Czytaj po polsku. T. 8: Zofia Nałkowska: "Przy torze kolejowym", Tadeusz Borowski: "Proszę państwa do gazu". Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Wyd. 2

oprac. Agnieszka Tambor

Edycja dla średniozaawansowanych (poziom średniozaawasowany B1/ B2). Kolejny tom prezentowanej serii przeznaczony jest dla studentów średnio zaawansowanych (poziom B1 / B2). Tym razem słuchaczom Szkoły Języka i Kultury Polskiej postanowiono przybliżyć polską literaturę wojenną, opisującą doświadczenia ludzi więzionych w obozach koncentracyjnych w czasie II wojny światowej. Dzięki temu czytelnicy, oprócz zwyczajowego w wypadku tej serii poszerzania i doskonalenia umiejętności z zakresu języka, mogą poznać fragment historii Polski i jej wpływ na literaturę. Książeczka tradycyjnie już zawiera część informującą o autorach i pomieszczonych tekstach, lekturową, ćwiczeniową oraz klucz do ćwiczeń.

Czytaj po polsku. T. 9: Katarzyna Grochola: "Zdążyć przed pierwszą gwiazdką". Wyd. 3. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla średnio zaawansowanych (poziom B1 / B2)

oprac. Wioletta Hajduk-Gawron

Ukazujący się w serii "Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego" tom "Zdążyć przed pierwszą gwiazdką" Katarzyny Grocholi, zaadaptowany i opracowany przez Wiolettę Hajduk-Gawron, zawiera fragmenty opowiadania z ćwiczeniami, które są skierowane do osób uczących się języka polskiego na poziomie B1/B2. Książeczka dzięki swej strukturze doskonale nadaje się zarówno do samodzielnej nauki języka polskiego i pracy nad tekstem, jak i do pracy na zajęciach prowadzonych przez lektora. Zawiera ona bowiem część lekturową wraz z wyjaśnieniem słów, które mogą stanowić trudność dla czytelników znających język polski na poziomie średnio zaawansowanym, część ćwiczeniową (rozumienie tekstu, mówienie, pisanie, ćwiczenia leksykalno-gramatyczne) oraz klucz do ćwiczeń. Ciekawostką tomu jest to, że treść zamieszczonego opowiadania dotyczy świąt Bożego Narodzenia, stąd w części ćwiczeniowej znajduje się bogaty materiał skoncentrowany wokół tej tematyki (między innymi dział propozycje muzyczne).

Czytając Polskę

Kinga Dunin

Refleksja o literaturze oraz o świecie, próba odpowiedzi na pytanie, jak rzeczywistość wpływa na teksty współczesnych autorów. Dunin koncentruje się na latach 1989-2004, dociekając, w jaki sposób ówczesna rzeczywistość wpłynęła na charakter utworów. Autorka śledzi także zmiany, które zaszły w literaturze młodzieżowej, pisze o specyfice małych ojczyzn, antysemityzmie i religii. Wśród autorów, których książki przywołuje Kinga Dunin, pojawiają się . Olga Tokarczuk, Małgorzata Musierowicz, Andrzej Stasiuk i Dorota Masłowska.

Czytam po polsku. T. 1: Kolędy polskie. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Edycja dla zaawansowanych (poziom B2, C1-C2)

oprac. Romuald Cudak

Praca jest tomem z nowej edycji serii Czytaj po polsku. Przeznaczona jest przede wszystkim dla zagraniczynych slawistów i polonistów, aczkolwiek mogą z niej korzystać również inne osoby uczące się języka polskiego i poznające kulturę polską, np. uczniowie polonijnych szkół. Niektóre części publikacji przydadzą się także w krajowych szkołach – uczniom zainteresowanym tradycją kolędową. Zasadniczym celem tomu jest zapoznanie z polskimi kolędami religijnymi jako reprezentatywnymi tekstami kultury polskiej oraz z ważnymi w tradycji literackiej kolędami poetyckimi. To także pomoc w edukacji językowej i kulturowej w takim zakresie, jaki wyznacza zebrany materiał. Tom jest podzielony na dwie części – materiałową i ćwiczeniową, a całość obejmuje trzy działy: a) kolędy religijne, b) pieśni O narodzeniu Pańskim (Bóg się rodzi), c) kolędy poetyckie. Część pierwsza to obrzędowe pieśni, których tematem są wydarzenia związane z przyjściem Boga na Ziemię. Są powszechnie wykonywane w czasie świąt Bożego Narodzenia. Mają rozległą historię i stanowią ważny element kultury polskiej. W istotnych dla narodu polskiego okresach historycznych miały rangę pieśni patriotycznej, były symbolem polskości. Narodowy i ludowy polski charakter jest widoczny także w budowie utworów. Kolędy polskie cechują się również bogactwem zjawisk językowych i przechowują formy archaiczne. Wśród utworów kolędowych za królową kolęd polskich uchodzi pieśń O narodzeniu Pańskim znana powszechnie jako Bóg się rodzi. Jej twórcą jest Franciszek Karpiński, poeta reprezentujący polski sentymentalizm. Kolęda ma wyraźne elementy narodowe i społeczne związane z postulatami równości wśród ludzi. Kolędy możemy odnaleźć także w polskiej poezji. Były tworzone najczęściej w czasach wojen, zagrożenia narodowego i walk wolnościowych. Poeci pisali wiersze stylizowane na pieśni kolędowe, kwestionując często stosowane w nich konwencje (antykolędy) i sytuując moment narodzin w tu i teraz aktualnej rzeczywistości (metakolędy).   Seria „Czytam po polsku” przeznaczona jest przede wszystkim dla zagraniczynych slawistów i polonistów, aczkolwiek mogą z niej korzystać również inne osoby uczące się języka polskiego i poznające kulturę polską, np. uczniowie polonijnych szkół. Niektóre części publikacji przydadzą się także w krajowych szkołach – uczniom zainteresowanym literaturą polską i polskimi tekstami kultury. To także pomoc w edukacji językowej i kulturowej w takim zakresie, jaki wyznacza materiał danego tomu.

Czytanie Brzozowskiego

Marta Wyka

 Czyta się go prawie od stulecia, i przez cały ten czas nie do końca pewnie, nie do końca z uznaniem. Jak niegdyś irytował, tak dziś niepokoi swoich czytelników i badaczy, można powiedzieć, iż nie zostawia ich w spokoju. Niegdyś irytowała jego erudycja, zbyt rozbudowana, nawet jak na czasy wysokiej świadomości kultury. Dziś irytuje jakby to samo, ale zarzut ostateczny wydaje się inny: Brzozowski nie chce jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, czy jest nowoczesny. Jego atrakcyjność jako nowoczesnego, piszącego w przeczuciu nas i dla nas, waha się zatem. Wiele należałoby w nim poprawić i dostosować do wymogów nowoczesności. Należał do pisarzy gwałtownych, emocjonalnych i wszechstronnych. To połączenie powodowało, iż jego książki stwarzały i dalej stwarzają przyzwolenie dla rożnych odczytań. Widział dla swoich książek przede wszystkim przyszłość – współcześni bowiem nie chcieli, a może nie mogli go zrozumieć. Jego wiedza, budowana w pośpiechu, bo czas go naglił, była wyzwaniem dla przyszłości. Gdyby doczekał niepodległości i związanych z nią wielorakich przemian kulturalnych, byłby znakomitym partnerem intelektualnym młodych Polaków. Niedokończenie wielu jego książek, zawieszenie wielu pomysłów okazało się dla jego dzieła ożywcze w perspektywie czasu, zaś elastyczność myśli sprzyja coraz to nowym interpretacjom. Moje czytanie Brzozowskiego rozciąga się na długiej przestrzeni, pokazując, z jakich stron można było do tego pisarstwa podchodzić i jakie obietnice ono w sobie wciąż zawiera. Marta Wyka

Czytanie filmu - oglądanie literatury. Propozycje interpretacji do spotkań edukacyjnych

Tomasz Gruszczyk

Wychodząc z założenia, że już samo pojęcie tekstu zakłada jego lekturę – praktykę czytania jako podejmowanie wysiłku rozumienia oraz wpisywania w pewien horyzont kulturowego doświadczenia celem przyswojenia sobie tekstu i nadawania mu sensu – równie istotny jak sam tekst (w tym przypadku – dzieło filmowe) staje się problem praktykowania lektury, opatrywania filmu sensotwórczym komentarzem. Wybrane filmy (reprezentatywne dla poszczególnych nurtów, zjawisk i tendencji w kinie XX i XXI wieku) czyta się tu jako dzieła sztuki multimedialnej i intermedialnej – łączące elementy literatury, teatru, malarstwa, fotografii tak w planie treści, jak i struktury oraz estetyki, integrujące różnorodne sztuki oraz własności odmiennych przekaźników. Szkice pomieszczone w książce nie składają się na jakiś pełny, spójny obraz – czy to dwudziestowiecznej kultury filmowej, czy choćby zjawiska intermedialności. Pełnią funkcję raczej wstępnych rozpoznań ustanawiających pewien kulturowy (tekstowy) horyzont, w którym dopiero możliwe staje się czytanie filmu, jego interpretacja oraz autentyczna refleksja. Szkice te zostały tak pomyślane i zredagowane, by mogły służyć jako pomoc naukowa nauczycielom przedmiotów humanistycznych w zajęciach szkolnych nt. kultury XX i XXI wieku czy edukatorom zajmującym się kulturą medialną. Recenzja książki ukazała się w czasopiśmie: „Forum Akademickie” nr 11/2015, s. 70 (Marek Misiak: Film jako tekst kultury) „Nowe Książki” 1/2016, s. 9

Czytanie interaktywnych obrazów. Gry komputerowe w perspektywie dynamicznej tekstualności

Katarzyna Prajzner

Gry komputerowe są obecnie jednymi z najgwałtowniej i najciekawiej rozwijających się mediów. Książka łączy perspektywy badawcze teorii gier, filmu i literatury, groznawstwa, aby ukazywać, czym gry komputerowe są, w jaki sposób tworzą się relacje między nimi a graczami, a przede wszystkim jak funkcjonują one jako teksty i jak tworzą znaczenia. Są w niej również zaproponowane narzędzia analityczne dotyczące zarówno ich warstwy tekstowej, jak i procesu recepcji, ukazując, w jaki sposób na styku tych strategii badawczych rodzi się bardziej zrozumiały obraz grywalnych tekstów oraz kultur, które się wokół nich tworzą. Jednym z problemów poruszanych w książce jest kwestia przestrzennych własności gier, które mogą ewokować opowiadania ze względu na angażujące i interpretacyjne procesy, którym podlega gracz, oraz że możliwe jest postrzeganie środowiska gry nie tylko jako wizualnego spektaklu, lecz także lokacji, która generuje znaczenie. W publikacji pojawia się ponadto zagadnienie tworzenia medialnych reprezentacji światów, które generują opowiadania oraz dostarczają różnorodnych sposobów ich doświadczania, będąc głosem w dyskusji związanej ze świadomą medialnie narratologią. Książka jest bardzo wartościowa z naukowego punktu widzenia, gdyż proponuje świeże spojrzenie na kwestię narracyjności gier wideo oraz ich specyficznych cech, takich jak retoryka proceduralna, warunki określone przez mechaniki gier oraz silniki gier, a także ich usytuowanie w szerszym pejzażu współczesnej kultury audiowizualnej (funkcjonowanie w ramach kultury konwergencji). Autorka sięga po aktualne dyskusje teoretyczne w tym obszarze oraz prezentuje własne podejście krytyczne. Z recenzji prof. dr hab. Anny Nacher

Czytanie Konopnickiej. Posłowiem opatrzył Marian Stala

Olga Płaszczewska (red.)

Na stulecie śmierci Konopnickiej przygotowano monografię zbiorową, która odpowiada na pytanie: czy twórczość autorki Roty wytrzymała próbę lat, czy jest to jeszcze twórczość, która daje czytelnikowi cokolwiek innego poza obowiązkowymi wartościami ideowo-patriotycznymi, w które wpisały ją kanony lektur szkolnych? I okazuje się, że tak, że [...] Konopnicka zaciekawia jako artystka i jako obserwator rzeczywistości, zaciekawia tak dalece, że M. Stala w Posłowiu nie waha się stwierdzić, iż poetka jest głęboko zakorzeniona w wieku XIX, ale i wychyla się w wiek XX... [...]. Wartość tej zbiorowej monografii [...] jest niewątpliwa. W aspekcie poznawczym są tu prace przynoszące nowe ujęcia, [...] są też - co również jest nowością asocjacje tematyczne i obrazowe, o których jeszcze niedawno nikt by nie śmiał głośno mówić, jak paralele z Cyprianem Norwidem (a to i dla norwidologii jest przydatne...); są wreszcie tropy w interpretacji utworów poetyckich, reportaży i listów, które dla kategorii podmiotowości i tożsamości literatury postyczniowej zdają się być nowe i ciekawe, bo prowadzą w strony codzienności ludzkiej, bo łączą egzystencję jednostki ze światopoglądem zbiorowym, perspektywę zwykłego dnia w ludzkim życiu ze sprawami narodu i ludzkości. W aspekcie metodologicznym zasadniczy trzon książki stanowią interpretacje nowej komparatystyki. Z recenzji prof. dr hab. Tadeusza Budrewicza