalba, Wojciech Harpula

Jaka byłaby teraz Polska, gdyby zwrotnice dziejów ustawiono inaczej? Kto mógł odmienić losy naszego kraju, a kto tego nie zrobił? Autor bestsellerowych książek historycznych i jego alternatywna historia Polski Nasze tu i teraz jest sumą wyborów i zdarzeń sprzed lat. Ta zasada obowiązuje zarówno w przypadku jednostek, jak i całych narodów. Czasami warto zastanowić się, jak wyglądałoby polskie dziś, gdyby wydarzenia z przeszłości przybrały inny bieg. Jakie byłoby nasze państwo bez rozbicia dzielnicowego i sprowadzenia Krzyżaków? Czy dynastia Jagiellonów okazała się dla Polski źródłem wielkości czy nieszczęść? A może pod władzą Habsburgów nasz kraj stałby się częścią paneuropejskiej potęgi? Czy Polska mogła uniknąć rozbiorów? Wybitny i ceniony historyk, prof. Andrzej Chwalba, z epickim rozmachem, wizjonerstwem, ale i właściwą sobie naukową precyzją kreśli fascynującą panoramę alternatywnych losów Polski. Opierając się na swojej rozległej wiedzy, prowadzi czytelnika przez świat, który z powodu takich, a nie innych decyzji i okoliczności nigdy nie stał się polityczną rzeczywistością, choć był realnym jej wariantem. W tej intelektualnej podróży towarzyszy mu dziennikarz Wojciech Harpula, który w wielu momentach inspiruje, ale i prowokuje do coraz odważniejszych odpowiedzi na pytanie co by było, gdyby?.

Zwrotnice. Rozstanie narodów

Damian K. Markowski

Powrót do Ojczyzny czy wygnanie? Reportaż historyczny o Polakach i Ukraińcach. Wojna się kończy. Sowieci na nowo wytyczają granice Europy Wschodniej. Rozpoczyna się wielka wędrówka ludów. Oficjalnie to "dobrowolna ewakuacja". W rzeczywistości to cios w m, serca setek tysięcy Polaków i Ukraińców z Kresów Wschodnich. Dla wielu z nich oznacza to bezpowrotne opuszczenie rodzinnych stron, na których żyły kolejne pokolenia. W tle nieustannie obecne są świeże jeszcze rany zadane przez wojnę, wzajemne uprzedzenia i tragedie, które na zawsze odmieniły życie tysięcy ludzi. Autor, Damian Karol Markowski, znany i ceniony historyk, nie raz podejmował się rzetelnej i bezstronnej analizy tego trudnego rozdziału dziejów. Jego najnowsza książka to więcej niż zwykły reportaż: Markowski nie boi się sięgać po trudne tematy i przedstawiać emocji towarzyszących bohaterom, oddając głos zarówno Polakom, jak i Ukraińcom, którzy zostali wyrwani z domów i rzuceni na nieznane szlaki. Jego kompetencje i uczciwość w badaniu przeszłości czynią z tej książki ważne źródło dla każdego, kto chce zrozumieć ten bolesny okres. "Zwrotnice" to historia o ludziach, których losy splatają się na stacyjnych peronach, gdzie spotykają się dwa światy - wygnanych Polaków i Ukraińców, zmierzających w przeciwnych kierunkach. Ich krótkie spotkania na zwrotnicach są symbolem wymiany żyć, bólu i niesprawiedliwości.