Akt twórczy jako mimesis. "Dziś są moje urodziny" - ostatni spektakl Tadeusza Kantora

Marek Pieniążek

Monografia ostatniego, nieukończonego spektaklu twórcy Cricot 2. W oparciu o niepublikowane dotąd źródła (zarejestrowane na taśmach wideo próby spektaklu, rękopisy Tadeusza Kantora, rysunki itp.) autor odtwarza proces powstawania przedstawienia, przerwany przez śmierć reżysera. Interpretacje koncentrują się tu wokół cząstkowych ujawnień dzieła, mających miejsce za życia artysty. Książka składa się z sześciu rozdziałów przybliżających skomplikowane zależności między artystą-autorem i dziełem „w toku”. Proces tworzenia inscenizacji „Urodzin” jest ujmowany jako wysiłek poszukiwania pamięciowych śladów i ich powtarzania w scenicznej reprezentacji, a rola Tadeusza Kantora – jako demiurga, który kulminuje i przekracza postawy przyjmowane przez siebie w poprzednich przedstawieniach Teatru Śmierci.

Akt w malarstwie

Anna Ekielska

Książka Akt w malarstwie przekrojowo omawia zagadnienie aktu w sztuce europejskiej od jej początków aż po czasy współczesne. Charakterystyczny dla danych epok sposób ukazywania ciała ludzkiego został zilustrowany na przykładach dzieł reprezentacyjnych dla danego stylu. Zawarte w publikacji informacje mogą być przydatne nie tylko podczas poznawania zagadnienia aktu w malarstwie poszczególnych epok, lecz stanowią także wprowadzenie do ogólnej charakterystyki kolejnych etapów sztuki europejskiej.

Aktorzy polskich publicznych teatrów dramatycznych. Studium socjologiczne

Emilia Zimnica-Kuzioła

Książka stanowi socjologiczne studium dotyczące aktorów polskich publicznych teatrów dramatycznych i zawiera analizę wielu aspektów profesji aktorskiej. Ramy czasowe publikacji obejmują okres ostatnich 30 lat (od transformacji ustrojowej w 1989 roku do chwili obecnej). Jednak dla pełnego obrazu autorka nawiązuje do dziejów polskiego teatru, by na ich tle ukazać zmianę społecznego statusu aktorstwa. Monografia jest kierowana zarówno do socjologów, teatrologów, kulturoznawców, jak i szerokiego grona czytelników zainteresowanych społecznym kontekstem teatru. * Publikacja wraz z wcześniejszą książką tej samej autorki (Społeczny świat teatru. Areny polskich publicznych teatrów dramatycznych) stanowi łącznie wyjątkowe i unikalne w Polsce przedsięwzięcie wydawnicze. Nikt wcześniej nie przeprowadził bowiem tak wszechstronnej i pogłębionej analizy środowiska aktorów w Polsce. Z recenzji prof. Przemysława Kisiela

Al Pacino. O sobie samym

Lawrence Grobel

Autobiografia kultowego aktora, w formie rozmowy z Lawrencem Grobelem wywiady z lat 1979-2005. "Ojciec Chrzestny", "Człowiek z Blizną", "Adwokat Diabła" - te role i wiele innych zapewniły Pacino trwałe miejsce w historii kina. Osiem razy nominowany do Oskara – nagrodę otrzymał w końcu za rolę w "Zapachu Kobiety". Mimo to wciąż woli pracę na deskach teatru od pracy w studio filmowym, kocha Szekspira, chętnie zajmuje się produkcjami niezależnymi. Jego życie pełne jest pasji, a największą miłością pozostaje teatr. Pacino zawsze uciekał od rozmów z prasą – dla Grobela zrobił wyjątek. W ciągu ponad dwudziestu pięciu lat Al Pacino udzielał mu wielokrotnie wywiadów – przez lata zawiązała się pomiędzy nimi bliska przyjaźń. Rozmawiali oczywiście o filmach, pracy nad kolejnymi rolami, ale też o dzieciństwie aktora, jego prywatnym życiu i rodzinie. Grobel i Pacino pozostawiają tylko parę tematów tabu, mówią szczerze niemal o wszystkim: nocnych espadach do klubów jazzowych; garściach Valium połykanych na ceremonii rozdania Oskarów; o miłości do Nowego Jorku i uzależnieniu od alkoholu. W rozmowach maluje się obraz wrażliwego człowieka ogarniętego aktorską pasją, ceniącego wyżej sztukę niż gwiazdorskie splendory. Książka „Al Pacino” to wnikliwe spojrzenie na życie artysty, skupionego bardziej na procesie tworzenia roli niż na owocach wielkiej kariery; to opowieść o kreatywnym geniuszu u szczytu swych artystycznych możliwości. Książka zawiera filmografię, obszerne komentarze autora dopełniające każdy wywiad, polską przedmowę autorstwa Ernesta Brylla oraz niepublikowane dotąd zdjęcia prywatne. 

Alina Szapocznikow: Awkward Objects

red. Agata Jakubowska

Alina Szapocznikow, w Polsce uznawana za wielką artystkę, poza Polską do niedawna była mało znana. Dziś jej twórczość i losy stanowią jedno z najciekawszych wyzwań dla badaczy sztuki XX wieku, a rzeźby znajdują się w najważniejszych muzeach na świecie. Książka Alina Szapocznikow. Awkward Objects reinterpretuje tę twórczość i wpisuje ją w międzynarodowy obieg. O Alinie Szapocznikow, rzeźbiarce, która pod koniec życia wyznawała: "Ja produkuję tylko niezgrabne przedmioty", piszą tu znakomici historycy i krytycy sztuki, uczestnicy konferencji zorganizowanej przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie ("Alina Szapocznikow. Prace. Dokumenty. Interpretacje", 2009). Ważną częścią publikacji są zdjęcia prac artystki oraz bogaty wybór fotografii z jej archiwum. Do książki załączony jest reprint jej poruszającego manifestu z 1972 roku (w języku francuskim): Korzenie mego dzieła wyrastają z zawodu rzeźbiarza. Przez lata całe zgłębiałam pracowicie problematykę równowagi, bryły, przestrzeni, światła i cienia. By dojść do tego, czym stałam się dzisiaj: niczym innym, jak rzeźbiarzem patrzącym na bankructwo swego powołania. [...] Ja produkuję tylko niezgrabne przedmioty. Ta absurdalna i kurczowa mania świadczy o istnieniu jakiegoś nieznanego nam dotychczas gruczołu niezbędnego do życia. Zgodzę się z tym, że mania ta może się zredukować do jednego gestu, będącego w zasięgu dłoni każdego z nas. I ten gest sam w sobie wystarcza, jest potwierdzeniem naszej ludzkiej obecności. Książka jest elementem kilkuletniej pracy Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie nad twórczością Aliny Szapocznikow, rozpoczętej wystawą "Niezgrabne przedmioty. Alina Szapocznikow oraz Maria Bartuszova, Pauline Boty, Louise Bourgeois, Eva Hesse i Paulina Ołowska" (2009), międzynarodową konferencję oraz digitalizacją archiwum rzeźbiarki. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie było także współorganizatorem wystawy monograficznej "Alina Szapocznikow. Sculpture Undone, 1955-1972" pokazywanej w WIELS Contemporary Art Centre w Brukseli (2011/2012), Hammer Museum w Los Angeles (2012), Wexner Center for Arts w Columbus Ohio (2012) i w końcu w Museum of Modern Art w Nowym Jorku (2012/13). - Szapocznikow przestała być wielką polską rzeźbiarką? Właśnie tak. A rozbicie tej kliszy dało jej szansę na zostanie wielką artystką sztuki XX wieku. Sama pisze w tekście z 1972 roku, że produkuje tylko niezgrabne przedmioty, że pojęcie rzeźby jej się rozpadło. A to jest niezwykle współczesne. - Jak to zmienianie pozycji Szapocznikow wyglądało od strony instytucjonalnej? Z pewnością przełomem było opracowanie przez Marię Matuszkiewicz - również dzięki świetnej współpracy z rodziną, z Piotrem Stanisławskim - całego archiwum artystki i udostępnienie go w internecie na stronach Muzeum. Do dziś wiele osób mówi nam, że archiwum takiej artystki w sieci to wydarzenie bez precedensu. Kolejnym elementem układanki było zaproszenie badaczy o światowej renomie do udziału w konferencji towarzyszącej wystawie i zainteresowanie ich postacią Szapocznikow. Tę pracę w dużej mierze wykonała Marta Dziewańska, kuratorka Muzeum. Udało nam się między innymi zaprosić Griseldę Pollock. Powiązaliśmy też Szapocznikow z badaniami Georgesa Didi-Hubermana, który zajmował się pojęciem odcisku-śladu w sztuce i przygotował ogromną wystawę w Pompidou zatytułowaną "L'empriente". Teksty z konferencji zostały opublikowane w książce "Alina Szapocznikow. Awkward Objects", właśnie wydanej przez Muzeum. - Nie jestem przywiązana do roli kuratora. Z Joanną Mytkowską rozmawia Adam Mazur, www.dwutygodnik.com, nr 10/2011

Alkestis

Eurypides

Alkestis to dramat Eurypidesa, największego obok Ajschylosa i Sofoklesa tragika starożytnej Grecji.   Alkestis to jedno z najbardziej wzruszających dzieł greckiej tragedii.  Dramat Eurypidesa to nie tylko doskonały przykład greckiej sztuki dramatycznej, ale również opowieść o miłości, poświęceniu i odwadze, która porusza serca czytelników. Alkestis to piękna historia o tym, jak ludzie potrafią kochać i poświęcać się dla swoich najbliższych, ale również o tym, że miłość i przyjaźń są w stanie przetrwać nawet najtrudniejsze chwile. Jeśli szukasz wspaniałej lektury, która poruszy Twoje serce i pobudzi Twoją wyobraźnię, to Alkestis Eurypidesa jest książką, którą zdecydowanie powinieneś przeczytać.

Alls Well That Ends Well

William Shakespeare

This is the story of a simple girl Helena without titles and inheritance. She is the daughter of a talented but poor healer. After the death of her father, the girl becomes a pupil of the Countess of Roussillon. She falls in love with the son of her benefactress Bertram, but he does not want to look at her either, for him only the wealth and high origin is important. To win the favor of her lover, Helen goes to Paris to cure the sick king of France with her fathers recipes.

Alter Christus

Marek Walczak

To praca poświęcona promocji kultu arcybiskupa Canterbury - św. Tomasza Becketa. Święty - przedstawiany jako naśladowca Chrystusa to jeden z ważniejszych wątków chrześcijańskiej literatury hagiograficznej. Praca jest analiża teologicznych podtsaw pojęcia Alter Christus, źródeł pisanych związanych z kultem św. Tomasza Becketa i artystycznej oprawy tego kultu. Przynosi także omówienie kształtu grobu meczennika wzorowanego na grobie Chrystusa w Jerozolimie i ikonografii nowego świętego. W ten sposób autor porusza kwestie bardzo isotne dla sztuki XII i XIII stulecia, ilustrowane rzadko publikowanymi obiektami. Książka jest skanem wersji papierowej.