Zło niechrześcijańskie i nieludzkie. Historia dzieciobójstwa i inne szkice z dziejów codzienności

Dariusz Łukasiewicz

Autor analizuje problematykę dziejów codzienności, przede wszystkim w państwie pruskim. Jest to pierwsza książka w Polsce poświęcona tej tematyce w odniesieniu do naszego najważniejszego i zachodniego sąsiada. Analizie poddane zostało zjawisko dzieciobójstwa. Temat wprawdzie nośny i makabryczny, ale przede wszystkim ważny, jako element dawnej regulacji urodzeń w świecie bez antykoncepcji. Autor podejmuje też nowatorską i kluczową dla dzisiejszej Polski tematykę dziejów bezpieczeństwa w różnych aspektach – socjalnym, zdrowotnym, edukacyjnym, rodzinnym, mieszkaniowym. Interesuje się kwestią mentalności i stereotypów etnicznych, coraz częściej podejmowaną ważną tematyką historii kobiet. Książka zawiera rozdział o dziejach chłopów, która to problematyka po 1989 r. w polskiej historiografii się prawie nie pojawia i osobny tekst o roli warstw niższych w powstaniu 1794 r. 

Złota epopeja

Agnieszka Lewandowska-Kąkol

Pierwsza powieść o dramatycznych losach polskiej rezerwy złota w czasach drugiej wojny światowej. Wielkie przyjaźnie i wielkie emocje. Wielka rozgrywka wywiadów. Odwaga, brawura i sensacja, kiedy trzeba - chłodna kalkulacja prawnicza. Oficerowie od zadań specjalnych, bankierzy i pierwsza polska medalistka olimpijska. BEZ TYCH SKARBÓW NIE ISTNIAŁBY RUCH OPORU W POLSCE I POLSKIE SIŁY ZBROJNE NA ZACHODZIE! Na jakiej podstawie minister Eugeniusz Kwiatkowski obawiał się konfiskaty rezerwy złota przez aliantów? Dlaczego nie ufał sojusznikom? Na czym polegała misja pułkowników Adama Koca i Ignacego Matuszewskiego? Jak w ciągu kilku dni byli w stanie zorganizować kilkadziesiąt ciężarówek i autobusów w kraju pogrążonym w wojennym chaosie? Skąd wśród kierowców Złotego Konwoju wzięła się Halina Konopacka, pierwsza polska medalistka olimpijska? Dlaczego polska rezerwa złota została ostatecznie ukryta w głębi Afryki? Dlaczego rozprawa tocząca się przed amerykańskim sądem oddalonym od Afryki o tysiące mil, pomogła uratować polskie złoto od konfiskaty przez francuskie władze? Czy kilkunastominutowe spóźnienie proceduralne mogło kosztować Polskę utratę zapasów bezcennego kruszcu? Ile istnień ludzkich kosztowała epopeja polskiego złota? ZŁOTO WARTE 463,6 MLN ZŁOTYCH. ODWAGA I POŚWIĘCENIE BEZCENNE.

Złota. Legenda Haliny Konopackiej

Agnieszka Metelska

W męskim świecie sportu kobiecie lekko nie jest. Zwłaszcza na początku XX wieku, kiedy emancypacyjne ruchy dopiero się rodzą, a konserwatywne społeczeństwo oburza widok kobiety w kusym sportowym stroju. Ale piękna, błyskotliwa i pełna energii Halina Konopacka zostaje nie tylko gwiazdą stadionów, ale też prekursorką kobiecego ruchu, swobodnej sportowej mody i kobiecej niezależności. Złota dama polskiego sportu, złota dziewczyna, współczesna Diana. To właśnie ona uwielbiana lekkoatletka, dyskobolka, pierwsza złota medalistka olimpijska. Nie tylko wzór polskiej sportsmenki i propagatorka aktywności, ale także żona ministra skarbu, przyjaciółka Skamandrytów, dziennikarka, poetka i malarka. Niemal zawsze w czerwonym berecie, pełna wigoru, uczy kobiety, jaki strój włożyć do ćwiczeń, i bez obaw siada za kierownicą samochodu. Także we wrześniu 1939 roku, gdy wraz z mężem Ignacym Matuszewskim pomaga przy ewakuacji złota z Banku Polskiego. Książka Agnieszki Metelskiej to nie tylko niezwykła historia życia Haliny Konopackiej, ale przede wszystkim opowieść o czasach, które choć trudne, przyniosły kobietom prawa wyborcze, polskim sportowcom olimpijskie złoto, a Konopackiej stałe miejsce pośród największych polskich bohaterek.

Złoty sen. Rosja XIX - XX wieku. Sprawy i ludzie

Andrzej Andrusiewicz

Potęga i szaleństwo. Portret imperium rosyjskiego i sowieckiego W XIX i XX wieku Rosja, silniejsza niż kiedykolwiek, przeżyła największe ze swoich dziejowych burz. Wstrząsające nią rewolucje, zamachy oraz wojny odmieniły historię ludzkości. W ponad dwudziestu barwnych odsłonach ilustrujących przełomowe, niejasne i ciekawe epizody oraz szczególnie ważne i fascynujące postaci historię tę opowiada profesor Andrzej Andrusiewicz, niezrównany popularyzator i wybitny znawca przeszłości Rosji. Rosyjska kolonizacja Ameryki. Zagadka śmierci żelaznego cesarza Mikołaja I. Historia budowy i niszczenia największego soboru świata. Prawda o Czarnej Sotni i o buncie pancernika Potiomkin. Testament Lenina, żarty Stalina. Niedoszła zagłada Moskwy podczas II wojny światowej i moskiewska bitwa o władzę 1993 roku. Gogol, Rasputin, Bakunin, Helfman, Machno i inni owładnięci misją intelektualiści, mistycy, zbrodniarze, awanturnicy. Wartość Złotego snu leży nie tylko w wytrawnym pisarstwie, atrakcyjnym przedmiocie lektury i naukowej rzetelności, ale także w nowych odkryciach archiwalnych i niepublikowanych w Polsce dziełach, które przysłużyły się treści książki.

Zmieszam z węglem twoją krew. Zrozumieć ukraiński wschód

Ołeksandr Myched

Zmieszam z węglem twoją krew nie jest opowieścią o wojnie. Ołeksandr Myched opisuje badania, które prowadził na wschodzie Ukrainy przed rosyjską inwazją. Interesowała go mitologia miast, najważniejsze postacie, stereotypy. Pokazuje, że ten region to znacznie więcej niż Donieckie Zagłębie Węglowe to dumni mieszkańcy, zróżnicowani pod względem etnicznym i kulturowym, którzy czują się mocno związani z Ukrainą i nie zamykają się na Zachód. Myched wraca do miast, które poznał podczas projektów animujących lokalną społeczność Bachmutu, Pokrowska, Konstantynówki, Siewierodoniecka, Dobropola, Lisiczańska kojarzonych dzisiaj głównie z miejscami bitew. Rozmawia ze zwykłymi mieszkańcami, z górnikami, ale też artystami i intelektualistami, którzy opowiadają o dzieciństwie, dorosłości i społeczeństwie w regionie niezbyt dobrze znanym nawet w samej Ukrainie. Napisana w 2020 roku książka stanowi imponujący wielogłos o przeszłości i teraźniejszości ukraińskiego wschodu. Dziś czytamy ją jako opowieść o straconej historii, ludziach i miastach, ale także zapis nieskończonej miłości do swojego kraju.

Znikająca Polska

Piotr Witwicki

Znikająca Polska to historia transformacji opowiedziana z perspektywy miasta średniej wielkości. Włocławek to polskie Detroit, przemysłowy ośrodek, który wbija gwóźdź do własnej trumny. Zamiast wielkiej polityki mamy tu historie ludzi: od tych, którzy zbierali złom po tych, którzy flirtowali z rodzącym się kapitalizmem. W tle: zrujnowane fabryki, rodząca się drobna przedsiębiorczość i brutalna reforma administracyjna. Miasto upada, ale w nim pozostają ludzie.

Zrozumieć Indonezję

Bonczol Łukasz

Ze względu na strategiczne położenie, rozmiary, ogromną liczbę ludności oraz najliczniejszą społeczność muzułmańską, Indonezja należy do najważniejszych członków wspólnoty międzynarodowej. Tym bardziej zdumiewa stosunkowo nikłe a w Polsce niemal żadne zainteresowanie jej dziejami ze strony historyków. Łukasz Bonczol swoją książką Zrozumieć Indonezję. Nowy Ład generała Suharto znakomicie tę lukę wypełnił. Autor skupia się na ponad 30-letnim okresie rządów generała Suharto. Opis ten poprzedza bardzo obszerne omówienie wcześniejszych losów Indonezji. Całość składa się na szczegółowe i wszechstronne opracowanie historii tego kraju, osadzone w kontekście przemian politycznych, społecznych i ekonomicznych oraz strategii mocarstw. Osobny rozdział jest poświęcony zamachowi stanu z 1965 roku, w którego następstwie doszło do zakrojonych na szeroką skalę masakr komunistów i przejęcia władzy przez armię. Dyktatura generała, okrzyknięta wkrótce Nowym Ładem i wspierana konsekwentnie przez państwa Zachodu, miała być gwarantem stabilności w regionie i zaporą dla odrodzenia się komunistycznych wpływów na archipelagu. Miała również wprowadzić postkolonialny kraj na ścieżkę przyspieszonego rozwoju. W książce znajdziemy także obraz Indonezji jako jawajskiego imperium, kolonizującego peryferie archipelagu i bezwzględnie tłumiącego opór rdzennej ludności. Zakończenie wybiega do czasów nam współczesnych, wskazując na tendencje, które zarysowały się po ustąpieniu Suharto. To lektura obowiązkowa dla każdego zainteresowanego Indonezją, Azją Wschodnią i niedemokratycznymi formami rządów.

Zrozumieć Iran. Ze studiów nad literaturą perską

Maria Składankowa

Książka jest poświęcona dziejom kształtowania się niepowtarzalnego fenomenu, jakim jest współczesny światopogląd Irańczyków. Od starożytności po czasy najnowsze literatura dokumentuje ten proces. Wywiera ona też decydujący wpływ na rozumienie przez mieszkańców Iranu własnej historii i roli w świecie oraz na ich system wartości. Propaganda wykorzystywała przez wieki te możliwości oddziaływania literackich form. Nawiązując do tych zjawisk, Autorka ukazuje trwałość perskich paradygmatów wyobraźni przejawiających się tak w treści, jak i w formie literackich dzieł różnych okresów. Książka zawiera rezultaty najnowszych badań Marii Składankowej nad literaturą perską.

Zrozumieć Polskę szlachecką

Sebastian Adamkiewicz

Sebastian Adamkiewicz przedstawia barwną mozaikę problemów i zjawisk, odgrywających pierwszoplanową rolę w staropolskiej Rzeczpospolitej. Publikacja podzielona jest na dwie części. W pierwszej, znajdzą Państwo pięć przekrojowych szkiców poświęconych problemom z jakim mierzyli się nasi przodkowie. Edukacja, kłótnie o „właściwe” pochodzenie, wykluczeni, burzliwe spory o politykę zagraniczną i ustrój wewnętrzny – to wszystko rzeczy, którymi żyjemy współcześnie nad Wisłą. Jak się okazuje, tradycja mierzenia się z tymi zagadnieniami jest znacznie dłuższa niż może się wydawać na pierwszy rzut oka. Druga część publikacji opowiada o fundamentach ustrojowych Rzeczpospolitej: zasadach elekcji królewskich, quasi-konstytucji jaką były artykuły henrykowskie oraz o pierwszej polskiej konstytucji uchwalonej w maju 1791 roku. Jakie były okoliczności rozwoju ustroju staropolskiej Rzeczpospolitej? Czy magnateria odegrała jednoznacznie złą rolę w historii naszego kraju? Na czym rzeczywiście polegała „złota wolność” szlachecka? Oto tylko niektóre z pytań, na jakie odpowiada autor. Serdecznie zapraszamy do tego, żeby zrozumieć Rzeczpospolitą. Warto przynajmniej spróbować.

Zwierzęta na wojnie

Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński

Zwierzęta wniosły znaczący wkład w konflikty zbrojne. Wykrywały miny, ratowały ludzkie życie, przenosiły meldunki, ostrzegały przed gazowymi atakami wroga. Osłaniały ludzi własnym ciałem, dodawały otuchy i pomagały przetrwać swoim opiekunom, chociaż same przeżywały koszmar. Bały się przecież tak samo jak ludzie, a może jeszcze bardziej, bo nie rozumiały o co w tym wszystkim chodzi. Cierpiały na równi z ludźmi i ginęły jak żołnierze, wykonując rozkazy przełożonych. Czołgi starożytności - słonie bojowe w akcji Najbardziej znane zwierzęta w polskiej armii: Wojtek z armii Andersa, Kasztanka Marszałka i biała niedźwiedzica Baśka Murmańska Konie bojowe słynne w historii: Bucefał Aleksandra Wielkiego, Marengo - siwek Napoleona, Pałasz i Tarant ulubione rumaki Jana III Sobieskiego i Stefana Czarnieckiego, sierżant sztabowy Reckless, Warrior koń gen. Jacka Seely"ego. Psy wojny czworonożni wojownicy na polach dawnych bitew, w okopach I wojny światowej, na frontach II wojny i współcześnie Psia galeria sławy 13 najsłynniejszych psów-żołnierzy w historii Gołębie niezastąpione latające telegrafy i ich tresowani śmiertelni wrogowie Nietoperze bojowe jako alternatywa bomby jądrowej Uderzenie spod wody - delfiny i lwy morskie na pierwszej linii Wszędobylskie drony wszy i inne miniaturowe kąśliwe zwierzęta Wojna to zorganizowany obłęd wykorzystujący najgorsze ludzkie instynkty. I najlepsze zwierzęce.

Zwrotnice dziejów. Alternatywne historie Polski

Andrzej Chwalba, Wojciech Harpula

Jaka byłaby teraz Polska, gdyby zwrotnice dziejów ustawiono inaczej? Kto mógł odmienić losy naszego kraju, a kto tego nie zrobił? Autor bestsellerowych książek historycznych i jego alternatywna historia Polski Nasze tu i teraz jest sumą wyborów i zdarzeń sprzed lat. Ta zasada obowiązuje zarówno w przypadku jednostek, jak i całych narodów. Czasami warto zastanowić się, jak wyglądałoby polskie dziś, gdyby wydarzenia z przeszłości przybrały inny bieg. Jakie byłoby nasze państwo bez rozbicia dzielnicowego i sprowadzenia Krzyżaków? Czy dynastia Jagiellonów okazała się dla Polski źródłem wielkości czy nieszczęść? A może pod władzą Habsburgów nasz kraj stałby się częścią paneuropejskiej potęgi? Czy Polska mogła uniknąć rozbiorów? Wybitny i ceniony historyk, prof. Andrzej Chwalba, z epickim rozmachem, wizjonerstwem, ale i właściwą sobie naukową precyzją kreśli fascynującą panoramę alternatywnych losów Polski. Opierając się na swojej rozległej wiedzy, prowadzi czytelnika przez świat, który z powodu takich, a nie innych decyzji i okoliczności nigdy nie stał się polityczną rzeczywistością, choć był realnym jej wariantem. W tej intelektualnej podróży towarzyszy mu dziennikarz Wojciech Harpula, który w wielu momentach inspiruje, ale i prowokuje do coraz odważniejszych odpowiedzi na pytanie co by było, gdyby?.

Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego

Adam Fischer

Wszechstronne i obszerne omówienie zwyczajów i wierzeń związanych z umieraniem, śmiercią i pogrzebem. Dotyczy nie tylko Polski, ale także innych krajów. Interesująca lektura oraz okazja do refleksji. 

Zwykli ludzie. 101. Rezerwowy Batalion Policji i "ostateczne rozwiązanie" w Polsce

Christopher R. Browning

Co sprawiło, że przeciętni policjanci z Hamburga przeistoczyli się w bestie! Zdumiewająca i ważna książka -Chicago Tribune Zwykli ludzie to prawdziwa historia niemieckiego 101. Rezerwowego Batalionu Policji, którego członkowie odpowiadali za prowadzone w 1942 roku na terenie okupowanej Polski łapanki, deportacje do obozów i masowe egzekucje Żydów. Książka Browninga to wstrząsające studium okoliczności, uwarunkowań politycznych i mechanizmów psychologicznych, które sprawiły, że grupa przeciętnych hamburskich policjantów w średnim wieku, na co dzień przykładnych mężów i ojców, przeistoczyła się stopniowo z nielicznymi tylko wyjątkami - w bezwzględnych masowych morderców

Źródła nienawiści. Konflikty etniczne w krajach postkomunistycznych

praca zbiorowa

Kosowo, Gruzja, Abchazja, Osetia Południowa, Łotwa i Estonia, Krym, Białoruś. Wydarzenia, które nie schodziły z pierwszych stron gazet. Jaka jest geneza i przebieg konfliktów etnicznych w tych krajach i regionach? Czy wiedzą Państwo, że te konflikty toczą się od wieków? Prezentujemy pierwszą w Polsce książkę popularnonaukową, szeroko opisującą i wyjaśniającą tę problematykę.     Na podstawowe pytania odpowiada Michał Świgoń z redakcji Histmag.org. Skąd pomysł na wydanie tej publikacji? To było pewnego sierpniowego wieczoru 2008, gdy rosyjskie wojska przekroczyły granicę Gruzji i ruszyły w stronę Gori. Maciej Frankowski z zaprzyjaźnionego z „Histmagiem” wydawnictwa ERICA był świadkiem nietypowej sceny. Goszcząc w redakcji jednej z największych ogólnopolskich stacji telewizyjnych usłyszał, jak jeden z dziennikarzy dostał burę za kiepskie przygotowanie materiału. Przełożony polecił mu... strony Histmag.org, gdzie od momentu wybuchu wojny pisaliśmy o tym konflikcie. Duże zainteresowanie materiałami na ten temat (30 000 czytelników, ogromna popularność w serwisie społecznościowym Wykop.pl, cytowania w prasie, liczne wykłady i spotkania) – pokazało nam, że dziennikarstwo internetowe wcale nie musi być gorsze od tego prezentowanego w „tradycyjnych” mediach. Od dłuższego czasu przymierzaliśmy się do wydania własnej książki, wybór tematyki nie był trudny. Tym bardziej, że w przypadku „Źródeł nienawiści” mogliśmy liczyć na duże wsparcie ze strony Wydawnictwa Erica. W książce opisano historię konfliktów etnicznych w sześciu regionach – Kosowie, Abchazji, Osetii Południowej, krajach bałtyckich, na Białorusi i na Krymie. Skąd taki właśnie dobór tematów? To przede wszystkim regiony, w których wydarzenia przyciągnęły uwagę mediów i opinii publicznej. Informacje przekazywane przez prasę i telewizję ograniczały się jednak głównie do tego, co działo się „tu i teraz”. Tymczasem konflikty w Kosowie czy Gruzji mają historię liczącą sobie dziesiątki, a nawet setki lat. Historycy z Gruzji, Abchazji czy Serbii w swoich wywodach odwołują się nawet do wydarzeń sprzed dwóch, trzech tysiącleci. W z pozoru poważnych publikacjach pojawiają się np. argumenty na temat tego... gdzie leżał biblijny raj. Chcieliśmy pokazać, że problemy Krymu, czy Osetii Południowej nie zrodziły się na Kremlu za prezydentury Władimira Putina, czy w gabinecie Micheila Saakaszwiliego po tzw. rewolucji róż. Mają one wielowiekowe podłoże, a zarazem, w dużym stopniu, zostały oparte na historycznych mitach i fałszywym przeświadczeniu o „odwiecznej nienawiści”. Kim są autorzy publikacji? Prawie wszyscy autorzy są wieloletnimi współpracownikami i redaktorami „Histmag.org”. Zdążyli udowodnić, że potrafią pisać w sposób nie tylko fachowy, ale także przystępny, zachęcający do lektury tysiące lub nawet dziesiątki tysięcy czytelników. To naukowcy i dziennikarze z wykształceniem historycznym lub politologicznym z kilku różnych ośrodków akademickich: Krakowa, Warszawy, Łodzi, Poznania i Katowic. Wśród nich są m.in. wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego i adiunkt w Archiwum Akt Nowych dr Dariusz Wierzchoś a także wykładowca Uniwersytetu Łódzkiego, Sławomir Szczesio. Na co położyliście największy nacisk podczas jej przygotowywania? Co czyni tę książkę niezwykłą? Przede wszystkim zajęliśmy się tematami, których dotąd nikt w Polsce nie poruszał. Na temat imperializmu rosyjskiego czy konsekwencji rozpadu ZSRR powstało multum książek, ale nikt nie próbował wyjaśniać tła konfliktów widzianych w skali mikro, może z wyjątkiem nielicznych publikacji poświęconych na przykład Czeczenii. Skupiliśmy się na regionach, narodach i konfliktach, które w Polsce pozostają nieznane, pomimo niedawnego medialnego zainteresowania ich obecną sytuacją. Nasza książka będzie pierwszą publikacją na temat historii Abchazji czy Osetii Południowej, a zarazem jedną z pierwszych popularnonaukowych, zwięzłych prac o historii mieszkańców Krymu czy o podłożu konfliktu w Kosowie. Poszczególne części książki oparliśmy na bardzo szerokiej bazie merytorycznej. Nasi autorzy, żywo zainteresowani tą problematyką, sięgnęli do licznych źródeł – publikacji naukowych, oficjalnych raportów i opracowań oraz doniesień medialnych. Przeciętnego czytelnika może zaskoczyć fakt, że autorzy oparli się nie tylko o opracowania polskie, angielskie, rosyjskie, ale także o materiały np. autorów szwedzkich, kanadyjskich czy japońskich. Zależało nam na naukowej rzetelności, a także staraliśmy się unikać jak ognia hermetycznego, niezrozumiałego języka naukowych dywagacji. Chcemy, by nasze rozważania zainteresowały nie tylko naukowców czy profesjonalistów, ale i zwykłego Kowalskiego, który chciałby się czegoś o rzeczonych konfliktach dowiedzieć. Do kogo kierowane są „Źródła nienawiści”? Zależy nam na tym, by stworzyć kompendium wiedzy dla wszystkich osób, interesujących się tą tematyką – zawodowo (dziennikarze, dyplomaci, urzędnicy, itp.), naukowo (wykładowcy, studenci) i hobbystycznie. Każdy, kto chciałby lepiej zrozumieć procesy zachodzące w Europie Południowej i Wschodniej, znajdzie w tej książce coś dla siebie.

Żelazne damy Trzeciego Świata. Pokojowa Nagroda Nobla 2011

Izabella Penier

 Prezentowane w niniejszej publikacji teksty dotyczą trzech niezwykłych kobiet, które Komitet Noblowski uhonorował w roku 2011 za wyjątkowe osiągnięcia na rzecz walki o pokój. Pierwsza z nich – Ellen Johnson-Sirleaf, prezydent Liberii, zapisała się w historii Czarnego Kontynentu jako jedyna kobieta, której udało się wygrać wybory prezydenckie. Druga z opisywanych, również Liberyjka, Leymah Roberta Gbowee, to działaczka społeczna, organizatorka kobiecego ruchu chrześcijanek i muzułmanek pod nazwą Masowa Akcja Kobiet na rzecz Pokoju, który położył kres wojnie domowej w Liberii w roku 2003. Trzecia z noblistek – Tawakkul Karman – „Matka jemeńskiej rewolucji” stała się twarzą rewolucji w Jemenie w roku 2011, która była częścią Arabskiej Wiosny Ludów. Określana, podobnie jak Ellen Johnson-Sirleaf i Leymah Gbowee, takimi przydomkami, jak „Żelazna dama”, Tawakkul Karman stała się pierwszą arabską kobietą – laureatką Nagrody Nobla i drugą muzułmanką, która otrzymała to

Żołnierze ludowego Wojska Polskiego. Historie mówione

Kaja Kaźmierska, Jarosław Pałka

To pierwsza publikacja, która łączy spojrzenie socjologa i historyka na indywidualne losy byłych żołnierzy ludowego Wojska Polskiego. Jednocześnie jest zapisem pamięci wspólnoty pokoleniowej. Przedstawia relacje autobiograficzne weteranów spod Lenino, Wału Pomorskiego i Budziszyna, którzy opowiadają m.in. o codziennej służbie w formacji podległej komunistom, o ideologizacji i sowieckich dowódcach, a także o stosunku do niemieckiej ludności cywilnej. Relacje zostały wpisane w szerszy kontekst historyczny, opatrzono je wstępem metodologicznym i merytorycznymi przypisami wyjaśniającymi sens zdarzeń oraz przedstawiającymi ich aktorów. "Jako praca naukowa wnosi istotny wkład w dziedzinę historiografii. Wprowadza do warsztatu historyka dziejów najnowszych - niezwykle udanie, na wysokim naukowym poziomie - wywołane źródła autobiograficzne, od zawsze niemal niedoceniane przez polskich historyków. Z recenzji dr hab. Marty Kurkowskiej-Budzan

Żołnierze wyklęci. Niezłomni bohaterowie

Joanna Wieliczka-Szarkowa

Fascynująca opowieść o żołnierzach antykomunistycznego podziemia niepodległościowego, stawiających opór wobec sowietyzacji Polski i podporządkowania jej ZSRR w latach 40. i 50. XX wieku. Niezłomni bohaterowie - ścigani, chwytani, prześladowani, wiezieni i mordowani przez władze komunistyczne. Wśród nich m.in. mjr Józef Kuras "Ogień", rtm. Witold Pilecki "Witold", Danuta Siedzikówna "Inka", mjr Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka", kpt. Antoni Zubryd "Zuch" i wielu innych. Ostatni "żołnierz wyklęty" zginał w obławie prawie dwadzieścia lat po wojnie - 21 października 1963 r! Autorka kreśli sylwetki żołnierzy, opowiada o ich dramatycznych losach oraz tłumaczy, dlaczego zostali "wykleci". To jest książka o trzydziestu trzech dowódcach i ich żołnierzach, wybranych spośród wielu tysięcy uczestników ostatniego niepodległościowego powstania. Joanna Wieliczka-Szarkowa opowiada o ludziach, o których historia miała zapomnieć. Ale historia nigdy nie zapomina. A Polska dziś coraz mocniej upomina się o ich pamięć i sławę. Walczyli na przekór jałtańskiej kapitulacji zachodnich aliantów. Walczyli o suwerenne państwo, o żołnierski honor, o prawo do normalnego życia. Walczyli z nadzieją, że sprawiedliwość zwycięży, a kara dosięgnie sowieckich okupantów i ich polskich kolaborantów. Chociaż dziś nazywamy ich żołnierzami wyklętymi, oni sami uważali się tylko za żołnierzy słusznej sprawy. Wielu z nich walczyło do końca, do śmierci z rak wroga. Często nadal nie znamy ich grobów. Ale byli sumieniem Polski i dla następnych pokoleń wysoko wyznaczyli miarę wierności Ojczyźnie. Prof. dr hab. Ryszard Terlecki

Życie Hieronima Savonaroli. Epizod z dziejów Florencji

Piotr Klemens Kantecki

Książka opowiada o życiu jednego z najbardziej znanych przeciwników zła i brudu w Kościele Zachodnim. Jeśli Savonarola nie był heretykiem, ani schizmatykiem, to kim był właściwie? Można go chyba nazwać reformatorem, co poróżniło go z papiestwem do tego stopnia, iż musiał stracić życie... Hieronim (Girolamo) Savonarola urodził się 21 września 1452 roku. Wychowaniem chłopaka, najmłodszego spośród rodzeństwa, zajął się dziadek lekarz nadworny książąt D'Este z Ferrary. Mniemał, iż jeśli zapewni wnukowi gruntowne wykształcenie i towarzyską ogładę, uczyni go tym samym szczęśliwym. Tu wszakże się pomylił. Hieronim bowiem nie był w niczym podobny do swoich rówieśników. Skryty, zamknięty w sobie, nadzwyczaj nieśmiały, pogardzający światem poeta... Gdyby go było stać na więcej odwagi, pewnie zaakceptowałby ów świat, w którym żyć mu wypadło takim, jakim był. Ale skoro go nie było stać, pozostawało jedno schronienie się w czymś wyimaginowanym, własnym i bezpiecznym.

Życie kobiet w Łodzi

Sylwana Borszyńska

KsiążkaŻycie kobiet w Łodzi w latach 19081914autorstwa Sylwany Borszyńskiej jest najnowszą i niepowtarzalną publikacją opisującą w nowoczesny sposób realia życia kobiet na początku XX wieku. Autorka konkretnie i szczegółowo wnika w najgłębsze zakamarki egzystencji łodzianek, ukazując w tle tętniące życiem przemysłowe miasto. Wyciąga na światło dzienne problemy, z jakimi dawniej kobiety musiały sobie radzić w codziennym życiu. Pokazuje także szanse wynikające z mieszkania w Łodzi. Publikacja w znakomity sposób uzupełnia dotychczasowy poziom wiedzy historycznej o regionie, a co najważniejsze wypełnia także białe plamy w historii łódzkich kobiet. Jest kolejną cegiełką do podejmowanych przez miasto i badaczy działań, mających na celu przywrócenie kobietom należnego im miejsca w historii Łodzi. Praca zawiera wiele nieopisywanych dotąd wątków i problemów. Już od pierwszych stron wciąga Czytelnika w wir historii złego miasta.

Życie polskie w dawnych wiekach

Władysław Łoziński

Barwny obraz staropolskich obyczajów, ukazujący świat szlachty i magnaterii na szerokim tle, o czym świadczą tytuły poszczególnych rozdziałów: Zamki i pałace, Dwory i dworki, Ubiory i splendory, Dom i świat. "Władysław Łoziński rozpoczyna swoją podroż po świecie szlachetnych Sarmatów od ich siedzib, prezentując je z prawdziwym znawstwem. Fragmenty te mają dodatkowy walor historyczny, ponieważ część opisywanych obiektów już nie istnieje. Z wielką estymą traktuje autor kwestie ubiorów, omawiając szczegółowo przeznaczenie poszczególnych jego elementów, jak również dodatki oraz broń, która z czasem stała się nieodłączną częścią paradnego stroju. Ważną część opowieści stanowi wszystko to, co można by nazwać najbliższym otoczeniem szlachcica. Dom i jego okolica, rola, jaką w życiu rodzinnym, społecznym i politycznym odgrywała kobieta, tytuły, sąsiedzi, rozrywki, podróże, kuchnia, etykieta - wszystko to przedstawił Łoziński w sposób, który przez ponad sto lat wcale się nie zestarzał - Życie polskie w dawnych wiekach nadal spełnia wszystkie kryteria doskonałej książki historycznej. Świetny temat, doskonały język, rewelacyjna narracja". Norbert Haładaj

Życie prywatne Polaków w XIX wieku

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

Dziecko, żyjące w dziewiętnastowiecznych realiach ziem polskich skupiło uwagę autorów piątego tomu z serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Ukazanie „świata dziecka” jest niewątpliwie wyzwaniem ze względu na ograniczoną podstawę źródłową. „Dziecięcy świat”, dziecięcy sposób postrzegania rzeczywistości jest właściwie pozbawiony bezpośrednich źródeł, najmłodszych poznajemy głównie z opisów ich rodziców, dorosłych opiekunów, nauczycieli lub obserwatorów, a memuary odnoszące się do dzieciństwa zazwyczaj powstawały kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat później i zostały napiętnowane doświadczeniem „życia”. Tematyka zawarta w tomie ogniskuje się wokół kilku głównych wątków tematycznych. Podjęto zagadnienia dotyczące miejsca dziecka w rodzinie i jego codzienności w różnych warstwach społecznych i w różnych środowiskach, kwestie ochrony życia i zdrowia dziecka, zabawek i rozrywek dziecięcych, podróży do kurortów, przybliżono „dziecko” w systemach edukacyjnych i wychowawczych, ukazano szereg portretów dziecięcych w rodzinach i obraz dziecka w literaturze epoki. Z wielu tekstów wyłania się obraz „trudnego dzieciństwa”. Poszczególne rozdziały przybliżają niepodejmowane dotąd zagadnienia społeczno-kulturowe, skupiając swoją uwagę na blaskach i cieniach dzieciństwa. Uzupełniają badania nad życiem prywatnym społeczeństwa polskiego w XIX wieku i uświadamiają konieczność dalszych eksploracji na tym obszarze.  

Życie prywatne Polaków w XIX wieku

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

Kolejny tom „Życia prywatnego Polaków w XIX wieku” ma charakter interdyscyplinarny, plasuje się na styku badań historycznych, literaturoznawczych i socjologicznych. Znajdziemy w nim różne ujęcia metodologiczne dotyczące wybranych źródeł osobistych – listów. Teksty odsłaniają realia egzystencji Polaków w różnych częściach Europy i świata – w Anglii, we Francji, Stanach Zjednoczonych i Brazylii. Korespondencja stała się podstawą ukazania problemów dnia codziennego polskich kobiet, m.in. Elizy Orzeszkowej czy Marii Curie-Skłodowskiej. Od strony intymności poznajemy również znane postacie – Władysława Reymonta, Zygmunta Krasińskiego, Kazimierza Bartoszewicza, Józefa Piłsudskiego. Różnorodność metod i ujęć „prywatnych światów zamkniętych w listach” daje w efekcie monografię inspirującą, pogłębiającą biografistykę, wzbogacającą wiedzę o tle epoki, pobudzającą do dalszych badań nad społeczeństwem polskim XIX stulecia.

Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Kariera w optyce prywatności. Tom 9

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

Jedną z największych przygód badaczy przeszłości jest odkrywanie motywów działania człowieka. To często mozolna rekonstrukcja uwarunkowań, które nadały kierunek aktywności jednostki, grupy, narodu. Przeszłość składa się z faktów, które zostały zapamiętane, oraz tych, które uległy zapomnieniu albo uznano je za niewygodne, oczywiste lub nikomu niepotrzebne i przez to bezwartościowe. Historyk zamierzający zrekonstruować obraz przeszłości w możliwie pełnej formie musi pochylić się również nad „przemilczeniami”, motywami ukrytymi, a czasem nieuświadomionymi. Odrzucenie w badaniach nad historią społeczną i biografistyką źródeł o charakterze prywatnym lub prywatności dotyczących może doprowadzić do zniekształceń, utrwalenia pośmiertnych legend bohaterów, którzy z racji sprawowanych funkcji, ról, jakie odegrali w określonym czasie, sukcesów lub porażek w ważnych momentach dziejowych, ukazywani są wyłącznie przez pryzmat aktywności publicznej. „Etykiety”, jakie nadali im współcześni lub biografowie, zostają wówczas przekształcone w mity i stereotypy, a z pola widzenia traci się indywidualne uwarunkowania, motywy zakonspirowane przed „publicznością” lub te o charakterze socjokulturowym i intymnym. Badacze przemian społeczno-kulturowych na ziemiach polskich w dobie rozbiorów coraz częściej sięgają do źródeł prywatnych, co przynosi ciekawe z poznawczego punktu widzenia wyniki i otwiera nowe perspektywy. Życie prywatne jest bowiem fragmentem społecznego procesu – determinuje je poziom rozwoju cywilizacyjnego, sytuacja polityczna, model kulturowy, świadomość historyczna etc. W prezentowanym tomie proponujemy czytelnikom odświeżone spojrzenie na Polaków w XIX stuleciu poprzez ukazanie w nowym świetle grup społecznych, reinterpretacje znanych lub rekonstrukcję dotąd niezidentyfikowanych rysów biograficznych oraz fragmentów życiorysów ze szczególnym uwzględnieniem prywatnych uwarunkowań karier.

Życie prywatne Polaków w XIX wieku. Marginesy. Tom 4

Jarosław Kita, Maria Korybut-Marciniak

"Marginesy" - podtytuł czwartego tomu serii wydawniczej Życie prywatne Polaków w XIX wieku - wymaga wyjaśnienia. Wydane do tej pory tomy koncentrowały się wokół problematyki prywatności i codzienności Polaków widzianej przez pryzmat ról w społeczeństwie i rodzinie, zjawiska mody, brały pod uwagę perspektywę życia prywatnego autorów kolekcji listów, odsłaniały prywatną stronę karier Polaków. Bazę źródłową tych opracowań stanowiły w przeważającej mierze materiały prywatne wytworzone przez elity społeczne (ziemiaństwo, arystokrację, inteligencję). Wyłaniający się z nich obraz życia społecznego, w odczuciu redaktorów serii, wydawał się niepełny i zniekształcony, pomijano bowiem prywatność najliczniejszych, a jednocześnie pozostawiających najbardziej enigmatyczny ślad w źródłach, niższych warstw społecznych. Problematyka relacji społecznych i realiów życia codziennego mieszkańców wsi, miasteczek, ubogich dzielnic rozrastających się miast na ziemiach polskich w XIX stuleciu stanowi ważny i ciągle niedostatecznie zbadany obszar. Autorzy zamieszonych artykułów ukazali nie tylko różne, niedoświetlone areny życia społecznego Polaków: koszary żołnierzy polskich walczących u boku Napoleona, robotnicze dzielnice Łodzi z przełomu wieku XIX i XX, wsie w guberni płockiej w dobie pouwłaszczeniowej, biura guberni grodzieńskiej i ubogie dzielnice Wilna w I połowie XIX w., warmińskie chaty, miasteczka Królestwa Polskiego, prowincjonalne szpitale, przytułki. Podjęli również dociekania na temat warunków socjalno-bytowych, kwestii higienicznych i zdrowotnych, patologii społecznych, rytmu życia codziennego niższych warstw społecznych, świątecznych rytuałów, stosunku do śmierci, edukacji, subsydiarności. Tom obejmuje też problematykę pogranicza kulturowego i grup etnicznych znajdujących się na marginesie społeczeństwa zamieszkującego ziemie polskie. Nowe obszary badawcze wymagały wglądu w nowe źródła historyczne lub wykorzystania w innym kontekście i dla innych celów źródeł już wcześniej badanych. Pośród nich znajdziemy zapisy testamentowe reprezentantów różnych grup społecznych, źródła prasowe, formularze osobowe urzędników, źródła epistolarne, pamiętniki i wspomnienia, protokoły instytucji pomocowych.