Kreacje i poglądy Stanisława Witkiewicza na tle głosów epoki

Anna Małgorzata Pycka

Stanisław Witkiewicz na przełomie XIX i XX wieku był jednym z najbardziej znanych i cenionych autorytetów. Nie wahał się wypowiadać na tematy z pozoru odległe – dotyczące sztuki, artystów, polskiego społeczeństwa, instytucji kościoła katolickiego, niepodległości. Kiedy dziś – po ponad stu latach czytamy jego teksty ze zdumieniem odkrywamy jak bardzo są aktualne. Nadal trudno nam zdefiniować pojęcie sztuki, oddzielić artystów wybitnych od wylansowanych, odnaleźć miejsce dla siebie i naszych narodowych wartości wśród nasilających się na całym świecie przejawów ojkofobii i ksenofobii. Jak dobierać nauczycieli, jak formułować poglądy w zgodzie z sobą a nie pod wpływem nagłośnionych sensacji? Bohater książki mimo wielkości ducha i serca nie był człowiekiem idealnym. Miał oddanych przyjaciół i zapiekłych wrogów, chciał iść prostą drogą, ale czasem zapuszczał się w niebezpieczne zaułki, krytykował i sam był powodem krytyki. W wieku XX wielki ojciec został przyćmiony przez wielkiego syna – Stanisława Ignacego Witkiewicza powszechnie znanego jako Witkacy.  Dziś trudno znaleźć kogoś, kto o Witkacym nie słyszał, ale nieznajomość dorobku ojca sprawia, że wypowiedzi syna interpretowane są wybiórczo i zbyt powierzchownie. Czy naprawdę w tym przypadku jabłko padło zbyt daleko od jabłoni? Czy podzielona między zaborcami Polska przełomu XIX i XX wieku to zaścianek Europy, w którym myśl własna się nie wyhodowała, a myśl cudza traktowana była jak wyrocznia? Na te i inne pytania próbowała szukać odpowiedzi autorka książki – czy je znalazła – to już zależy od oceny czytelników…

Kreacje Judasza w prozie polskiej XX i początku XXI wieku

Klaudia Bączyk-Lesiuk

Fragmenty recenzji: “Autorka nie tylko dzięki odrębności swojego widzenia, ale przede wszystkim poprzez dążenie do pełnego ukazania doświadczeń człowieczego losu odzwierciedlonych w micie Judasza odkrywczo przeanalizowała teksty, uniknęła uproszczonych schematów interpretacyjnych, daleko jej do powleczonych platyną literaturoznawczej rutyny ustalonych raz na zawsze sądów”. [prof. dr hab. Z. Trzaskowski] „Na zdecydowaną pochwałę zasługuje sięgnięcie po teksty stosunkowo mniej niż Huelle promowanych literatów: Henryka Panasa, Krzysztofa Jednachowskiego, Mirosława P. Jabłońskiego. Jak podkreślał czołowy przedstawiciel nowego historycyzmu, Stephan Greenblatt, o kulturze danego okresu bardziej miarodajnie świadczy dorobek pisarzy nie najgłośniejszych”. [prof. dr hab. D. Heck]

Król Edyp

Sofokles

Król Edyp to dramat Sofoklesa, największego obok Ajschylosa i Eurypidesa tragika starożytnej Grecji.   Król Edyp to sztuka nazywana tragedią władzy i klasyfikowana jako chronologicznie pierwsza z cyklu trzech tragedii tebańskich (Król Edyp, Edyp w Kolonie, Antygona) opartych na mitach o tebańskim rodzie Labdakidów. Utwór jest powszechnie uznawany za arcydzieło dramaturgii światowej.  

Król Lear

William Shakespeare

”Król Lear” to tragedia Williama Shakespeare’a, prawdopodobnie napisana w roku 1605. Fabuła dramatu oparta jest na legendzie o Llyrze, mitycznym królu Brytanii. Bezpośrednim źródłem inspiracji była anonimowa sztuka o królu Learze, wystawiana w czasach Szekspira. Król Lear uznawany jest za jedno z największych osiągnięć Szekspira.

Król Olch

Magdalena Ogórek

Król Olch. Wilm Hosenfeld, oficer, który uratował Władysława Szpilmana. Otto von Wächter, generał SS, który ograbił Kraków "Świetnie napisane. Dowiedziałem się więcej o człowieku, który uratował mojego Ojca. - Andrzej Szpilman Fascynujące śledztwo historyczno-dziennikarskie dotyczące: * przerzutu hitlerowskich zbrodniarzy do Ameryki Południowej * dostępu do Tajnego Archiwum Watykańskiego * niezwykłych losów kapitana Wilma Hosenfelda, niemieckiego oficera, który uratował Władysława Szpilmana, bohatera filmu Romana Polańskiego Pianista * ratowania przez Hosenfelda sakraliów z warszawskich kościołów po upadku Powstania Warszawskiego * nowych wątków dotyczących rabunku polskich dzieł sztuki przez Ottona von Wächtera, gauleitera Galicji, o którym Magdalena Ogórek pisała już w dwóch poprzednich bestsellerach * zbrodni hitlerowskich, w które zamieszany był Wächter * niewyjaśnionych tajemnic grabieży polskiego dziedzictwa przez państwo niemieckie Biografia równoległa dwóch oficerów noszących niemiecki mundur: zbrodniarza wojennego (Otto von Wächter) i szlachetnego człowieka (Wilm Hosenfeld), który uratował wiele istnień ludzkich na terenie okupowanej Polski, o którego uwolnienie z rosyjskiego gułagu zabiegały po wojnie u władz sowieckich dziesiątki obywateli polskich, a przede wszystkim Władysław Szpilman.

Król Ryszard II

William Shakespeare

”Ryszard II” to kronika napisana przez Williama Shakespeare’a około roku 1595, opisująca losy króla Ryszarda II, władającego Anglią w latach 1377-1399. Źródłem dla napisania tego utworu były zachowane kroniki. Zgodnie z tym, co sugeruje tytuł, opowiada on historię króla Ryszarda II. Na początku, ma on rozstrzygnąć spór pomiędzy Henrym Bolingbroke a Thomasem Mowbray. W końcu, skazuje obu na wygnanie, pierwszego na 10 lat, drugiego – na zawsze. Ryszard opuszcza kraj i udaje się na wojnę. Bolingbroke zbiera jednak armię i uderza na południe Anglii. Koronuje się jako Henryk IV, Ryszarda zaś zamyka w więzieniu.

Król Ryszard III

William Shakespeare

„Król Ryszard III” to sztuka autorstwa Williama Shakespeare’a, (znana również jako „Ryszard III”). Opisuje losy króla Ryszarda III Yorka, panującego w Anglii od 1483 do 1485. Początkowo była określana jako tragedia, jednak bardziej pasuje do niej określenie „kronika”. Jest po Hamlecie drugą najdłuższą sztuką tego autora. To właśnie z tego utworu pochodzi słynny zwrot „Konia! Konia! Królestwo za konia!„

Krótka historia kuratorstwa

Hans Ulrich Obrist

Sztuka XX wieku to nie tylko wielcy artyści, ale również wielcy kuratorzy. Hans Ulrich Obrist w swojej Krótkiej historii kuratorstwa oddaje im głos. Bez nich – założycieli galerii, kustoszek muzeów, wolnych strzelców przyglądających się uważnie nowym prądom i sterników najsławniejszych instytucji kultury – artyści tworzyliby sobie a muzom. Wywiady z Johannesem Claddersem, Anne d’Harnoncourt, Wernerem Hofmannem, Walterem Hoppsem, Pontusem Hulténem, Jeanem Leeringiem, Lucy Lippard, Franzem Meyerem, Sethem Siegelaubem, Haraldem Szeemannem i Walterem Zaninim składają się na opowieść o pionierskich czasach kuratorstwa. Wraz z Obristem śledzimy wystawy organizowane na trzech kontynentach, pracę twórczą w stolicach świata i wytyczanie nowych ścieżek w zwartej materii sztuki. Tłumaczenie autorstwa Martyny Nowickiej otwiera Nową Linię Wizualną w Korporacji Ha!art. Estetycznie wydana, ze wstępem dyrektorki Galerii Bunkier Sztuki w Krakowie Magdaleny Ziółkowskiej, Krótka historia kuratorstwa to pozycja dla wszystkich, którzy są zainteresowani sztuką współczesną, w tym niewidocznymi na pierwszy rzut oka praktykami, które decydują o jej kształcie. To również książka dla tych, którzy od wykładu o kanonie wolą anegdoty o jego powstawaniu.