Superkultura. Geneza fenomenu superbohaterów

Tomasz Żaglewski

Superbohaterowie są wśród nas! Postacie w kolorowych trykotach zdominowały ekrany kin, telewizorów i komputerów, poszerzając swoje – oryginalnie komiksowe – terytorium o współczesne media, świeże interpretacje i co ważniejsze, nowe grupy odbiorców, z niecierpliwością wyczekujące kolejnych odsłon przygód ukochanych bohaterów i bohaterek. Kim jednak są te cudaczne postacie, skądprzybyły i co najważniejsze – po co w ogóle się tu znalazły? Na te oraz inne pytania, dotyczące pochodzenia i powodów istnienia fikcyjnych superherosów w realnym świecie, odpowiada niniejsza książka. Jej lektura pozwala sięgnąć do najwcześniejszych źródeł ludzkich fantazji o nadludzkich herosach, przyjrzeć się początkom superbohaterskiego przemysłu komiksowego oraz prześledzić konkurujące ze sobą na przestrzeni dekad interpretacje dwóch fundamentalnych ikon współczesnego superheroizmu – Supermana oraz Batmana. Finalnym aktem przedstawionej tu analitycznej podróży jest natomiast wykazanie uniwersalności idei superbohatera, przekraczającej nie tylko granice historyczne czy medialne, ale i geograficzne czy też wreszcie kulturowe i sprawiającej jednocześnie, iż wszyscy – świadomie bądź nie – współtworzymy obecnie prawdziwie globalną superkulturę.

Szkic rysunkowy w procesie budowania obrazu malarskiego

Jacek Sztuka

„Jacek Sztuka odsłania w monografii warsztat dochodzenia twórcy do ostatecznej wersji dzieła. (…) Z jednej strony prezentowane szkice są niejako scenopisami przyszłych realizacji, z drugiej anektują uczestnika by wraz z poszukującym rozwiązań autorem stał się „pielgrzymem” spełniającym się w drodze poszukiwań. Dr hab. Janusz Pacuda, (fragmenty recenzji). (…) otwarcie nowej karty szkicownika nie oznacza wcale zaczynania czegoś „od początku”. (…) Nowy szkic to tak jak powrót do jakiegoś świata, w którym ukonstytuowały się już właściwie wszystkie konkretne zależności i uwarunkowania. Pewne ścieżki w tym labiryncie kresek okazały się prowadzić „do nikąd”. Określone formy stały się już jakby oswojone czy „sprawdzone”, inne ulubione lub nawet powtarzalne. „Bohaterowie” zostali już wybrani i grają swoje role, a któryś z nich gra już rolę główną, a inni stanowią tło. Jacek Sztuka, (fragmenty monografii)

Sztuka Afryki. Afrykańska tradycja - afrykańska nowoczesność

Aneta Pawłowska, Julia Sowińska-Heim

Publikacja porusza ważne kwestie dotyczące historii sztuki Afryki prezentowanej z perspektywy tradycji i nowoczesności. Autorzy podjęli próbę diagnozy najważniejszych zagadnień powstających na styku tych dwóch perspektyw. a także poruszyli problematykę sztuki i polityki oraz spraw społecznych i tożsamościowych Afryki. Teksty odnoszą się zarówno do przeszłych. jak i współczesnych osiągnięć sztuki Afrykanów - tworzonej na terenie Afryki i poza jej granicami. Czytelnik w toku rozważań ma szansę wkroczyć w szerokie spektrum zagadnień współczesnej afrykanistyki. w tym np. skonfrontować się z tezą. że kierunek przemian kulturowych w Afryce wyznacza proces zatracania sakralnego charakteru współcześnie tworzonych obiektów sztuki na rzecz ich funkcji estetycznych i przejmowania przez sztukę roli narzędzia manifestowania postaw i sygnalizacji współczesnych problemów (sztuka jako sprzeciw społeczny. jako manifestacja tożsamości). 

Sztuka generatywna. Metoda i praktyki

Marcin Składanek

Prezentowana publikacja stanowi próbę całościowego, autorskiego, pierwszego w Polsce monograficznego ujęcia problematyki sztuki generatywnej (opartej na procedurach algorytmicznych) – ciekawego nurtu zarówno współczesnej sztuki nowych mediów, jak i w ogóle cyberkultury jako obszaru, w którym nowe media, nowe technologie i nowe sposoby tworzenia stają się ważnymi zjawiskami. Autor traktuje sztukę generatywną jako szczególne spotkanie sztuki i nauki, a swoją refleksję jako wyraz łączenia nauk ścisłych i humanistyki. Interpretuje sztukę generatywną jako rodzaj rehabilitacji formalizmu i dowód na kooperację współczesnych artystów z maszynami, która wyraża się w splocie cyfrowej logiki i ludzkiej kreatywności. W badaniach łączy praktyczną znajomość języków programowania z analizą kulturoznawczą i medioznawczą. „Nie ulega wątpliwości, że książkę napisał nie tylko teoretyk, lecz także praktyk, który znakomicie rozumie omawiane kwestie, a przy tym jego wiedza osadzona jest w praktycznych umiejętnościach programistycznych. […] Otrzymujemy książkę wymagającą uważnej lektury, ale też oferującą zarówno rodzaj wprowadzenia do jednego z ciekawszych zjawisk współczesnej sztuki nowych mediów, jak i autorską wykładnię tego fenomenu”. Z recenzji prof. dr. hab. Piotra Zawojskiego Uniwersytet Śląski

Sztuka i kultura Afryki Południowej. W poszukiwaniu tożsamości artystycznej na tle przekształceń historycznych

Aneta Pawłowska

 Książka jest pierwszą pozycją, omawiającą sztukę i kulturę tego kraju, przykładając do niej normy europejskie i odcinając się od podejścia etnograficznego, jakie jest stosowane zazwyczaj w odniesieniu do Czarnego Lądu. Zjawiska artystyczne opisywane są na szerokim tle społeczno-historycznym, ukazującym złożoną przeszłość i współczesność kraju. Pozwala to na zaakcentowanie odrębności i specyfiki sztuki południowoafrykańskiej. Obejmuje okres od momentu wylądowania żeglarzy holenderskich pod wodzą Jana van Riebeecka w 1652 r. na klifowej plaży Przylądka Dobrej Nadziei do chwili obecnej. Znajdziemy w niej opisy sztuki kolonialnej, poprzez wiktoriańską do modernistycznej; od malarstwa realistycznego do abstrakcyjnego i neofiguratywnego, od pionierskich prac czarnych artystów poprzez rodzajowe malarstwo z czarnych gett do zaangażowanej politycznie twórczości lat 80. i 90. oraz przez kręgi awangardy. Zastosowane interpretacje sztuki i kultury artystycznej wykorzystują aparat wypracowany na gruncie rozmaitych metod współczesnej humanistyki, przede wszystkim jednak sztuka tego czasu widziana jest tu w szerszym kontekście zmian historycznych zachodzących Afryce Południowej, a także nieustannych „gier” toczonych w zamkniętym kręgu historii, kultury i władzy w opresyjnych systemach kolonializmu, postkolonializmu i apartheidu. Dzieło sztuki nie jest więc traktowane jako autonomiczna konstrukcja formy artystycznej, lecz jako dynamiczna struktura uwikłana w rozmaite mechanizmy władzy itp.

Sztuka i życie. Instrukcja obsługi

Kjetil Roed

Jakie jest znaczenie sztuki w naszym życiu? Sztuka jest unikalnym narzędziem badawczym pozwalającym nam szukać odpowiedzi na pytania, kim jesteśmy i czym może być dobre życie. Na kartach tej książki Kjetil Red, odwołując się do dzieł sztuki, analizuje jedenaście różnych cnót uważność, rozwagę, wycofanie, ciekawość, świadomość, nadzieję, współpracę, dwójpatrzenie, rzemiosło, miłość i solidarność jego intencją zaś jest ukazanie, że poprzez kontakt ze sztuką możemy uzyskać głębsze zrozumienie tych wartości. W ujęciu Reda wyszczególnione cnoty i odpowiadające im dzieła nie tylko prowadzą do alternatywnego postrzegania sztuki, lecz także doskonalą umiejętność kształtowania samego siebie i patrzenia na świat zgodnie z wyznawanymi wartościami. ...wspaniałe dzieło pełne refleksji o sztuce i życiu. - Marianne Solberg, Ny Tid Sztuka może pomóc w niekończącym się zadaniu poznawania samego siebie. Oto optymistyczny przekaz mądrej i pięknej książki Kjetila Reda. - Knut Hoem, NRK Książka Kjetila Reda jest zabawna, inteligentna i nie przestaje fascynować. Poprzez śmiały montaż różnych technik Red tworzy zupełnie nieprzewidywalny tekst. - Sinziana Ravini, Kunstkritikk Kjetil Red - ukończył studia z zakresu filozofii i komparatystyki literackiej. Jest redaktorem czasopisma Billedkunst i krytykiem sztuki, współpracuje z dziennikiem Vrt Land, ma też na koncie wiele tekstów dotyczących sztuki współczesnej, opublikowanych między innymi w Aftenposteni na stronie kunstkritikk.no. Red pisze również o filmie, teatrze i literaturze.

Sztuka sakralna Krakowa w wieku XIX. Część II. Matejko i Wyspiański

Wojciech Bałus

WSTĘP   I KOŚCIÓŁ MARIACKI Wprowadzenie Restauracja bazyliki i powstanie dekoracji malarskiej Opis malowideł Kontekst europejski Kontekst krakowski Ikonografia i sens ideowy Dekoracja tryforiów Pierwsze witraże Wyspiańskiego i Mehoffera   II KOŚCIÓŁ FRANCISZKANÓW Wprowadzenie Wielki pożar Krakowa, zniszczenie i odbudowa kościoła Franciszkanów Konkurs na dekorację malarską kościoła i historia jej wykonania Dyspozycja malowideł ściennych i jej stosunek do architektury Dekoracja ornamentalna, jej system, reguły i wzory Program dekoracji malarskiej Intermezzo: witraże dominikańskie, projekty dla Biecza i prace przy krakowskim kościele św. Krzyża Historia powstania witraży Witraż ze świętym Franciszkiem Witraż z błogosławionymi klaryskami (bł. Salomeą) Witraże z przedstawieniami żywiołu wody i ognia Witraż z Bogiem Ojcem Nowa koncepcja witrażu Sens ideowy dekoracji kościoła Franciszkanów Dygresja: zagadka "Żywiołów"   III KATEDRA NA WAWELU Wprowadzenie Okoliczności i czas powstania projektów Wyspiańskiego Tragiczny wybór - tragiczne skutki Niesamowite i nieredukowalne Czyn, dojrzewanie i wybór Losu Dwa oblicza chłopa Historia monumentalna ZAKOŃCZENIE Zasammenfassung Indeks nazwisk Źródła ilustracji  

Sztuka sakralna Krakowa w wieku XIX. Część IV. Malarstwo witrażowe

Tomasz Szybisty

Publikacja jest monografią dziewiętnastowiecznych witraży kościelnych Krakowa. W trzech rozdziałach wyznaczonych chronologicznie (1815–1850, 1850–1883, 1883–1897), a przez to odzwierciedlających etapy ewolucji tego gatunku sztuki na gruncie lokalnym, zaprezentowano analizy historyczno-artystyczne zachowanych i niezachowanych przeszkleń witrażowych oraz związanych z nimi projektów. Omawiane prace zostały ukazane w kontekście rozwoju witrażownictwa oraz innych gałęzi sztuki polskiej i europejskiej wieku XIX. Do ważniejszych kwestii poruszonych w publikacji należy problem autorstwa poszczególnych kwater w słynnym cyklu okna zachodniego w kościele Mariackim, projektowanych przez Józefa Mehoffera i Stanisława Wyspiańskiego, oraz okoliczności powstania „odkrytych” przed kilku laty witraży Fritza Geigesa do katedry na Wawelu.