Średniowiecze Polskie i Powszechne. T. 8 (12)

red. Bożena Czwojdrak, red. Jerzy Sperka

Tom 8 (12) „Średniowiecza Polskiego i Powszechnego” prezentuje na swoich łamach prace historyków polskich, czeskich, ukraińskich, islandzkich i argentyńskich. Tym razem, chociaż rozpiętość tekstów jest znaczna, dominują poświęcone okresowi wczesnego średniowiecza i historii powszechnej, chociaż nie brak też artykułów poświęconych wiekowi XV oraz dziejom Polski. Uwagę zwraca bardzo szeroka część recenzyjna, gdzie swoje opinie o ostatnich publikacjach wyrazili czołowi historycy z kraju i zagranicy. Część ostatnia to zapiski, z których czytelnik dowie się o nowościach historiografii czeskiej, a szczególnie rumuńskiej, rzadko pojawiającej się w naszych księgarniach. Z dwóch sprawozdań archeologicznych można dowiedzieć się także o najnowszych odkryciach w Krakowie oraz na Wzgórzu Zamkowym w Cieszynie.

Świadomość i mózg. Odczytywanie kodu naszych myśli

Stanislas Dehaene

Czy można dokładnie określić, kiedy u noworodków wykształca się świadomość? Co decyduje o wyjątkowej potędze ludzkiego umysłu, ale jednocześnie naraża go na takie choroby psychiczne jak schizofrenia? Czy odkrycie tego brakującego składnika pozwoli nam stworzyć rozumnego robota? Stanislas Dehaene daje nam całościowy obraz stanu badań nad świadomością. Relacjonuje efekty wykorzystania rezonansu elektromagnetycznego oraz eksperymenty związane ze złudzeniami optycznymi. Bada język naszych myśli i kody, jakimi posługuje się nasz mózg, żeby je zapisać. Przedstawia także nowatorską teorię globalnej neuronowej przestrzeni roboczej, która zakłada, że każdy neuron ma swoją własną, wyjątkową funkcję. Wyjaśnia, że świadomość jest jak rzecznik prasowy dużej instytucji z personelem stu miliardów neuronów, na bieżąco wybierających, które informacje są dla nas najważniejsze. Gdyby nie ona, zgubilibyśmy się w nawałnicy bodźców, które codziennie docierają do naszego mózgu. Ta fantastyczna maszyna biologiczna pracuje w twoim mózgu również w tej chwili, czyniąc z Ciebie najbardziej wyjątkowe zwierzę na Ziemi – człowieka.   Znakomita praca Stanislasa Dehaene’a jest najlepszym współczesnym ujęciem świadomości, z jakim się zetknąłem. Jej autor, światowej klasy uczony, opracował pionierski zestaw eksperymentów w celu poznania świadomości, czym zrewolucjonizował tę dziedzinę badań. Ta książka to po prostu petarda. Otwiera zupełnie nowy świat przed szerokimi kręgami odbiorców. Eric Kandel, autor Zaburzonego umysłu, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

Świat przywrócony. Metternich, Castlereagh i zagadnienie pokoju 1812-1822

Henry Kissinger

Co decyduje o polityce państw? Dlaczego wybierają taką, a nie inną drogę postępowania? Jaką rolę odgrywa położenie geograficzne, a jaką osobowości przywódców? Jaki wpływ na politykę zagraniczną państwa wywiera jego struktura wewnętrzna, doświadczenia historyczne, panujące przekonania, ideologia? W jaki sposób państwa mogą zostać przekonane do podporządkowania się wspólnej polityce mimo dzielących je różnic? Jak kształtuje się równowaga sił i co decyduje o naturze porządku międzynarodowego? Jak – last but not least – zapewnić trwały pokój i stabilność w systemie międzynarodowym? Odpowiedzi na te i inne pytania poszukuje jeden z najwybitniejszych teoretyków i praktyków polityki XX wieku w książce, która – napisana u progu jego kariery – do dziś stanowi nieocenioną lekcję myślenia politycznego, taktyki dyplomatycznej i strategii państwowej.   Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

T jak TESTOSTERON. Hormon, który rządzi i dzieli

Carole Hooven

Fascynująca opowieść o najsłynniejszej substancji chemicznej w naszym organizmie. Już od starożytności ludzkość podejrzewała, że typowo męskie zachowanie połączone jest jakoś z jądrami. Inaczej nie byłoby eunuchów na cesarskim dworze w Chinach ani eliksirów młodości w dziewiętnastowiecznej Europie. Współczesna nauka stawia sprawę jasno: testosteron jest potężną siłą kształtującą nasze społeczeństwo i to on odpowiada za różnice w wyglądzie i zachowaniu między płciami. Fascynujące badania na zwierzętach, od szympansów przez jelenie po jaszczurki, pokazują, że to właśnie wysokie stężenie testosteronu pomaga samcom wyeliminować konkurencję. Mężczyźni nie są tu wyjątkiem. Autorka podkreśla jednak, że testosteron współdziała z genami i uwarunkowaniami kulturowymi, prowadząc do różnorodnych zachowań męskich i kobiecych, a lepsze zrozumienie tych mechanizmów pozwoli nam zbudować sprawiedliwsze, bezpieczniejsze społeczeństwo. Tyle się mówi o testosteronie w kontekście płci, sportu i polityki, że potrzebujemy dobrego wyjaśnienia naukowego kontekstu i jego implikacji, a to przedstawione tutaj jest wspaniałe. Steven Pinker, profesor psychologii na Uniwersytecie Harvarda, autor książek Jak działa umysł oraz Nowe Oświecenie. Jedna z najbardziej fascynujących książek o ludzkich zachowaniach, jakie kiedykolwiek czytałem. To naukowy kryminał opowiedziany z przenikliwością, inteligencją i rozmachem. Daniel Gilbert, profesor psychologii na Uniwersytecie Harvarda i autor bestsellera New York Timesa Na tropie szczęścia.

Teleepistemologia. Analiza rozszerzonych systemów poznawczych

Tomasz Walczyk

Książka traktuje o teleepistemologii – nowej dyscyplinie teorii poznania, podejmującej problematykę zapośredniczonego i rozszerzonego poznania. Postęp w projektowaniu i użytkowaniu komponentów pośredniczących w procesach kognitywnych rodzi wiele nierozpatrywanych dotąd kwestii filozoficznych. Monografia stanowi próbę syntezy dotychczasowych badań w obrębie teleepistemologii, z założeniami rozszerzonego i ucieleśnionego poznania. Unifikacja rozproszonych kierunków badawczych ma szansę przyczynić się do wyeksponowania problematyki artefaktów poznawczych i ich wielowymiarowego wpływu na człowieka. To, czy teleepistemologia stanie się ważnym ogniwem w badaniach nad złożonymi zależnościami współczesności i pokieruje machiną eksploracji zmiennych warunków nowego, elektronicznego świata, zależy od solidności zbudowanych przez nią podstaw. Ugruntowane badania teleepistemologiczne mogą wspomóc rzetelne badania nad biotechnologicznymi uwarunkowaniami relacji człowieka z otoczeniem.   […] lornetka, teleskop i mikroskop dostarczają nam obrazów świata, których gołym okiem byśmy raczej nie zobaczyli. Czy jednak możemy być pewni tego, co dzięki nim widzimy? Czy dostrzegany obraz nie został sfabrykowany, zmanipulowany? Tym samym rodzi się pytanie o warunki prawdziwości naszych przekonań opartych o tego rodzaju zapośredniczone spostrzeganie. […] Odwołująca się do tego typu urządzeń teleepistemologia zajmuje się – w sposób interdyscyplinarny – tematyką teoriopoznawczą związaną z potencjalnym rozszerzeniem relacji: ucieleśniony podmiot – świat, czyli zajmuje się wytworami techniki pośredniczącymi w naszym ludzkim poznaniu.   Z recenzji prof. dr. hab. Józefa Bremera SJ   Autor rozprawy kompetentnie, w oparciu o sprawność warsztatową w referowaniu i klasyfikowaniu stanowisk filozoficznych i naukowych, a także ze zrozumieniem najnowszych dyskusji filozoficznych w epistemologii anglosaskiej, omawia tytułowe zagadnienie, ukazując również jego szerokie implikacje pozaepistemologiczne, głównie w filozofii umysłu i filozofii techniki. Wszystkie te wątki charakteryzuje w ramach teorii tzw. rozszerzonych systemów poznawczych, w ramach której formułuje własne uwagi i tezy.   Z recenzji prof. dr. hab. Marka Hetmańskiego   Tomasz Walczyk jest doktorem filozofii. Interesuje się wpływem artefaktów poznawczych na ludzkie procesy poznawcze i wiedzę. W pracy badawczej podejmuje zagadnienia z zakresu teleepistemologii, poznania ucieleśnionego, robotyki i rzeczywistości wirtualnej.

The problematic aspects of energy efficiency \'21

Maciej Zajkowski, Zbigniew Sołjan (Editors)

The structure of the monograph is very simple and contains 10 articles related to energy efficiency. The issues addressed in the publication are thematically different, but their common denominator, in addition to the aforementioned energy efficiency, is the area of electricity-using technologies. The articles cover issues including wireless transmission of electricity, modern lighting techniques for pedestrian crossings, or topics related to light pollution or reactive power compensation problems.

The problematic aspects of energy efficiency \'22

Maciej Zajkowski, Zbigniew Sołjan (red.)

Energy efficiency is not only energy yield related to the energy consumption in a specific device or building but also the possibility of optimal use of the stored energy in a determine area or in the system, without the necessity for its transmission. Generation, distribution and balancing of energy demand, in a limited area, becomes an energy cluster in which, under the agreement of the entities forming the cluster, there is a possibility for effective management of energy produced and its storage, according to the requirements and assumptions of the capacity market. The purpose of such an initiative is primarily the effective development of distributed energy, which does not have to be based solely on renewable energy sources, but can also use conventional sources, according to dedicated management models. The whole project is intended to improve energy security, have a positive impact on the environment, strengthen the local economy and generate lower costs for the end user. According to the RES Act, a member of an energy cluster can be an enterprise, a natural person, a local government unit and their organizational units. It can also include small, medium and large public transport companies and other entities functioning in the area covered by the energy cluster. A cluster initiative may be established and operate in an area no larger than five municipalities or one county, and its purpose is to obtain financial and non-financial benefits for the members of the energy cluster.

Tkaniny gofrowane. Właściwości mechaniczne

Małgorzata Matusiak, Łukasz Frącczak

Znakomicie udokumentowana i bogato ilustrowana, wieloautorska praca Tkaniny gofrowane. Właściwości mechaniczne, pod redakcją naukową Małgorzaty Matusiak i Łukasza Frącczaka, tematycznie jest kontynuacją opublikowanej w 2020 roku monografii Małgorzaty Matusiak Tkaniny gofrowane. Właściwości biofizyczne. Książka poświęcona jest tkaninom gofrowanym, wytwarzanym metodą tkacką, a w szczególności ich właściwościom mechanicznym. Ukazane tu zagadnienia mają charakter nowatorski. Rzeczowo i precyzyjnie przedstawione kompleksowe analizy służące pokazaniu wpływu struktury tkanin gofrowanych na ich właściwości mechaniczne oraz ocenie możliwości wykorzystania standardowych metod i procedur badawczych do pomiaru tkanin gofrowanych. Autorzy omówili między innymi: parametry wytrzymałościowe, sztywność zginania oraz układalność, tarcie powierzchniowe, chropowatość oraz geometrię powierzchni tkanin. Monografia prezentuje wyniki badań prowadzonych w ramach projektu „Geometryczna, mechaniczna i biofizyczna parametryzacja trójwymiarowych struktur tkanych”, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Badania w tym zakresie są kontynuowane i będą przedmiotem kolejnych publikacji.