Popularnonaukowa

201
Ebook

Układ scalony. Gramatyka faz i etykiet

Paweł Mecner

Książka podejmuje zagadnienia gramatyki generatywnej określane współcześnie mianem „biolingwistyki”. Kluczowym elementem tego typu badań jest mechanizm syntaktyczny generujący struktury hierarchiczne charakteryzujące się dyskretną nieskończonością oraz nieciągłością składników. Właściwość ta odróżnia człowieka od innych komunikujących się społeczności świata biologicznego. Badania interdyscyplinarne, zainicjowane szczególnie przez Noama Chomsky’ego, biologów Salvadora Lurię, François Jacoba i in., próbują umiejscowić współczesną lingwistykę w obszarze nauk matematyczno-przyrodniczych, przy czym kluczową rolę odgrywa tu aspekt ewolucyjny systemu językowego i system rekursywnego scalania składni ścisłej. W rozważaniach podsumowujących sformułowany został postulat równowagi strukturalnej w systemach o słabym T (słaba „wizualizacja” fleksyjna i konieczność otwartego/jawnego podmiotu) z systemami o silnym T (bogata „wizualizacja” fleksyjna i możliwość opuszczenia otwartego/jawnego podmiotu). Teza ta pozwala uogólnić i sprowadzić do wspólnego mianownika rozszerzoną zasadę projekcji (Extended Projection Principle EPP) i bliskie wyszukiwanie (Minimal Search).   Paweł Mecner  – studia z filologii germańskiej w latach 1974-1978 (Uniwersytet Śląski w Katowicach). Doktorat (1984) i habilitacja (1993) z zagadnień semantyki leksykalnej i syntaktycznej (Uniwersytet Wrocławski). Od 1995 profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Szczecińskiego. Współpraca w międzynarodowym projekcie badawczym „Niemiecko-polska gramatyka kontrastywna” (kierownik projektu Ulrich Engel, Institut für deutsche Sprache Mannheim). Artykuły z gramatyki generatywnej, psycholingwistyki, neurolingwistyki; w ostatnich latach z zakresu składni języka jidysz (próba wyjaśnienia pozycji finalnej frazy mianownikowej / tematycznego obiektu w konstrukcjach abiernikowych, z wykorzystaniem składni kartograficznej i modelu fazowego). Książki: Deagentive Konstruktionen im Polnischen und Deutschen, Katowice 1992 (Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego); Elementy gramatyki umysłu. Od struktur składniowych do minimalizmu, Kraków 2005, II wydanie 2007 (TAiWPN Universitas).

202
Ebook

Układy planarne o strukturze periodycznej

Adam Steckiewicz

Monografię podzielono na sześć rozdziałów, w których kolejno omówiono tematykę materiałów kompozytowych, model matematyczny pola elektrycznego i magnetycznego w materiałach niejednorodnych, modele przeznaczone do analizy układów materiałowych dużej skali, metodykę doboru właściwości elektrycznych przy użyciu schematu optymalizacyjnego i część eksperymentalną, w której przedstawiono wyniki pomiarów parametrów elektrycznych próbek materiałowych.

203
Ebook

Umysł i kosmos. Dlaczego neodarwinowski materializm jest niemal na pewno fałszywy

Thomas Nagel

Umysł jest podstawowym aspektem przyrody. Nie zrozumiemy go jednak, jeśli nie pokonamy ograniczeń wpisanych we współczesną ortodoksję naukową. Światopogląd naukowy, jeśli chce dać pełniejsze poznanie przyrody, musi być rozszerzony i obejmować teorie zdolne wyjaśnić pojawienie się we wszechświecie zjawisk umysłowych oraz subiektywnych punktów widzenia. Właśnie takiej szerokiej koncepcji przyrody powinniśmy szukać. Autor, nie odwołując się do żadnej religii, twierdzi jednocześnie, że nauki przyrodnicze nie mogą dostarczyć takiej rozszerzonej koncepcji, i tym samym dochodzi do wniosku, że fizyka nie może stanowić teorii wszystkiego. Ta kontrowersyjna książka zainicjowała najbardziej pasjonującą debatę na przestrzeni wielu ostatnich lat… Podoba mi się sposób, w jaki Nagel postrzega umysł i kosmos. Jego tok rozumowania jest jasny, lecz nie arogancki i w pełni ujmuje wspaniałość istnienia.  Leon Wieseltier „The New Republic”   Thomas Nagel amerykański filozof urodzony w Belgradzie. Studiował filozofię najpierw na Cornell University, następnie na Uniwersytecie Oksfordzkim u Johna Langshawa Austina i Paula Grice’a, a doktorat uzyskał na Uniwersytecie Harvarda, gdzie uczył się pod kierunkiem Johna Rawlsa. Później sam był wykładowcą – na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, na Uniwersytecie Princeton, a od roku 1980 przez ponad ćwierć wieku na Uniwersytecie Nowojorskim. Jego głównymi obszarami zainteresowań filozoficznych są filozofia prawa, filozofia polityczna i etyka. Jest autorem słynnego tekstu Jak to jest być nietoperzem?, będącego głosem w dyskusji dotyczącej filozofii umysłu i przeciwstawiającego się redukcjonistycznym teoriom umysłu.   Seria Perspektywy Nauki Jeszcze sto lat temu uczeni uważali, że nauka to przedsięwzięcie obiektywne, oparte na gromadzeniu danych empirycznych i wyciąganiu na tej podstawie wniosków, które przeradzają się w teorie. Dziś jednak wiemy, że to nie fakty, ale przede wszystkim ich interpretacje prowadzą do rozwoju nauki. Największe rewolucje w historii nauki zaszły dzięki wybitnym jednostkom, które wykazały się postawą krytyczną wobec powszechnie obowiązujących poglądów. Kopernik nie przyjął geocentryzmu Ptolemeusza, Einstein odrzucił to, co dzisiaj określamy mianem fizyki klasycznej, a Darwin nie zgodził się z tym, co w jego czasach nazywano biblijnym poglądem o niezmienności gatunków. Seria Perspektywy Nauki pokazuje, że nauka nie jest przedsięwzięciem jednolitym, że to raczej kolaż rozmaitych poglądów, hipotez i idei. Będziemy w niej przedstawiać oryginalne poglądy uczonych, którzy wykraczają poza utarte szlaki i przedstawiają czytelnikowi zupełnie nowe perspektywy w nauce. Odkrycie naukowe polega na tym, że widzisz to, co wszyscy, ale i dostrzegasz to, czego nikt nie zauważył. – Albert Szent-Györgyi, laureat Nagrody Nobla  

204
Ebook

Upowszechnianie wyników badań naukowych w międzynarodowych bazach danych. Analiza bibliometryczna na przykładzie nauk technicznych, ze szczególnym uwzględnieniem elektrotechniki

Renata Frączek

Prezentowana monografia dokumentuje badania bibliometryczne przeprowadzone przez Autorkę na podstawie dostępnych baz danych. Baza ARIANTA pozwoliła wyodrębnić listę czasopism z dziedziny: elektrotechnika, baza BazTech posłużyła jako weryfikator zarejestrowanych artykułów z tych czasopism. Na podstawie baz Scopus oraz Web of Science Autorka przeanalizowała reprezentację polskich tytułów czasopism w wybranych bazach o zasięgu międzynarodowym, a wyniki poddała dalszym analizom. Sprawdziła Impact Factor (IF) dla poszczególnych tytułów, liczbę zarejestrowanych artykułów, ich strukturę treściową, językową, z jakich krajów poza Polską pochodzą opublikowane teksty, a także tytuły czasopism, w których cytowane są teksty z polskich czasopism z zakresu elektrotechniki. Przeprowadzone badania dały odpowiedź na podstawowe pytania o: zasięg międzynarodowy polskich indeksowanych czasopism z zakresu nauk technicznych, źródła, w których opublikowano najwięcej tekstów autorów z afiliacją polskich wyższych uczelni technicznych, dynamikę publikacyjną, języki publikacji, zakres współpracy międzynarodowej podejmowanej przez autorów z afiliacją polskich wyższych uczelni technicznych oraz o obszary badawcze.

205
Ebook

Uwarunkowania funkcji rzecznika prasowego w Polsce

Dominika Narożna

Z recenzji: Praca zawiera wartościowe elementy poznawcze i nosi nową jakość w dziedzinie roli rzecznika prasowego w systemie społecznym. Jest bez wątpienia oryginalnym, nowatorskim dziełem, osadzonym w dobrej znajomości bogatej literatury przedmiotu. Prof. Henryk Mruk Na zawartość publikacji dr Dominiki Narożnej składają się interesujące rozważania nad współczesnymi uwarunkowaniami roli i funkcji rzecznika prasowego, w których wiedza ekspercka Autorki splata się z jej doświadczeniami praktycznymi. Prof. Ryszard Kowalczyk

206
Ebook

VNDIQVE VICTORES. Wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku - studium porównawcze

Agata Aleksandra Kluczek

Książka opowiada o odzwierciedleniu rzymskiej idei panowania nad światem w mennictwie władców rzymskich „złotego wieku Antoninów” (96–192) oraz „kryzysu III wieku” (235–284). Zgodnie z przyjętymi założeniami badawczymi kluczem do poznania owej idei imperialnej stają się ikonografia i legendy namonetne. Te środki przekazu informacji, samodzielnie albo łącznie, dostarczają do analizy rozmaitych odsłon tytułowego zagadnienia w jego oficjalnej interpretacji. Składają się na nie następujące wątki: granice i budowa świata rzymskiego, struktura świata barbarzyńskiego, relacje Imperium – sąsiedzi, a porządkuje je umieszczenie ich w pryzmacie działań i roszczeń cesarza rzymskiego. Temat władztwa nad światem – kategorii bądź symbolicznej, bądź praktycznej – odczytywany jest w jego podstawowym, czyli przestrzennym, sensie. Dlatego w książce dominuje problematyka „militarna” i „tryumfalna”. Z wyobrażeń i napisów zamieszczanych w mennictwie cesarskim odczytać można przesłanie, że to wojna porządkuje świat i to właśnie wojna zwycięska czyni Rzymian panami świata. Będąc zwycięzcami nad wrogami „z zewsząd”, Rzymianie zwać się mogą: undique victores. Analiza poszczególnych typów i wariantów monet cesarskich oraz medalionów, a także ich systematyzacja pozwoliły na skonstruowanie globalnej wizji rzymskiego władztwa nad światem w dwóch epokach. Dostrzec w nich można spójne interpretacje tematu rzymskiej dominacji w świecie. W ramach przyjętej w badaniach strategii porównawczej odnaleźć można w ich mennictwie wspólne rozwiązania wątków składających się na omawianą ideę, ale też wskazać można w każdej z nich różne motywy namonetne, będące efektem oddziaływania odmiennej rzeczywistości w owych epokach.

207
Ebook

W poszukiwaniu duszy

Tadataka Kimura

Jaka jest prawdziwa natura człowieka? Jak obchodzić się ze świadomością? Jak zredefiniować własne ego tak, by prowadzić bogatsze, bardziej twórcze i harmonijne życie? Jak pokochać siebie, odzyskać pewność i dumę? Oto pytania, które stawiało już wielu, lecz odpowiedzi, jakich udziela dr Tadataka Kimura są dalekie od utartych – kwestionując dotychczasową wiedzę, burzą wygodne przyzwyczajenia, ale też pozwalają spojrzeć na trapiące nas problemy z radykalnie nowej perspektywy, odrzucić przygnębiającą atmosferę śmierci i pozbyć się rozterek. O sprawach będących dotąd domeną religii i filozofii autor pisze, używając terminologii naukowej, ożywia w ten sposób dziedzictwo duchowe ludzkości i odczytuje w nowym świetle jego sens. Choć odpowiedzi, jakich udziela dr Tadataka Kimura na często stawiane pytania, mogą budzić zdziwienie, pozostaje on niezmordowanym poszukiwaczem prawdy i z prawdziwą pasją stara się pomóc w lepszym zrozumieniu siebie.   Tadataka Kimura (ur. 1954 r.)− mieszka i pracuje w prefekturze Fukuoka. Jest doktorem nauk medycznych, absolwentem Prefekturalnego Uniwersytetu Medycznego w Sapporo. Bogate doświadczenie w lecznictwie klinicznym zdobywał w Japonii i Stanach Zjednoczonych (leczenie chorób wewnętrznych, ratownictwo medyczne, psychiatria, psychosomatyka). Obecnie kieruje szpitalem Kasuga w Kitakyushu.    

208
Ebook

W poszukiwaniu projektu. Wybór tekstów. Tom 1

pod redakcją Grzegorza Malca

Próby poszukiwania projektu są czymś powszechnym. Projektu poszukuje archeolog badający wykopaliska, astronom zaangażowany w program SETI czy kryminolog badający miejsce domniemanej zbrodni. Aby wiedzieć, jak można wykryć projekt, badacze potrzebują kryteriów jego rozpoznawania, a tego rodzaju kryteriów dostarcza teoria inteligentnego projektu. Najciekawszym zastosowaniem tej koncepcji są próby wykrycia projektu w przyrodzie. Czy świat dookoła nas – od komórki poprzez człowieka aż do całych galaktyk – powstał w wyniku ślepo działających procesów przyrodniczych? Czy za pomocą metod naukowych możemy wykryć w nim projekt? Właśnie temu zastosowaniu teorii inteligentnego projektu została poświęcona – założona przez Fundację En Arche w 2019 roku – witryna internetowa „W Poszukiwaniu Projektu” (https://wp-projektu.pl/), której zawartość jest regularnie wzbogacana o nowe artykuły, wywiady i polemiki. Seria wydawnicza „W Poszukiwaniu Projektu” zawiera wybór najciekawszych tekstów zamieszczonych na stronie o tej samej nazwie. Pierwszy tom ukazał się w 2023 roku i składa się z artykułów opublikowanych w 2022 roku. >