Rozum i nieświadome. Filozoficzne eseje o psychoanalizie

Paweł Dybel

  Paul Ricoeur uważał, że największym wyzwaniem, jakie Freud postawił przed filozofią współczesną, było pojęcie nieświadomego. Podważało ono bowiem dominujące w niej do tej pory utożsamianie całej sfery ludzkiej psychiki ze świadomością. Początkowo w nieświadomym upatrywano siedlisko wypartych „przedstawień popędowych” o charakterze irracjonalnym. Później jednak, pod wpływem uznania przez Claude’a Lévi-Straussa, że aprioryczne formy rozumu, zgodnie z którymi człowiek jako uczestnik kultury porządkuje obraz świata i nadaje mu jakieś znaczenie, są przez niego nieuświadamiane, zaczęto widzieć w nieświadomym paradygmat tego, co językowe. Tak odczytał je później w swojej wersji psychoanalizy Jacques Lacan, a za nim Jacques Derrida, Julia Kristeva i inni. W esejach, które złożyły się na tę książkę, pokazuję, jak dalece nieświadome w ujęciu Freuda oraz inne kluczowe pojęcia jego teorii mogą stanowić owocny punkt wyjścia w krytycznej analizie współczesnych zjawisk kulturowych. Piszę o patologiach związanych z rosnącym wpływem świata Internetu, o reakcji światowych społeczeństw na pandemię koronawirusa, rozważam fenomeny lęku patologicznego i metafizycznego. Wskazuję też na nowatorskie elementy zawarte we Freudowskiej koncepcji seksualności oraz kreślę szeroką panoramę oddziaływania psychoanalizy na różne nurty filozofii współczesnej. Jakkolwiek w psychoanalizie praktykowanej jako forma terapii od czasów Freuda dużo się zmieniło, to nadal w wielu swych teoretycznych aspektach jest ona źródłem inspiracji dla filozofów, badaczy humanistów i pisarzy.

Rozwiązywanie konfliktów poprzez porozumienie bez przemocy

Marshall B. Rosenberg

Marshall B. Rosenberg, dr filozofii, twórca modelu komunikacji Porozumienia bez Przemocy jest z zawodu psychologiem i mediatorem. Od ponad trzydziestu lat podróżuje po świecie, w rejony dotknięte wojną, jak również do krajów, w których panuje pokój. Rozmawia z ludźmi i przysłuchuje się temu, co mają do powiedzenia. Niniejsza książka opowiada o korzeniach agresji i przemocy. Wyjaśnia przyczyny powstawania nieporozumień, gwałtu i konfliktów, tłumacząc je ograniczaniem lub pominięciem ludzkich potrzeb. Podkreśla, że do życia człowiekowi potrzebne jest nie tylko pożywienie i schronienie, ale również szacunek. Porozumienie bez Przemocy jest czymś więcej niż skuteczną strategią rozmowy. Jest życiową postawą, umożliwiającą tworzenie i aranżowanie sytuacji, w których każdy uczestnik coś zyskuje. Książka jest zapisem rozmowy, którą przeprowadziła z Rosenbergiem Gabriela Seils - mediatorka i trenerka Porozumienia bez Przemocy.

Rozwiń swoje życie duchowe. Wykorzystaj swój potencjał przez potęgę podświadomości

Joseph Murphy

Możesz stać się tym, kim chcesz! W kolejnej książce z cyklu Wykorzystaj swój potencjał przez potęgę podświadomości... autor, opierając się na wypracowanej przez siebie filozofii Nowej Myśli, uczy nas, jakimi przekonaniami karmić swój umysł, aby udoskonalić swe pojmowanie i odczuwanie świata. Radzi, jak sięgać do naszej duchowej głębi, m.in. przez medytację, modlitwę i właściwe afirmacje, aby osiągnąć miłość, radość i pełnię życia.

Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat

Louise Bates Ames, Frances L. Ilg, Sidney M. Baker

Każdy przyszły rodzic wie, kiedy dziecko powinno zacząć siadać, samodzielnie chodzić czy mówić, kiedy można spodziewać się pierwszych zębów i kiedy one wypadną. Wielu rodziców jednak nie wie, jak wszystkie te skoki rozwojowe wiążą się z rozwojem psychicznym dziecka. Jak zachowuje się dziecko na poszczególnych etapach rozwoju? W jaki sposób zapewnić naszemu dziecku najlepsze warunki rozwoju? Jak pomóc mu pokonać ewentualne bariery rozwojowe? Kiedy należy się skonsultować ze specjalistą? Na szczęście autorzy tego poradnika już od wielu lat skutecznie rozwiewają wszelkie wątpliwości i niepokoje rodziców, konfrontując codzienne obserwacje z naukowym ujęciem prawidłowego rozwoju dziecka. Wyjaśniają przebieg i mechanizmy rozwoju psychicznego, nierozerwalnie związanego z fizycznym, i krok po kroku pokazują, jak wraz z dzieckiem pomyślnie przejść każdy kolejny etap.

Równia wznosząca Pokonaj depresję z pomocą neuronauki

Alex Korb

Neuronauka w walce z depresją Depresja przypomina często równię pochyłą, po której z dnia na dzień zsuwamy się w przepaść pełną smutku, zmęczenia i apatii. Z pomocą w takim przypadku może przyjść neuronauka zajmująca się badaniem układu nerwowego. Alex Korb, neuronaukowiec z wieloletnim stażem, w przystępny sposób przybliża wiedzę dotyczącą naszych emocji, myśli i zachowań oraz objaśnia procesy mózgowe będące przyczyną depresji. Autor dowodzi, że choć nie ma jednej efektywnej metody leczenia tej choroby, istnieje wiele prostych sposobów, takich jak codzienny spacer w promieniach słońca czy wypracowanie dobrych przyzwyczajeń, aby zmienić aktywność i skład chemiczny swojego mózgu. Zaproponowane w książce liczne i łatwe w zastosowaniu porady odmieniają sposób funkcjonowania mózgu, a rezultatem tych zmian jest poprawa nastroju, powrót energii życiowej i stopniowe wychodzenie z depresji. Wszystko to stworzy równię wznoszącą w kierunku szczęśliwszego i zdrowszego życia.  „Równia wznosząca…” autorstwa Alexa Korba w jasny i wciągający sposób wyjaśnia neuronaukowe podstawy depresji. Autor rzuca światło na tę tajemniczą i często nierozumianą chorobę, a jednocześnie uświadamia czytelnikowi podstawy funkcjonowania mózgu oraz tego, jak kształtuje on nasze nastroje, motywacje, decyzje i działania, a także jak sam jest przez nie zmieniany. Anson Dorrance, główny trener drużyny UNC-Chapel Hill Women’s Soccer i współautor książki The Vision of a Champion  Publikacja ta zawiera przystępnie napisane neuronaukowe wytłumaczenie przyczyn depresji, jak również przedstawia konkretne kroki, których podjęcie prowadzi na „równię wznoszącą” pozwalającą wyjść z depresji. Korb tłumaczy zagadnienia neuronaukowe w prosty i przejrzysty sposób oraz prezentuje, jak różne zakłócenia w funkcjonowaniu mózgu mogą wywoływać rozmaite objawy depresji. Elyn Saks, profesor i wykładowca prawa, psychologii, psychiatrii oraz nauk behawioralnych na Gould School of Law Uniwersytetu Południowej Kalifornii  Dr Alex Korb jest neuronaukowcem, który zajmuje się badaniem mózgu od ponad piętnastu lat. Stopień doktora z dziedziny neuronauki otrzymał na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles. Obecnie pracuje na wydziale psychiatrii tegoż uniwersytetu. Oprócz pracy naukowej jest konsultantem naukowym w przemyśle biotechnologicznym i farmaceutycznym.  Autor wstępu, dr med. Daniel J. Siegel, pełni funkcję dyrektora wykonawczego Mindsight Institute oraz profesora nadzwyczajnego psychiatrii w Los Angeles School of Medicine Uniwersytetu Kalifornijskiego. Jest autorem wielu książek, między innymi Rozwój umysłu. Jak stajemy się tym, kim jesteśmy (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009) i The Mindful Brain, a także pierwszym redaktorem serii książek z zakresu neurobiologii interpersonalnej wydawnictwa Norton (the Norton Series on Interpersonal Neurobiology).

Rzeka świadomości

Oliver Sacks

Każda strona tej książki przypomina nam, jak utalentowanym i błyskotliwym gawędziarzem był Oliver Sacks. Wall Street Journal Olivera Sacksa, u którego naukowa dociekliwość szła w parze z talentem do snucia pasjonujących opowieści, czytelnicy kochają za jego książki o niezwykłych przypadkach neurologicznych (Mężczyzna, który pomylił swoją żonę z kapeluszem, Przebudzenia, Antropolog na Marsie), które dziś są już znanymi zaburzeniami, takimi jak autyzm, zespół Tourettea, ślepota twarzy, zespół sawanta. Jednak nie każdy wie, że Sacks dysponował nie tylko głęboką znajomością literatury i medycyny, ale także wszechstronną wiedzą botaniczną, zoologiczną, chemiczną, psychologiczną, filozoficzną, świetnie znał też historię nauki. Rzeka świadomości w pełni pokazuje tę erudycję, ale przede wszystkim potwierdza jego zdolność do niezwykłych skojarzeń, radość, jaką czerpał z nauki, a także bezkresne zaangażowanie się w wielki projekt badawczy: Co czyni nas ludźmi? Niekonwencjonalne punkty widzenia, które proponuje autor, oraz dobrze znane kwestie, umieszczone jednak w zaskakującej perspektywie, od Darwina i natury ewolucji, przez pojmowanie czasu, na istocie świadomości kończąc to główne zalety tej fascynującej naukowo i okraszonej subtelnym poczuciem humoru książki.

Samo się nie myśli. Afekt w procesach poznawczych

Alina Kolańczyk

Główną osią badań prezentowanych w książce jest wyjaśnienie motywacyjnej roli nieuświadamianego afektu w procesach poznawczych, zarówno w kierunkowym uczeniu się, myśleniu, jak i w spostrzeganiu zagrożenia. Nie da się tych procesów zrozumieć bez odwołania się do wiedzy o kryteriach, wedle których zostają uruchomione, a więc o standardach i celach człowieka. Na przykład ratownik, którego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa plażowiczom, nieświadomie pozytywnie ocenia kąpiące się osoby, a to sprawia, że koncentruje na nich uwagę i śledzi ich zachowania. Dla wszelkiej motywacji najważniejsze jest wartościowanie i wynikające stąd zaangażowanie afektywne. Z Przedmowy Aliny Kolańczyk Książka dotyczy nieuświadomionych afektywnych mechanizmów samoregulacyjnych. Główna teza pracy głosi, że to nieuświadomiony afekt, będący pochodną nastawień motywacyjnych, steruje uwagą i w konsekwencji poznaniem i jego efektami. Zdaniem Autorów to nieuświadomiony afekt pełni także funkcję przełącznika procesów automatycznych na kontrolowane to afekt decyduje o tym, co zostanie skierowane do uświadomionej obróbki poznawczej. Tezy te są oryginalne, choć dobrze teoretycznie uzasadnione. Z recenzji Małgorzaty Kossowskiej Połączenie perspektywy psychologii różnic indywidualnych z perspektywą analizy procesów utajonych przyniosło wyniki bardzo interesujące od strony teoretycznej. Wyniki te zapewne sprowokują szerszą dyskusję dotyczącą podejmowanych zagadnień. Z recenzji Tomasza Maruszewskiego Książka Profesor Aliny Kolańczyk stanowi podsumowanie prowadzonych od ponad 30 lat badań Autorki i jej zespołu nad wyjaśnianiem roli motywacyjnej nieuświadamianego afektu w przebiegu procesów poznawczych. Na rynku pojawia się nowa jakość: wyrafinowany model  funkcjonowania afektu w regulacji zachowań celowych, model poparty licznymi eksperymentami, przeprowadzonymi zgodnie ze światowymi standardami w tej dziedzinie nauki. Z recenzji Hanny Brycz Alina Kolańczyk profesor psychologii, Kierownik Katedry Psychologii Ogólnej na Wydziale Zamiejscowym Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie. Jej zainteresowania dotyczą procesów poznawczych oraz emocjonalnych i afektywnych leżących u podstaw ludzkich działań. Autorka wielu książek oraz artykułów, między innymi: Intuicyjność procesów przetwarzania informacji (1991), Czuję, myślę, jestem. Świadomość i procesy psychiczne w ujęciu poznawczym (1999) czy Serce w rozumie. Afektywne podstawy orientacji w otoczeniu (współautorka i redaktorka; 2004).

Satysfakcja z pracy i wydajność pracowników. Relacja (nie)oczekiwana

Mateusz Paliga

W niniejszym opracowaniu podjęty został temat satysfakcji z pracy i wydajności pracy. W sposób kompleksowy przedstawiono wiodące perspektywy, teorie i modele opisywanych zjawisk, analizowane dotychczas głównie w literaturze zagranicznej. Zaprezentowane badania stanowią próbę odnalezienia relacji łączącej satysfakcję z pracy i wydajność, a uzyskane wyniki rzucają nowe światło na związek, który okazuje się bardziej skomplikowany, niż dotychczas zakładano. Książka jest propozycją dla praktyków zarządzania, w tym menedżerów, liderów zespołów i specjalistów oraz doradców zarządzania zasobami ludzkimi. Może być również cennym źródłem wiedzy dla studentów psychologii i nauk o zarządzaniu.